Η Ζωή, 17 χρόνων, μαθήτρια, ολοκλήρωσε την επίσκεψή της με τεράστια συγκίνηση. Πριν μπει στο Μουσείο διάβαζε τα ονόματα των αγωνιστών στο Μνημείο στην πρόσοψη του κτιρίου, που είναι χωρισμένα ανά χωριό της περιοχής. Στα ονόματα που είναι γραμμένα κάτω από την επιγραφή Λιβαδοτόπι, άρχισε να τα αγγίζει με τα χέρια της.

«Ηξερα ότι είχα συγγενείς στο Λιβαδοτόπι από την πλευρά της μητέρας μου, όμως δεν ήξερα ότι στην πλάκα θα δω πολλά μέλη της οικογένειάς μου», είπε βουρκωμένη. «Τους νιώθω όλους δικούς μου γιατί πολέμησαν για κάτι που παλεύω και εγώ πλέον», συνέχισε, «αλλά το να βλέπεις και τα ονόματα της οικογένειάς σου, να καθρεφτίζεται το πρόσωπό σου στα γράμματα αυτά είναι πολύ συγκινητικό. Μπορεί η προγιαγιά μου να μην έζησε τα παιδιά της να μεγαλώνουν, δεν γνώρισε τα εγγόνια της, αλλά πολέμησε για ένα καλύτερο αύριο. Μου φαίνεται απίστευτο ότι εδώ που πατάω, πολέμησαν εκατοντάδες, έδωσαν τη ζωή τους. Αυτός ο αγώνας όμως συνεχίζεται και δεν σταματάει από τότε και χαίρομαι που μεγαλώνει, μου δίνει ώθηση να προχωρήσω και εγώ».

«Ενας μαθητής», συνέχισε, «εδώ μαθαίνει την αλήθεια. Την Ιστορία που το σύστημα, το σχολείο μας κρύβουν. Και μας εμπνέει να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για τις ιδέες μας και τα "πιστεύω" μας, για το δίκιο του λαού, για έναν κόσμο χωρίς εκμετάλλευση, χωρίς τη σαπίλα του καπιταλισμού».

Ο Σπύρος, 27 χρόνων, μας είπε ότι αυτό που του έκανε μεγαλύτερη εντύπωση από τα εκθέματα ήταν η βόμβα Ναπάλμ: «Αυτό δείχνει το μένος της αστικής τάξης απέναντι στην πάλη του ΔΣΕ, το πόσο άνισος ήταν ο αγώνας». Πρόσθεσε πως η έκθεση «βοηθάει πολύ για να αναδείξουμε και για να γνωρίσει όλος ο κόσμος και ιδιαίτερα η νεολαία το τι έγινε πραγματικά εκείνη την περίοδο, να αντιληφθεί πως μόνο με τη δική μας, συνειδητοποιημένη πάλη μπορούμε να αλλάξουμε αυτήν την κοινωνία».

Ο Δημήτρης, 21 χρόνων, μιλώντας για το Μνημείο, είπε πως «μόνο και μόνο ο αριθμός των ονομάτων των αγωνιστών που θυσιάστηκαν είναι συγκινητικός. Το Μνημείο είναι πολύ πρωτότυπο. Η αντίθεση του σκουριασμένου μετάλλου με τα γράμματα που είναι χαραγμένα τα ονόματα των αγωνιστών, που παραμένουν λαμπερά, δείχνει ότι στον χρόνο αυτά τα ονόματα θα μείνουν ανεξίτηλα και λαμπερά, όσο και αν σκουριάζει το μέταλλο γύρω τους».

Η Βασιλική, 19 χρόνων, αρχικά δυσκολεύτηκε να βρει λόγια. «Ανατρίχιασα. Εκατοντάδες οι νεκροί του αγώνα...». Οπως μας είπε, αυτό που της έκανε μεγάλη εντύπωση είναι ότι παρά τις δύσκολες συνθήκες, και το ΕΑΜ και ο ΔΣΕ στη συνέχεια εξακολουθούσαν να μορφώνουν τους νέους, να οργανώνουν πολιτιστικές εκδηλώσεις. «Οι κομμουνιστές πάντα έχουν αισιοδοξία και κουράγιο», συμπέρανε όσον αφορά τα εκθέματα, «συνέχισαν να πολεμάνε αλλά και να μορφώνουν τον λαό. Είναι ευθύνη μας να τιμήσουμε αλλά και να συνεχίσουμε αυτόν τον αγώνα».

