Με σφοδρές μάχες στο πεδίο και έντονη διπλωματική κινητικότητα εξελίσσεται η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, που ξεκίνησε πριν από τρεις βδομάδες.

Την ίδια ώρα που ουκρανικές πόλεις σφυροκοπούνται, τα κράτη του ΝΑΤΟ ενισχύουν συνεχώς τον εξοπλισμό της Ουκρανίας και συγκεντρώνουν μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις στην Ανατολική Ευρώπη, ενώ στο επίκεντρο των εξελισσόμενων διαπραγματεύσεων βρίσκεται το ζήτημα της «ουδετερότητας» της Ουκρανίας, με «εγγυήσεις ασφαλείας».

Παράλληλα με τις δηλώσεις της Ουκρανίας και της Ρωσίας ότι σημειώνεται κάποια «πρόοδος» στις διαπραγματεύσεις, η ιμπεριαλιστική αντιπαράθεση στην Ουκρανία οξύνεται. Η Ουκρανία ζητάει ακόμα περισσότερα όπλα, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους στέλνουν περισσότερα και πιο εξελιγμένα οπλικά συστήματα, η Ρωσία επεκτείνει την επίθεση και στα περίχωρα της Οδησσού, ενώ απαντώντας στις «διεθνείς λεγεώνες» μισθοφόρων που στρατολογούνται για λογαριασμό του Κιέβου, η Μόσχα απειλεί με στρατολόγηση «εθελοντών» μισθοφόρων από τη Συρία και αλλού.

Χορήγηση νέας αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, ύψους 800 εκατ. δολαρίων - ανεβάζοντας το ποσό που έχει αναγγελθεί την τελευταία βδομάδα στο 1 δισ. - ανακοίνωσε χτες ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν. Η νέα «βοήθεια» εντάσσεται στις προβλέψεις του νόμου που υπέγραψε προχτές ο Μπάιντεν, με συνολική δαπάνη 13,6 δισ. δολαρίων από την Ουάσιγκτον, «για να αντιμετωπιστεί η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία» και ο «αντίκτυπος στις γειτονικές χώρες», καθώς το νομοσχέδιο περιλαμβάνει εξοπλισμούς των ΗΠΑ στην Ουκρανία και σε κράτη της Ανατολικής Ευρώπης, όπως και την ενίσχυση των αμερικανικών στρατευμάτων στην ευρύτερη περιοχή.

«Μετά το αίτημα» του Ουκρανού Προέδρου «βοηθάμε την Ουκρανία να αποκτήσει περισσότερα και μεγαλύτερης εμβέλειας συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας», παραδίδοντας 800 συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας.

Ο ίδιος ο Β. Ζελένσκι, μιλώντας χτες στο Κογκρέσο, ζήτησε από τις ΗΠΑ να δημιουργήσουν μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων πάνω από την Ουκρανία ή εναλλακτικά να την προμηθεύσουν με «S-300», άλλα συστήματα αεράμυνας και πολεμικά αεροσκάφη.

Η Ουκρανία ζητάει μεταξύ άλλων αντιαεροπορικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένων των «S-300», ρουκέτες και εκτοξευτές «Stinger», αντιαρματικά όπλα, αεροπλάνα, τεθωρακισμένα οχήματα, drones και ελικόπτερα, ενώ η Ρωσία έχει ξεκαθαρίσει ότι αυτές οι αποστολές αποτελούν «νόμιμο στόχο» για τις Ενοπλες Δυνάμεις της.

Το θέμα της χορήγησης πυραύλων «S-300» θα τεθεί στην επικείμενη επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Αμυνας Λ. Οστιν στη Σλοβακία.

