Χιλιάδες εργαζόμενοι, νεολαίοι και βιοπαλαιστές τίμησαν την Εργατική Πρωτομαγιά στην Αθήνα, συμμετέχοντας το πρωί της Κυριακής στη μεγαλειώδη απεργιακή συγκέντρωση στο Σύνταγμα. Οι μαζικές προσυγκεντρώσεις έδειξαν από νωρίς τι θα ακολουθούσε και λίγο μετά τις 10.30 π.μ. συγκροτήθηκαν σε μια μεγάλη διαδήλωση στο κέντρο της Αθήνας, που εκτός από τη μαζικότητα, βασικό χαρακτηριστικό της ήταν ο παλμός.

Την ώρα που όλοι είχαν πάρει θέση στη συγκέντρωση, η λεωφόρος Αμαλίας, κατά μήκος της πλατείας Συντάγματος, είχε γεμίσει με τα μπλοκ των συνδικάτων και των φορέων. Κόσμος υπήρχε έξω από το ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία», αλλά και στον Αγνωστο Στρατιώτη, μέχρι την είσοδο του Εθνικού Κήπου και σε όλη την Οθωνος.

Οι προσυγκεντρώσεις κατέληξαν στο Σύνταγμα ξεκινώντας από τέσσερα διαφορετικά σημεία. Με τις σημαίες του ΠΑΜΕ, των συνδικάτων αλλά και της Παγκόσμιας Συνδικαλιστικής Ομοσπονδίας, με κόκκινα λάβαρα, με τα πανό και τα συνθήματά τους, δημιούργησαν ένα πολύχρωμο αγωνιστικό μωσαϊκό. «Κόκκινη Πρωτομαγιά - πρωτοπόρα εργατιά», έδωσαν το έναυσμα για να ξεκινήσει η συγκέντρωση.

Την κεντρική ομιλία έκανε ο Γιώργος Πέρρος, μέλος της Εκτελεστικής Γραμματείας του ΠΑΜΕ, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε ο Γιάννης Αναγνώστου, πρόεδρος του Συνδικάτου Οικοδόμων Αθήνας και μέλος της διοίκησης της Ομοσπονδίας Οικοδόμων (βλέπε σελίδα 14). Η μαζική κινητοποίηση πλαισιώθηκε με απαγγελία ποίησης και τραγούδια, που εναλλάσσονταν στο πρόγραμμα, παρασέρνοντας τους διαδηλωτές άλλοτε να σιγοτραγουδήσουν στίχους κι άλλοτε να υψώσουν τις φωνές τους με συνθήματα.

«Η σωστή πλευρά της Ιστορίας είναι με το δίκιο των λαών ενάντια στην εκμετάλλευση, στον πόλεμο, στη φτώχεια»... Το πανό που ξεδιπλώθηκε απέναντι από την εξέδρα συνόψισε το μήνυμα που έστειλαν εκατοντάδες σωματεία, τιμώντας τη Μέρα της παγκόσμιας εργατικής τάξης και των αγώνων της.

«Συμβάσεις κλαδικές, αυξήσεις των μισθών, αυτή είναι η απαίτηση των εργατών», διαμήνυσαν εργαζόμενοι και σωματεία από μια σειρά κλάδων και χώρων δουλειάς. Απέναντι στις ανατιμήσεις και την ακρίβεια, απαίτησαν ουσιαστικά μέτρα ενίσχυσης του εργατικού - λαϊκού εισοδήματος και όχι «ψίχουλα», σαν αυτά που μοιράζει η κυβέρνηση.

Με προμετωπίδα το αίτημα για άμεση υποχρεωτική εφαρμογή της κλαδικής Συλλογικής Σύμβασης που υπογράψανε πριν από λίγες μέρες, διαδήλωσαν η Ομοσπονδία και το Συνδικάτο Οικοδόμων. Από νωρίς στην πλατεία Κάνιγγος, ηχούσαν τραγούδια του αγώνα από τα μεγάφωνα στα γραφεία του Συνδικάτου Οικοδόμων, ενώ σωματεία κατέφταναν στην προσυγκέντρωση.

