Copyright 2021 The Associated

Δυναμώνει ο συντονισμός ΕΕ και ΗΠΑ απέναντι στην Κίνα (φωτ. από συνάντηση Μπορέλ - Μπλίνκεν τον Μάρτη)

Ταυτόχρονα, αυτές οι κινήσεις των ΗΠΑ εντείνουν σύνθετες διεργασίες σε ανταγωνιστικές δυνάμεις όπως η Κίνα και η Ρωσία, οι οποίες παρά τις σημαντικές μεταξύ τους διαφορές βρίσκουν όλο και περισσότερο πεδία συντονισμού απέναντι στη Δύση.

Σε ένα τέτοιο φόντο, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι θα επιδιώξουν μια νέα Σύνοδο Κορυφής του σχήματος «Quad» (ΗΠΑ, Ιαπωνία, Αυστραλία, Ινδία), αυτήν τη φορά διά ζώσης, το προσεχές φθινόπωρο. Σύμφωνα με τον Κερτ Κάμπελ, συντονιστή πολιτικής για τον Ινδο-Ειρηνικό στον Λευκό Οίκο, προτείνεται η συνάντηση να εστιάσει στις υποδομές, ενώ ο ίδιος μιλώντας για το σχήμα «Quad» σε εκδήλωση του πανεπιστημίου Στάνφορντ επεσήμανε πως «δεν πρόκειται για μια κλειστή λέσχη χωρών. Αν υπάρχουν άλλες χώρες που πιστεύουν ότι θα ήθελαν να συνεργαστούν μαζί μας, η πόρτα είναι ανοιχτή». Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι το «λειτουργικό σύστημα» που οι ΗΠΑ βοήθησαν να οικοδομηθεί όλα τα προηγούμενα χρόνια στην Ασία βρίσκεται υπό «σημαντική πίεση» εξαιτίας της Κίνας. Ξεκαθάρισε επίσης ότι η πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στην Κίνα θα υπακούει πλέον «σε ένα νέο σύνολο στρατηγικών παραμέτρων» και «το κυρίαρχο παράδειγμα θα είναι ο ανταγωνισμός».

Την ίδια μέρα με την παραπάνω ομιλία, η Αμερικανίδα αναπληρώτρια ΥΠΕΞ Γουέντι Σέρμαν συμμετείχε στις Βρυξέλλες στην πρώτη συνάντηση του «Διαλόγου ΕΕ - ΗΠΑ» για τον συντονισμό της στάσης τους απέναντι στην Κίνα, ενώ θα συνεχίσει με περιοδεία μέχρι 4/6 σε Αγκυρα, Τζακάρτα, Πνομ Πενχ, Μπανγκόκ και Χονολουλού.

Στο κοινό ανακοινωθέν που εκδόθηκε μετά τη συνάντηση της Σέρμαν με τον γγ της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης, Στ. Σανίνο, αναφέρεται πως οι δύο πλευρές συμφώνησαν ότι «οι σχέσεις της ΕΕ και των ΗΠΑ με την Κίνα είναι πολύπλευρες και περιλαμβάνουν στοιχεία συνεργασίας, ανταγωνισμού και συστημικής αντιπαλότητας». Μεταξύ άλλων «στάθηκαν σε θέματα κοινής ανησυχίας», στα θέματα δηλαδή που «σηκώνει» έντονα η Δύση απέναντι στο Πεκίνο, συμπεριλαμβανομένων «της διάβρωσης της αυτονομίας και της δημοκρατικής διαδικασίας στο Χονγκ Κονγκ», «των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε Σιντζιάνγκ και Θιβέτ» και «θεμάτων περιφερειακής ασφάλειας, ειδικά της κατάστασης στη Νότια Κινεζική Θάλασσα», ενώ συζήτησαν και για τη «σημασία της συμμετοχής της Ταϊβάν στην εργασία διεθνών οργανισμών».

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, λίγες μέρες μετά τον «πάγο» που έβαλε το Ευρωκοινοβούλιο στην κύρωση της Επενδυτικής Συμφωνίας ΕΕ - Κίνας, η Λιθουανία ανακοίνωσε ότι αποχωρεί από το σχήμα «17+1», που λειτουργεί τα τελευταία χρόνια μεταξύ Κίνας και χωρών της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης.

