Ο Μίκης όλες αυτές τις μέρες δεν έμεινε λεπτό μόνος του. Ετσι συνέβη και χτες. Από το πρωί που κατέφτασε η σορός του με το βραδινό πλοίο από τον Πειραιά, στο λιμάνι της Σούδας, ντόπιοι αλλά και κόσμος που είχε ταξιδέψει από την Αθήνα περίμεναν να τον υποδεχτούν. Εκεί βρισκόταν και πολυμελής αντιπροσωπεία της ΚΕ του ΚΚΕ με επικεφαλής τον ΓΓ της ΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα, της ΕΠ Κρήτης με επικεφαλής τον Γραμματέα της Σάββα Βασιλειάδη και του ΚΣ της ΚΝΕ με επικεφαλής τον Βαγγέλη Μαγνήσαλη, μέλος του Γραφείου του ΚΣ, εκλεγμένοι με τη «Λαϊκή Συσπείρωση» σε δήμο και Περιφέρεια, ο βουλευτής του ΚΚΕ Μανώλης Συντυχάκης.

Τα δυνατά σφυρίγματα των πλοίων μπλέκονται με τα θερμά χειροκροτήματα του κόσμου, η ατμόσφαιρα φορτισμένη από συγκίνηση, θλίψη ανάκατη με ανάταση, αυτή την ανάταση που οι μελωδίες του προκαλούσαν στις ψυχές και τις καρδιές των ανθρώπων.

Η αυτοκινητοπομπή αναχωρεί και λίγο μετά φτάνει στη Δημοτική Αγορά Χανίων, όπου έχει συγκεντρωθεί πλήθος κόσμου. Η Φιλαρμονική Ορχήστρα Δήμου Χανίων δίνει τον τόνο και η παλιά πόλη γεμίζει με τις μελωδίες του, που συχνά διακόπτονται από χειροκροτήματα, από λόγια αγάπης και ευγνωμοσύνης. Η πομπή καταλήγει στη Μητρόπολη, όπου η σορός τίθεται σε λαϊκό προσκύνημα για λίγες ώρες πριν μεταφερθεί στην εκκλησία του Γαλατά Χανίων όπου τελείται η εξόδιος ακολουθία, παρουσία της οικογένειάς του, της πολιτικής και πολιτειακής ηγεσίας της χώρας.

Σύντομους αποχαιρετισμούς απηύθυναν ο μητροπολίτης Κυδωνίας και Αποκορώνου Δαμασκηνός και ο δήμαρχος Χανίων Παναγιώτης Σημανδηράκης, εξαίροντας το έργο και την προσφορά του εκλιπόντα.

Η τελετή ολοκληρώνεται με την κόρη του Μαργαρίτα να τραγουδά το «Παλικάρι» - του οποίου τους στίχους και τη μουσική είχε γράψει ο Μίκης Θεοδωράκης το 1961 - αποχαιρετώντας τον πατέρα της.

Ορισμένα είναι και ξενόγλωσσα, γιατί ο Μίκης ευτύχησε, γράφοντας για τον ελληνικό λαό, να δει τη μουσική του να ξεπερνά τα σύνορα της χώρας και ν' αγγίζει τις καρδιές των απλών ανθρώπων, ανεξάρτητα από εθνικότητα, γλώσσα, θρησκεία, φυλή, όπως ο ίδιος είχε πει στην απονομή του Βραβείου «Λένιν». Λουλούδια κομμένα από τις αυλές και τα περιβόλια ευωδιάζουν τον τόπο και σκεπάζουν την αυλόπορτα. Το μήνυμα του παιδικού σταθμού του χωριού τα λέει όλα. «Ενα το χελιδόνι και η άνοιξη ακριβή, με άπειρη ευγνωμοσύνη»...

Μπαίνοντας στο σπίτι, το οποίο προορίζεται να γίνει Μουσείο Μίκη και Γιάννη Θεοδωράκη, φανταζόμαστε τον 25χρονο Μίκη να τριγυρνά σε αυτά τα μέρη φτάνοντας μόλις από τη Μακρόνησο, τραυματίας και προσπαθώντας να «γιατρέψει» τις πληγές του από τα φρικτά βασανιστήρια... Να τριγυρνά στον κήπο και ανάμεσα στις ντοματιές να βρίσκει σελίδες με στιχάκια που πετούσε ο αδερφός του ο Γιάννης, γιατί ντρεπόταν, τα οποία περιέχονται στον κύκλο τραγουδιών «Λιποτάκτες». Και σε αυτόν τον τόπο να εμπνέεται ορισμένες από τις πιο όμορφες μελωδίες που συνέθεσε. Βγαίνοντας στον κήπο του σπιτιού ψάχνουμε μήπως βρούμε εκείνο το κυπαρίσσι που η μάνα του το είχε ονομάσει «του Μίκη», να το κοιτάνε οι γονείς του τις στιγμές της μεγάλης του δοκιμασίας στη Μακρόνησο, αν στέκει στητό και αγέρωχο, γιατί θα σήμαινε ότι έτσι στεκόταν ο γιος τους.

