Copyright 2022 The Associated

Μάλιστα, γίνεται λόγος για «τεκτονικές μετατοπίσεις» και τις προκλήσεις που εμφανίζονται στους κανόνες των διεθνών οικονομικών σχέσεων στα τελευταία 75 χρόνια, ενώ στο κάδρο προβάλλουν οι οξυμένοι ανταγωνισμοί, η συγχρονισμένη περαιτέρω επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας στα ιμπεριαλιστικά κέντρα και τις επιμέρους οικονομίες και βέβαια η παραπέρα εκτίναξη του πληθωρισμού.

«Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει πυροδοτήσει μια δαπανηρή ανθρωπιστική κρίση που απαιτεί ειρηνική επίλυση. Η οικονομική ζημιά από τη σύγκρουση θα προκαλέσει σημαντική επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης το 2022. Μια σοβαρή διψήφια πτώση του ΑΕΠ για την Ουκρανία και μια μεγάλη συρρίκνωση στη Ρωσία είναι περισσότερο από πιθανές», αναφέρεται στην έκθεση. Ωστόσο, η επιβράδυνση της καπιταλιστικής οικονομίας είχε εκδηλωθεί πολύ πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, ενώ η ίδια η έκθεση βάζει και άλλους παράγοντες που παίζουν σημαντικό ρόλο.

Συγκεκριμένα, το ΔΝΤ επισημαίνει πως ασυνήθιστα υψηλή αβεβαιότητα περιβάλλει τις προβλέψεις, ενώ «κυριαρχούν οι καθοδικοί κίνδυνοι για τις παγκόσμιες προοπτικές», συμπεριλαμβανομένων της πιθανής επιδείνωσης του πολέμου, της κλιμάκωσης των κυρώσεων στη Ρωσία, μιας πιο έντονης από την αναμενόμενη επιβράδυνσης στην Κίνα, αλλά και μιας νέας έξαρσης της πανδημίας εάν εμφανιστεί ένα νέο στέλεχος πιο επιθετικό. Επιπλέον, όπως λένε, «ο πόλεμος στην Ουκρανία αύξησε την πιθανότητα ευρύτερων κοινωνικών εντάσεων λόγω των υψηλότερων τιμών των τροφίμων και της Ενέργειας»...

Η παγκόσμια μεγέθυνση του ΑΕΠ αναμένεται στο 3,6% για το 2022 (έναντι πρόβλεψης για 4,4% τον Γενάρη φέτος και 4,9% τον Οκτώβρη του 2021). Για το 2023, επίσης προβλέπεται 3,6% (από 3,8% τον Γενάρη).

Ειδικότερα, οι προβλεπόμενοι ρυθμοί μεγέθυνσης του ΑΕΠ για το 2022 και το 2023 διαμορφώνονται ως εξής:

Ευρωζώνη: 2,8%, 2,3%. Γερμανία: 2,1%, 2,7%. Γαλλία: 2,9%, 1,4%. Ιταλία: 2,3%, 1,7%. Ισπανία: 4,8%, 3,3%.

HΠΑ: 3,7%, 2,3%. Κίνα: 4,4%, 5,1%. Ηνωμένο Βασίλειο: 3,7%, 1,2%.

Να σημειωθεί ότι στη Ρωσία προβλέπεται υποχώρηση, το 2022 8,5% και το 2023 2,3%.

Στην Ουκρανία, η προβλεπόμενη κατρακύλα το 2022 φτάνει στο 35% ενώ για το 2023 δεν υπάρχει πρόβλεψη.

