Σε συνέχεια της χρόνιας επίθεσης στο θεσμό των Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων (ΒΑΕ) και στο επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας, στα τέλη Ιούνη αναμένεται να ανακοινωθεί - αν δεν πάρει άλλη αναβολή - η πρόταση της Επιτροπής που συστάθηκε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ για το ποιες κατηγορίες και κλάδοι εργαζομένων στο Δημόσιο δικαιούνται τη χορήγηση του ανθυγιεινού επιδόματος.

Σήμερα στο Δημόσιο επίδομα λαμβάνουν κατά κύριο λόγο οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα (ΟΤΑ) και νοσηλευτές, τεχνικό προσωπικό και προσωπικό εργαστηρίων των νοσοκομείων, καθώς και κάποιες άλλες ειδικότητες δημοσίων υπαλλήλων. Ομως οι κατηγορίες αυτές δεν περιλαμβάνονται στο σύνολό τους και στη λίστα των ΒΑΕ.

Η ένταξη εργαζομένων στα ΒΑΕ δεν αφορά μόνο ένα επίδομα. Με γνώμονα το γεγονός ότι υπάρχουν χώροι εργασίας και επαγγέλματα με αυξημένη έκθεση των εργαζομένων σε παράγοντες κινδύνου, ο θεσμός των ΒΑΕ αναγνωρίζει ότι σε αυτούς τους χώρους και στα επαγγέλματα οι εργαζόμενοι θα πρέπει να εισπράττουν, ως αντιστάθμισμα στη φθορά της υγείας και της εργατικής τους δύναμης, υψηλότερες μισθολογικές απολαβές, μειωμένα ωράρια, μεγαλύτερες άδειες, να συνταξιοδοτούνται με πλήρη σύνταξη κατά 5 έτη νωρίτερα κ.ά.

Παρ' όλα αυτά, τα ΒΑΕ και ό,τι συνδέεται με αυτά βρίσκονται διαχρονικά στο στόχαστρο του κεφαλαίου και των κυβερνήσεών του, σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, ακριβώς γιατί κριτήριό τους δεν είναι η προστασία της υγείας των εργαζομένων από τον επαγγελματικό κίνδυνο, αλλά πώς θα αυξήσουν την εκμετάλλευση και θα μειώσουν το λεγόμενο «εργασιακό κόστος».

Στο πλαίσιο αυτό, οι κυβερνήσεις μέσα από νομοθετικές παρεμβάσεις μειώνουν τον αριθμό των επαγγελμάτων που εντάσσονται στη λίστα των ΒΑΕ (τελευταία μεγάλη μείωση έγινε το 2011), ενώ αυξάνουν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης και για τα ΒΑΕ. Από το 2010 μέχρι το 2016, με τους αλλεπάλληλους αντιασφαλιστικούς νόμους των ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΣΥΡΙΖΑ και με την αύξηση των γενικών ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, αυξήθηκαν σταδιακά και τα ειδικά όρια για τα ΒΑΕ από τα 55 στα 62 έτη.

Σήμερα το τι θα γίνει με το επίδομα, το ποιος θα το λαμβάνει, θα έχει άμεση επίπτωση στον ίδιο το θεσμό των ΒΑΕ. Η ειδικότητα ή το επάγγελμα που δεν θα περιλαμβάνονται στην πρόταση, αποκλείονται εξ ορισμού και από τη δυνατότητα να ενταχθούν στα ΒΑΕ. Ουσιαστικά η μείωση των δικαιούχων του επιδόματος οδηγεί σε νέο χτύπημα στο θεσμό των ΒΑΕ.

Η Επιτροπή που συστάθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στόχο έχει να προσδώσει έναν επιστημονικοφανή χαρακτήρα σε αυτήν τη νέα φάση της επίθεσης, την ίδια ώρα που η εντατικοποίηση της εργασίας, η απογείωση της «ευελιξίας», η γενική αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, η ασυδοσία της εργοδοσίας, αυξάνουν συνεχώς τους κινδύνους με τους οποίους έρχονται αντιμέτωποι οι εργαζόμενοι την ώρα της δουλειάς, σε ακόμα περισσότερους κλάδους και χώρους εργασίας.