Η Σλοβακία συμφώνησε αρχικά να παράσχει στην Ουκρανία σύστημα αεράμυνας, σύμφωνα με πηγές του CNN, αλλά ΗΠΑ και ΝΑΤΟ εξετάζουν την αντικατάσταση των αμυντικών ικανοτήτων της χώρας και η μεταφορά ακόμα δεν είναι εξασφαλισμένη. Η Γερμανία και η Ολλανδία έχουν ήδη ανακοινώσει δημόσια ότι στέλνουν πυραύλους «Patriot» στη Σλοβακία, αλλά η ενσωμάτωση ενός νέου, πολύπλοκου συστήματος αεράμυνας στις Ενοπλες Δυνάμεις της χώρας και η εκπαίδευση των δυνάμεών της για τη χρήση του μπορεί να πάρουν χρόνο.

Στις ΗΠΑ οι Ρεπουμπλικάνοι πιέζουν την κυβέρνηση Μπάιντεν για το ζήτημα της ζώνης απαγόρευσης πτήσεων και της παράδοσης μαχητικών αεροσκαφών στην Ουκρανία. Χτες ο ηγέτης τους στη Γερουσία, Μιτς ΜακΚόνελ, κάλεσε τον Μπάιντεν να δώσει στην Ουκρανία «πιο αποτελεσματικές δυνατότητες αεράμυνας μεγαλύτερου βεληνεκούς», π.χ. μαχητικά αεροσκάφη από γειτονικές χώρες, όπως η Πολωνία.

Επίσης, κάλεσε την κυβέρνηση να ενισχύσει κι άλλο την παρουσία των αμερικανικών δυνάμεων στην ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ και να χρησιμοποιήσει τις αρχές εγγύησης δανείων, για να «σκληρύνει την άμυνα συμμάχων και εταίρων πρώτης γραμμής».

Η Βρετανία προμηθεύει την Ουκρανία με αντιαεροπορικούς πυραύλους «Starstreak», δήλωσε ο υπουργός Αμυνας Μπεν Ουάλας.«Αν δεν εξασφαλίσουμε ότι ο Πούτιν θα χάσει στην Ουκρανία, μετά πιθανότατα θα θέλει να προχωρήσει πιο πέρα. Πρέπει να τον σταματήσουμε πάση θυσία», σημείωσε η Βρετανίδα ΥΠΕΞ Λιζ Τρας, ισχυριζόμενη πως «στέλνουμε τώρα αντιαεροπορικά όπλα, γιατί δεν θέλουμε αυτή η σύγκρουση να προχωρήσει αλλού».

Στο μεταξύ ο Μπάιντεν χαρακτήρισε τον Πούτιν «εγκληματία πολέμου», με το Κρεμλίνο να χαρακτηρίζει τη δήλωση «απαράδεκτη και ασυγχώρητη ρητορική».

Ενδεικτική της όξυνσης της ιμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης, αλλά και των «ζυμώσεων» μέσα στον ευρωατλαντικό άξονα, είναι και η πρόταση του αντιπροέδρου της πολωνικής κυβέρνησης Γ. Κατσίνσκι να αναπτυχθεί διεθνής «ειρηνευτική δύναμη» στην Ουκρανία - ΝΑΤΟική ή «ευρύτερη».

Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου στο Κίεβο μαζί με τον Ουκρανό Πρόεδρο και τους πρωθυπουργούς της Πολωνίας, της Τσεχίας και της Σλοβενίας, ο Κατσίνσκι ανέφερε: «Νομίζω ότι είναι απαραίτητη η αποστολή ειρηνευτικής δύναμης» του ΝΑΤΟ, αν όχι «μιας ευρύτερης διεθνούς συμμαχίας που θα είναι σε θέση να αμυνθεί και να επιχειρήσει στο έδαφος της Ουκρανίας».

Μετά τις επαφές με την ουκρανική ηγεσία, ο Πολωνός πρωθυπουργός Μ. Μοραβιέτσκι κάλεσε την ΕΕ «να δώσει το γρηγορότερο δυνατό στην Ουκρανία καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας», ενώ ο Τσέχος πρωθυπουργός Π. Φιάλα ανέφερε πως η Ουκρανία χρειάζεται πάνω απ' όλα περισσότερες προμήθειες όπλων.

