Copyright 2021 The Associated

Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, με το γνωστό ρόλο της χώρας του στο διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας, εμφανίστηκε να ξορκίζει τα επικίνδυνα σχέδια για νέα αλλαγή συνόρων

Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη της προηγούμενης βδομάδας «διέρρευσε» non paper που ήταν εν γνώσει της ΕΕ και πρότεινε νέες αλλαγές στα σύνορα στα Βαλκάνια (μεταξύ άλλων με ένωση του Κοσσυφοπεδίου με την Αλβανία, ένωση περιοχών της Βοσνίας όπου πλειοψηφεί το κροατικό στοιχείο με την Κροατία, αλλά και ένωση της «Σερβικής Δημοκρατίας» της Βοσνίας με τη Σερβία).

Με αφορμή τα παραπάνω, ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, σε συνάντηση με τον Σέρβο ομόλογό του χαρακτήρισε «απαράδεκτη, προκλητική και πολύ επιβλαβή» τη «συζήτηση για μια Μεγάλη Αλβανία που συνεχίζεται εδώ και χρόνια», ζητώντας από «ΕΕ και ΝΑΤΟ, που λειτουργούν σαν πάτρονες της Πρίστινας, να θέσουν ένα τέλος σε τέτοια αισθήματα και σχέδια και να μην επιτρέψουν στη σχετική ρητορική να κλιμακωθεί». Ο ίδιος άλλωστε συνέδεσε τα προωθούμενα σχέδια για τα Βαλκάνια με την ενδοϊμπεριαλιστική αντιπαράθεση και τα αντίστοιχα σενάρια σε άλλες κρίσιμες περιοχές, όπου «η Ρωσία αναγκάζεται να υπερασπιστεί τους συμπατριώτες της», «δείχνοντας» έτσι μεταξύ άλλων την ανατολική Ουκρανία και την Κριμαία.

Παρέμβαση στην ίδια συζήτηση για νέες αναδιατάξεις στα Βαλκάνια έκανε και ο ΥΠΕΞ της Γερμανίας, Χ. Μάας, στο πλαίσιο περιοδείας σε Κόσοβο και Σερβία. Οπως είπε, «η ιδέα ότι τα πράγματα μπορούν να λυθούν με νέα σύνορα στον χάρτη δεν είναι μόνο μη ρεαλιστική, αλλά είναι επικίνδυνο ακόμη και να ξεκινήσει αυτή η συζήτηση», ενώ ισχυρίστηκε ότι τα σχέδια αυτά «έχουν ξαναμπεί στο συρτάρι». Ωστόσο, καλώντας σε άμεση επανέναρξη του διαλόγου μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας, έσπευσε να σημειώσει ότι «η αναγνώριση του Κοσόβου θα είναι ένα από τα βασικά στοιχεία της λύσης» και ότι «είναι φυσικό να υπάρχουν συμβιβασμοί κατά τον διάλογο για την εξομάλυνση»...

Με δεδομένο ότι οι διαπραγματεύσεις Σερβίας - Κοσόβου επανέρχονται στο προσκήνιο - οι ηγέτες τους την επόμενη βδομάδα θα βρεθούν στην έδρα της ΕΕ για χωριστές επίσημες επαφές - ο Μάας κατέληξε: «Δεν θέλω να θέσω κόκκινες γραμμές. Γνωρίζω ότι εξαιτίας των ιστορικών συνθηκών θα είναι δύσκολη (η διαπραγμάτευση) και δεν θέλω να την καταστήσω πιο δύσκολη, πρέπει να βρεθούν λύσεις για όλα τα θέματα».