Σε γνωμοδότησή της τον Οκτώβρη του 2018, η εν λόγω Επιτροπή παραδέχεται μεταξύ άλλων ότι υπάρχει «σχεδόν παντελής έλλειψη στοιχείων μετρήσεων και δεδομένων που αφορούν την ανθυγιεινότητα και επικινδυνότητα στους χώρους/κλάδους/ειδικότητες του Δημόσιου Τομέα», όπως και ότι δεν υπάρχει «ιδιαιτέρως πλούσια» επιστημονική βιβλιογραφία στη χώρα μας σε θέματα Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία. Οι παραδοχές αυτές δείχνουν ότι τα κριτήρια και η μεθοδολογία διαμορφώνονται στο κενό, αφού η μόνη «έγνοια» των κυβερνήσεων είναι πώς θα αξιοποιηθεί το πόρισμα για να χτυπηθούν το ανθυγιεινό επίδομα και τα ΒΑΕ. Αυτό επιβεβαιώνεται και από υπόμνημα τριών μελών της Επιτροπής το οποίο αποκάλυπτε ότι ένας από τους στόχους είναι η «μείωση του ποσοστού εργαζομένων στον Δημόσιο Τομέα της χώρας που το λαμβάνουν (σ.σ. το επίδομα ανθυγιεινής και επικίνδυνης εργασίας) κατά 32%». Για να γίνει αυτό, συγκρίνονται τα ποσοστά στην Ελλάδα και στο σύνολο της ΕΕ. Τα τρία μέλη επισημαίνουν ότι η σύγκριση αφορά ανόμοιους πληθυσμούς δημοσίων λειτουργών και γι' αυτό έχουν «επιφυλάξεις αναφορικά με την εγκυρότητα της σύγκρισης»...

Σε μια παράλληλη εξέλιξη με τις διαδικασίες που αφορούν το επίδομα, η σημερινή κυβέρνηση προχώρησε στη σύσταση Επιτροπής Κρίσεως ΒΑΕ. Η εν λόγω Επιτροπή συνεδρίασε για πρώτη φορά την περασμένη Πέμπτη και καλείται να κρίνει αιτήματα για την ένταξη ή μη κλάδων στα ΒΑΕ. Από τη μέχρι τώρα πείρα, τέτοιες Επιτροπές με τον έναν ή τον άλλο τρόπο εξυπηρετούν τη βασική κατεύθυνση, το χτύπημα των ΒΑΕ...

Σε αυτούς τους αντεργατικούς σχεδιασμούς αντιδρούν συνδικάτα και εργαζόμενοι σε μια σειρά κλάδους, προχωρώντας σε κινητοποιήσεις και αγωνιστικές παρεμβάσεις.

Πιο πρόσφατη είναι η στάση εργασίας και συγκέντρωση έξω από το υπουργείο Εργασίας που κήρυξε και οργάνωσε το Συνδικάτο Εργαζομένων ΟΤΑ Αττικής την περασμένη Πέμπτη, με τη στήριξη και συμμετοχή σωματείων εργαζομένων σε δήμους.

Η κινητοποίηση στράφηκε ενάντια στον σχεδιασμό μείωσης των δικαιούχων του επιδόματος ανθυγιεινής εργασίας και προέβαλε την απαίτηση για επέκτασή του και σε άλλες ειδικότητες και επαγγέλματα, όπως είναι οι ηλεκτροσυγκολλητές, οι ηλεκτρολόγοι γενικώς, οι επόπτες δημόσιας υγείας, οι οικοδόμοι, οι εργάτες οδοποιίας, νυχτοφύλακες κ.ά. Ακόμα, το Συνδικάτο διεκδικεί να σταματήσουν οι εργαζόμενοι που είναι ενταγμένοι στα ΒΑΕ να πληρώνουν το σχετικό επασφάλιστρο (φτάνει στο 4,3%) και να το καταβάλλουν στο σύνολό του οι εργοδότες.

Κινητοποιήσεις στο υπουργείο Εργασίας για το ζήτημα των ΒΑΕ έκανε το τελευταίο διάστημα και ο Σύλλογος Εργαζομένων στην Ιδιωτική Εκπαίδευση «Ο Βύρων», ενάντια στις αποφάσεις εργοδοτών και κυβέρνησης που στόχο έχουν να πετάξουν από τα ΒΑΕ τους οδηγούς σχολικών λεωφορείων.

