Το ντοκιμαντέρ, πλέον, θα «ταξιδέψει» σε ολόκληρη την Ελλάδα μέσα από προβολές και εκδηλώσεις των κατά τόπους Κομματικών Οργανώσεων.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκε πλήθος κόσμου όλων των ηλικιών. Ξεχωριστό ήταν το «παρών» από παλαίμαχους αγωνιστές συντρόφους, Μακρονησιώτες, απόγονους, καθώς και τους συντελεστές του ντοκιμαντέρ.

Παρευρέθηκε, επίσης, πολυμελής αντιπροσωπεία της ΚΕ του ΚΚΕ με επικεφαλής τον ΓΓ, Δημήτρη Κουτσούμπα.

Στην εκδήλωση μίλησε ο Δημήτρης Γόντικας, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, την ομιλία του οποίου παραθέτουμε παρακάτω.

Με τα εφόδια του αιώνα που διανύσαμε και δεν είναι λίγα. Τα καταγράψαμε, τα ταξινομήσαμε, τα αξιολογήσαμε και τα εμπλουτίσαμε με σπουδαία συμπεράσματα για ένα νέο ξεκίνημα στο μεγάλο μας ταξίδι. Αναδείξαμε την παρουσία του ΚΚΕ στην πολιτική και κοινωνική ζωή ως φορέα καινοτόμων ιδεών, ως πρωτοπόρας οργανωμένης δύναμης, που εμπνέεται από την κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Γράψαμε Ιστορία, συνεχίζουμε και θα νικήσουμε.

Προχωράμε με οδηγό τη θεωρία μας, τη θεωρία του επιστημονικού σοσιαλισμού. Εμπλουτισμένη με νέα γνώση και σπουδαία διδάγματα από τη σοσιαλιστική οικοδόμηση τον 20ό αιώνα. Μας φωτίζει τον δρόμο, το τέλος του μακρινού αυτού ταξιδιού και την αρχή μιας νέας εποχής. Την εποχή του σοσιαλισμού - κομμουνισμού.

Το βαθύ σκοτάδι της καπιταλιστικής βαρβαρότητας που μας περιβάλλει δεν το προσπερνάμε αβασάνιστα. Και ξέρουμε ότι θα πονέσουμε πολύ, ώσπου να γελάσουν οι άνθρωποι. Ξέρουμε όμως ότι το πιο βαθύ σκοτάδι είναι το πιο κοντινό στην αυγή, κοντά στο ξημέρωμα. Και η αυγή, το ξημέρωμα, δεν αναστέλλεται, δεν καταργείται. Παίρνουμε κι εμείς τα μέτρα μας «για να γενούν τα σκοτάδια φως».

Μάρτυράς μας είναι η ίδια η Ιστορία της ταξικής πάλης στον 20ό αιώνα, η οποία δεν υποτάσσεται και δεν πειθαρχεί σε καπιταλιστικούς νόμους και διατάγματα. Είναι η κινητήρια δύναμη της Ιστορίας. Πότε ορμητικά, άλλοτε με βήματα αργά ή με προσωρινά πισωγυρίσματα, άλλοτε ως υπόγειο ρεύμα και ασίγαστα, μα πάντα ανατρεπτικά. «Πολιτεία ανυπότακτη», ποτάμι βουερό, ασταμάτητο. «Το ακούμε ως και μέσα στον ύπνο μας». Οι αγώνες της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων που ζούμε σήμερα είναι πολύ σημαδιακοί κι ελπιδοφόροι. Είναι μια μικρή εικόνα του μέλλοντος.

Τίποτα δεν είναι αδύνατο όταν ο λαός παίρνει τις αποφάσεις του. Και θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να γίνει συνείδηση και πράξη το σύνθημα πως «Μόνο ο λαός μπορεί να σώσει τον λαό, βαδίζοντας στον δρόμο της ανατροπής σε συμπόρευση με το ΚΚΕ». Οργανωμένος και αποφασισμένος ο λαός, με το ΚΚΕ μπροστάρη, μπορεί να φέρει τα πάνω κάτω, να καταγράψει άθλους.