Οι φετινές προοπτικές ανάπτυξης για την ΕΕ έχουν αναθεωρηθεί πτωτικά κατά 1,1 ποσοστιαία μονάδα λόγω των έμμεσων επιπτώσεων του πολέμου, επισημαίνεται στην έκθεση του ΔΝΤ, ενώ τα αποτελέσματα στην παγκόσμια οικονομία αφορούν μεταξύ άλλων το διεθνές εμπόριο και τις χρηματοοικονομικές σχέσεις. Τo ΔΝΤ αναφέρει ότι το σενάριο στο οποίο στηρίζει τις προβλέψεις, έχει τη μέση τιμή του πετρελαίου στα 106,83 δολάρια το βαρέλι το 2022 και στα 92,63 δολάρια το 2023, τονίζοντας όμως ότι η αβεβαιότητα παραμένει μεγάλη, όσο μάλιστα διαρκεί και ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο οποίος θα προκαλέσει παγκόσμια επιβράδυνση το 2022.

Την ίδια ώρα, ο πληθωρισμός, σε επίπεδο Ευρωζώνης, από 2,6% το 2021 αναμένεται να απογειωθεί στο 5,5% φέτος και να εμφανίσει σχετική αποκλιμάκωση στο 2,7% το 2023.

«Οι τιμές των καυσίμων και των τροφίμων έχουν αυξηθεί ραγδαία, με τις ευάλωτες ομάδες - ιδιαίτερα στις χώρες χαμηλού εισοδήματος - να επηρεάζονται περισσότερο», διαπιστώνει το ΔΝΤ, εκτιμώντας πως τα επιτόκια των κεντρικών τραπεζών θα αυξηθούν στη συνέχεια. Μάλιστα, όπως εκτιμούν, οι τιμές των γεωργικών προϊόντων είναι πιθανό να αυξηθούν περαιτέρω, ιδιαίτερα στο σιτάρι (καθώς Ρωσία και Ουκρανία κατέχουν σχεδόν το 30% των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού) και σε μικρότερο βαθμό στο καλαμπόκι.

Ρυθμούς ανάκαμψης 3,5% για το 2022 και 2,6% για το 2023 βλέπει το ΔΝΤ για την ελληνική οικονομία, ενώ για τη συνέχεια καταγράφεται επιβράδυνση, με ρυθμό ανόδου του ΑΕΠ μόλις 1,2% το 2026.

Ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή, ο οποίος έχει διαφορετική στάθμιση σε σχέση με τους εθνικούς δείκτες, αναμένεται στο 4,5% το φετινό 12μηνο και στο 1,3% το 2023.

Παράλληλα, με φόντο τους ρυθμούς ανάκαμψης, μεγάλη επιδείνωση αναμένεται στο εξωτερικό ισοζύγιο, με ελλείμματα ύψους 6,3% του ΑΕΠ το 2022 και 6,1% το 2023.

Από την πλευρά του, το Ιδρυμα Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) στην τριμηνιαία έκθεση για την ελληνική οικονομία βλέπει τον ρυθμό ανάκαμψης το 2022 στην περιοχή 2,5% έως 3,0% στο βασικό σενάριο και στο 3,5% έως 4,0% στο εναλλακτικό σενάριο.

Αντίστοιχα, ο πληθωρισμός σε 12μηνη βάση εκτινάσσεται σε 7,0% έως 7,8% στο βασικό σενάριο και 6,2% έως 6,8% στο εναλλακτικό.

Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, «αν η παγκόσμια οικονομία μοιάζει με ναρκοπέδιο, η ελληνική έχει και δικές της προκλήσεις. Η άμεση ορατότητα έχει μειωθεί μόνο έως μια διετία. Οι ρυθμοί μεγέθυνσης αναμένεται να μειωθούν προς το 3%, κυρίως λόγω υψηλότερων τιμών».

Επίσης, τονίζεται ότι «εντός του δυτικού κόσμου, το πλήγμα θα είναι μεγαλύτερο στην Ευρώπη από ό,τι στις ΗΠΑ, στοιχείο που θα αλλάξει τις ισορροπίες στα εμπορικά ισοζύγια, τις νομισματικές ισορροπίες και την παραγωγικότητα μεσοπρόθεσμα».

