Με όλο και μεγαλύτερη συγκέντρωση στρατιωτικών δυνάμεων και εξοπλισμών γύρω και μέσα στην Ουκρανία, επίδειξη δύναμης, απειλές για εκτεταμένες κυρώσεις και αντιφατικές δηλώσεις συνεχίζονται η αντιπαράθεση και το παζάρι μεταξύ ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας για τις λεγόμενες «εγγυήσεις ασφαλείας» στην Ανατολική Ευρώπη.

Σε κάθε περίπτωση, στο έδαφος των οξυμένων γεωπολιτικών ανταγωνισμών και της αυξανόμενης έντασης, δεν μπορεί να υπάρχει καμία «εγγύηση» για τους λαούς.

Είναι ενδεικτικό ότι οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι στέλνουν άμεσα σχεδόν 3.000 επιπλέον στρατιώτες σε Πολωνία και Ρουμανία. Οι 1.700 στρατιώτες μεταφέρονται στην Πολωνία από την αμερικανική βάση «Φορτ Μπραγκ» στη Βόρεια Καρολίνα. Από την ίδια βάση άλλοι 300 στρατιώτες μεταφέρονται στη Γερμανία, ενώ 1.000 Αμερικανοί στρατιώτες που σταθμεύουν στη Γερμανία θα μετακινηθούν στη Ρουμανία.

Η Γαλλία ετοιμάζεται επίσης να στείλει στρατεύματα στη Ρουμανία, στο πλαίσιο ευρύτερων σχεδίων ενίσχυσης της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ. Το Παρίσι προσφέρθηκε να αναλάβει την ηγεσία της πολυεθνικής αποστολής στη Ρουμανία, περίπου 1.000 στρατιωτών, με τον Γάλλο ΥΠΕΞ Ζαν - Ιβ Λε Ντριάν να ισχυρίζεται πως «δεν έχει σκοπό να προκαλέσει τη Ρωσία». Ο ίδιος είχε την Πέμπτη στο Βουκουρέστι συνομιλίες με εννέα ΥΠΕΞ κρατών της Ανατολικής Ευρώπης και της Βαλτικής.

«Αν συγκριθεί η συμμαχική παρουσία στην ανατολική πλευρά με τα στρατεύματα που έχει συγκεντρώσει η Ρωσία (σ.σ. στα δυτικά σύνορά της), είναι αρκετές φορές μικρότερη, επομένως δεν τίθεται θέμα προσπάθειας κλιμάκωσης της έντασης», ισχυρίστηκε και ο Ρουμάνος ΥΠΕΞ Μπ. Αουρέσκου.

Το ΝΑΤΟ έχει ήδη μια πολυεθνική χερσαία δύναμη έως 4.000 στρατιωτών στη Ρουμανία, ενώ οι ΗΠΑ έχουν ξεχωριστές βάσεις σε Ρουμανία και Βουλγαρία.

Να σημειωθεί ότι Ουγγαρία και Βουλγαρία έχουν αρνηθεί επιπλέον ανάπτυξη ΝΑΤΟικών στρατευμάτων στο έδαφός τους προς «αποτροπή της Ρωσίας», λέγοντας πως οι εθνικές Ενοπλες Δυνάμεις αρκούν, ενώ η Κροατία δήλωσε ότι δεν θα στείλει στρατεύματα στα ανατολικά σε περίπτωση κλιμάκωσης της σύγκρουσης μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας.

Από την πλευρά της η Ρωσία προχωρά σε κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με τη Λευκορωσία (9 - 20 Φλεβάρη), όπου έχουν συγκεντρωθεί χιλιάδες στρατιώτες, μαχητικά αεροσκάφη «Su-35», πύραυλοι «Iskander» και ρωσικά πυραυλικά συστήματα «S-400».

Ο Λευκορώσος Πρόεδρος Αλ. Λουκασένκο δήλωσε πως η χώρα του σχεδιάζει να αγοράσει σχεδόν όλο τον εξοπλισμό που θα αναπτυχθεί για τις ασκήσεις και να δημιουργήσει «περισσότερα κέντρα εκπαίδευσης» για να εξασκηθούν οι λευκορωσικές Ενοπλες Δυνάμεις «με τα συστήματα αεράμυνας και τα νεότερα όπλα που αναπτύσσονται στη Ρωσία».