Σε ένα τέτοιο φόντο πραγματοποιούνται την Κυριακή 25/4 βουλευτικές εκλογές στην Αλβανία, από τις οποίες θα προκύψει η νέα κυβέρνηση. Η προεκλογική περίοδος χαρακτηρίστηκε από εντάσεις. Οι δύο βασικοί αντίπαλοι - το κυβερνών Σοσιαλιστικό Κόμμα (ΡS) του νυν πρωθυπουργού Εντι Ράμα και το αντιπολιτευόμενο Δημοκρατικό Κόμμα (PD) - ανταλλάσσουν κατηγορίες για αδιαφανείς διαδικασίες, εξαγορά ψήφων κ.τ.λ., ενώ καταγράφονται διαπληκτισμοί οπαδών τους, με πιο σημαντικό περιστατικό αυτό στο Ελμπασάν μεσοβδόμαδα, όπου σκοτώθηκε ένας οπαδός του PS.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η πρέσβειρα των ΗΠΑ, Γιούρι Κιμ, μαζί με άλλους πρέσβεις δυτικών κρατών απηύθυναν δημόσια έκκληση για μαζική συμμετοχή, προτάσσοντας την απρόσκοπτη ευρωατλαντική πορεία της χώρας. Ενδεικτική ήταν η πρόσφατη διαδικτυακή συζήτηση που είχε με Αλβανούς δημοσιογράφους ο βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάθιου Πάλμερ, όπου υπερθεμάτισε για την ανάγκη «θεσμικής επιτυχίας» των εκλογών και εξέφρασε «την ευγνωμοσύνη μας για τη βούληση της Αλβανίας να μείνει ένας καλός και σθεναρός εταίρος των ΗΠΑ». Μάλιστα, με δεδομένη τη διεξαγωγή της γιγάντιας ΝΑΤΟικής άσκησης «Defender Europe» που «έρχεται» στην Αλβανία τις επόμενες μέρες, υποστήριξε ότι αυτή θα δώσει μια ευκαιρία «στην Αλβανία να λάμψει ως σύμμαχος στο ΝΑΤΟ, σε μια πολύ στρατηγική περιοχή».

Την ίδια στιγμή, οι εξελίξεις στην Αλβανία αλληλεπιδρούν και με τα σχέδια άλλων ισχυρών δυνάμεων, όπως η Τουρκία, που επιδιώκει σταθερά στενούς δεσμούς με τα Τίρανα. Μεσοβδόμαδα, ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρ. Τ. Ερτογάν - που συμμετείχε στα διαδικτυακά εγκαίνια του τουρκο-αλβανικού περιφερειακού νοσοκομείου στην πόλη Φίερ (νοτιοδυτική Αλβανία) - έσπευσε να υπογραμμίσει ότι «αγωνιζόμαστε για σταθερότητα στα Βαλκάνια, ειδικά την Αλβανία» και ότι οι διμερείς σχέσεις «αναπτύσσονται κάθε μέρα». Ολα αυτά ενώ, με φόντο και τις εκλογές, στην Αλβανία «φουντώνει» η ενδοαστική συζήτηση για τα οφέλη και τους όρους μιας οριστικής «συνεννόησης» με την Ελλάδα για τον καθορισμό ΑΟΖ.

Τέλος, ενδεικτική είναι και η ρευστότητα στη Βουλγαρία. Μετά τις εκλογές της 4ης Απρίλη το κεντροδεξιό κόμμα GERB (του νυν πρωθυπουργού Μπορίσοφ) εξασφάλισε μεν την πρώτη θέση, αλλά με μειωμένη δύναμη στη Βουλή. Ο Μπορίσοφ επέστρεψε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Πρόεδρο της χώρας, αφού δεν υπήρξε συμφωνία καν για μια συνάντηση με μικρότερα κόμματα με τα οποία επιδίωκε να συνεργαστεί. Τώρα αναμένεται να λάβει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης το νεοσύστατο κόμμα «Υπάρχει τέτοιος λαός» (ITN) του τηλεοπτικού παρουσιαστή και τραγουδιστή Σλάβι Τριφόνοφ, που ωστόσο έχει δηλώσει απρόθυμο να συμμετάσχει σε οποιεσδήποτε συμφωνίες με κόμματα όπως το GERB και οι Σοσιαλιστές.