Την ίδια ώρα, τα στοιχεία εκτέλεσης του φετινού κρατικού προϋπολογισμού στο α΄ τρίμηνο (Γενάρης - Μάρτης) εμφανίζουν πρωτογενές έλλειμμα ύψους περίπου 1,7 δισ. ευρώ, ενώ το συνολικό έλλειμμα μαζί με τις δαπάνες για πληρωμές τόκων εξυπηρέτησης του κρατικού χρέους έφτασε στα 3,9 δισ. ευρώ. Τα σπασμένα φορτώνονται στις πλάτες του λαού μεταξύ άλλων και από την ένταση της φοροληστείας. Το σύνολο των φόρων έφτασε σε 12,1 δισ. ευρώ και μάλιστα με υπέρβαση ύψους 1,3 δισ. σε σχέση με τον στόχο. Παράλληλα, οι κάθε είδους κρατικές δαπάνες ανήλθαν στα 15,8 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 1 δισ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο.

Το νομοσχέδιο φέρει τον τίτλο «Εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου για τη δραστηριοποίηση των πλοίων αναψυχής και των τουριστικών ημερόπλοιων, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του κλάδου των επαγγελματικών πλοίων αναψυχής και άλλες διατάξεις».

Το ΚΚΕ καταψήφισε το νομοσχέδιο. Οπως το παρουσίασε συνοπτικά η ειδική αγορήτρια του Κόμματος, Διαμάντω Μανωλάκου, προβλέπει τα εξής:

- Για πρώτη φορά γίνεται διαχωρισμός πληρώματος και «βοηθητικού προσωπικού». Αυτός ο διαχωρισμός σημαίνει ότι μάγειροι, θαλαμηπόλοι και άλλες ειδικότητες χάνουν τα δικαιώματά τους, ενώ ανοίγει ο δρόμος για όλες τις κατηγορίες πλοίων.

- Επαγγελματικά σκάφη με σημαίες τρίτων χωρών θα μπορούν να αναπτύσσουν ναυλώσεις στην ελληνική επικράτεια. Δηλαδή επεκτείνεται η κατάργηση του καμποτάζ («απελευθέρωση», σύμφωνα με τον κανονισμό 3577/92) και στα πλοία αναψυχής, σηματοδοτώντας την αλλαγή σημαίας, τη διαγραφή των επαγγελματικών πλοίων αναψυχής από το ελληνικό νηολόγιο και την ένταξή τους στα νηολόγια των σημαιών ευκαιρίας, όπου θα απολαμβάνουν πιο ευνοϊκούς όρους εποπτείας, στελέχωσης και λειτουργίας, για να παραμείνουν ανταγωνιστικά. Απειλούνται έτσι θέσεις εργασίας ναυτικών, με μαζική αντικατάσταση πληρωμάτων με φτηνότερο εργατικό δυναμικό και σε αυτήν την κατηγορία πλοίων, κάτι που δεν είχε περάσει μέχρι τώρα.

- Ανοίγει ο δρόμος για offshore εταιρείες σε αυτήν την κατηγορία πλοίων, καθώς θα επιτρέπονται και εμπορικές συναλλαγές για μίσθωση σκαφών αναψυχής με εταιρείες των οποίων ο ιδιοκτήτης δεν μπορεί να ταυτοποιηθεί.

- Καταργείται πλήρως η οργανική σύνθεση για τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής μέχρι 24 μέτρα που μεταφέρουν μέχρι 12 επιβάτες, ενώ για τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής πάνω από 24 μέτρα που μεταφέρουν περισσότερους από 12 επιβάτες η οργανική σύνθεση πληρώματος θα καθορίζεται με Υπουργική Απόφαση. Με αυτές τις ρυθμίσεις γίνεται φανερό ότι τινάζεται στον αέρα η προστασία της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα. «Αυτά επιθυμούν οι εφοπλιστές και αυτόματα τα ικανοποιείτε. Είναι διαταγές και για εσάς, και για τον ΣΥΡΙΖΑ, και για το ΠΑΣΟΚ», σχολίασε η Δ. Μανωλάκου.

