Από την αναμενόμενη κακοκαιρία που έπληξε από τις 24 έως τις 27 Γενάρη την Αττική και άλλες περιοχές, με δεδομένη και την παντελή έλλειψη μέτρων πρόληψης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης του χιονιά με διαχρονική ευθύνη όλων των κυβερνήσεων, ταλαιπωρήθηκαν χιλιάδες ανθρώπων από τους κλειστούς και αποκλεισμένους δρόμους, τις διακοπές στο ηλεκτρικό ρεύμα. Ταυτόχρονα όμως σημειώθηκαν και σημαντικές ζημιές σε περιοχές με αγροτικές καλλιέργειες, κάτι που αναμένεται τις επόμενες μέρες να επηρεάσει την τροφοδοσία των πόλεων με εποχικά προϊόντα όπως και τις τιμές τους, την ώρα που η ακρίβεια καλπάζει.

Ο «Ριζοσπάστης» βρέθηκε σε ορισμένες από αυτές και κατέγραψε τόσο την έκταση των καταστροφών όσο και την απόγνωση των αγροτών - καλλιεργητών, που βλέπουν για μια ακόμα φορά το βιος τους να καταστρέφεται και έχοντας την πείρα των προηγούμενων χρόνων γνωρίζουν ότι οι όποιες αποζημιώσεις και δεν αρκούν και έρχονται καθυστερημένα, ενώ το συνολικό αυξημένο κόστος παραγωγής κάνει την επιβίωσή τους ακόμα πιο δύσκολη.

Στην περιοχή των Μεγάρων οι μεγαλύτερες ζημιές σημειώνονται στα κηπευτικά. Στην περιοχή φυτεύονται φυλλώδη λαχανικά σε ιδιόκτητα ή νοικιασμένα χωράφια. Ανηθος, σέλινο, μαϊντανός, παντζάρια, πράσα, κρεμμύδια, σπανάκια κ.ά. Υπάρχουν περίπου 350 καλλιεργητές και περίπου 1.500 εργάτες γης που στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι μετανάστες από την Ινδία και το Πακιστάν. Πολλές από τις καλλιέργειες - ένας μέσος παραγωγός φυτεύει 200 στρέμματα - γίνονται και σε χωράφια όπου υπάρχουν ελιές και φιστικιές και, ανάλογα με τα φυτά, δίνουν τρεις συγκομιδές τον χρόνο.

Ο Γιώργος Παπαβασίλης, καλλιεργητής - παραγωγός, μέλος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγών Κηπευτικών Μεγάρων, μας λέει με ανησυχία ότι η καταγραφή των ζημιών δεν έχει ξεκινήσει ακόμα και τονίζει: «Ζητάμε να γίνουν άμεσα οι εκτιμήσεις και να δοθούν οι αποζημιώσεις. Κάναμε αναγγελία ζημιών στον ΕΛΓΑ (Οργανισμός Γεωργικών Ασφαλίσεων), κάνουμε δηλώσεις και περιμένουμε τους εκτιμητές μετά τις 11/2 που τελειώνει η σχετική χρονική διορία. Το γραφείο Αγροτικής Ανάπτυξης του δήμου Μεγαρέων τις μαζεύει. Ακόμα δεν έχει διαμορφωθεί η σχετική εικόνα. Οι ζημιές φαίνονται μετά από 10 - 15 μέρες από την κακοκαιρία (χαλάζι, παγετός, χιόνι). Αυτό συμβαίνει γιατί ο παγετός - μετά το χιόνι που τα φυτά "περνούν ένα στρες"- τα πεθαίνει, τα αποτελειώνει. Τα φυτά σαπίζουν. Από το να σταματήσεις αυτήν τη στιγμή την καλλιεργητική σου περίοδο λόγω της ζημιάς, θα μπορούσαμε να παρέμβουμε με κάποια ραντίσματα με την ελπίδα να σωθεί ένα 30% - 40% της παραγωγής, έτσι ώστε να έχουμε ένα εισόδημα για να ξεκινήσουμε να δουλεύουμε. Ομως, τα φάρμακα αυτά δεν τα διαθέτουν οι εταιρείες που τα παράγουν στη χώρα μας». Επί της ουσίας οι αγρότες βρίσκονται αβοήθητοι γιατί δεν υπάρχουν οι κατάλληλες υποστηρικτικές υποδομές και τα εφόδια που απαιτούνται.

