ΒΗΡΥΤΟΣ.--

Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κηρύχθηκε χτες η πρωτεύουσα του Λιβάνου μετά την ισχυρότατη έκρηξη που συγκλόνισε προχτές, Τρίτη 4 Αυγούστου, το λιμάνι της Βηρυτού και προκάλεσε καταστροφές στη μισή πόλη. Το τεράστιο ωστικό κύμα προκάλεσε το θάνατο άνω των 135 ανθρώπων (ανάμεσά τους μία γυναίκα ελληνικής υπηκοότητας), εκατοντάδες αγνοούμενους και εγκλωβισμένους στα συντρίμμια και πάνω από 5.000 τραυματίες (μεταξύ των οποίων πέντε Ελληνες, οι δύο νοσηλεύονται σε κρίσιμη κατάσταση).

Η ισχυρότατη έκρηξη, που έγινε αισθητή σε Ισραήλ και Κύπρο καθώς είχε την ισχύ σεισμού τουλάχιστον 3,5 Ρίχτερ, σημειώθηκε σε μία περίοδο παρατεταμένης οικονομικής κρίσης και πολιτικής αστάθειας όχι μόνο στο Λίβανο αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, όπου βρίσκεται σε εξέλιξη ο σφοδρός ανταγωνισμός ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, αστικών τάξεων και μονοπωλιακών ομίλων για τους ενεργειακούς πόρους και τους αγωγούς μεταφοράς τους, για σφαίρες γεωστρατηγικής επιρροής. Τα ερωτήματα για τα αίτια και τις συνθήκες της τραγωδίας παραμένουν αναπάντητα καθώς κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει με σιγουριά το ενδεχόμενο δολιοφθοράς (από δυνάμεις εντός και εκτός Λιβάνου) ή ακόμη και το ενδεχόμενο χρόνιας, εγκληματικής αμέλειας.

Το δεύτερο ενδεχόμενο «φωτογραφήθηκε» και από τις δηλώσεις του Προέδρου της χώρας, Μισέλ Αούν, και του πρωθυπουργού, Χασάν Ντιάμπ. Οι υποψίες τους επικεντρώνονται στις επισφαλείς συνθήκες φύλαξης 2.750 τόνων νιτρικού αμμωνίου από το 2014 σε αποθήκη του λιμανιού της Βηρυτού! Το υλικό αυτό, που είναι διαδεδομένο λίπασμα, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την παραγωγή εκρηκτικών, είχε βρεθεί το φθινόπωρο του 2013 στο πλοίο «MV Rhosus», με σημαία Παναμά, που είχε αποπλεύσει από το λιμάνι Μπατούμι της Γεωργίας με τελικό προορισμό την Μπιέρα της Μοζαμβίκης αλλά ελλιμενίστηκε στη Βηρυτό λόγω τεχνικού προβλήματος. Για μεγάλο διάστημα ο καπετάνιος και τέσσερα μέλη από το πλήρωμα είχαν μείνει εγκλωβισμένοι στο σκάφος καθώς οι αρχές τους εμπόδιζαν να επαναπατριστούν για να αναγκάσουν την εταιρεία να αναλάβει την ευθύνη ασφαλούς απομάκρυνσης του φορτίου. Κάτι που δεν έγινε ποτέ γιατί η πλοιοκτήτρια εταιρεία δήλωσε πτώχευση και αποποιήθηκε κάθε ευθύνη. Το 2014 αποφασίστηκε η κατάσχεση του φορτίου. Οπως δήλωσε ο Μπάντρι Ντάχερ, γενικός διευθυντής των Τελωνείων του Λιβάνου, στο τηλεοπτικό δίκτυο LBCI, η υπηρεσία του είχε στείλει έξι έγγραφα στο δικαστικό σώμα προειδοποιώντας ότι το υλικό συνιστούσε απειλή. Την πιθανότητα εγκληματικής αμέλειας ανέφερε άλλος αξιωματούχος στο πρακτορείο «Ρόιτερς» τονίζοντας πως το θέμα ασφαλούς αποθήκευσης του νιτρικού αμμωνίου είχε τεθεί σε πολλές επιτροπές και δικαστές και «δεν έγινε τίποτα».

Είναι επίσης ενδεικτική η απόφαση, χτες το απόγευμα, του υπουργικού συμβουλίου του Λιβάνου με την οποία τέθηκαν άμεσα σε κατ' οίκον περιορισμό όλοι οι αξιωματούχοι του λιμανιού της Βηρυτού, που επέβλεπαν την αποθήκευση και ασφάλεια από το 2014. Τη φύλαξη των αρμόδιων αξιωματούχων ανέλαβε ο στρατός.