Απαντώντας σε ερώτηση για την παραπάνω παρέμβαση Κάμπελ και τους λόγους αναβάθμισης του «Quad» απέναντι στο Πεκίνο, ο εκπρόσωπος του κινεζικού ΥΠΕΞ Ζάο Λιζιάν απάντησε: «Η Κίνα απορρίπτει σθεναρά τις κινήσεις που κάνουν οι ΗΠΑ για να αποκλείσουν και να περιορίσουν την Κίνα στο όνομα του ανταγωνισμού». Κάλεσε δε τις ΗΠΑ «να ακολουθήσουν την τάση της εποχής, να εγκαταλείψουν τον ξεπερασμένο ψυχρό πόλεμο και να αντιμετωπίσουν την Κίνα με αντικειμενικό και λογικό τρόπο».

Την ίδια στιγμή, βέβαια, η πίεση που μεγαλώνουν οι ΗΠΑ απέναντι στην Κίνα, ενισχύει το έδαφος για ενίσχυση της συνεργασίας της με τη Ρωσία, η οποία το ίδιο διάστημα υφίσταται επίσης τις συνέπειες των κυρώσεων ΗΠΑ και ΕΕ με μια σειρά αφορμές και στο πλαίσιο πολύπλευρων μεταξύ τους αντιθέσεων.

Την Πέμπτη ολοκληρώθηκαν στη Ρωσία οι εργασίες του 16ου γύρου διαβουλεύσεων Ρωσίας - Κίνας «για ζητήματα στρατηγικής ασφάλειας». Πριν φτάσει στη Μόσχα, ο Γιανγκ Ζιετζί, μέλος του ΠΓ του ΚΚ Κίνας και διευθυντής της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων, είχε τονίσει σε τηλεφωνική συνομιλία με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλ. Πούτιν τη «θετική ενέργεια» των διμερών σχέσεων και ισχυρίστηκε ότι «και οι δύο πλευρές (...) διασφαλίζουν την ανεκτίμητη παγκόσμια σταθερότητα εν μέσω αλλαγών σε όλο τον κόσμο».

Τις προσδοκίες της Κίνας περιέγραφε χαρακτηριστικά η αρθρογραφία στην κρατική κινεζική εφημερίδα «Global Times». Στις 24/5 υποστήριζε ότι «η στρατηγική συνεργασία Κίνας - Ρωσίας δεν θα έχει επίδραση μόνο στις περιοχές γύρω τους αλλά θα είναι μεγάλης, παγκόσμιας σημασίας», και αναφερόμενη στις ρωσο-κινεζικές διαβουλεύσεις σημείωνε ότι «πιθανώς θα επιδείξουν μια βαθύτερη και ευρύτερη στρατηγική αντίληψη των πραγμάτων». Στις 26/5 τόνιζε ότι «όχι μόνο η πίεση και εχθρότητα των ΗΠΑ θα σπρώξει Κίνα και Ρωσία να έρθουν ακόμα πιο κοντά, αλλά η μείωση της ισχύος και επιρροής των ΗΠΑ σε ορισμένες περιοχές θα κάνουν Πεκίνο και Μόσχα να σκεφτούν πώς να διαμορφώσουν νέα περιφερειακή τάξη για τη σταθεροποίηση της κατάστασης και την υπεράσπιση των συμφερόντων τους», φέρνοντας μάλιστα ως παράδειγμα και την κατάσταση όπως διαμορφώνεται στο Αφγανιστάν και τη γύρω του «γειτονιά».