Αθλος ήταν όταν σε συνθήκες σκλαβιάς και δουλειάς ήλιο με ήλιο κατακτήθηκαν το 8ωρο, η Κοινωνική Ασφάλιση, η φροντίδα για την υγεία της οικογένειας και τη μόρφωση των παιδιών της. Αθλος ήταν η Εθνική Αντίσταση, όπου ο λαός έγινε κυρίαρχος της τύχης του και έφτασε στα πρόθυρα της εξουσίας. Αθλος ήταν η κατοπινή αντίστασή του με τον τρίχρονο αγώνα του ΔΣΕ να μην υποταχθεί στις αλυσίδες που χάλκευαν τα ντόπια αφεντικά με τους ιμπεριαλιστές συμμάχους τους.

Αθλος είναι ότι σήμερα το ΚΚΕ είναι όρθιο κι ανυπότακτο, στις επάλξεις του αγώνα.

Αγαπητοί φίλοι και σύντροφοι,

Οι ρίζες του ΚΚΕ είναι πολύ βαθιές και γερές. Η Μακρόνησος που σήμερα θα παρακολουθήσουμε μέσα από το ντοκιμαντέρ είναι μία από αυτές. Οπως είναι και η Γιούρα, οι δεκάδες φυλακές και τόποι εξορίας, οι τόποι εκτελεσμένων και οι δοξασμένες βουνοκορφές.

Είναι στέρεοι κρίκοι που συνδέουν το χτες με το σήμερα και το αύριο. Είναι κορυφαίες στιγμές της ταξικής πάλης και της ανειρήνευτης σύγκρουσης δύο κόσμων. Του κόσμου της προόδου και του σοσιαλισμού και του κόσμου της αντίδρασης, της εκμετάλλευσης, της καταπίεσης, του παρασιτισμού.

Γι' αυτό και τιμάμε με περίσσιο σεβασμό και περηφάνια όλες αυτές τις στιγμές και θα συνεχίσουμε να υψώνουμε μνημεία και μουσεία αντάξια της θυσίας και του ηρωισμού των αγωνιστών που έζησαν και δημιούργησαν τις μεγάλες αυτές στιγμές στην Ιστορία της ταξικής πάλης. Τιμάμε, διδασκόμαστε, εμπνεόμαστε, αλλά και υπερασπιζόμαστε την ιστορική αλήθεια από τη συκοφαντία, τη διαστρέβλωση και παραχάραξη της Ιστορίας για να διαβρώνονται συνειδήσεις και να επιβάλλονται η υποταγή και η παραίτηση.

Τι ήταν η Μακρόνησος; Οσοι έζησαν πάνω εκεί την αποκαλούν «Νταχάου της Μεσογείου».

Τι έγινε εκεί θα το δούμε σε λίγο μέσα από το ντοκιμαντέρ.

Αυτό που θα θέλαμε εισαγωγικά να υπογραμμίσουμε είναι το εξής: Η Μακρόνησος δεν είναι ένα ιστορικό γεγονός που πέρασε. Δεν είναι κάτι που αφορά το χτες και επομένως δεν ενδιαφέρει το σήμερα και το αύριο. Αυτά τα λένε όσοι θέλουν να σκεπάσουν την ενοχή τους, να κρύψουν τους πραγματικούς τους σκοπούς και να ξαναγράψουν την Ιστορία στα μέτρα τους.

Μας λένε συνήθως ότι μπροστά μας έχουμε την 4η βιομηχανική επανάσταση, την «πράσινη» ανάπτυξη και την ψηφιακή οικονομία και πρέπει να ασχοληθούμε με το λαμπρό μέλλον που φέρνουν. Ναι, κύριοι, ακριβώς αυτό συζητάμε. Μόνο που το πρόβλημα αυτό δεν είναι καινούργιο. Ηταν και χτες, είναι και σήμερα και είναι το κεντρικό πρόβλημα της πολιτικής. Μόνο που δεν λέτε την αλήθεια και κρύβετε τα σχέδια που έχετε για το μέλλον. Μεγαλύτερες αλυσίδες για τον λαό, ασυδοσία και μεγαλύτερα προνόμια και κέρδη για τους εκμεταλλευτές του λαού, τα μονοπώλια, το μεγάλο κεφάλαιο, συμμετοχή σε ιμπεριαλιστικές συμμαχίες και ληστρικούς, αιματηρούς πολέμους, ψέμα και απάτη. Γιατί, όπως και τότε, έτσι και τώρα, σκέφτεστε την επόμενη μέρα, έχοντας στο μυαλό σας και στην πράξη το πώς θα διασωθεί η δικτατορία του κεφαλαίου.

