Hamad Al Kaabi / Ministry of P

Στιγμιότυπο από τη χτεσινή συνάντηση των ηγετών Αιγύπτου, ΗΑΕ και Ισραήλ στο Σαρμ ελ Σέιχ

Προσχέδιο του κοινού ανακοινωθέντος της επικείμενης Συνόδου που επικαλείται το πρακτορείο «Ρόιτερς», αναφέρει πως οι 27 ηγέτες συμφωνούν στην από κοινού αγορά (υγροποιημένου και μη) φυσικού αερίου καθώς και υδρογόνου από το ερχόμενο φθινόπωρο.

«Ενόψει του επόμενου χειμώνα, οι χώρες - μέλη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εργαστούν επειγόντως για μια κοινή αγορά φυσικού αερίου, LNG και υδρογόνου», αναφέρει το προσχέδιο, ενώ προστίθεται πως οι «27» συμφωνούν να συντονίσουν μέτρα και κινήσεις τους για γέμισμα των ταμιευτήρων φυσικού αερίου (για τον χειμώνα 2022 - 2023) «το συντομότερο δυνατόν».

Στο ρεπορτάζ του πρακτορείου καταγράφονται οι αντιθέσεις συμφερόντων των ευρωπαϊκών αστικών τάξεων: Ισπανία, Βέλγιο, Πορτογαλία, Ιταλία και Ελλάδα φέρεται να ζητούν παρέμβαση της ΕΕ για πλαφόν στις τιμές καυσίμων στις αγορές Ενέργειας και αποσύνδεση των τιμών φυσικού αερίου από τα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος. Από την άλλη, χώρες όπως οι Γερμανία, Ολλανδία και Δανία αντιτίθενται στις παρεμβάσεις στις αγορές, προβάλλοντας και το επιχείρημα ότι έτσι θα υπονομευτούν οι επενδύσεις σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (στις οποίες άλλωστε ενεργειακά μονοπώλιά τους έχουν προβάδισμα).

Σε ένα τέτοιο φόντο συνεχίζονται εξάλλου και τα παζάρια γύρω από το ενδεχόμενο ενός ενεργειακού εμπάργκο στη Ρωσία, με χώρες όπως η Γερμανία και Ολλανδία να αντιτίθενται σταθερά, με δεδομένη την πολύ μεγαλύτερη εξάρτηση των μονοπωλίων τους από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Σε μια ακόμα σχετική δήλωση από το Βερολίνο, η Γερμανίδα ΥΠΕΞ, Αναλένα Μπέρμποκ, ανέφερε ότι το ζήτημα δεν είναι εάν η χώρα της επιθυμεί ή όχι το πετρελαϊκό εμπάργκο κατά της Ρωσίας, αλλά οι δυσμενείς επιπτώσεις που θα είχε αυτό στη γερμανική οικονομία. Η ίδια επικαλέστηκε και άλλες χώρες - μέλη της ΕΕ που δεν μπορούν «από τη μία μέρα στην άλλη» να διακόψουν τις εισαγωγές Ενέργειας από τη Ρωσία.

Την ίδια ώρα, το ντόμινο επιπτώσεων από τον πόλεμο στην Ουκρανία, τις ευρωατλαντικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας και την επιτάχυνση εξελίξεων σε μια σειρά από άλλα καυτά μέτωπα προκαλεί «ανησυχίες» και διεργασίες σε χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και του Κόλπου.

Οι ηγέτες της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ Σίσι, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, Μοχάμεντ μπιν Ζαγιέντ αλ Ναχγιάν, και του Ισραήλ, Ναφτάλι Μπένετ, που είχαν ξεκινήσει από τη Δευτέρα επαφές στο θέρετρο Σαρμ ελ Σέιχ της Ερυθράς Θάλασσας, πραγματοποίησαν χτες συνάντηση έχοντας στο επίκεντρο μια ευρεία γκάμα θεμάτων.

Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται οι επιπτώσεις της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία στον τομέα της Ενέργειας, καθώς και η επισιτιστική ανασφάλεια που προκαλείται σε χώρες της περιοχής, όπως η Αίγυπτος, η οποία εισάγει το 80% των δημητριακών που χρειάζεται από τη Ρωσία και την Ουκρανία.

Τα παραπάνω θέματα καταγράφονται στις λιτές ανακοινώσεις των κυβερνήσεων των τριών χωρών, ενώ δεν υπήρξαν δημόσιες δηλώσεις μετά τη συνάντηση.

Συγκλίνουσες πληροφορίες του ισραηλινού και αραβικού Τύπου αναφέρουν επίσης πως στην ατζέντα της συνάντησης στο Σαρμ ελ Σέιχ τέθηκαν οι εξελίξεις στη Συρία (στο φόντο και της επίσκεψης Ασαντ στα ΗΑΕ στις 18/3), όπως και οι πολύμηνες διαπραγματεύσεις των ΗΠΑ με το Ιράν. Ειδική αναφορά γίνεται στο ενδεχόμενο η Ουάσιγκτον να αφαιρέσει τους Ιρανούς Φρουρούς της Επανάστασης από τη «μαύρη λίστα» της τρομοκρατίας, προκειμένου να προχωρήσει η αναβίωση της διεθνούς συμφωνίας του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, κάτι που θορυβεί ιδιαίτερα τα ΗΑΕ και το Ισραήλ.

Ο Ισραηλινός αναπληρωτής ΥΠΕΞ δήλωσε χαρακτηριστικά στην Ισραηλινή Ραδιοφωνία: «Χτίζουμε συνεχώς σχέσεις με τις χώρες γύρω μας, βρισκόμαστε σε έναν έντονο διάλογο με τους Αμερικανούς για να επηρεάσουμε τη συμφωνία για τα πυρηνικά, το Ισραήλ είναι αποφασισμένο να επηρεάσει τη συμφωνία».

Αντίστοιχα, χτεσινό ρεπορτάζ της «Jerusalem Post» αναφέρεται στις «ανησυχίες» Ισραηλινών αξιωματούχων, που αντιτάσσονται σε οποιαδήποτε διεθνή συμφωνία άρει τις βαριές κυρώσεις έναντι του Ιράν, υποστηρίζοντας ότι η Τεχεράνη έχει ήδη τη δυνατότητα να αποκτήσει σε σύντομο χρονικό διάστημα, εάν το επιλέξει, και πυρηνικά όπλα (τα οποία διαθέτει εδώ και χρόνια το Ισραήλ).

Πληροφορίες της ισραηλινής «Haaretz» αναφέρουν επίσης πως το Ισραήλ «προσπαθεί να βοηθήσει στην αποκλιμάκωση των εντάσεων μεταξύ ΗΠΑ και χωρών του Κόλπου με πρώτες τη Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ», που με βάση τα δικά τους συμφέροντα στον ΟΠΕΚ+ δεν συμμερίζονται τις θέσεις και τις πιέσεις των ΗΠΑ για κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας. Οι δύο χώρες δείχνουν να αντιστέκονται στα κελεύσματα της κυβέρνησης Μπάιντεν για αύξηση της παραγωγής πετρελαίου εντός ΟΠΕΚ ώστε να μειωθούν οι τιμές του που έχουν εκτοξευτεί.

Ετοιμη δηλώνει η Τουρκία να παζαρέψει γερά τη συμμετοχή της σε νέες ενεργειακές και γεωπολιτικές κολιγιές, που εξετάζονται με φόντο την όξυνση της αντιπαράθεσης του ευρωατλαντικού μπλοκ με τη Ρωσία.