Τόνισε ακόμα ότι η συμμαχία Ρωσίας - Λευκορωσίας στο πλαίσιο του «Ενωσιακού Κράτους» αποκτά ιδιαίτερη σημασία απέναντι στο ΝΑΤΟ και την Ουκρανία.

Από την πλευρά του, εκπρόσωπος του αμερικανικού Πενταγώνου κατηγόρησε τη Ρωσία ότι «συνεχίζει να προσθέτει δυνάμεις, συνδυασμένα όπλα, επιθετικές δυνατότητες» στη δυτική Ρωσία και στη Λευκορωσία, καθώς και σε Μεσόγειο και Βόρειο Ατλαντικό.

Ο δε γγ του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, ανέφερε ότι η Ρωσία έχει μεταφέρει 30.000 στρατιώτες και σύγχρονα όπλα στη Λευκορωσία τις τελευταίες μέρες.

Στο μεταξύ οι ΗΠΑ συντηρούν το σενάριο μιας πιθανής «εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία». Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η Ρωσία ενδέχεται να χρησιμοποιήσει ένα κατασκευασμένο βίντεο με μια ψεύτικη ουκρανική επίθεση εναντίον της ρωσικής επικράτειας ή εναντίον ρωσόφωνων της Ανατολικής Ουκρανίας, προκειμένου να δικαιολογήσει μια εισβολή. Η Μόσχα, όπως αναμενόταν, διέψευσε το εν λόγω σενάριο.

Την Πέμπτη ο Ουκρανός υπουργός Αμυνας Ολ. Ρεζνίκοφ χαρακτήρισε «μικρό» τον κίνδυνο «σημαντικής κλιμάκωσης» της σύγκρουσης. Συνέχισε έτσι «καθησυχαστικές» παρεμβάσεις της ουκρανικής κυβέρνησης, που μεταξύ άλλων εντοπίζει κινδύνους για την οικονομία από την παρατεταμένη πολεμική ατμόσφαιρα, την ίδια ώρα που απαιτεί ακόμα μεγαλύτερη στρατιωτική ενίσχυση από τη Δύση.

Την περασμένη βδομάδα, Ουκρανοί βουλευτές κράτησαν μέσα στο κοινοβούλιο σημαίες του ΝΑΤΟ και κρατών - συμμάχων τους, ως «ένδειξη ευγνωμοσύνης» για την ξένη στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη της Ουκρανίας απέναντι στη Ρωσία. Ξεχώριζαν οι σημαίες των ΝΑΤΟ, ΗΠΑ, Τουρκίας, Καναδά, Πολωνίας κ.ά., καθώς και δύο σημαίες της Βρετανίας, η οποία αναλαμβάνει όλο και πιο αναβαθμισμένο ρόλο στην περιοχή.

Μια νέα «συνεργασία ασφαλείας» στήνουν στην περιοχή Βρετανία - Πολωνία - Ουκρανία, αποτυπώνοντας τη στρατηγική της «παγκόσμιας Βρετανίας» μετά το Brexit, αλλά και τις εντεινόμενες φιλοδοξίες της Πολωνίας, καθώς συνεχίζονται και οι κόντρες με την ΕΕ σε διάφορα μέτωπα.

Κύριος στόχος της συμμαχίας, είπε ο Ουκρανός ΥΠΕΞ Ντμ. Κούλεμπα, είναι να σταθεροποιήσει μια «ζώνη ασφαλείας» στην περιοχή και να ενισχύσει τον άξονα Βαλτικής - Μαύρης Θάλασσας, με παρουσία του πολωνικού Ναυτικού στη Βαλτική Θάλασσα και των βρετανικών Ενόπλων Δυνάμεων στη Μαύρη Θάλασσα, η οποία είναι ήδη σημαντική.

