Με περισσότερες αποστολές ΝΑΤΟικών βαρέων όπλων και «εκπαιδευτών» για τον ουκρανικό στρατό, πολιτικές πιέσεις και νέες κυρώσεις κατά της Μόσχας, κλιμακώνεται η αντιπαράθεση των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ με τη Ρωσία, καθώς η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία περνάει σε «νέα» φάση για την «απελευθέρωση του Ντονμπάς», φάση κρίσιμη για την πορεία της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης.

Στη γεωπολιτική αντιπαράθεση Ρωσίας - Δύσης με επίκεντρο την Ουκρανία, τη Βαλτική και τη Μαύρη Θάλασσα, οι ευρωατλαντικές δυνάμεις δεν στέλνουν επίσημα στρατιωτικές δυνάμεις, ωστόσο συμμετέχουν όλο και πιο ενεργά εξοπλίζοντας, εκπαιδεύοντας και χρηματοδοτώντας τις ουκρανικές στρατιωτικές δυνάμεις και την ουκρανική κυβέρνηση, ενώ έχουν καθοριστικό λόγο και στις διαπραγματεύσεις με συνεχείς επικοινωνίες.

Στο μεταξύ, καθώς εντείνεται παραπέρα και η επικίνδυνη κούρσα των εξοπλισμών, στην πρώτη επιτυχημένη εκτόξευση του διηπειρωτικού βαλλιστικού πυραύλου «Sarmat» (ICBM) προχώρησε χτες η Ρωσία, σύμφωνα με το υπουργείο Αμυνας της χώρας.

Ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλ. Πούτιν, συνεχάρη τον στρατό, σημειώνοντας ότι αυτό το «μοναδικό όπλο θα αναγκάσει όλους όσοι επιχειρήσουν απειλές κατά της Ρωσίας, να το σκεφτούν δύο φορές». Ο «Sarmat» ήταν ένα από τα όπλα που ανέφερε ο Πούτιν σε μια ομιλία το 2018, στην οποία διαφήμιζε νέα όπλα που αναπτύσσονται και, όπως έλεγε τότε, θα καταστήσει την άμυνα του ΝΑΤΟ «εντελώς άχρηστη».

Εκτός από τις τελευταίες ανακοινώσεις πολλών ΝΑΤΟικών κρατών για αποστολή βαρέος εξοπλισμού, πυροβολικών συστημάτων, τεθωρακισμένων, αντιαρματικών κ.ά., οι Ενοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας έχουν ήδη λάβει στρατιωτικά αεροσκάφη και ανταλλακτικά για να επισκευάσουν αεροσκάφη, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε προχτές το αμερικανικό Πεντάγωνο.

Η αποστολή μαχητικών αεροσκαφών στην Ουκρανία μεγαλώνει τον κίνδυνο μιας ευρύτερης σύγκρουσης ΝΑΤΟ - Ρωσίας και είχε προκαλέσει μεγάλη συζήτηση μέσα στον ευρωατλαντικό άξονα σχετικά με το ρίσκο και τον τρόπο παράδοσής τους, προκειμένου να μη γίνουν στόχος της Ρωσίας.

Εξάλλου, όπως επιβεβαίωσε και η Γερμανίδα ΥΠΕΞ, Αν. Μπέρμποκ, γίνονται και αποστολές εξοπλισμών που δεν ανακοινώνονται και το Βερολίνο έχει επιλέξει να μην αποκαλύψει όλα τα όπλα που έχει αποστείλει στην Ουκρανία.

Ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου δεν ανέφερε ποιες χώρες έστειλαν αεροσκάφη, πάντως αναγνώρισε πως έγιναν νέες παραδόσεις και πως η Ουκρανία έχει σήμερα περισσότερα διαθέσιμα μαχητικά αεροσκάφη από όσα είχε πριν από δύο βδομάδες. Ο ίδιος διευκρίνισε ότι οι ίδιες οι ΗΠΑ δεν έστειλαν κανένα αεροσκάφος στο Κίεβο, παρά μόνο ανταλλακτικά.

