Μέσα στο κατακαλόκαιρο, για άλλη μια φορά, το υπουργείο Παιδείας επιχειρεί να ψηφίσει ένα ακόμα αντιεκπαιδευτικό νομοσχέδιο, μετά τις αλλαγές στο Λύκειο (Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής, τρόπος πρόσβασης, περικοπές αντικειμένων κ.ά.), τη θεσμοθέτηση των εργαστηρίων δεξιοτήτων, την αύξηση του αριθμού μαθητών στις τάξεις και την «αυτοαξιολόγηση» του σχολείου.

Ως κρίκος στην ίδια αλυσίδα το νομοσχέδιο με τον παραπλανητικό τίτλο «Αναβάθμιση του σχολείου - ενδυνάμωση του εκπαιδευτικού»αποτελεί βαθιά, αντιδραστική τομή στη λειτουργία και το περιεχόμενο του σχολείου, στον ίδιο τον ρόλο του εκπαιδευτικού.

Μαζί με την εφαρμογή όλων των νομοθετικών διατάξεων που ψηφίστηκαν τα προηγούμενα χρόνια, συνιστούν αντιδραστική παρέμβαση στον πυρήνα της εκπαιδευτικής διαδικασίας: Στο τι και πώς μαθαίνουν οι μαθητές, στο τι και πώς διδάσκει ο εκπαιδευτικός και σε τι εργασιακό περιβάλλον θα δουλεύει από εδώ και εμπρός.

Βάση του νομοσχεδίου αποτελούν οι κατευθύνσεις της ΕΕ και του ΟΟΣΑ, που ενσωματώθηκαν άλλωστε και από όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις, με τελευταία αυτή του ΣΥΡΙΖΑ, οι απαιτήσεις του ΣΕΒ και των εργοδοτικών ενώσεων για έναν μελλοντικό εργαζόμενο φθηνό, ευέλικτο και προσαρμοσμένο στις δικές τους ανάγκες για κερδοφορία, για ένα σχολείο πιο φθηνό για το κράτος, ακόμα πιο ακριβό για τους γονείς και πιο «φιλικό» για τις επιχειρήσεις.

Πίσω από τις εύηχες λέξεις και φράσεις όπως«αυτονομία» και «μεγαλύτερη ελευθερία στη λήψη αποφάσεων» η κυβέρνηση προσπαθεί να κρύψει τους πραγματικούς της στόχους.

Το βασικό πρόβλημα του σημερινού σχολείου δεν είναι η έλλειψη αυτονομίας και οι δυσκολίες στη λήψη αποφάσεων (π.χ. για μια εκδρομή ή μια εκπαιδευτική δράση). Ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει. Το πρόβλημα είναι ότι διαχρονικά οι κυβερνήσεις δεν αναλαμβάνουν τις δικές τους ευθύνες για τη σωστή λειτουργία του σχολείου. Δική τους ευθύνη είναι:

• Τα 60.000 κενά εκπαιδευτικών, που δεν καλύπτονται με τους 11.700 διορισμούς που ανακοινώθηκαν.
• Η μείωση των δαπανών για την Παιδεία κατά σχεδόν 2,2 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2009, την ίδια ώρα που η Ελλάδα είναι η 1η χώρα στον κόσμο σε δαπάνες για το ΝΑΤΟ.
• Η εγκατάλειψη των σχολικών υποδομών και τα χιλιάδες κοντέινερς που «φυτεύονται» για αίθουσες διδασκαλίας, το γεγονός ότι σε ελάχιστα σχολεία υπάρχουν σύγχρονα εργαστήρια, βιβλιοθήκες κ.ο.κ.

Η ενίσχυση της λεγόμενης «αυτονομίας» του σχολείου, τόσο στο παιδαγωγικό μέρος όσο και στη συνολική λειτουργία (οικονομική, διοικητική κ.λπ.), θα οξύνει αυτά τα προβλήματα. Η κάλυψη ακόμα και στοιχειωδών αναγκών των σχολείων, των μαθητών και των εκπαιδευτικών γίνεται επιχειρηματική και «ατομική» υπόθεση.