Αλήθεια, τι λέγανε στη Μακρόνησο; Οτι ο αγώνας του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, που απελευθέρωσε την Ελλάδα από την τριπλή φασιστική κατοχή, ήταν προδοτικός, ξενοκίνητος. Η θέληση του λαού να χαρεί τη λευτεριά του, να ζήσει καλύτερες μέρες ως κυρίαρχος της τύχης του ήταν πράξη εχθρική, κατά της πατρίδας. Οτι οι δοσίλογοι, οι συνεργάτες του κατακτητή, οι μαυραγορίτες, οι απόντες από τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα ήταν οι πατριώτες και οι υπερασπιστές της ελευθερίας και της προόδου. Ολοι αυτοί που βάλθηκαν με τη βία να αναμορφώσουν με τα «εθνικά ιδεώδη» τους αγωνιστές της Αντίστασης. Οτι οι Εγγλέζοι και οι Αμερικανοί ιμπεριαλιστές, οι σύμμαχοί τους, ήρθαν για να σώσουν την Ελλάδα από τους ΕΑΜοβούλγαρους.

Αυτά και πολλά άλλα έλεγαν πάνω στη Μακρόνησο, ως προέκταση του βούρδουλα και με τελικό σκοπό τη δήλωση μετάνοιας και την αποκήρυξη ιδεών, αρχών, ιερών και όσιων, να αμαυρώσουν την άσβεστη λάμψη που είχαν το ΚΚΕ και ο ΔΣΕ στις λαϊκές συνειδήσεις.

Και ήταν όλοι μαζί. Ολα τα αστικά κόμματα, χωρίς εξαίρεση και με τις ευλογίες της τότε ηγεσίας της Εκκλησίας.

Σήμερα, σε διαφορετικές συνθήκες, τα ίδια επαναλαμβάνετε, με άλλα μέσα, με άλλα λόγια. Οι εκμεταλλευτές του λαού, οι ληστές του μόχθου του και του πλούτου που παράγει, αναγορεύονται σε φορείς της προόδου, είναι οι καινοτόμοι. Οτι οι Αμερικανοί ιμπεριαλιστές και το NATO, που μετέτρεψαν την Ελλάδα σε πολεμικό προγεφύρωμα, είναι παράγοντες ειρήνης και υπερασπιστές της εθνικής ακεραιότητας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων. Οτι οι διεκδικήσεις των εργατών, του λαού για σταθερή δουλειά, με δικαιώματα και ικανοποιητικό βιοτικό επίπεδο είναι ξεπερασμένες, λαϊκισμός ή υπονομεύουν την εθνική προσπάθεια για μια ανταγωνιστική οικονομία, ότι ο σοσιαλισμός - κομμουνισμός είναι συνώνυμο του φασισμού και πολλά άλλα. Και ότι ο νόμος και η τάξη είναι ο όρος για μια ευνομούμενη πολιτεία.

Να ποιο είναι το πολιτικό πρόβλημα και του χτες και του σήμερα. Τα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνολογίας: Για τον λαό ή για τα μονοπώλια. Αυτά τα πράγματα δεν συμβιβάζονται. Αυτή η αντίθεση δεν γεφυρώνεται και η σύγκρουση είναι καθημερινή και αναπόφευκτα θα κορυφωθεί. Είναι η ασυμβίβαστη πάλη του παλιού και του νέου, για την εργατική εξουσία, τα συμφέροντα του λαού.