Στο μεταξύ εντείνεται η συζήτηση για ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, με τα δυο σκανδιναβικά κράτη να κατοχυρώνουν μεταξύ τους βαθύτερη συνεργασία και να σκοπεύουν να παρουσιάσουν σύντομα σχετικό σχέδιο. Αυτήν τη βδομάδα πραγματοποιήθηκαν πέντε συναντήσεις μεταξύ Σουηδών και Φινλανδών υψηλόβαθμων αξιωματούχων για την κατάσταση της ασφάλειας, το θέμα του ΝΑΤΟ και τη μελλοντική συνεργασία.

Χτες ο Γερμανός καγκελάριος Ολ. Σολτς υποδέχτηκε στο Βερολίνο την Φινλανδή πρωθυπουργό Σάνα Μαρίν και σήμερα μεταβαίνει στη γερμανική πρωτεύουσα ο γγ του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, όπου αναμένεται να συζητηθεί και το ζήτημα πιθανής ένταξης της Φινλανδίας.

Την ίδια ώρα το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, το ανώτατο δικαστήριο του ΟΗΕ, με 13 ψήφους υπέρ και 2 κατά έδωσε χτες εντολή στη Ρωσία να τερματίσει αμέσως τις στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον της Ουκρανίας. Οι αποφάσεις του Διεθνούς Δικαστηρίου θεωρούνται δεσμευτικές, παρότι το ίδιο άμεσα δεν διαθέτει μέσα για να τις επιβάλει. Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, σε συνδυασμό με την όλη συζήτηση περί εγκλημάτων πολέμου κ.λπ., μπορούν να αξιοποιηθούν ως νομιμοποιητικό πρόσχημα επέμβασης σε περίπτωση γενικότερης ανάφλεξης και κλιμάκωσης της σύγκρουσης.

Αντιφατικές δηλώσεις αποτυπώνουν τα «μπρος - πίσω» στις περίπλοκες και δύσκολες διαπραγματεύσεις που προχωρούν με αργούς ρυθμούς, σύμφωνα με τις δύο πλευρές, και οι οποίες συνεχίστηκαν χτες εν μέσω κλιμάκωσης των συγκρούσεων.

Η μεγαλύτερη πρόοδος φαίνεται να έχει γίνει στο ζήτημα της μη ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, κάτι που ουσιαστικά παραδέχτηκε και ο Ουκρανός Πρόεδρος Β. Ζελένσκι τις τελευταίες μέρες, ζητώντας παράλληλα «εγγυήσεις ασφαλείας» για τη χώρα του από διάφορα ιμπεριαλιστικά κέντρα.

Ορισμένες διατυπώσεις για μια συμφωνία βρίσκονται κοντά στην ολοκλήρωση, είπε χτες ο Ρώσος ΥΠΕΞ Σ. Λαβρόφ, και «το ουδέτερο καθεστώς της Ουκρανίας συζητείται τώρα σοβαρά, μαζί φυσικά με εγγυήσεις ασφαλείας (...) Τώρα αυτό το ζήτημα συζητείται στις διαπραγματεύσεις - υπάρχουν απολύτως συγκεκριμένες διατυπώσεις και κατά την άποψή μου είμαστε κοντά σε συμφωνία».

«Συζητούνται ουδέτερο καθεστώς στην Ουκρανία, η αποστρατιωτικοποίηση και μια ολόκληρη σειρά θεμάτων σχετικά με το μέγεθος των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων», δήλωσε ο επικεφαλής της διαπραγματευτικής αποστολής της Ρωσίας, Βλ. Μεντίνσκι.

Σύμφωνα με τον ίδιο, «η Ουκρανία προτείνει μια αυστριακή / σουηδική εκδοχή ενός ουδέτερου, αποστρατιωτικοποιημένου κράτους, που έχει στρατό και Ναυτικό», και όλα αυτά «συζητούνται σε επίπεδο ηγεσίας των υπουργείων Αμυνας της Ρωσίας και της Ουκρανίας».