Την ίδια ώρα, ο Ρώσος ΥΠΕΞ Σ. Λαβρόφ, ερωτηθείς στις αρχές της βδομάδας για το ενδεχόμενο βαθύτερης συμμαχίας Πεκίνου - Μόσχας ενάντια στις ΗΠΑ, υπερασπίστηκε τη σημερινή μορφή της ρωσο-κινεζικής σχέσης: «Μας επιτρέπει να λύσουμε κάθε διαφορά, ακόμα και στα δυσκολότερα θέματα, μέσω ενός διμερούς διαλόγου, να υπερασπιστούμε αποτελεσματικά τα συμφέροντά μας σε πολυμερείς ενώσεις και να συντονίσουμε τις προσεγγίσεις μας στη διεθνή αρένα», είπε μεταξύ άλλων. Ταυτόχρονα, ωστόσο, ο Λαβρόφ σημείωσε ότι «φυσικά η διεθνής κατάσταση αλλάζει γρήγορα» και θύμισε πρόσφατη δήλωση του Κινέζου ομολόγου του ότι «η ρωσο-κινεζική συνεργασία δεν έχει τερματικό σημείο, ταμπού ή ανώτατο όριο».

Τέλος, ας καταγραφεί ότι το Σάββατο 29/5 αναμένονταν στο Πεκίνο οι ΥΠΕΞ Πολωνίας, Ουγγαρίας, Ιρλανδίας και Σερβίας, μετά από πρόσκληση του Κινέζου ομολόγου τους, που θα είχε μαζί τους χωριστές επαφές για να συζητήσει τις διμερείς αλλά και τις ευρω-κινεζικές σχέσεις, με στόχο «την οικονομική επιβίωση μετά την επιδημία», όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος του υπουργείου.

Την προσπάθεια των ΗΠΑ να διατηρήσουν τη διεθνή πρωτοκαθεδρία τους έναντι της Κίνας, με ιδιαίτερη έμφαση στα ζητήματα της κρατικής στήριξης της καπιταλιστικής οικονομίας και την παραπέρα στρατιωτική ενίσχυση, αποτυπώνει - σύμφωνα με όλες τις «διαρροές» και τα σχετικά δημοσιεύματα - ο κρατικός προϋπολογισμός που αναμενόταν να παρουσιάσει την Παρασκευή στο Κογκρέσο ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν.

Παράλληλα, με στρατηγική συμφωνία για τους παραπάνω στόχους, Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι εντείνουν το ενδοαστικό παζάρι, με προτάσεις και αντιπροτάσεις, με αντιπαραθέσεις, αλλά και αναζήτηση συναινέσεων, αποτυπώνοντας τον «σκοτωμό» μεταξύ τμημάτων του κεφαλαίου για τη μοιρασιά των τεράστιων κρατικών «πακέτων».

Ενσωματώνοντας προβλέψεις από αυτά τα κρατικά «πακέτα» που δρομολογεί από το προηγούμενο διάστημα, ο Αμερικανός Πρόεδρος σχεδίαζε να ζητήσει την Παρασκευή την εξουσιοδότηση του Κογκρέσου για συνολικές κρατικές δαπάνες περίπου 6 τρισ. δολαρίων για το οικονομικό έτος 2022, το οποίο ξεκινά την 1η Οκτώβρη. Σύμφωνα με τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης», το ποσό αυτό θα είναι το μεγαλύτερο μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται τα σχέδια της αμερικανικής κυβέρνησης για εκσυγχρονισμό των υποδομών της χώρας, για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου και επάρκεια της βιομηχανικής παραγωγής σε ημιαγωγούς και άλλα προϊόντα που είναι απαραίτητα στις βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας, καθώς και για στρατιωτική ενίσχυση, μεταξύ άλλων με εκσυγχρονισμό του πυρηνικού οπλοστασίου αλλά και ανάπτυξη νέων οπλικών συστημάτων.

Επιχειρώντας να εξασφαλίσει λαϊκή συναίνεση σε αυτό τον χορό των τρισ. για το κεφάλαιο, η κυβέρνηση Μπάιντεν διαφημίζει ταυτόχρονα ορισμένα επιδόματα και ψίχουλα, δημιουργία «αμερικάνικων θέσεων εργασίας» και διεύρυνση «κοινωνικών προγραμμάτων».