Ωστόσο, αυτό ενδέχεται σύντομα να αλλάξει. Οι ΗΠΑ έχουν ανακοινώσει σχέδια για μεταφορά ρωσικής κατασκευής ελικοπτέρων «Mi-17» στην Ουκρανία, τα οποία προορίζονταν παλαιότερα για το Αφγανιστάν.

Σύμφωνα με δυτικούς αναλυτές, η Ρωσία δεν έχει κυριαρχήσει στον εναέριο χώρο της Ουκρανίας, εν μέρει λόγω της ουκρανικής Πολεμικής Αεροπορίας και της αντιαεροπορικής άμυνας, συμπεριλαμβανομένων των φορητών πυραύλων εδάφους - αέρος που προσέφεραν αθρόα οι ΗΠΑ και άλλοι «σύμμαχοι».

«Σε αντίθεση με τις δηλώσεις ότι οι εχθροπραξίες στην Ουκρανία πρέπει να τελειώσουν το συντομότερο δυνατό, οι χώρες του ΝΑΤΟ κάνουν τα πάντα για να καθυστερήσουν την ενεργή φάση της επιχείρησης», σχολίασε η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μ. Ζαχάροβα, αναφέροντας τις συνεχιζόμενες προμήθειες στρατιωτικού εξοπλισμού που «ωθούν το καθεστώς του Κιέβου να συνεχίσει την επιθετικότητα» στο Ντονμπάς.

Αντίστοιχα, μάλιστα, και ο ΥΠΕΞ της Τουρκίας, Μ. Τσαβούσογλου, κατήγγειλε ότι «υπάρχουν χώρες στους κόλπους του ΝΑΤΟ που επιθυμούν να συνεχιστεί ο πόλεμος». Πρόσθεσε πως «ο στόχος τους είναι να αποδυναμωθεί η Ρωσία».

Σε αυτό το φόντο, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, συγκάλεσε χτες την ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων στην ετήσια συνάντηση στον Λευκό Οίκο, η οποία φέτος έχει ειδική βαρύτητα λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και των νέων δεδομένων που δημιουργεί η ρωσική επίθεση για τον συσχετισμό δυνάμεων και την «αρχιτεκτονική ασφαλείας» στην Ευρώπη.

Εξάλλου, η συνάντηση στον Λευκό Οίκο πραγματοποιείται και εν μέσω συζητήσεων για την ενίσχυση των ΝΑΤΟικών δυνάμεων στην Ευρώπη, περιλαμβανομένης της μόνιμης παρουσίας στα ανατολικά σύνορα.

Μια «σειρά θεμάτων» θα συζητηθούν από τον υπουργό Αμυνας, Λ. Οστιν, τον επικεφαλής του Γενικού Επιτελείου Στρατού, στρατηγό Μ. Μίλεϊ, και άλλα μέλη της ηγεσίας του στρατεύματος, δήλωσε εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, όπως η ενίσχυση της στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία.

Αυτό αποφασίστηκε και στην προχτεσινή τηλεδιάσκεψη του Μπάιντεν με τους ηγέτες του G7 και τους επικεφαλής του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.

Οι ΗΠΑ, που «προβλέπουν» παρατεταμένη σύγκρουση στην Ουκρανία, η οποία μπορεί να διαρκέσει μήνες ή και χρόνια, αναμένεται να ανακοινώσουν τις επόμενες μέρες στρατιωτική βοήθεια στο πλαίσιο του πακέτου των 800 εκατ. δολαρίων, που υποσχέθηκαν την προηγούμενη βδομάδα. Με το «βλέμμα» στην παράταση του πολέμου, τον περασμένο μήνα, ο Μπάιντεν ζήτησε από το Κογκρέσο την έγκριση δαπανών ύψους - ρεκόρ για «περίοδο ειρήνης», για το επόμενο έτος.