Αυτό επιβεβαίωσε και η χτεσινή ανακοίνωση του υπουργού Ενέργειας Φ. Ντονμέζ ότι από τις 4 Απρίλη το γεωτρύπανο «Γιαβούζ» ξεκινά μια «νέα κρίσιμη αποστολή» στη Μαύρη Θάλασσα.

Ο Ντονμέζ έκανε τις δηλώσεις από την τουρκική επαρχία Ζονγκουλντάγκ, την οποία βρέχει η Μαύρη Θάλασσα, και συγκεκριμένα από τις παράκτιες εγκαταστάσεις στο λιμάνι Φίλιος, όπου χτίζεται μονάδα επεξεργασίας φυσικού αερίου, μία ακόμα από αυτές που συνδέονται με τις φιλοδοξίες της τουρκικής αστικής τάξης να εξελιχθεί σε «ενεργειακό κόμβο» μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Στη μονάδα πρόκειται να γίνεται επεξεργασία του αερίου που εντοπίστηκε το 2020 στο «οικόπεδο Σακάρια» της Μαύρης Θάλασσας, ενώ οι τουρκικές αρχές εκτιμούν ότι θα είναι σε θέση να λειτουργεί το πρώτο τρίμηνο του 2023.

Οπως δήλωσε ο Ντονμέζ, το έργο προβλέπει και την κατασκευή αγωγού συνολικού μήκους 170 χιλιομέτρων, ο οποίος θα συνδέει το κοίτασμα με το κεντρικό δίκτυο αγωγών που διαθέτει η χώρα.

Η Αγκυρα επιταχύνει τους ενεργειακούς της σχεδιασμούς, ενώ φουντώνει η συζήτηση για τη συμβολή της στην «απεξάρτηση» της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο.

Σε αυτό το πλαίσιο συνεχίζονται και τα δημοσιεύματα για το ενδεχόμενο μεταφοράς ισραηλινού αερίου μέσω Τουρκίας, με τουρκικά ΜΜΕ να φιλοξενούν μια σειρά διαγράμματα παλιών και νέων αγωγών που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν. Σε αυτούς περιλαμβάνονται και αγωγοί από τα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη (ενώ, με φόντο την αναθέρμανση των σχέσεων Τουρκίας - Ισραήλ, επανέρχονται στο επίκεντρο και οι όροι μιας «λύσης του Μεσανατολικού»).

Χαρακτηριστικά είναι δημοσιεύματα - π.χ. της «Μιλιέτ» - που αναφέρονται στο ενδεχόμενο σύνδεσης του ισραηλινού αερίου με τον αγωγό ΤΑΝΑΡ (μεταφέρει αέριο από το Αζερμπαϊτζάν) και μετά προώθησής του στην Ευρώπη μέσω Ελλάδας ή Βουλγαρίας, με επισημάνσεις για την εξάρτηση του έργου από την «αμοιβαία εμπιστοσύνη των χωρών, τις θαλάσσιες δικαιοδοσίες, ζητήματα αναγνώρισης» κ.λπ. Αλλά και με σχόλια του τύπου ότι «στην ευρωπαϊκή αγορά Ενέργειας δεν είναι τόσο δύσκολο να μαντέψει κανείς ποια χώρα θα αντιταχθεί στα έργα που μπορούν να αποτελέσουν εναλλακτική σε βάρος της Ρωσίας και, αν χρειαστεί, να καταγράψει την αντίρρησή της προκαλώντας προβλήματα σε άλλους τομείς».

Ολα αυτά ενώ το αλισβερίσι με την Τουρκία, γύρω από την Ενέργεια και όχι μόνο, ενισχύεται πολύπλευρα.

Την Κυριακή ο Τούρκος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για Ευρωπαϊκές Υποθέσεις, Φ. Καϊμακτσί, είχε προγραμματίσει επαφές στο Βερολίνο για να συζητήσει «όλες τις πλευρές των διμερών σχέσεων και τα πεδία συνεργασίας», καθώς επίσης τις «σχέσεις Τουρκίας - ΕΕ», «περιφερειακά θέματα» και «ειδικά τις εξελίξεις στην Ουκρανία».

