Τον Ρώσο ομόλογό του, Σεργκέι Λαβρόφ, υποδέχτηκε χτες στην Αττάλεια ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, με τον οποίο συζήτησε για όλα τα ανοιχτά μέτωπα, από την κατάσταση στο Νότιο Καύκασο και τα Βαλκάνια μέχρι την Ανατολική Μεσόγειο και τη Συρία.

Στο μενού βρέθηκε και η κλιμάκωση των επιθετικών ΝΑΤΟικών σχεδιασμών στη Μαύρη Θάλασσα, εξ ου και στην κοινή συνέντευξη ο Τούρκος ΥΠΕΞ έσπευσε να τονίσει πως η κατασκευή της διώρυγας της Κωνσταντινούπολης στη Θάλασσα του Μαρμαρά, την έναρξη της οποίας ανακοίνωσε η τουρκική κυβέρνηση σε τελετή το περασμένο Σάββατο, δεν θα επηρεάσει τη Συνθήκη του Μοντρέ και τους όρους διέλευσης και παρουσίας ξένων πλοίων στη Μαύρη Θάλασσα.

«Η Συνθήκη του Μοντρέ δεν σχετίζεται με τη διώρυγα "Κωνσταντινούπολη", όπως και η διώρυγα δεν σχετίζεται με τη Συνθήκη. Θα εφαρμόζεται από εμάς χωρίς αλλαγές, όπως και πριν», είπε ο Τσαβούσογλου, προσθέτοντας ότι «στο κείμενο της ίδιας της Συνθήκης είναι καταγεγραμμένες οι διαδικασίες αλλαγής της ή καταγγελίας της», και αυτές είναι γνωστές, αλλά με την κατασκευή της διώρυγας «δεν θα υπάρξει καμία αλλαγή στη Συνθήκη του Μοντρέ».

Ο δε Λαβρόφ εξέφρασε την ικανοποίηση της Ρωσίας «για την αλληλεπίδραση με τους Τούρκους φίλους και συναδέλφους για τα θέματα εφαρμογής της Συνθήκης».

Υπενθυμίζεται ότι η Συνθήκη του 1936 για το καθεστώς της ναυσιπλοΐας στα τουρκικά Στενά ορίζει ότι οι μη παρευξείνιες χώρες οφείλουν να ενημερώνουν 15 μέρες νωρίτερα για τη διέλευση των πλοίων τους και «ρυθμίζει όχι μόνο τη διέλευση των πλοίων αλλά και τις μετακινήσεις των πολεμικών πλοίων, τη χρονική διάρκεια παραμονής τους στη Μαύρη Θάλασσα, το τονάζ τους», υπενθύμισε ο Τσαβούσογλου.

Με τις αναφορές του, ο Τούρκος ΥΠΕΞ επιχείρησε να καθησυχάσει την ανησυχία της Μόσχας ότι η κατασκευή της νέας διώρυγας μπορεί να αξιοποιηθεί από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ για να «παρακάμψουν» τις εν λόγω προβλέψεις της Συνθήκης του Μοντρέ και να ενισχύσουν ακόμα παραπέρα την παρουσία τους στη Μαύρη Θάλασσα.

Νωρίτερα η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζαχάροβα, τόνισε ότι οι διμερείς σχέσεις βρίσκονται σε «στρατηγικό επίπεδο». Μεταξύ άλλων υπογράμμισε ότι «τα συμφέροντα των χωρών μας καθορίζονται από τα τεράστια συμφέροντα των λαών μας, όχι από εξωτερικούς παράγοντες και πιέσεις. Γι' αυτό και είμαστε ικανοί να λύνουμε τις διαφορές απόψεων που έχουμε». Χαρακτήρισε «υπέροχες» τις διαφωνίες που έχουν οι δύο πλευρές, σχολιάζοντας ως πολύ σημαντικό το ότι αυτές «δεν εμποδίζουν τη συνεργασία μας σε διάφορα πεδία».

Σημειωτέον ότι σύμφωνα με τον Τούρκο ΥΠΕΞ, οι δυο πλευρές συμφώνησαν και για την επιτάχυνση στη συμπαραγωγή εμβολίων, όπως και για την προσπάθεια οι αριθμοί των Ρώσων τουριστών στην Τουρκία να επανέλθουν στα προ-πανδημίας επίπεδα.

«Η θετική ατζέντα της ΕΕ παραμένει επί τάπητος, υπό τους γνωστούς όρους», δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, μετά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε προχτές βράδυ με τον Τούρκο Πρόεδρο, Ρ. Τ. Ερντογάν, στον οποίο - όπως δήλωσε - τόνισε «την ενότητα της ΕΕ» και επιβεβαίωσε «τη σημασία του μέλλοντος των σχέσεων ΕΕ - Τουρκίας».