Και στη συνέχεια... Το ριζίτικο που του τραγούδησαν λεβέντικα οι συχωριανοί ντυμένοι με τις παραδοσιακές τους στολές. «Τον αντρειωμένο μην τον κλαις»... Τα ρυθμικά χειροκροτήματα και η «Ρωμιοσύνη» του Ρίτσου, «η ζωή τραβάει την ανηφόρα με σημαίες και με ταμπούρλα»... Και μετά, όλο εκείνο το μεγάλο πλήθος να περπατά στο χωριό, ανάμεσα στα λιόδεντρα και να τον συνοδεύει τραγουδώντας. Ετσι όπως του έπρεπε κι όπως το ήθελε οδηγήθηκε στην τελευταία του κατοικία. Και εκεί στο μνήμα, που κατασκευάστηκε όπως ο ίδιος το είχε ζητήσει, οι μουσικοί από τη Λαϊκή Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης» με δάκρυα στα μάτια τον αποχαιρετούν παίζοντας...

Τον αποχαιρετούμε όλοι, την ώρα που τη σορό του σκεπάζει το χώμα της Κρήτης, με μια βαθιά υπόκλιση στο μεγαλείο του, με ένα δάκρυ, έναν λυγμό, με μια δέσμευση, πως τα τραγούδια του θα μας συντροφεύουν μέχρι να σημάνουν οι καμπάνες της κοινωνικής απελευθέρωσης και εκεί, στου λαού τη νίκη θα είναι πανηγυριώτης...!

Στο σπίτι του Μίκη Θεοδωράκη στον Γαλατά Χανίων βρέθηκε πολυμελής αντιπροσωπεία του ΚΚΕ, με επικεφαλής τον ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα, λίγο πριν την έναρξη της εξόδιου ακολουθίας στην εκκλησία του χωριού.

Την αντιπροσωπεία του Κόμματος υποδέχτηκε ο Σύλλογος Φίλων Μ. Θεοδωράκη και δώρισε μια έκδοση του δήμου Χανίων με τίτλο «Ο Μίκης Θεοδωράκης στην Κρήτη», όπου γράφουν η μουσικολόγος Τατιάνα Παπαγεωργίου, ο καθηγητής πανεπιστημίου Ερατοσθένης Καψωμένος και ο Γιώργος Αγοραστάκης, πρόεδρος του Συλλόγου.

Στο βιβλίο των συλλυπητηρίων έγραψε ο Δ. Κουτσούμπας το εξής μήνυμα: «Σύντροφε Μίκη, δεν σε αποχαιρετούμε γιατί ζεις και θα ζεις στις καρδιές μας, στα τραγούδια μας, στους καθημερινούς αγώνες μας, για να πάρουν "τα όνειρα εκδίκηση". Η πολιτική διαθήκη σου θα συντροφεύει τη νέα γενιά, τον λαό μας στον αιώνα τον άπαντα».

Η Αλέκα Παπαρήγα, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, έγραψε: «Μίκη, αν και δεν μπορείς να με δεις και να με ακούσεις, εγώ σου λέω γεια, σαν να σε βλέπω από κοντά, πολύ κοντά όταν ήμουν νεολαίισσα στην ΕΔΑ και τους Λαμπράκηδες. Οταν μου ανατέθηκε να συγκεντρωθούν μέλη της Σπουδάζουσας για να μας παρουσιάσεις τη "Ρωμιοσύνη" και να μετρήσεις πόσο μας άγγιζες. Μας συγκλόνισες, αλλά με την όμορφη νεανική μας ημιμάθεια τολμήσαμε να σου κάνουμε υποδείξεις κι εσύ χαιρόσουν... μας χειροκρότησες.

Σε αγάπησα και σ' αγαπώ γιατί ξέρω ότι ποτέ δεν απαλλάχτηκες από την κομμουνιστική σου αύρα και ομορφιά».

Από το Γαλατά Χανίων, ο Δ. Κουτσούμπας, έκανε και την ακόλουθη δήλωση: «Αποχαιρετάμε τον Μίκη. Βρισκόμαστε εδώ για να υλοποιήσουμε την τελευταία του επιθυμία. Ηδη η σορός του βρίσκεται στην αγαπημένη του Κρήτη, στη Μητρόπολη. Θα έρθει εδώ σε λίγο, θα ταφεί στα προγονικά του χώματα. Αυτή ήταν η τελευταία του επιθυμία. Κι εμείς συνεχίζουμε τον αγώνα, το τραγούδι. Με τα τραγούδια αυτά που μας έμαθε από μικρά παιδιά και που θα τα συνεχίζουν τα παιδιά μας, θα τα συνεχίσουν τα εγγόνια μας. Θα τα τραγουδάει όλη η Ελλάδα κι όλος ο κόσμος».