Χτες βρέθηκε στην Αγκυρα ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε, και με αφορμή την επίσκεψή του δήλωσε ότι «η Τουρκία είναι πολύ σημαντική για την άμυνα της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ», καθώς επίσης ότι πρέπει κι άλλες ευρωπαϊκές χώρες να κάνουν ό,τι και η Γερμανία και να αναπτύξουν στενή επαφή με την Τουρκία. Δίπλα στον Τούρκο Πρόεδρο Ρ. Τ. Ερντογάν ο Ρούτε παίνεψε τον ρόλο της Αγκυρας για να βρεθεί «λύση» στις σχέσεις Ρωσίας - Ουκρανίας, και στάθηκε στη «μεγάλη πολιτική και στρατιωτική σημασία» της Τουρκίας για το ΝΑΤΟ. Τη χαρακτήρισε δε «σημαντικό εταίρο και για την ΕΕ» και σχολίασε ότι «υπάρχει μεγάλο περιθώριο για συνεργασία», ενώ αναφέρθηκε στις διμερείς και ευρωτουρκικές μπίζνες επισημαίνοντας ότι «σήμερα στην Τουρκία δραστηριοποιούνται 3.000 ολλανδικές εταιρείες».

Από τη μεριά του ο Ερντογάν επανέλαβε ότι «περιμένουμε η ΕΕ να ανοίξει νέα κεφάλαια στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις», αλλά και ότι «οι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ πρέπει να δείχνουμε αλληλεγγύη».

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, το τουρκικό ΥΠΕΞ εξέδωσε χτες ανακοίνωση για να εκφράσει δυσαρέσκεια για τη «Στρατηγική Πυξίδα» της ΕΕ και να παραπονεθεί ότι οι Βρυξέλλες κάνουν επιλογές «ατυχείς και χωρίς όραμα», ότι αντιμετωπίζουν «με ρηχή προοπτική μια υποψήφια προς ένταξη χώρα και έναν σύμμαχο στο ΝΑΤΟ».

Να καταγραφεί τέλος ότι η τουρκική διπλωματία επανέρχεται και στην «ανάγκη μεταρρύθμισης» του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, με το επιχείρημα ότι «ο κόσμος είναι μεγαλύτερος από τους 5». Ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου συζήτησε σχετικά και με τον Ιάπωνα ομόλογό του, Γ. Χαγιάσι. Δήλωσε μάλιστα ότι «έχουμε συμφωνήσει μαζί με την Ιαπωνία να ενεργήσουμε από κοινού σε αυτά τα ζητήματα». Οι δύο ΥΠΕΞ συζήτησαν και για τις εξελίξεις σε Ασία - Ειρηνικό.

Η Υδρογραφική Υπηρεσία Σαμψούντας στη βόρεια Τουρκία εξέδωσε τη Δευτέρα NAVTEX, απευθύνοντας προειδοποίηση για τις νάρκες που φέρονται να έχουν αποκολληθεί λόγω κακοκαιρίας από τις άγκυρές τους και να πλέουν ανεξέλεγκτες στη Μαύρη Θάλασσα, με πολλούς να υποστηρίζουν ότι μπορεί να φτάσουν σε Αιγαίο και Μεσόγειο.

«Αναφέρθηκε ότι η περιοχή κοντά στα λιμάνια Οδησσού, Οτσακόφ, Τσερνομόρσκ και Γιούζνι είναι γεμάτη νάρκες» οι οποίες «μπορεί να αποβούν επικίνδυνες για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας», σημειώνει η οδηγία και προσθέτει ότι γι' αυτό «είναι σημαντικό όλα τα πλοία που πλησιάζουν στην περιοχή να προσέχουν πολύ για νάρκες που έχουν παρασυρθεί».