Ακριβώς αυτήν την προοπτική θέλετε να ματαιώσετε μαζί με τους συμμάχους σας. Αυτό επιχειρήσατε και στη Μακρόνησο και θέλετε να κρύψετε ακριβώς αυτό. Οτι ιστορικά, ηθικά και πολιτικά οι αγωνιστές της Μακρονήσου έχουν δικαιωθεί. Υπερασπίζονταν με την ίδια τους τη ζωή αυτό που έζησαν και γνώρισαν ως πρωταγωνιστές. Τη δύναμη του λαού, όταν παλεύει για τα δικά του συμφέροντα. Υπεράσπιζαν αρχές και αξίες που γεννούσε αυτός ο αγώνας, την περηφάνια, τη λεβεντιά, την αντοχή, την ανιδιοτέλεια και τον ηρωισμό των πιο μεγάλων πράξεων για την κοινωνική απελευθέρωση, υπερασπίζονταν τα αδέρφια τους στον ΔΣΕ, απέναντι στον κόσμο της εκμετάλλευσης, της αγριότητας των βασανιστών, των δοσίλογων, των εκπροσώπων ενός διεφθαρμένου και σάπιου συστήματος. Συμπεράσματα πολύ χρήσιμα για το σήμερα.

Αγαπητοί φίλοι και σύντροφοι,

Οι συντελεστές του ντοκιμαντέρ χρειάστηκε - και προς τιμήν τους - να περπατήσουν πάνω στη Μακρόνησο απ' άκρη σ' άκρη.

Να πατήσουν τα χώματα που πάτησαν οι Μακρονησιώτες αγωνιστές. Να συνομιλήσουν μαζί τους πάνω στη Μακρόνησο.

Να ακουμπήσουν τα βασανισμένα κορμιά τους.

Να φορέσουν, όπως λέει κι ο ποιητής, «τις ίδιες χειροπέδες που φόρεσαν».

Το γεγονός αυτό πιστεύουμε πως συνέβαλε να δημιουργηθεί ένα ιστορικό ντοκιμαντέρ που αξίζει τον έπαινό μας. Το ντοκιμαντέρ:

- Βασίζεται σε ζωντανές μαρτυρίες όσων έζησαν τη φρίκη της Μακρονήσου.

- Μας δίνει για πρώτη φορά το σύνολο της Μακρονήσου μέσα από εικόνες της εποχής και σημερινές.

- Συμμετέχουν αξιόλογοι ηθοποιοί με τη φωνή τους.

- Εχει επενδυθεί με πρωτότυπη μουσική.

Τους ευχαριστούμε όλους και όλες από καρδιάς.

Ευχαριστούμε τους σεναριογράφους, την Νίκη Κυριαζή και τον Αλέξανδρο Βαλσαμή. Τον σκηνοθέτη Σήφη Στάμου και τους συνεργάτες του.

Τους ηθοποιούς που ενσάρκωσαν με τη φωνή τους «στιγμές τραγωδίας και μεγαλείου». Σοντάκη Μαριάνθη - κεντρική αφηγήτρια, Αντωνιάδη Δημήτρη, Γερασιμίδου Ελένη, Καζάκο Κώστα, Καταλειφό Δημήτρη, Κατσαμένη Δανάη, Κιμούλη Γιώργο, Κωνσταντίνου Ανδρέα, Μαυρομάτη Ηλιάνα, Μιχαηλίδη Πέρη, Ορκόπουλο Παύλο, Πάνου Θέμη, Παπαδημητρίου Μάκη, Στάνκογλου Γιάννη.

Ευχαριστούμε, επίσης, για τη συμμετοχή τους τους Γιαννιό Προκόπη, Ζουριδάκη Αλέξανδρο, Κολοβό Βασίλη, Μαμωνά Βασίλη, Νάκη Δημήτρη, Ξυλαρδιστό Δημοσθένη, Τζουμάκη Δημήτρη.

Τον μουσικό Ανδρονιάδη Δημήτρη και τον μαέστρο Κολοβό Χρήστο, τον μοντέρ Γκέκα Σωτήρη, τον Αποστολίδη Ακη και τον Βαλεργάκη Ακη στη φωτογραφία, τον Χαρμπαλή Παύλο στην ηχοληψία.