Παράλληλα, «βασικό ζήτημα για μας είναι το καθεστώς της Κριμαίας και του Ντονμπάς και ορισμένα ανθρωπιστικά ζητήματα, όπως η αποναζιστικοποίηση, τα δικαιώματα των ρωσόφωνων, το καθεστώς της ρωσικής γλώσσας κ.λπ.», πρόσθεσε ο Ρώσος διαπραγματευτής.

Οι θέσεις της Ρωσίας «ακούγονται πιο ρεαλιστικές», δήλωσε χτες ο Ζελένσκι. Τόνισε τη σημασία της επιμονής στις συνομιλίες, καθώς «οποιοσδήποτε πόλεμος πρέπει να τελειώσει με συμφωνία», αλλά «χρειαζόμαστε περισσότερο χρόνο για να επιτύχουμε αποφάσεις που εξυπηρετούν τα συμφέροντα της Ουκρανίας», υπονοώντας επιτυχίες στο πεδίο του πολέμου και διπλωματικές επαφές με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα.

Στο μεταξύ, σύμφωνα με δημοσίευμα των «Financial Times» που επικαλείται τρία άτομα τα οποία συμμετείχαν στις συνομιλίες, Ουκρανία και Ρωσία επεξεργάζονται προσχέδιο συμφωνίας 15 σημείων σχετικά με την «ουδετερότητα», όπου αναφέρονται ως «εγγυήτριες δυνάμεις» οι ΗΠΑ, Βρετανία, Τουρκία κ.ά.

Η προτεινόμενη συμφωνία, την οποία Ουκρανοί και Ρώσοι διαπραγματευτές συζήτησαν στην πλήρη έκτασή της για πρώτη φορά τη Δευτέρα, περιλαμβάνει την παραίτηση του Κιέβου από ένταξη στο ΝΑΤΟ και δέσμευση να μη φιλοξενήσει ξένες στρατιωτικές βάσεις ή οπλικά συστήματα, με αντάλλαγμα «εγγυήσεις ασφαλείας» από «συμμάχους», είπαν οι πηγές αυτές.

Η απαγόρευση ξένων στρατιωτικών βάσεων τυπικά προβλέπεται ήδη στην ουκρανική νομοθεσία και ήταν ένας από τους όρους για την απόσχιση της Ουκρανίας από τη Ρωσία μετά την ανατροπή της ΕΣΣΔ. Μετά το 2014, βέβαια, η Ουκρανία - ακόμα και χωρίς την τυπική έννοια της μόνιμης βάσης - «φιλοξένησε» σταθερά πολλούς ΝΑΤΟικούς στρατιώτες - «εκπαιδευτές», ΝΑΤΟικούς εξοπλισμούς, ασκήσεις κ.ο.κ.

Το είδος των εγγυήσεων της Δύσης στην Ουκρανία «και η αποδοχή τους από τη Μόσχα» θα μπορούσε να είναι μεγάλο εμπόδιο σε οποιαδήποτε συμφωνία.

Η Ουκρανία απαιτεί «πλήρεις εγγυήσεις ασφαλείας» απέναντι στη Ρωσία, δηλαδή τα κράτη που θα υπογράψουν τις εγγυήσεις «δεν μένουν στο περιθώριο σε περίπτωση επίθεσης κατά της Ουκρανίας, όπως συμβαίνει σήμερα, αλλά θα λάβουν ενεργά μέρος στη σύρραξη στο πλευρό της Ουκρανίας, θα της παράσχουν αμέσως τα αναγκαία όπλα», όπως και ζώνη αεροπορικού αποκλεισμού, δήλωσε χτες ο Ουκρανός διαπραγματευτής Μ. Ποντόλιακ.