Χτες βράδυ, το υπουργείο Εσωτερικών του Λιβάνου διέψευσε ως «ψευδείς και ανυπόστατες» φήμες που ενέπλεκαν στην υπόθεση των εκρήξεων ισραηλινό αεροσκάφος. Είχαν προηγηθεί από το πρωί ανάλογες, επίμονες διαψεύσεις Ισραηλινών αξιωματούχων, μεταξύ των οποίων ο υπουργός Εξωτερικών, Γκάμπι Ασκενάζι. Ο Ασκενάζι, μιλώντας στο Κανάλι 12, αρνήθηκε πως το Ισραήλ είχε οποιαδήποτε ανάμειξη στις εκρήξεις στη Βηρυτό προσθέτοντας: «Δεν βλέπω κανένα λόγο να μην πιστέψω τις αναφορές πως ήταν δυστύχημα». Σε μία πρότερη προσπάθεια διασκέδασης εντυπώσεων και πιθανής προσέγγισης με το Λίβανο (με την προσμονή επίλυσης διμερών συνοριακών διαφορών κοντά σε κοιτάσματα υδρογονανθράκων...) ο αντιπρόεδρος της ισραηλινής κυβέρνησης και υπουργός Αμυνας, Μπένι Γκαντς, είχε σπεύσει να προσφέρει «ανθρωπιστική και ιατρική βοήθεια» στο Λίβανο.

Στη Βηρυτό έχει μεταβεί ομάδα 12 πυροσβεστών της ΕΜΑΚ (Ειδικές Μονάδες Αντιμετώπισης Καταστροφών) με ένα διασωστικό σκύλο για να συνδράμουν τις έρευνες για την ανεύρεση επιζώντων. Ο πρωθυπουργός, Κυρ. Μητσοτάκης, εξέφρασε τα συλλυπητήριά του στο δοκιμαζόμενο λαό του Λιβάνου και δήλωσε ότι «εκτός από την αποστολή κλιμακίου της ΕΜΑΚ, είμαστε έτοιμοι να συνδράμουμε με πρόσθετο ιατροφαρμακευτικό εξοπλισμό».

Μια ενδιαφέρουσα πλευρά που αναδεικνύει για άλλη μια φορά την ανάγκη να επιστρέψουν όλες οι στρατιωτικές αποστολές από τις επιχειρήσεις στο εξωτερικό είναι και η περίπτωση της ελληνικής φρεγάτας «ΚΑΝΑΡΗΣ», που επιχειρεί στην περιοχή όντας ενταγμένη στην UNIFIL (επιχείρηση με «καπέλο» ΟΗΕ για την επιτήρηση του εμπάργκο όπλων στο Λίβανο). Το συγκεκριμένο πλοίο δεν έδενε στη Βηρυτό αλλά στη Λεμεσό της Κύπρου, καθώς είχε κριθεί ότι το «επίπεδο ασφαλείας στην πόλη είχε μειωθεί επικίνδυνα», όπως και λόγω της πανδημίας. Στρατιωτικά στελέχη από άλλες χώρες (συγκεκριμένα 21 κυανόκρανοι από το Μπανγκλαντές) που βρέθηκαν στην περιοχή του λιμανιού συγκαταλέγονται ανάμεσα στους τραυματίες.

Κύπρος, Ιορδανία, Αίγυπτος, Τουρκία, Ιράν και Κατάρ αλλά και ΗΠΑ, Ρωσία, χώρες της ΕΕ ήταν από αυτές που έσπευσαν να προσφέρουν βοήθεια στέλνοντας κινητές νοσοκομειακές μονάδες, συνεργεία διάσωσης, μεταγωγικά ή αστυνομικά ελικόπτερα. Ο πρώτος ηγέτης ωστόσο που επέλεξε να αξιοποιήσει την παρούσα κρίση εμπράκτως και με φυσική παρουσία στον Λίβανο ήταν ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος αναμένεται σήμερα στη Βηρυτό, όπου θα έχει εκτενείς συζητήσεις με την πολιτική ηγεσία του Λιβάνου για οικονομική βοήθεια, πέρα από την ανθρωπιστική.

Μέσα στις δηλώσεις ξένων ηγετών που ξεχώρισαν ήταν αυτές του Αμερικανού Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος μίλησε για «τρομερή επίθεση» επικαλούμενος ενημέρωση που είχε «με τους σπουδαίους στρατηγούς μας».

Ο Ζοζέπ Μπορέλ, επικεφαλής της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Λιβανέζο νέο υπουργό Εξωτερικών, Σαρμπέλ Γουέμπε, του διαβίβασε «τα πιο ειλικρινή συλλυπητήρια».