Σας ευχαριστούμε όλους και όλες.

Το ντοκιμαντέρ σε συνέχεια θα προβάλλεται από τις Κομματικές Οργανώσεις.

Μέρα χωρίς αίμα εδώ, είναι μέρα χωρίς ήλιο.

Εδώ η ζωή είναι να αφουγκράζεται τον δήμιο σαν έρχεται. Μέρα και νύχτα... Ωσπου να μπερδευτεί η μέρα με τη νύχτα και να γίνει μόνο νύχτα...».

Με αυτά τα λόγια εισάγεται ο θεατής στο ντοκιμαντέρ «Μπόλικη πέτρα. Μπόλικη καρδιά» και περιδιαβαίνει στο νησί της φρίκης, στο Νταχάου της Μεσογείου όπως ονομάστηκε...

«Πρωταγωνιστές» του τα λόγια των συντρόφων μας που εξορίστηκαν εκεί, που πόνεσαν, που βασανίστηκαν, που δεν σταμάτησαν λεπτό να ονειρεύονται και να ελπίζουν. Λόγια που γεμίζουν την καρδιά με εικόνες, λόγια και περιγραφές που δυσκολεύεται καμιά φορά να χωρέσει ο ανθρώπινος νους... Και πλάι στις πολύτιμες μαρτυρίες που οι σύντροφοί μας άφησαν - ώστε τίποτα να μην ξεχαστεί - η οθόνη γεμίζει με τη θάλασσα, τα απόκρημνα βράχια, τον άνεμο, τους σωρούς από σκυρόδεμα και πέτρα που βρίσκονται, ακόμα, διάσπαρτα στο νησί και έχουν τα ίχνη των εξόριστων. Πολύτιμα είναι και τα ντοκουμέντα που περιέχονται στο ντοκιμαντέρ, όπως φωτογραφίες και οπτικοακουστικό υλικό της εποχής, καθώς και έργα τέχνης αγωνιστών εικαστικών που είτε σχεδιάστηκαν κρυφά πάνω στη Μακρόνησο, είτε φιλοτεχνήθηκαν αργότερα με έντονες τις μνήμες από τον μαρτυρικό ετούτο τόπο. Ξεχωριστά είναι και τα animation του Νίκου Ραδαίου, που σχεδίασε ειδικά για το ντοκιμαντέρ.

Το ντοκιμαντέρ εισάγει τον θεατή στην ιστορία της Μακρονήσου. Αρχικός στόχος η εκκαθάριση του στρατού από τους «ύποπτους κοινωνικών φρονημάτων». Τον Απρίλη του 1947 ιδρύθηκε το στρατόπεδο της Μακρονήσου σύμφωνα με αγγλικό εγχειρίδιο και τον Μάη του 1947 το νησί «υποδέχθηκε» τους πρώτους εκτοπισμένους. 100 μόνιμοι αξιωματικοί και 600 έφεδροι. Από τα χώματά της υπολογίζεται ότι πέρασαν, μέχρι και το πέρας της λειτουργίας της το 1954, σχεδόν 100.000 στρατιώτες και πολίτες. Και στο ντοκιμαντέρ αναβλύζει η διαφορά των δύο κόσμων που συγκρούονται στη Μακρόνησο: Του κόσμου των δημίων και του κόσμου των ηρώων... Του κόσμου που αγωνίζεται για να έρθει το νέο και εκείνου που χρησιμοποιεί κάθε μέσο, ακόμη και τις εν ψυχρώ δολοφονίες, για να μείνουν τα πράγματα ως έχουν.

Α', Β', Γ', Δ' Τάγμα, ΣΦΑ, ΑΕΤΟ και ΑΕΤΟ-ΕΣΑΙ, ΒΕΤΟ και ΒΕΤΟ-ΕΣΑΙ, Γ' Κέντρο Αξιωματικών, Στρατόπεδο Γυναικών. Ξεχωριστή είναι η αναφορά σε καθένα από τα κολαστήρια της Μακρονήσου, καθώς και η αποτύπωσή τους πάνω στον χάρτη.