Παράλληλα, ενόψει της μεγάλης ρωσικής επίθεσης στο Ντονμπάς συνεχίζονται οι αποστολές βαρέος εξοπλισμού.

Η Γερμανία δεν διαθέτει οπλικά συστήματα που θα μπορούσε να στείλει άμεσα στην Ουκρανία, αλλά θα εκπαίδευε τους Ουκρανούς στρατιώτες στη χρήση και συντήρηση πιο προηγμένων συστημάτων, τα οποία μπορεί να εξασφαλίσει το Κίεβο από άλλες συμμαχικές χώρες ή να αγοράσει, είπε η Γερμανίδα ΥΠΕΞ.

Το Βέλγιο και η Ολλανδία σχεδιάζουν να παραδώσουν περισσότερα βαριά όπλα στην Ουκρανία, είπαν οι πρωθυπουργοί των δύο χωρών, ενώ η Νορβηγία έστειλε 100 αντιαεροπορικούς πυραύλους «Mistral». Ο Ουκρανός Πρόεδρος, Β. Ζελένσκι, ζήτησε από το Οσλο να στείλει περισσότερα όπλα, όπως πυραύλους κατά πλοίων επιφανείας «Harpoon» και φορητούς πυραύλους «NASAMS».

Δυσαρέσκεια για την άρνηση της Βουλγαρίας να στείλει όπλα στη χώρα του εξέφρασε ο Ουκρανός ΥΠΕΞ, Ντμ. Κουλέμπα, ο οποίος επισκέφτηκε τη Σόφια, όπου συναντήθηκε με τον Πρόεδρο, Ρ. Ράντεφ, και τον πρωθυπουργό, Κ. Πετκόφ. «Ολοι αυτοί οι απρόθυμοι, που τάσσονται κατά της αποστολής όπλων και εξοπλισμών, υποστηρίζουν στην πραγματικότητα τη ρωσική επίθεση και τον φόνο των πολιτών μας», είπε ο Κουλέμπα.

Πάντως, οι ηγέτες του Βελγίου και της Ολλανδίας εμφανίστηκαν επιφυλακτικοί ως προς την ταχεία ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ, λίγες μέρες αφότου η κυβέρνησή της παρέδωσε το πρώτο μέρος του σχετικού ερωτηματολογίου στην Κομισιόν. Σημείωσαν ότι πρώτα θα πρέπει να υπάρξει ανοικοδόμηση της χώρας, ενώ έκριναν πως η ΕΕ πρέπει να προσφέρει εκτενή βοήθεια γι' αυτή, διεκδικώντας μερίδιο της «πίτας» για τα ευρωπαϊκά μονοπώλια και αυξάνοντας τη γεωπολιτική επιρροή της.

Στο μεταξύ, στο Κίεβο μετέβη χτες ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, όπου συναντήθηκε και με τον Ουκρανό Πρόεδρο. Επαναφέροντας το ζήτημα των εγκλημάτων πολέμου ως μοχλό πίεσης προς τη Ρωσία, δήλωσε πως «στην Μποροντιάνκα, όπως και στην Μπούκα και σε τόσες άλλες πόλεις της Ουκρανίας, η Ιστορία δεν θα ξεχάσει τα εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν εδώ».

Σχετικά πάντως με τις βόμβες διασποράς που είχαν αναφερθεί από Δυτικούς αξιωματούχους ως στοιχείο για εγκλήματα πολέμου από τη Ρωσία, καθώς έχουν απαγορευτεί επειδή υπάρχει μεγάλος κίνδυνος για τους αμάχους, δημοσίευμα των «New York Times» αναφέρει πως τέτοιες βόμβες έχουν χρησιμοποιηθεί τόσο από τον ρωσικό, όσο και από τον ουκρανικό στρατό. Η εφημερίδα επικαλείται δικό της οδοιπορικό σε ουκρανικά χωριά, κυρίως στα ανατολικά.