Οι δύο ηγέτες συζήτησαν το αποτέλεσμα της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, όπου δόθηκε νέα ώθηση στο ευρω-τουρκικό παζάρι, με αιχμή τη συνεργασία στο Μεταναστευτικό, τις οικονομικές σχέσεις (Τελωνειακή Ενωση), τις εξελίξεις σε Συρία και Λιβύη, και φυσικά τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, με φόντο την αναθέρμανση διεργασιών τόσο στα Ελληνοτουρκικά όσο και στο Κυπριακό.

Από την τουρκική πλευρά, ο εκπρόσωπος του κυβερνητικού κόμματος, ΑΚΡ, Ομέρ Τσελίκ, σχολίασε ότι θα ήταν «απουσία οράματος, μη βιώσιμο μακροπρόθεσμα και μεγάλο λάθος» η υποβάθμιση της ευρω-τουρκικής συνεργασίας στο Μεταναστευτικό σε «θέμα χρηματοδότησης» και τόνισε ότι «η στενή (διμερής) συνεργασία πρέπει να εξεταστεί από μια ευρύτερη οπτική».

Στο μεταξύ, την επόμενη βδομάδα φτάνει στην περιοχή μας η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία - σύμφωνα με δημοσιεύματα - θα κάνει ολιγόωρη επίσκεψη στη Λευκωσία με βασικό αντικείμενο το σχέδιο της κυπριακής κυβέρνησης για το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ, σε μια περίοδο που η ευρύτερη περιοχή προσελκύει έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον και η διευθέτηση του Κυπριακού προβάλλεται πάλι ως κρίσιμο θέμα για την «ανάπτυξη». Προχτές, η Κύπρια υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Νατάσα Πηλείδου, δήλωσε στη Βουλή ότι η αμερικανική «ExxonMobil» θα προχωρήσει σε γεωτρήσεις στο τεμάχιο «10» της κυπριακής ΑΟΖ μέχρι το τέλος του 2021, αναφέροντας ότι «έχουν αρχίσει να καταφθάνουν στην Κύπρο εμπειρογνώμονες από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες». Πρόσθεσε δε ότι προετοιμασίες για νέες γεωτρήσεις κάνουν και οι ΕΝΙ και ΤΟΤΑL.

Ολα αυτά ενώ δυναμώνει η συζήτηση γύρω από τους όρους της διχοτομικής λύσης του Κυπριακού, μπροστά και σε νέες πιθανές συνομιλίες, «επίσημες» ή «άτυπες». Χτες οργανώθηκε στη Λευκωσία εκδήλωση, όπου παρουσιάστηκε το κείμενο του προέδρου του Κυπριακού Κέντρου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων και Τμήματος Πολιτικών Επιστημών και Διακυβέρνησης στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, Ανδρέα Θεοφάνους, με τίτλο «Το Κυπριακό μετά την Ατυπη Πενταμερή - Η πρόταση για ένα φυσιολογικό κράτος». Μεταξύ άλλων ο Θεοφάνους υποστήριξε - σύμφωνα με αναλυτικό ρεπορτάζ του «Φιλελεύθερου» - ότι για να αντιμετωπιστούν οι τουρκικές θέσεις για «δύο κράτη» η ελληνοκυπριακή πλευρά «είναι αναγκαίο να προβληματισθεί σοβαρά για μια νέα προσέγγιση καθώς η υφιστάμενη πολιτική, κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, έχει αποτύχει». Πρότεινε «την υιοθέτηση μιας εξελικτικής διαδικασίας, η οποία θα περιλαμβάνει πακέτο Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης», συγκεκριμένα, «συνεκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων με ταυτόχρονη οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) Κυπριακής Δημοκρατίας και Τουρκίας. Μια τέτοια εξέλιξη θα υποβοηθήσει και τον ελληνοτουρκικό διάλογο. Είναι τολμηρό αλλά πρέπει να προταθεί από την πλευρά μας η παράλληλη οριοθέτηση της ΑΟΖ Ελλάδος, Τουρκίας και Κυπριακής Δημοκρατίας», ανέφερε.

Στο Κυπριακό αναφέρθηκε και η Βρετανίδα υπουργός για την Ευρωπαϊκή Γειτονία, Γουέντι Μόρτον, η οποία, στη διάρκεια επίσκεψής της σε Αγκυρα αλλά και νότια Τουρκία (όπου επισκέφτηκε και προσφυγικούς καταυλισμούς) τόνισε πως η διευθέτησή του θα είναι «κρίσιμη» για την επίλυση των εντάσεων στη Μεσόγειο. Σημειωτέον, και η Βρετανίδα αξιωματούχος αναφέρθηκε σε «διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα», επιβεβαιώνοντας πως σταδιακά και σταθερά ακόμα και η φρασεολογία των σχετικών παζαριών εδραιώνει ακόμα περισσότερο διχοτομικές λογικές.