Ο Ποντόλιακ είπε στους «Financial Times» ότι «τα διαφιλονικούμενα εδάφη», δηλαδή η Κριμαία και το Ντονμπάς, «και οι εμπόλεμες ζώνες είναι ένα ξεχωριστό θέμα. Μέχρι στιγμής συζητάμε για την αποχώρηση από τα εδάφη που κατελήφθησαν αφότου ξεκίνησε η στρατιωτική επιχείρηση στις 24 Φλεβάρη».

Σχετικά με όρους της Ρωσίας για τη ρωσική γλώσσα, η οποία ουσιαστικά απαγορεύτηκε με νόμο της Ουκρανίας πριν λίγα χρόνια, ο Ποντόλιακ ξεκαθάρισε ότι «τα ανθρωπιστικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων και των γλωσσικών, συζητούνται μόνο μέσα από το πρίσμα των αποκλειστικών συμφερόντων της Ουκρανίας».

Είναι πολύ νωρίς να αποκαλυφθεί οποιαδήποτε σειρά πιθανών συμφωνιών μεταξύ Μόσχας και Κιέβου, σχολίασε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμ. Πεσκόφ.

«Το μόνο πράγμα που επιβεβαιώνουμε σε αυτό το στάδιο είναι η κατάπαυση του πυρός, η απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων και οι εγγυήσεις ασφαλείας από διάφορες χώρες», ανακοίνωσε η ουκρανική πλευρά.

Σε αυτό το φόντο των «διαρροών» και των διαπραγματεύσεων, χτες έγινε η πρώτη επαφή υψηλόβαθμων αξιωματούχων ΗΠΑ - Ρωσίας μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου Τζ. Σάλιβαν και ο γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας Ν. Πατρούσεφ είχαν τηλεφωνική επικοινωνία.

Η ρωσική πλευρά χαρακτήρισε απαράδεκτες τις «οδηγίες από το εξωτερικό» το Κίεβο να καθυστερεί την πρόοδο των διαπραγματεύσεων και προέτρεψε την Ουάσιγκτον να ασκήσει επιρροή για «διπλωματική επίλυση της κρίσης» το συντομότερο δυνατό, να σταματήσει «να στηρίζει νεοναζιστές» και να διευκολύνει την είσοδο ξένων μαχητών.

Ο Πατρούσεφ ανέφερε τις δραστηριότητες των ΗΠΑ μέσω στρατιωτικών και βιολογικών εγκαταστάσεων στο ουκρανικό έδαφος, ενώ ο Σάλιβαν τον προειδοποίησε για τις συνέπειες που θα είχε «τυχόν απόφαση του Κρεμλίνου να χρησιμοποιήσει χημικά ή βιολογικά όπλα στην Ουκρανία». Επίσης, κάλεσε τη Ρωσία να σταματήσει τις επιθέσεις στις ουκρανικές πόλεις, «αν σοβαρολογεί στο θέμα της διπλωματίας».

Επίσης χτες, ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου επισκέφτηκε τη Μόσχα για συνομιλίες με τον Ρώσο ομόλογό του, ενώ σήμερα αναμένεται στο Κίεβο. Την περασμένη βδομάδα οι ΥΠΕΞ της Ρωσίας και της Ουκρανίας είχαν συναντηθεί στην Αττάλεια, παρουσία του Τσαβούσογλου, ο οποίος χτες υπενθύμισε την πρόθεση του Τούρκου Προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν να φιλοξενηθεί στην Τουρκία μια μελλοντική συνάντηση Ζελένσκι - Πούτιν.

Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Αντ. Μπλίνκεν ευχαρίστησε την Τουρκία για τον ρόλο που διαδραματίζει, βοηθώντας την Ουκρανία, σε τηλεφωνική συνομιλία με τον Τσαβούσογλου. Από την πλευρά του και ο Ζελένσκι ευχαρίστησε τον Τούρκο ομόλογό του για το γεγονός ότι η Αγκυρα καταβάλλει «εντατικές» διπλωματικές προσπάθειες ώστε να επιτευχθεί γρήγορα κατάπαυση του πυρός και «για να ενισχυθεί ο ειρηνικός διάλογος».