Η Αλκμήνη, 22 χρόνων, στάθηκε στη συμβολή των γυναικών. «Ακόμα και στις μέρες μας», είπε, «δεν βλέπουμε πραγματική ισοτιμία των δύο φύλων, όπως γινόταν στις περιοχές που απελευθέρωσαν το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ, στην ελεύθερη Ελλάδα του ΔΣΕ, ισοτιμία στην Εκπαίδευση και τη μόρφωση, ακόμα και στα όπλα». Τόνισε επίσης πως η επίσκεψη στο Μουσείο αποτελεί θαυμάσια «αφορμή για να έρθει ο λαός σε επαφή με την πλούσια Ιστορία του ΚΚΕ», σημειώνοντας παράλληλα πως απαιτείται αρκετός χρόνος για να διαβαστούν όλα τα στοιχεία, οι μαρτυρίες και τα ντοκουμέντα της έκθεσης.

Ο Δημήτρης Κουτσούμπας περιηγήθηκε στην ευρύτερη περιοχή του Ανατολικού Γράμμου, το Σάββατο το μεσημέρι σε σημεία - υψώματα όπου οι χιλιάδες μαχητές του ΔΣΕ πολέμησαν για μια λεύτερη πατρίδα, ενάντια στον αμερικανοβρετανικό ιμπεριαλισμό και την ντόπια αστική τάξη. Μεταξύ άλλων, βρέθηκε πάνω από την παλιά Κοτύλη, στο ηρωικό ύψωμα «Χάρος», όπου βρίσκεται το Μνημείο των τεσσάρων Σταυραετών του ΔΣΕ (Χαράλαμπου Ηλιάδη, Θάνου Θεοδωρίδη, Γιάννη Θεοδώρου, Νίκου Χατζηβασιλείου), που τον Ιούλη του 1947 ήταν οι τελευταίοι της μονάδας τους και όταν τους τέλειωσαν τα βόλια, προκειμένου να μην πέσουν στα χέρια των μοναρχοφασιστών, ρίχτηκαν στον γκρεμό. Σε όλη την περιοχή, που αυτήν την περίοδο συνθέτει μια πολύμορφη παλέτα χρωμάτων από τις συστάδες των δέντρων, υπάρχει ακόμα το δίκτυο από τα ορύγματα και τις θέσεις μάχης των ανταρτών, ενώ ο επισκέπτης βρίσκει και θραύσματα από τις χιλιάδες βόμβες που έπεσαν εκεί. Η περιήγηση συνεχίστηκε λίγο πιο πάνω, στον Πύργο Κοτύλης, σημείο στρατηγικής σημασίας στις σκληρές μάχες του Γράμμου.

Η περιήγηση στο Μουσείο είναι ένα πολύτιμο μάθημα Ιστορίας, ενώ δεσπόζουν τόσο η πανοραμική τοιχογραφία με το ανάγλυφο όλων των οροσειρών του Ανατολικού Γράμμου και την περιγραφή των μαχών, όσο και το μοναδικό έκθεμα που αποκαλύφθηκε: Η επιγραφή - σύνθημα της εποχής που βρέθηκε σε τοίχο εγκαταλελειμμένου οικήματος της εποχής της πάλης του ΔΣΕ, που δείχνει και τους ακατάλυτους δεσμούς του με τον λαό.

Το σύνθημα, που αποκολλήθηκε από τον τοίχο με τη βοήθεια ξεχωριστών συντηρητών και τεχνιτών για να φτάσει αλώβητο στο Μουσείο, γράφτηκε με αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτώβρη το 1948 και λέει «Ο ΔΣΕ είναι ατσαλλένιος» (διατηρώντας το ακριβώς όπως βρέθηκε και με τη φθορά που είχε). Το συγκεκριμένο έκθεμα τράβηξε και θα συνεχίσει να τραβάει το ενδιαφέρον των επισκεπτών.