Με δεδομένες αντιθέσεις και εντός ΕΕ - ΝΑΤΟ, και καθώς σύμφωνα με δημόσιες δηλώσεις η ένταξη της Ουκρανίας στις ιμπεριαλιστικές αυτές συμμαχίες δεν αναμένεται στο άμεσο μέλλον, ο Κούλεμπα υπογράμμισε: «Δεν μπορούμε να περιμένουμε την ασφάλεια και την ευημερία κάποια στιγμή στο μέλλον, όταν γίνουμε μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Τις χρειαζόμαστε τώρα».

Ο δε πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του ουκρανικού κοινοβουλίου βλέπει την Πολωνία και τη Βρετανία ως τους πλέον αξιόπιστους στρατηγικούς εταίρους της Ουκρανίας και αναφέρει ότι «ίσως αξίζει να σκεφτούμε τη δημιουργία ενός είδους "μίνι ΝΑΤΟ"», αν και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι τα άλλα δύο κράτη στοχεύουν σε κάτι τέτοιο.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπ. Τζόνσον βρέθηκε στο Κίεβο την περασμένη βδομάδα, όπως και σειρά ηγετών, δείχνοντας τη στήριξή τους.

Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν συναντήθηκε επίσης στο Κίεβο με τον ομόλογό του, Β. Ζελένσκι, επαναλαμβάνοντας την προθυμία του να μεσολαβήσει για την ουκρανική κρίση, ώστε να οργανωθεί συνάντηση των Προέδρων Ρωσίας και Ουκρανίας στην Τουρκία ή διαπραγματεύσεις σε άλλο επίπεδο. Την κίνηση χαιρέτισε το Κίεβο.

Ο Ερντογάν δήλωσε ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος και χώρες της Δύσης δεν βοήθησαν να επιλυθεί η κρίση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, όπως και ότι δεν υπάρχουν Ευρωπαίοι ηγέτες κατάλληλοι να την επιλύσουν, μετέδωσαν τουρκικά ΜΜΕ.

Ο Ρώσος Πρόεδρος «είναι έτοιμος να συναντηθεί με οποιονδήποτε, αν χρειαστεί, αλλά αυτό απαιτεί κατανόηση ποιο θα μπορούσε να είναι το αποτέλεσμα και ποιο το θέμα της συζήτησης» και «δεν υπάρχει ακόμα τέτοια συνεννόηση», δήλωσε το Κρεμλίνο, χωρίς να αποκλείει τέτοια πιθανότητα στο μέλλον.

Στο μεταξύ συνεχίζονται οι επαφές των συμμετεχόντων στο «Σχήμα της Νορμανδίας» (Γερμανία, Γαλλία, Ρωσία, Ουκρανία) για τη σύγκρουση στην Ανατολική Ουκρανία. Αυτήν τη βδομάδα ο Γάλλος Πρόεδρος Εμ. Μακρόν είχε τρεις τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον Βλ. Πούτιν, προτού μεταβεί σε Μόσχα και Κίεβο Δευτέρα και Τρίτη.

Τη Δευτέρα ο Γερμανός καγκελάριος Ολ. Σολτς θα έχει συνάντηση με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ στην Ουάσιγκτον, εν μέσω κατηγοριών για «χλιαρή» υποστήριξη της Γερμανίας στην Ουκρανία, εξαιτίας της άρνησης να της παραδώσει όπλα και του αγωγού φυσικού αερίου «Nord Stream 2», που ενισχύει τη γεωπολιτική επιρροή της Ρωσίας στην Ευρώπη. Στις 15/2 ο Σολτς θα επισκεφτεί επίσης τη Μόσχα για συνομιλίες με τον Ρώσο Πρόεδρο, ενώ θα προηγηθεί επίσκεψή του στην Ουκρανία.

Στο μεταξύ, στο πλαίσιο της προσπάθειας της ΕΕ να μειώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο, αντιπροσωπεία της Κομισιόν επισκέφτηκε το Αζερμπαϊτζάν, το οποίο θα ανταποκριθεί και θα αυξήσει τις παραδόσεις στην ΕΕ μέσω του «Southern Gas Corridor» (Νότιος Διάδρομος Φυσικού Αερίου). Ακόμα, συζητήθηκε συνεργασία για τις ΑΠΕ και την «ενεργειακή μετάβαση».