Πίσω από τις εξαγγελίες που έκαναν ξανά στη διάσκεψη όλες οι πλευρές, για στόχους μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, δεν βρίσκεται βέβαια η ανησυχία για το περιβάλλον, η προστασία του οποίου είναι ασυμβίβαστη με την παραγωγή με σκοπό το καπιταλιστικό κέρδος, αλλά ο στόχος μέσα από εκτεταμένη κρατική παρέμβαση, χρηματοδοτήσεις και «κίνητρα», σε συνδυασμό με την ελεγχόμενη απαξίωση κεφαλαίου (π.χ. κλείσιμο λιγνιτικών σταθμών, απόσυρση συμβατικών αυτοκινήτων), να διαμορφωθούν νέα πεδία κερδοφόρων επενδύσεων για τα μονοπώλια.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, στην κεντρική ομιλία του την πρώτη μέρα της διάσκεψης, τόνισε πως η κυβέρνησή του είναι αποφασισμένη να αναλάβει δράση σε όλα τα επίπεδα για την «πράσινη ανάπτυξη», συνδέοντάς την με το τεράστιο πακέτο που προωθεί για τις υποδομές στις ΗΠΑ και βλέποντας σε αυτήν «ευκαιρίες» για εκατομμύρια «καλές δουλειές» για εργαζόμενους και αγρότες.

Αντίστοιχα, την Παρασκευή, ο ειδικός απεσταλμένος του Λευκού Οίκου για την Κλιματική Αλλαγή, Τζον Κέρι, επεσήμανε τις τεράστιες ευκαιρίες «για εκατομμύρια θέσεις εργασίας διεθνώς» που δημιουργεί μία μεγάλη στροφή προς την «πράσινη οικονομία».

Οι αναφορές τους δεν είναι τυχαίες, καθώς υπολογίζεται ότι η στροφή στην «πράσινη ανάπτυξη» μπορεί να δημιουργήσει περιθώρια για μπίζνες ύψους 23 τρισ. δολαρίων διεθνώς έως το 2030.

Το πώς τα σχέδια των αστικών τάξεων για την «πράσινη οικονομία» είναι άρρηκτα δεμένα με την όξυνση της ιμπεριαλιστικής διαπάλης αποτυπώθηκε χαρακτηριστικά και στην ομιλία της επικεφαλής των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών στον Λευκό Οίκο, Αβριλ Χέινς, που τόνισε πως η κλιματική αλλαγή είναι πλέον «στο κέντρο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας», εξηγώντας ότι αφορά μεταξύ άλλων αποφάσεις για ανάπτυξη στρατευμάτων στο εξωτερικό, για θέματα αποσταθεροποίησης περιοχών ή και χωρών κ.λπ.

Σε ένα τέτοιο φόντο, η αντιπαράθεση ΗΠΑ - Κίνας για τη διεθνή πρωτοκαθεδρία δεν θα μπορούσε να μην αντανακλάται και σε αυτό το επίπεδο. Χαρακτηριστική ήταν η «ανησυχία» που εξέφρασε στις αρχές της βδομάδας, σε ομιλία του λίγες μέρες πριν τη διάσκεψη, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Αντ. Μπλίνκεν, όταν παραδέχτηκε ότι «επί του παρόντος έχουμε καθυστερήσει. Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός και εξαγωγέας ηλιακών συλλεκτών, ανεμογεννητριών, μπαταριών, ηλεκτρικών οχημάτων. Κατέχει σχεδόν το ένα τρίτο των παγκόσμιων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας για Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας».

Στο περιθώριο των εργασιών της διάσκεψης, εξάλλου, ο υφυπουργός Εξωτερικών της Κίνας, Μα Ζιαοσού, σημείωσε ότι η κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον δεν θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν ως διαπραγματευτικό χαρτί στο πλαίσιο του διεθνούς γεωπολιτικού ανταγωνισμού. Την ίδια μέρα, βέβαια, ο Κινέζος Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, μιλώντας στη διάσκεψη, είχε ανακοινώσει ότι το Πεκίνο θα αναλάβει μια σειρά σχετικών «πράσινων» πρωτοβουλιών για τη «στήριξη» των αναπτυσσόμενων χωρών που συμμετέχουν στην κινεζική πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ενας Δρόμος».