Μέσα από τις μαρτυρίες των Γιώργου Βαγιάκη, Τίτου Πατρίκιου, Νίκου Παπαδόπουλου, Κώστα Παλαιολόγου, Γιάννη Παλαβού, Νίκου Κούνδουρου, Γιάννη Ρίτσου, Διονύση Γεωργάτου, Μίμη Βρονταμίτη, Χρήστου Σωφρονά, Κοσμά Φουντουκίδη, Βασίλη Καραμπάτσου, Βασίλη Θ. Λασκαρίδη, Παναγιώτη Μακρή, Γιώργη Φαρσακίδη, Κώστα Γαβριηλίδη, Μελέτη Κανιάρη, Δημήτρη Σέττα, Γιάννη Γιάνναρη, Μάνθου Κέτση, Μίκη Θεοδωράκη, Τάσου Λειβαδίτη, Σταμάτη Καββαδία, Βαρδή Βαρδινογιάννη, Κώστα Γεωργίζα, Πολύβιου Κουτσογέωργα, Νίκου Μαλάμογλου, Νίτσας Γαβριηλίδου, Ναταλίας Αποστολοπούλου, Βασίλη Φυτσιλή, Θοδωρή Γκοβάτσου, η ιστορική αλήθεια λάμπει.

Από μπροστά μας «περνάνε» οι 330 εξόριστοι ανήλικοι που «δεν είχε τελειώσει ακόμα το τραγούδι» τους και βρέθηκαν στη Μακρόνησο, καθώς «άρχισαν νέοι διωγμοί». Τα μάτια των τρελών. Η σφιγμένη γροθιά και η καθαρή συνείδηση. Η προσπάθεια για απόσπαση δηλώσεων. Οι αντιδηλώσεις. Ο τρόμος και η βία. Ο φόβος της νύχτας. Η μεγάλη σφαγή στο Α' Τάγμα στις 29 Φλεβάρη - 1 Μάρτη του 1948 και ο τραγικός απολογισμός της που ακόμα, τόσα χρόνια μετά, δεν είναι γνωστός. Αλλά και το χιούμορ που έσωζε σε όλες τις δύσκολες στιγμές. Εκείνο το μικρό λουλούδι, που αρνούνταν οι κρατούμενοι με τις πέτρες στον ώμο να το πατήσουν και έκαναν παραπάνω δρόμο, μόνο και μόνο για να μη χαλάσουν κάτι που τους θύμιζε την ομορφιά της ζωής. Η δύναμη των συντρόφων. Ο Κατράκης που απήγγειλε «Προμηθέα Δεσμώτη». Το τραγούδι των γυναικών. Τα μικρά χέρια των παιδιών τους γραπωμένα πάνω στις μανάδες. Η αλληλεγγύη. Το στοίχημα που κέρδισε ο Τατάκης... Νικώντας μαζί με χιλιάδες άλλους κομμουνιστές και άλλους αγωνιστές τα μελετημένα και συστηματικά βασανιστήρια που επιστράτευσε το αστικό κράτος: Μαρτύριο της δίψας, διαπόμπευση, καταδύσεις στη θάλασσα ενίοτε μέσα σε τσουβάλια, νυχτερινές επιδρομές στις σκηνές, ορθοστασία, φάλαγγα, σύρμα, ψυχολογική βία, εικονικές εκτελέσεις, αρπαγή παιδιών από τις μάνες τους, απομόνωση και τόσα άλλα.

Και στη συνέχεια, η οθόνη γεμίζει με τις κόκκινες σημαίες στο νησί και την εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε πέρσι για τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου της ΚΕ του ΚΚΕ, που στέκει στέλνοντας «περήφανο χαιρετισμό» σε όλο το νησί, μνημονεύοντας ότι οι αγώνες και οι θυσίες δεν πάνε χαμένες, δίνουν τη σκυτάλη στο σήμερα και στο αύριο μέχρι την τελική νίκη...