«Η τραγωδία στο Ντονμπάς ήταν που ανάγκασε και υποχρέωσε τη Ρωσία να ξεκινήσει αυτήν τη στρατιωτική επιχείρηση», ισχυρίστηκε από την πλευρά του ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλ. Πούτιν, επαναφέροντας ένα από τα προσχήματα της ρωσικής εισβολής.

Ο Πούτιν υπενθύμισε πως στο Ντονέτσκ και το Λουγκάνσκ οι ουκρανικοί βομβαρδισμοί, τα πλήγματα πυροβολικού και οι πολεμικές επιχειρήσεις συνεχίζονταν τα τελευταία 8 χρόνια και πως η κατάσταση για τους κατοίκους της Κριμαίας και της Σεβαστούπολης, που ενσωματώθηκαν στη Ρωσία το 2014, ήταν πολύ καλύτερη. Εξέφρασε μάλιστα τη βεβαιότητα ότι «η ειρήνη θα έρθει στο Ντονμπάς» χάρη στη ρωσική εισβολή.

Νωρίτερα, ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, είχε ανακοινώσει πως η στρατιωτική επιχείρηση στην Ουκρανία εισέρχεται σε νέα φάση και «αυτή θα είναι μια σημαντική στιγμή» του πολέμου, καθώς πρόκειται για την επίτευξη της «πλήρους απελευθέρωσης» του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ.

Εξάλλου, ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών, Γ. Ιβάνοφ, επιβεβαίωσε πως η Μόσχα συνεχίζει τις διαδικασίες για να ανοίξει πρεσβείες στις «Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ», χωρίς να αναφέρει συγκεκριμένη ημερομηνία.

Η διαπραγματευτική διαδικασία βρίσκεται εδώ και μέρες σε τέλμα καθώς οι δύο πλευρές επιδιώκουν κέρδη στο πεδίο της μάχης, ενώ το ζήτημα του Ντονμπάς δεν περιλαμβάνεται μέχρι στιγμής στις συνομιλίες.

Οπως είπε χτες ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμ. Πεσκόφ, η Μόσχα παρουσίασε στο Κίεβο ένα «σαφώς διατυπωμένο και εμπεριστατωμένο σχέδιο εγγράφου» ως μέρος των διαπραγματεύσεων, με βάση τα αιτήματα που είχε διατυπώσει γραπτώς η Ουκρανία στις διά ζώσης συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη, κυρίως γύρω από το καθεστώς «ουδετερότητας» και τις «εγγυήσεις ασφαλείας». Εκτοτε η Ρωσία έχει κατηγορήσει την ουκρανική κυβέρνηση ότι υπαναχωρεί ακόμη και από προτάσεις που η ίδια κατέθεσε, προφανώς με σκοπό να κερδίσει χρόνο, αναμένοντας και νέες στρατιωτικές ενισχύσεις από τη Δύση. «Η μπάλα είναι στο γήπεδό τους. Περιμένουμε απάντηση», είπε ο Πεσκόφ.

Πάντως, ο Ζελένσκι δήλωσε χτες ότι δεν έχει δει ούτε έχει ακούσει κάτι σχετικά με το ρωσικό προσχέδιο, το οποίο σύμφωνα με τη Μόσχα έχει παραδοθεί από τις 15 Απρίλη.

Στην τηλεδιάσκεψη του Αμερικανού Προέδρου με τους ηγέτες του G7, της Πολωνίας και της Ρουμανίας, συζητήθηκε και πώς οι «σύμμαχοι» θα μπορούσαν να παράσχουν «εγγυήσεις ασφαλείας» στην Ουκρανία μετά τον πόλεμο, εάν δεν θα είναι μέλος του ΝΑΤΟ και δεν «καλύπτεται» από το «άρθρο 5», είπε σύμβουλος της γαλλικής προεδρίας.