Ο συνομιλητής μας σημειώνει εξάλλου ότι στην περιοχή έχουν συμβεί και άλλες φορές καταστροφές. Μια από τις πιο μεγάλες ήταν πριν από δύο χρόνια. «Από τη ζημιά είμαστε όλοι χαμένοι», θα πει με παράπονο, «δεν περιμένουμε να βγάλουμε "κέρδος" από τις αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ, αλλά είναι μία βάση για να ξεκινήσουμε πάλι να καλλιεργούμε. Γιατί τα καλλιεργητικά έξοδα είναι τεράστια».

Αναφερόμενος σε αυτήν τη μεγάλη «πληγή» για τους παραγωγούς, θα πει με οργή: «Ηταν που ήταν μεγάλα, τώρα είναι πολύ μεγαλύτερα. Για παράδειγμα, ένα σακί λίπασμα νιτρική που το αγοράζαμε 13 ευρώ, πριν από ένα χρόνο, τώρα κοστίζει 33 ευρώ. Αυξήθηκαν το ρεύμα, τα καύσιμα, οι σπόροι κ.ά. Το πρόβλημα είναι ότι με το τελευταίο καθεστώς που έκαναν στον ΕΛΓΑ αν βγει π.χ. μια αποζημίωση 100 ευρώ, σου λένε πάρε 60 ευρώ σήμερα και τα υπόλοιπα με δόσεις μετά από μήνες. Πρέπει να πέσουν οι τιμές όλων αυτών που χρειάζονται για την παραγωγή».

Για τους καλλιεργητές των κηπευτικών υπάρχει και μια άλλη δυσκολία. Οπως θα πει ο Γιώργος, για να κάνει ένας παραγωγός ένσταση στην εκτίμηση της ζημιάς από τον ΕΛΓΑ, πρέπει να αφήσει «μάρτυρες» στα χωράφια. «Πρόκειται για ακαλλιέργητες λωρίδες. Αυτό συμβαίνει διότι μετά την ένσταση πρέπει να ξαναπεράσει ο εκτιμητής για επιβεβαίωση. Εμείς επειδή κάνουμε καλλιέργειες μικρής διάρκειας, 40, 50, 60 ημερών, δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό», λέει και προσθέτει: «Περνούν οι μέρες μέχρι να γίνει η αναγγελία και η εκτίμηση... Δεν μπορείς να αφήσεις ακαλλιέργητο το χωράφι. Είναι μεγάλη η καθυστέρηση. Πρέπει να σπέρνουμε συνέχεια. Το προσωπικό του ΕΛΓΑ δεν επαρκεί και για να κάνουν αυτό το χρονικό διάστημα τις εκτιμήσεις - όπως λένε - θα προσληφθεί έκτακτο προσωπικό».

Την εικόνα της ανησυχίας διαπιστώσαμε και στην Ανατολική Αττική. Οπως μας εξηγεί ο Βάιος, νέος αγρότης, που καλλιεργεί κυρίως φυλλώδη λαχανικά, «πολλά θερμοκήπια υπέστησαν ζημιές λόγω του χιονιού ενώ προφανώς επλήγη λόγω της παγωνιάς το μέρος της παραγωγής που δεν ήταν μέσα σε αυτά, ενώ πολλά είναι τα προβλήματα στους ελαιοπαραγωγούς καθώς σε πολλά δέντρα έχουν σπάσει τα κλαριά».