Μιλώντας στον «Ριζοσπάστη» ο Α. Σ., οδηγός, αναφέρει: «Οι οδηγοί σχολικών λεωφορείων ασφαλιζόμαστε στα ΒΑΕ από πάντα. Πριν από μερικά χρόνια, μεγάλο ιδιωτικό εκπαιδευτήριο ξεκίνησε με το "έτσι θέλω" να μην ασφαλίζει στα ΒΑΕ τούς οδηγούς του. Το θέμα αυτό αναδείχθηκε φέτος το Φλεβάρη ύστερα από καταγγελίες ορισμένων συναδέλφων. Σε αυτές τις καταγγελίες, υπηρεσία του ΕΦΚΑ απάντησε με έγγραφο όπου ισχυρίστηκε ότι οδηγοί δεν εντάσσονται στα ΒΑΕ γιατί - όπως λέει - δεν έχουν "κύριο αντικείμενο" τις επιβατικές μεταφορές! Ενας τέτοιος ισχυρισμός δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός, ανοίγει το δρόμο για να πεταχτεί το σύνολο των οδηγών από τα ΒΑΕ. Στην εξέλιξη αυτή αντιδράσαμε με αγωνιστικές παρεμβάσεις. Μαζί με τον "Βύρωνα" έχουμε ήδη κάνει κινητοποιήσεις στο υπουργείο Εργασίας και στο εκπαιδευτήριο, και θα συνεχίσουμε».

Τα ζητήματα αυτά θα συζητηθούν, μεταξύ άλλων, και στη Γενική Συνέλευση του Συλλόγου, η οποία πραγματοποιείται την Κυριακή 21/6, στις 10.30 π.μ., στο Συνδικάτο Οικοδόμων Αθήνας (Βερανζέρου 1, 2ος όροφος).

Το ζήτημα της λήψης του επιδόματος, γενικότερα της ένταξης στα ΒΑΕ, απασχολεί και το νοσοκομειακό προσωπικό. Μέσα στην περίοδο της πανδημίας αναδείχθηκαν ακόμα πιο έντονα όχι μόνο οι πολύ δύσκολες συνθήκες εργασίας τους, οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν στη μάχη για την προστασία της υγείας του λαού, αλλά και το γεγονός ότι ρίχνονται στη μάχη αυτή απροστάτευτοι, εξαιτίας των τεράστιων ελλείψεων του δημόσιου συστήματος Υγείας σε υλικοτεχνική υποδομή, προσωπικό, μέσα ατομικής προστασίας κ.ο.κ.

Την περασμένη Δευτέρα το ΚΚΕ κατέθεσε Πρόταση Νόμου με θέμα «Ενταξη στα Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα και επέκταση χορήγησης επιδόματος Επικίνδυνης και Ανθυγιεινής Εργασίας σε νοσοκομειακό προσωπικό και τους εργαζόμενους στις δομές δημόσιας Υγείας».

Στην Αιτιολογική Εκθεση, υπογραμμίζοντας την αυταπάρνηση και τον ηρωισμό με τα οποία οι εργαζόμενοι στις δημόσιες δομές Υγείας μπήκαν στην πρώτη γραμμή εν μέσω πανδημίας για την υπεράσπιση της δημόσιας υγείας, το ΚΚΕ επισημαίνει ότι «είναι μέγιστη υποκρισία από την κυβέρνηση προς τους εργαζόμενους στις δομές της δημόσιας Υγείας, από τη μια να τους αποκαλεί "ήρωες για την αντιμετώπιση της πανδημίας", και από την άλλη να αρνείται να τους εντάξει στο καθεστώς των ΒΑΕ, ως ελάχιστη αναγνώριση και των ανθυγιεινών συνθηκών εργασίας αλλά και της προσφοράς τους».

Σύμφωνα με όσα προβλέπει η Πρόταση Νόμου του ΚΚΕ, η ένταξη στα ΒΑΕ συνοδεύεται από: Χορήγηση ενός χρόνου πλασματικής συντάξιμης υπηρεσίας για κάθε επτά χρόνια πραγματικής απασχόλησης σε αυτές, «με αναδρομική υπαγωγή στη ρύθμιση αυτή, με αποκλειστική ευθύνη του κράτους, χωρίς πρόσθετη εισφορά του εργαζόμενου, σε κύρια και σε επικουρική ασφάλιση». Πλήρη σύνταξη από τους φορείς κύριας και επικουρικής ασφάλισης πέντε έτη νωρίτερα από τα προβλεπόμενα όρια ηλικίας για λήψη σύνταξης γήρατος, με αποκλειστική ευθύνη του κράτους, χωρίς πρόσθετη εισφορά του εργαζόμενου, σε κύρια και σε επικουρική ασφάλιση. Μείωση του χρόνου εργασίας σε 6ωρο - 5ήμερο - 30ωρο και αύξηση του χρόνου κανονικής άδειάς τους κατά 10 μέρες.