«Η Γαλλία είναι έτοιμη να παράσχει εγγυήσεις ασφαλείας. Θα μπορούσαν να είναι στρατιωτικοί εξοπλισμοί, ώστε να μπορέσει (η Ουκρανία) να αντιμετωπίσει μια νέα επίθεση» ή, ενδεχομένως, εγγυήσεις παρόμοιες με τη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας της ΕΕ, καθώς η ΕΕ επιδιώκει ενίσχυση του στρατιωτικού της σκέλους για πιο ενεργή και «αυτόνομη» συμμετοχή σε ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις ανά τον κόσμο.

Το Ισραήλ θα συζητούσε να συμπεριληφθεί στις δυνάμεις που προσφέρουν «εγγυήσεις ασφαλείας», αν αυτό προταθεί και από τις δύο πλευρές και αν πρώτα έχουν διευθετηθεί ορισμένα ζητήματα, όπως η κατάπαυση του πυρός και τα εδαφικά, είπε ο Ισραηλινός πρέσβης στη Μόσχα.

Αίτημα για συνάντηση με τον Ρώσο Πρόεδρο στη Μόσχα και τον Ουκρανό Πρόεδρο στο Κίεβο, απέστειλε χτες ο γγ του ΟΗΕ, Αντ. Γκουτέρες.

Στο μεταξύ, ανεξάρτητα από την ακρίβεια των στοιχείων που βγαίνουν στη δημοσιότητα, το βέβαιο είναι πως χιλιάδες μισθοφόροι πολεμούν σε ουκρανικό έδαφος και από τις δυο πλευρές.

Από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, οι ουκρανικές αρχές έχουν εμπλέξει περίπου 7.000 ξένους μισθοφόρους από 63 χώρες, δήλωσε χτες η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, «μόνο σύμφωνα με ανοιχτές πηγές» και οι περισσότεροι είναι πολίτες της Πολωνίας, των ΗΠΑ, του Καναδά, της Ρουμανίας, της Βρετανίας και της Γεωργίας. Σύμφωνα με την ίδια, από αυτούς οι ρωσικές Ενοπλες Δυνάμεις έχουν ήδη εξοντώσει περίπου 1.000, ενώ άλλοι 1.000 επέστρεψαν στις χώρες τους.

Ευρωπαίος αξιωματούχος δήλωσε ανώνυμα πως περίπου «10 - 20.000 μισθοφόροι» της ρωσικής παραστρατιωτικής εταιρείας «Βάγκνερ», αλλά και Σύροι και Λίβυοι μαχητές πολεμούν στο πλευρό των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία. Σύμφωνα με τον αξιωματούχο, έχουν παρατηρηθεί «μεταφορές, από ζώνες όπως η Συρία και η Λιβύη, προς το Ντονμπάς».

Στα τέλη Μάρτη, το υπουργείο Αμυνας της Βρετανίας ανέφερε ότι «περισσότεροι από 1.000 μισθοφόροι» της «Βάγκνερ» επρόκειτο να αναπτυχθούν στην ανατολική Ουκρανία, ενώ τον Μάρτη ο Βλ. Πούτιν είχε δηλώσει πως χιλιάδες «φίλοι» της Ρωσίας, μαχητές από τη Μέση Ανατολή και αλλού, ζητούν να πολεμήσουν στην Ουκρανία, «όχι για τα λεφτά» και «θα πρέπει να τους το επιτρέψουμε».

Την ίδια ώρα, καθώς στη Μαριούπολη σφίγγει ο ρωσικός κλοιός γύρω από το τεράστιο συγκρότημα της χαλυβουργίας «Αζοφστάλ», ο σύμβουλος του Ουκρανού Προέδρου και διαπραγματευτής Μ. Ποντόλιακ δήλωσε ότι το Κίεβο είναι έτοιμο για έναν «ειδικό γύρο διαπραγματεύσεων» στη Μαριούπολη, «για να σώσουμε τους δικούς μας, το (σ.σ. ναζιστικό Τάγμα) Αζόφ, τους στρατιωτικούς, τους αμάχους, τα παιδιά, ζωντανούς και τραυματίες».