Σε ό,τι αφορά τον εκσυγχρονισμό των υποδομών (μεταφορές, τηλεπικοινωνίες, Ενέργεια κ.ά.), εντείνεται το ενδοαστικό παζάρι. Η κυβέρνηση αναπροσάρμοσε το δικό της αρχικό πλάνο για κρατικές δαπάνες ύψους 2,3 τρισ. δολαρίων σε 8 χρόνια, προτείνοντας πλέον ένα «πακέτο» 1,7 τρισ. Οι δε Ρεπουμπλικάνοι κατέθεσαν αντιπρόταση για «πακέτο» 982 εκατ. δολαρίων σε 8 χρόνια, την οποία - παρά τη μεγάλη απόσταση που τη χωρίζει από την κυβερνητική πρόταση - την καλωσόρισε και η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Τζεν Ψάκι, αναφέροντας ότι περιλαμβάνει «αρκετές εποικοδομητικές προσθήκες σε σχέση με τις προηγούμενες προτάσεις» των Ρεπουμπλικάνων.

Ταυτόχρονα, στη Γερουσία βρίσκεται νομοσχέδιο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του αμερικανικού κεφαλαίου έναντι της Κίνας, σε θέματα «έρευνας και ανάπτυξης». Σε αυτό προβλέπονται μεταξύ άλλων και κονδύλια 50 δισ. δολαρίων σαν «έκτακτη βοήθεια» στην εσωτερική βιομηχανία παραγωγής ημιαγωγών (τσιπ), καθώς η παγκόσμια έλλειψη πλήττει αυτοκινητοβιομηχανίες, βιομηχανίες ηλεκτρονικών προϊόντων κ.ά., υπογραμμίζοντας την εξάρτηση των αμερικανικών μονοπωλίων από την παραγωγή ημιαγωγών στην Κίνα και άλλες ασιατικές χώρες.

Σε ό,τι αφορά τον προϋπολογισμό του Πενταγώνου για το 2022, αναφέρεται ότι προβλέπει κονδύλια 715 δισ. δολαρίων, περιλαμβάνοντας ανάμεσα σε άλλα σχεδιασμό σύγχρονων πυρηνικών όπλων και κονδύλια για τη χρηματοδότηση της «Πρωτοβουλίας για την αποτροπή στον Ειρηνικό», ενός διακρατικού σχήματος απέναντι στη στρατιωτική παρουσία της Κίνας στην περιοχή. Μεταξύ των προτεραιοτήτων του Πενταγώνου είναι επίσης η αγορά 85 μαχητικών αεροσκαφών «F-35», όπως και η περαιτέρω ανάπτυξη και δοκιμή υπερηχητικών όπλων και άλλων όπλων «επόμενης γενιάς». Προβλέπονται επίσης κονδύλια για θωράκιση υπηρεσιών που αφορούν τομείς «εθνικής ασφάλειας» όπως το FBI, το υπουργείο Ενέργειας κ.ά.

Στο μεταξύ, στο φόντο των εντεινόμενων ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, καταγράφεται κλιμάκωση και στο ζήτημα των κυβερνοεπιθέσεων.

Ετσι λίγες μέρες μετά τη μεγάλη τέτοια επίθεση στην εταιρεία «Colonial Pipeline», που δημιούργησε αλυσιδωτά προβλήματα στην τροφοδότηση πολλών πολιτειών των ΗΠΑ με καύσιμα, η «Microsoft» αναφέρει σε ανακοίνωσή της ότι η αμερικανική κυβέρνηση δέχεται τις τελευταίες μέρες «νέα παγκόσμια κυβερνοεπίθεση σε πάνω από 150 υπηρεσίες, Δεξαμενές Σκέψης και άλλους οργανισμούς» από μία ομάδα που αποκαλείται «Nobelium».

Αναλυτές της «Microsoft» μάλιστα αναφέρουν πως οι χάκερς είναι μέρος της ίδιας ρωσικής ομάδας που βρισκόταν πέρσι πίσω από την κυβερνοεπίθεση στην εταιρεία λογισμικού «SolarWinds». Για αυτήν την επίθεση η κυβέρνηση Μπάιντεν είχε επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία, παρότι η Μόσχα αρνήθηκε οποιαδήποτε εμπλοκή.