- Προστίθενται και νέες φοροαπαλλαγές για τους εφοπλιστές, καθώς οι ναυτιλιακές εταιρείες πλοίων αναψυχής απαλλάσσονται από κάθε φόρο, τέλος και οποιαδήποτε άλλη επιβάρυνση υπέρ του Δημοσίου, την ώρα βέβαια που η φοροληστεία των εργαζομένων και αυτοαπασχολούμενων έχει χτυπήσει «κόκκινο».

- Στο ίδιο νομοσχέδιο υπάρχουν διατάξεις για τα τουριστικά λιμάνια και μαρίνες, που προβλέπουν παραπέρα ιδιωτικοποίηση, αλλαγή χρήσεων γης, αύξηση του συντελεστή δόμησης, νομιμοποίηση αυθαίρετων εγκαταστάσεων, όλα για τη διευκόλυνση των επενδυτών - στην προκειμένη περίπτωση «φωτογραφίζεται» η σύμβαση του Ελληνικού και όχι μόνο.

Ειδικά το άρθρο 89 η Δ. Μανωλάκου το χαρακτήρισε σκάνδαλο και τόνισε ότι πρέπει να αποσυρθεί. Περιέχει σειρά φωτογραφικών διατάξεων στους χωροθετημένους τουριστικούς λιμένες που λειτουργούν από 1/1/2022, οι οποίες προβλέπουν ότι με Υπουργική Απόφαση θα μπορεί να γίνει νομιμοποίηση της υπέρβασης της χωροθέτησης, της χωρίς άδειας έργων και εγκαταστάσεων εντός της χερσαίας και θαλάσσιας ζώνης, θα μπορούν να γίνουν παραχωρήσεις σε ομίλους, να καθορίζεται το ποσό της παραχώρησης κ.ο.κ. Προβλέπονται επίσης ευνοϊκές ρυθμίσεις και για τις εταιρείες διαχείρισης αποβλήτων πλοίων.

Ο υπουργός Ναυτιλίας Γ. Πλακιωτάκης χαρακτήρισε το σάρωμα των εργασιακών δικαιωμάτων των ναυτεργατών «εξορθολογισμό» και ανέφερε ότι η κυβέρνηση με το νομοσχέδιο βάζει τέλος «σε ιδεοληψίες και αναχρονιστικές αντιλήψεις που βάζουν φρένο στην ανάπτυξη», όπως είναι π.χ. οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. Πρόσθεσε ότι στόχος του νομοσχεδίου είναι η «προώθηση της επιχειρηματικότητας και της προσέλκυσης κεφαλαίων», ενώ μιλώντας στις Επιτροπές είχε πει πως «είναι ένα νομοσχέδιο που εκσυγχρονίζει το θεσμικό πλαίσιο, με βάση την εθνική νομοθεσία αλλά και τον ευρωπαϊκό ανταγωνισμό» και πως διαμορφώνεται «ένα πλαίσιο που ουσιαστικά και θα εκσυγχρονίζει τον κλάδο και, βέβαια, θα τονώσει συνολικά τα έσοδα του cluster που δραστηριοποιείται στον χώρο του yachting».

Ο δε ΣΥΡΙΖΑ εμφανίστηκε να διαφωνεί με το νομοσχέδιο επειδή η κυβέρνηση δεν δίνει παραπάνω κίνητρα «για την προσέλκυση στην ελληνική σημαία», όπως κάνει η Μάλτα, παρατήρηση που ανήκει στον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπό του Ν. Σαντορινιό, ο οποίος μάλιστα πρότεινε, επειδή «τα τελευταία χρόνια υπάρχει μεγάλη μείωση του τζίρου των επιχειρήσεων θαλάσσιου τουρισμού, να μεταφερθεί ο ΦΠΑ στον κατώτερο συντελεστή ως τουριστική υπηρεσία», κατηγόρησε μάλιστα την κυβέρνηση ότι χρωστάει ακόμα 60 εκατ. ευρώ στους ακτοπλόους εφοπλιστές από την προηγούμενη περίοδο. Την ίδια ώρα, βέβαια, δεν είπε λέξη για το χτύπημα στα εργασιακά δικαιώματα των ναυτεργατών.