«Ζούμε ίσως τις τελευταίες μέρες μας, αν όχι τις τελευταίες ώρες μας», ανέφερε ο κυβερνήτης ταξιαρχίας του ουκρανικού Πολεμικού Ναυτικού, που είναι οχυρωμένος στη χαλυβουργία. «Απευθύνουμε έκκληση και εκλιπαρούμε όλους τους ηγέτες του κόσμου να μας βοηθήσουν. Τους ζητάμε να προχωρήσουν σε διαδικασία για να μας βγάλουν από εδώ και να μας πάνε στο έδαφος κάποιας τρίτης χώρας», πρόσθεσε. «Υπάρχουν ακόμα εκατοντάδες άμαχοι εδώ. Δεν εμπιστευόμαστε τους Ρώσους, χρειαζόμαστε άλλες χώρες για εγγυήσεις. Η Μαριούπολη μπορεί ακόμα να σωθεί», ισχυρίστηκε.

Μέσα στο «Αζοφστάλ» βρίσκονται και περίπου 400 ξένοι μαχητές, σύμφωνα με τη Μόσχα, η οποία έως τώρα αμφισβητούσε την ύπαρξη αμάχων στο υπόγειο καταφύγιο του χαλυβουργείου, ενώ τώρα αναφέρει ότι «η μόνη πιθανή εξήγηση για το πώς οι άμαχοι κατέληξαν μέσα στο πολιορκημένο εργοστάσιο "Αζοφστάλ" στη Μαριούπολη είναι ότι μεταφέρθηκαν εκεί από εθνικιστές για να χρησιμοποιηθούν ως ανθρώπινη ασπίδα», όπως είπε ο αντιπρόσωπος της Ρωσίας στον ΟΗΕ, Ντμ. Πολιάνσκι, στη σύνοδο του Συμβουλίου Ασφαλείας. Οπως είπε, επί έναν μήνα που διαρκεί η πολιορκία οι «νεοναζί» δεν είχαν αναφέρει τίποτα.

Προχτές βράδυ ο ρωσικός στρατός ανακοίνωσε νέο τελεσίγραφο για παράδοση όσων βρίσκονται στο «Αζοφστάλ» μέχρι χτες στις 2 το μεσημέρι, ανοίγοντας ανθρωπιστικούς διαδρόμους, ωστόσο αναφέρεται πως μόνο 5 Ουκρανοί στρατιώτες βγήκαν από το χαλυβουργείο.

Παράλληλα εντείνονται οι ρωσικές επιθέσεις στην ανατολική Ουκρανία και το 80% της περιφέρειας του Λουγκάνσκ βρίσκεται υπό ρωσικό έλεγχο, σύμφωνα με τον επικεφαλής της Περιφερειακής Στρατιωτικής Διοίκησης του Λουγκάνσκ.

Η στρατιωτική παρουσία της Ρωσίας στα ανατολικά σύνορα της Ουκρανίας εξακολουθεί να αυξάνεται, σύμφωνα με επικαιροποιημένη αναφορά των υπηρεσιών πληροφοριών των βρετανικών Ενόπλων Δυνάμεων και οι μάχες στο Ντονμπάς εντείνονται καθώς οι ρωσικές δυνάμεις προσπαθούν να διασπάσουν την ουκρανική άμυνα.

«Οι ρωσικές επιθέσεις σε πόλεις σε όλη την Ουκρανία δείχνουν την πρόθεσή τους (των ρωσικών δυνάμεων) να προσπαθήσουν να διαταράξουν τη μετακίνηση ουκρανικών ενισχύσεων και οπλισμού προς το ανατολικό τμήμα της χώρας», διευκρινίζεται.