Εισάγονται και με τη βούλα πια η επιχειρηματική λειτουργία των σχολείων για την ανεύρεση πόρων (άρθρο 92) με την αξιοποίηση των σχολικών κτιρίων, υποδομών και εγκαταστάσεων, ενώ για πρώτη φορά θεσμοθετείται επίσημα η χρηματοδότηση των σχολείων με δωρεές, χορηγίες και παροχές από τρίτους (άρθρο 93). Και επειδή οι «ευεργέτες» δεν είναι τόσοι πολλοί (κι όσοι θα «χορηγούν» θα το κάνουν με το αζημίωτο και θα παρεμβαίνουν στο περιεχόμενο του σχολείου), οι ίδιοι οι γονείς θα αναγκάζονται να βάλουν ακόμα πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη για να καλύψουν τις ανάγκες των σχολείων.

Την ίδια ώρα, παρά τα προσχήματα που αξιοποιεί η κυβέρνηση πατώντας και πάνω στην κατάσταση που η πολιτική τους έχει διαμορφώσει όλα αυτά τα χρόνια, οι σημερινές υπαρκτές διαφοροποιήσεις ανάμεσα σε σχολεία διαφορετικών περιοχών (λαϊκές συνοικίες/πιο πλούσιες περιοχές) ή ακόμα και εντός του ίδιου δήμου (π.χ. σχολεία σε κοντέινερ/ με καλύτερες υποδομές), και βέβαια ακόμα και μέσα στο ίδιο το σχολείο, θα ενταθούν παραπέρα. Για παράδειγμα, σχολικές μονάδες που οι υποδομές τους είναι πιο ελκυστικές θα βρίσκουν πιο εύκολα χορηγό, θα μπορούν να υλοποιούν εμπορικές δράσεις ενώ άλλα, μη ελκυστικά σχολεία, θα απαξιώνονται και θα καταρρέουν...

Στον εξαναγκασμό των εκπαιδευτικών για την αποδοχή και υλοποίηση του συνολικότερου αυτού αντιδραστικού σχεδίου για το σχολείο στοχεύει η κυβέρνηση και μέσω της λεγόμενης «ατομικής αξιολόγησης», τον έτερο άξονα του νομοσχεδίου.

Η ατομική αξιολόγηση δεν έχει καμία σχέση με την πραγματική ανάγκη και απαίτηση για τη στήριξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας και την αντιμετώπιση των εκπαιδευτικών προβλημάτων. Είναι τουλάχιστον υποκρισία να μιλούν για «ενίσχυση» του ρόλου του εκπαιδευτικού αυτοί που εδώ και δυο χρόνια πανδημίας δεν πήραν κανένα ουσιαστικό μέτρο στήριξης των εκπαιδευτικών στην τηλεκπαίδευση, δεν ικανοποίησαν κανένα από τα αιτήματά τους για τη λειτουργία των σχολείων με ασφάλεια και υγιεινή, που ευθύνονται για τους δεκάδες χιλιάδες συμβασιούχους, για το ότι ξεκινούν οι μαθητές να διδάσκονται μαθήματα Δεκέμβρη και Φλεβάρη μήνα.

Αλλωστε, πουθενά στο νομοσχέδιο δεν γίνεται λόγος για την ενίσχυση της καθημερινής δουλειάς του εκπαιδευτικού στην τάξη. Αντίθετα, δυναμώνει ο ασφυκτικός έλεγχος ώστε να υλοποιούνται κατά γράμμα οι κατευθύνσεις της εκάστοτε κυβέρνησης με ατέρμονες και γραφειοκρατικές διαδικασίες εκτός τάξης.

Στην πραγματικότητα η κυβέρνηση απαξιώνει τον ρόλο των εκπαιδευτικών, επιδιώκοντας αυτοί να σκύβουν το κεφάλι, να υλοποιούν χωρίς γνώμη και κρίση τις «άνωθεν» οδηγίες. «Καλός» εκπαιδευτικός για το υπουργείο θα είναι αυτός που «κυνηγάει» χορηγούς, διδάσκει από τα κιτάπια των επιχειρήσεων, διαχωρίζει τους μαθητές του και... δεν φέρνει αντιρρήσεις.