Ο εν λόγω αγωγός, που υποστηρίχθηκε έντονα από ΕΕ, ΗΠΑ και Γερμανία - με την καγκελάριο Μέρκελ να επισκέπτεται η ίδια το Μπακού - ολοκληρώθηκε το 2020 και ξεκίνησε να εξάγει αέριο προς την Ευρώπη στα τέλη του 2021.

Πλευρές των εξελισσόμενων διαπραγματεύσεων αποκάλυψε η ισπανική εφημερίδα «El Pais», επικαλούμενη τις γραπτές απαντήσεις ΗΠΑ - ΝΑΤΟ προς τις ρωσικές προτάσεις για τις «εγγυήσεις ασφαλείας», κάτι που αργότερα επιβεβαιώθηκε από τις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η Ουάσιγκτον προτείνει συμφωνία Ρωσίας και ΗΠΑ «να απόσχουν από την ανάπτυξη επιθετικών πυραυλικών συστημάτων και μόνιμων δυνάμεων με μαχητική αποστολή στο έδαφος της Ουκρανίας».

Επίσης, οι ΗΠΑ φέρονται να προτείνουν έναν «μηχανισμό διαφάνειας» που «θα επιβεβαιώνει την απουσία πυραύλων Κρουζ "Tomahawk"» στις βάσεις αντιπυραυλικής ασπίδας του ΝΑΤΟ «Aegis Ashore» σε Ρουμανία και Πολωνία, με αντάλλαγμα η Ρωσία να προσφέρει αμοιβαία μέτρα διαφάνειας «σε δύο βάσεις πυραύλων εδάφους της επιλογής μας». Η απουσία τέτοιων επιθετικών πυραύλων σε Ρουμανία και Πολωνία αποτελεί πάγιο αίτημα της Μόσχας.

Οι ΗΠΑ προτείνουν επιπλέον διαπραγματεύσεις για τον έλεγχο πυρηνικών πυραύλων μικρού και μεσαίου βεληνεκούς και των εκτοξευτών τους, όπως προέβλεπε η Συνθήκη INF, επέκταση της Συνθήκης «New START» μεταξύ ΗΠΑ - Ρωσίας για τους διηπειρωτικούς πυραύλους, ώστε να συμπεριλάβει όλα τα πυρηνικά όπλα.

ΗΠΑ και ΝΑΤΟ τονίζουν ωστόσο ότι παραμένει ανοιχτή η πόρτα για παραπέρα διεύρυνση της «λυκοσυμμαχίας», και έτσι δεν αποκλείεται μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας και της Γεωργίας. Αναφέρονται στο «δικαίωμα» κάθε κράτους του ΟΑΣΕ «να επιλέγει ή να αλλάζει τις ρυθμίσεις ασφαλείας του και τις συμμαχίες του», ενώ παράλληλα εμφανίζονται «πρόθυμοι» να συζητήσουν την πρόταση της Ρωσίας περί «αδιαιρέτου της ασφάλειας», δηλαδή την πρόβλεψη διεθνών Συνθηκών ότι η ασφάλεια ενός κράτους δεν πρέπει να ενισχύεται σε βάρος άλλου κράτους.

Περνώντας στην «αντεπίθεση», η υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Β. Νούλαντ ανέφερε ότι η Ρωσία είναι αυτή που απειλεί το «αδιαίρετο της ασφάλειας», έχοντας εισβάλει στη Γεωργία (Νότια Οσετία, Αμπχαζία), έχοντας στρατεύματα στη Μολδαβία (Υπερδνειστερία), ενάντια στη θέληση της μολδαβικής κυβέρνησης, προσαρτώντας την Κριμαία και έχοντας εισβάλει στο Ντονμπάς.

Η Ρωσία από την πλευρά της επαναλαμβάνει ότι η παραπέρα επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα σύνορά της έρχεται σε αντίθεση με το «αδιαίρετο της ασφάλειας». Το μόνο σίγουρο βέβαια είναι ότι τα εν λόγω ιμπεριαλιστικά παζάρια δεν θα λυθούν με «νομικές ερμηνείες» του «Διεθνούς Δικαίου».