ΒΑΞΙΝΤΣΕ.-

Οι σκληρότερες συγκρούσεις εδώ και μήνες διεξάγονταν χτες, Παρασκευή, σε έναν βόρειο «θύλακα» που ελέγχουν οι ένοπλοι του λεγόμενου «Απελευθερωτικού Στρατού της Μακεδονίας», καθώς οι δυνάμεις των Ενόπλων Δυνάμεων της πΓΔΜ προωθήθηκαν στην περιοχή και τους επιτέθηκαν από αέρος, με πυροβολικό και με πεζικό - κάτι που είχε να συμβεί εβδομάδες. Ο (ανεπίσημος και μη επιβεβαιούμενος επισήμως) απολογισμός των θυμάτων ανερχόταν, σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο Ασοσιέιτεντ Πρες, σε εξήντα νεκρούς, πολλοί εκ των οποίων ήταν άμαχοι.

Από στρατιωτικής πλευράς, η προώθηση του πεζικού της πΓΔΜ και η εμπλοκή τους με τους αντάρτες εντάσσονται στη συνεχιζόμενη επί αρκετές ημέρες προσπάθεια απώθησης των αυτονομιστών «πίσω» από ένα σύμπλεγμα μικρών χωριών κοντά στη μεθόριο με το Κοσσυφοπέδιο. Ο συνταγματάρχης Μπλάγκογια Μάρκοφσκι, εκπρόσωπος του στρατού, εξήγησε ότι υπήρξαν πολλά μέτωπα όπου έλαβαν χώρα «αστραπιαίες επιχειρήσεις» στη διάρκεια της νύχτας της Τετάρτης προς Πέμπτη, ωστόσο, το κεντρικό θέατρο των επιχειρήσεων ήταν το Βάξιντσε. Από το κέντρο του χωριού υψώνονταν πυκνά πέπλα καπνού σε κάθε πλήγμα του πυροβολικού, ενώ στις διακοπές του ήχου των πυροβόλων ακούγονταν κροταλίσματα πολυβόλων. Οι αυτονομιστές απαντούσαν με πυρά ελαφρών όπλων. Στη μάχη ενεπλάκησαν δύο επιθετικά ελικόπτερα εκτοξεύοντας ρουκέτες και πυροβολώντας με τα κανόνια των 20 χιλιοστών που διαθέτουν, ενώ και άρματα μάχης βομβάρδιζαν θέσεις των αυτονομιστών. Νωρίς χτες το απόγευμα το τζαμί του χωριού είχε καταστραφεί και είχαν αρχίσει ρίψεις όλμων - τυπική διαδικασία που προηγείται της προέλασης πεζικού.

Αξιωματούχος της αστυνομίας που δε θέλησε να γίνει γνωστό το όνομά του είπε σε Δυτικούς δημοσιογράφους πως, αν και δεν επιβεβαιώνει τον αριθμό των 60 νεκρών αμάχων, θεωρεί πως οι νεκροί είναι «δεκάδες». Ο ίδιος διέψευσε ότι υπήρχαν «αθώα θύματα» μεταξύ των νεκρών, μιλώντας για «τρομοκράτες», οι οποίοι είχαν μεταμφιεστεί για να διαφύγουν τη σύλληψη. Δεν έδωσε λεπτομέρειες.

Στην άλλη πλευρά της μεθορίου, στο έδαφος της Σερβίας, αξιωματούχοι του Ερυθρού Σταυρού έκαναν γνωστό πως πάνω από 1.500 πρόσφυγες πέρασαν τη συνοριακή γραμμή και έφτασαν στο Μιράτοβατς. Τους δόθηκε προσωρινή στέγη στο Μπουγιάνοβατς και στο Πρέσεβο, τόσο σε προσφυγικούς καταυλισμούς όσο και σε σπίτια κατοίκων της περιοχής.

Στα Σκόπια, εν τω μεταξύ, τα μέλη της κυβέρνησης «εθνικής ενότητας» (καθ' υπερβολήν ο όρος, αφού πρόκειται για ένα σχήμα που προέκυψε κατ' απαίτησιν των ΗΠΑ-ΕΕ...) προσπαθούσαν να περισώσουν ό,τι μπορούσαν από τη συνοχή της, μετά το σάλο που ξέσπασε από τη γνωστοποίηση της «συμφωνίας» των αλβανικών κομμάτων με τους ενόπλους του «Απελευθερωτικού Στρατού» μετά από πρωτοβουλία του Αμερικανού διπλωμάτη που δρούσε ως επιτετραμμένος του ΟΑΣΕ, Ρόμπερτ Φρόουικ. Η «συμφωνία» αυτή, που έδινε στους αυτονομιστές ακόμη και δικαίωμα αρνησικυρίας επί αποφάσεων της Βουλής, προκάλεσε οργισμένες αντιδράσεις και ανοιχτές κατηγορίες «προδοσίας». Τα κόμματα που απηχούν τις απόψεις της σλαβικής εθνοτικής ομάδας καταδίκασαν απερίφραστα τη συμφωνία, που σύμφωνα με την άποψή τους θα πόλωνε περαιτέρω την κατάσταση, οδηγώντας σε «ολοκληρωτικό» εμφύλιο.