«Ολος ο πλανήτης πληρώνει τις φιλοδοξίες της Δύσης» για παγκόσμια κυριαρχία, είπε ο Ρώσος Πρόεδρος Βλ. Πούτιν, προσθέτοντας ότι η Δύση ωθεί την Ουκρανία να συνεχιστεί η αιματοχυσία, παρέχοντας όπλα. Πάντως ξεκαθάρισε ότι η Ρωσία δεν θα κάνει πίσω και δεν θα αφήσει την Ουκρανία να γίνει «προγεφύρωμα» για «επιθετικές ενέργειες» κατά της Ρωσίας, και ισχυρίστηκε πως η «επιχείρηση» στην Ουκρανία προχωρά με επιτυχία και «σύμφωνα με τα προκαθορισμένα σχέδια».

Συμπλήρωσε δε ότι η Μόσχα είναι έτοιμη να συζητήσει για «ουδέτερο καθεστώς» της Ουκρανίας σε συνομιλίες με στόχο τον τερματισμό των εχθροπραξιών, αλλά παράλληλα θα επιτύχει τους στόχους της στρατιωτικής επιχείρησης.

Στο μεταξύ, ο ουκρανικός λαός πληρώνει με το αίμα του αυτό το κουβάρι ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων και επιχειρηματικών συμφερόντων.

Το δράμα του λαού, ιδιαίτερα στη Μαριούπολη, αλλά και σε άλλες μεγάλες πόλεις, συνεχίζεται. Χτες η δημοτική αρχή ανακοίνωσε ότι το θέατρο που φιλοξενούσε «εκατοντάδες πολίτες» βομβαρδίστηκε από ρωσικό αεροπλάνο και υπέστη σοβαρές ζημιές. Ο δήμος έδωσε στη δημοσιότητα και μια φωτογραφία του θεάτρου, το κεντρικό τμήμα του οποίου έχει καταστραφεί.

Το ρωσικό υπουργείο Αμυνας διέψευσε ότι βομβάρδισε το θέατρο, ανακοινώνοντας πως «η ρωσική αεροπορία δεν πραγματοποίησε χτυπήματα σε στόχους εδάφους εντός των ορίων της Μαριούπολης». Αναφέρει «εξακριβωμένες πληροφορίες» ότι «εθνικιστές του Τάγματος Αζόφ πραγματοποίησαν άλλη μια αιματηρή προβοκάτσια, ανατινάζοντας το θέατρο».

Από τη Μαριούπολη υπολογίζεται ότι έχουν διαφύγει με ιδιωτικά οχήματα περίπου 20.000 άμαχοι προς τη Ζαπορίζια.

Το ρωσικό υπουργείο Αμυνας ανέφερε επίσης σκηνοθετημένη προβοκάτσια με ομαδικό τάφο στη Μαριούπολη, λέγοντας πως δεν ήταν ομαδικός τάφος αμάχων, αλλά σκοτωμένοι εθνικιστές μαχητές.

Επίσης, η ουκρανική πλευρά ανέφερε πως 10 άμαχοι σκοτώθηκαν από ρωσικά πυρά ενώ περίμεναν στην ουρά για ψωμί στο Τσερνίβιχ.

Παράλληλα σφίγγει ο ρωσικός κλοιός γύρω από την Οδησσό, από στεριά και θάλασσα, ενώ τα ρωσικά πολεμικά πλοία στη Μαύρη Θάλασσα βομβάρδισαν για δεύτερη συνεχή μέρα στόχους στα ουκρανικά παράλια.

Στο Κίεβο συνεχίζονται οι εκατέρωθεν βομβαρδισμοί, ενώ το Χάρκοβο συνεχίζει να χτυπιέται από την αρχή της εισβολής μέχρι και χτες. Υπολογίζεται ότι εκατοντάδες κτίρια έχουν καταστραφεί, ενώ η ουκρανική πλευρά ισχυρίζεται πως τουλάχιστον 500 κάτοικοι έχουν σκοτωθεί.