«Ακόμη μεγαλύτερη ζημιά», συνεχίζει, «προξένησε το ότι για περίπου τρεις μέρες είχε διακοπεί το τριφασικό ρεύμα με αποτέλεσμα να μην μπορούν να λειτουργήσουν συστήματα όπως π.χ. της υδροπονίας κ.ά. Ακόμη πολλοί αγρότες στην ευρύτερη περιοχή λόγω των αποκλεισμένων δρόμων δεν μπορούσαν να προσεγγίσουν τα χωράφια τους για μέρες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται».

Επίσης, μας ενημερώνει ότι σε άλλες περιοχές των Μεσογείων και της Λαυρεωτικής οι καταστροφές είναι ακόμη μεγαλύτερες, όπως στον Μαραθώνα, όπου, για παράδειγμα, έπεσαν θερμοκήπια πολλών στρεμμάτων κ.ά.

Οπως μας εξηγεί, όλα αυτά σημαίνουν ότι, «ξέχωρα από το άμεσο κόστος, στον παραγωγό, ανάλογα το είδος που καλλιεργεί και καταστράφηκε, οι νέες καλλιέργειες θα μπορέσουν να αποδώσουν μετά από 3 μήνες έως και ένα χρόνο», και τονίζει ότι «όλα αυτά έρχονται να προστεθούν στα ήδη πολλά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, όπως οι ανατιμήσεις και το κύμα ακρίβειας που εκτινάσσει το κόστος παραγωγής». Ενδεικτικά λέει ότι «τα χαρτοκιβώτια από 37 λεπτά τώρα έχουν 54, το πετρέλαιο από 1,10 το λίτρο 1,50 και παραπάνω, τα σακουλάκια συσκευασίας από 2,20 το κιλό έχουν φτάσει 4,10. Ενώ είναι στον "αέρα" διάφορα μέτρα στήριξης, όπως η επιδότηση για το πετρέλαιο, τόσο για το πότε θα δοθεί όσο και για το ύψος της». Κλείνει επισημαίνοντας ότι πρώτης προτεραιότητας είναι το ζήτημα των αποζημιώσεων στο 100% της ζημιάς «για να μπορέσουμε να μείνουμε στην παραγωγή».

Μεγάλες ζημιές σημειώθηκαν στην Αργολίδα και τα φημισμένα εσπεριδοειδή της, όπου οι θερμοκρασίες έφτασαν και τους -7 βαθμούς για αρκετές μέρες, ενώ με τις διακοπές ρεύματος οι αγρότες δεν μπόρεσαν να αξιοποιήσουν σωστά τα όποια αντιπαγωτικά μηχανήματα. Οπως αναφέρει ο Αγροτοκτηνοτροφικός Σύλλογος Νομού Αργολίδας, είναι επιτακτική ανάγκη να αποζημιωθούν όλοι όσοι επλήγησαν από τον παγετό στο 100% της πραγματικής ζημιάς σε παραγωγή και φυτικό κεφάλαιο χωρίς όρους και προϋποθέσεις, ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν στον τομέα αυτό.

Σε σχετική ανακοίνωση επίσης αναφέρει ότι «η κατάστασή μας γίνεται ασφυκτική αφού ουσιαστικά χάνουμε το εισόδημά μας, ενώ την ίδια στιγμή έχουν εκτιναχθεί στα ύψη οι τιμές του ρεύματος και των αγροεφοδίων, αυξάνοντας έτσι το κόστος παραγωγής, σε σημείο να καθιστά την επιβίωσή μας ανέφικτη».

Ζημιές σε κηπευτικά σημειώθηκαν στην Ηλεία, στη Μεσσηνία όπως και σε δέντρα (ελιές και άλλα). Ζημιές καταγράφονται και στην περιοχή της Αταλάντης Φθιώτιδας, όπως και σε νησιά Κρήτη, Κυκλάδες.