Ο πρωθυπουργός Λιούπτσο Γκεοργκίεφσκι δήλωσε δίχως περιστροφές ότι «οι Αλβανοί ενώνονται εναντίον των Μακεδόνων», άποψη που μάλλον σημαίνει ότι οι μέρες της κυβέρνησης είναι μετρημένες. Την ίδια ώρα, ο Ιμέρ Ιμέρι, ηγέτης του Αλβανικού Κόμματος για τη Δημοκρατική Ευημερία, απαντούσε πως είχε «την έγκριση» του συνόλου της κυβέρνησης όταν ενεπλάκη στη διαπραγμάτευση με τον «Εθνικό Απελευθερωτικό Στρατό». Είπε, μάλιστα, ότι «η κυβέρνησή μας ενθάρρυνε να πλησιάσουμε τον ΕΑΣ και το κάναμε για την ειρήνη». Από την πλευρά του ο Αρμπεν Τζαφέρι, ηγέτης του Δημοκρατικού Κόμματος των Αλβανών, είπε πως το κόμμα του «ουδέποτε κινήθηκε πίσω από την πλάτη της κυβέρνησης», αποφεύγοντας να αποκηρύξει τη «συμφωνία», δηλώνοντας πάντως ταυτόχρονα ότι δε σκοπεύει να εγκαταλείψει την κυβέρνηση. Και οι δύο ηγέτες αγνόησαν, έτσι, την επίκληση του Προέδρου Μπόρις Τράικοφσκι να «αποκηρύξουν» τη συμφωνία αυτή. Λεπτομέρεια: οι δύο μόλις είχαν βγει από την πρεσβεία των ΗΠΑ...

Δυτικοί διπλωμάτες προσπαθούσαν απεγνωσμένα να διαχωρίσουν τη θέση τους από το δυνάμει ολέθριο αυτό «επίτευγμα» του Ρόμπερτ Φρόουικ. Η πρεσβεία των ΗΠΑ στην πΓΔΜ αποκάλεσε τη συμφωνία «εντελώς απαράδεκτη προσπάθεια να έχει η ομάδα των αυτονομιστών λόγο στις κρατικές δομές», συμπληρώνοντας ότι «δε θα πρέπει να υπάρχει καμία ρύθμιση για βίαιες ομάδες». Αν πρόκειται για αντανάκλαση των πραγματικών απόψεων των ΗΠΑ (κάτι μάλλον απίθανο) ή για τακτικό ελιγμό, θα φανεί προσεχώς.

Τόσο η Ευρωπαϊκή Ενωση, όσο κι ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ λόρδος Τζορτζ Ρόμπερτσον απέρριψαν το ενδεχόμενο οι αντάρτες να αποκτήσουν de facto ή de jure θέση στο διαπραγματευτικό τραπέζι. Ο Ρόμπερτσον μάλιστα διαμήνυσε ότι «διαπραγματευόμαστε με νόμιμους αντιπροσώπους και όχι ενόπλους» (μπα;).

Είναι, ίσως, χαρακτηριστικό ότι η γνωστή και μη εξαιρετέα αμερικανική εφημερίδα «Ουάσινγκτον Ποστ» σημειώνει με άρθρο του δημοσιογράφου Ουίλιαμ Ντρόζντιακ την «αγωνία» της Δύσης για την πιθανότητα κατάρρευσης της κυβέρνησης.

Σε ό,τι αφορά τον Ρόμπερτ Φρόουικ, αποχώρησε από την πΓΔΜ μετά την «κόκκινη κάρτα» που του έβγαλαν στελέχη της κυβέρνησης: επισήμως μετέβη στο Βουκουρέστι, για να ενημερώσει τον Ρουμάνο υπΕξ, που προεδρεύει του ΟΑΣΕ, για τις εξελίξεις. Απέφυγε να κάνει οποιοδήποτε σχόλιο στο αεροδρόμιο των Σκοπίων. «Είναι καλό που έφυγε», είπε στεγνά ο πρωθυπουργός Γκεοργκίεφσκι.