Στα πρόσωπά τους ήταν έκδηλες η χαρά και η ικανοποίηση επειδή ο αγώνας τους στέφθηκε με επιτυχία και δίνει κουράγιο και σε άλλους κλάδους που συνεχίζουν τη μάχη της Σύμβασης. Οι οικοδόμοι βρέθηκαν στην κεφαλή της πορείας που ξεκίνησε για το Σύνταγμα, φορώντας κίτρινα γιλέκα και κρατώντας μπροστά από το πανό μεγάλα λάβαρα του Συνδικάτου και του ΠΑΜΕ.

Ξεχωριστό τόνο έδωσαν στα απεργιακά τους μπλοκ μια σειρά από σωματεία. Τα μέλη του Συνδικάτου Εργατοϋπαλλήλων Τηλεπικοινωνιών - Πληροφορικής Αττικής φορούσαν μπλε μπλούζες με τους στίχους του Ναζίμ Χικμέτ «Στη φωτιά της μεγάλης οργής...». Στο μπλοκ του Σωματείου Εργαζομένων Χρηματοπιστωτικού Αττικής οι διαδηλωτές φορούσαν κόκκινες μπλούζες που στην πλάτη είχαν τυπωμένη τη φράση «Κάποτε αλλάζουν οι καιροί και οι ελπίδες των λαών ξεσπάνε», στίχοι του Μπ. Μπρεχτ, που ήταν άλλωστε στο κεντρικό σύνθημα της απεργιακής συγκέντρωσης.

Αλλά και οι απεργοί του Συλλόγου Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας διαδήλωσαν με μπλουζάκια που έγραφαν «8 ώρες είναι ήδη πολλές, λάστιχο ωράριο - λάστιχο ζωή, οργανώσου τώρα για την ανατροπή».

Την αντίθεση του λαού στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο εξέφρασε το Συνδικάτο ΟΤΑ Αττικής. Στο «άρμα» που τέθηκε επικεφαλής της προσυγκέντρωσης στους Στύλους του Ολυμπίου Διός, οι εργαζόμενοι είχαν τοποθετήσει έναν κάδο απορριμάτων, όμοιο με αυτούς που αδειάζουν καθημερινά οι συνάδελφοί τους στην αποκομιδή. Μόνο που αντί για σκουπίδια είχαν πετάξει σε αυτόν τους στρατιωτικούς εξοπλισμούς των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ, της ΕΕ και της Ρωσίας. «Ελπίδα η πάλη των λαών. Καμία συμμετοχή στο νέο σφαγείο», ήταν το μήνυμά τους.

Μέτρα προστασίας της ζωής και της περιουσίας του λαού διεκδίκησαν οι μικροί επαγγελματίες και βιοτέχνες που πήραν μέρος στη συγκέντρωση με τα σωματεία και τους συλλόγους τους. «Ακρίβεια και χρέη τσακίζουν τους μικρούς, η ανάπτυξή τους αφορά τους κολοσσούς», ήταν το σύνθημα που κυριάρχησε στα μπλοκ τους, συγκροτημένα πίσω από το πανό της Ομοσπονδίας Βιοτεχνικών Σωματείων Αττικής (ΟΒΣΑ).

Τα συνθήματα αλληλεγγύης στους λαούς που αγωνίζονται, τα πανό που κατάγγελλαν τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, η απαίτηση να σταματήσει κάθε εμπλοκή της Ελλάδας σε αυτόν έστειλαν μήνυμα διεθνιστικής αλληλεγγύης. «Σε πόλεμο κι ειρήνη ίδιος ο εχθρός, είναι τα μονοπώλια κι ο καπιταλισμός», «Στον ιμπεριαλισμό καμιά υποταγή, η μόνη υπερδύναμη είναι οι λαοί», φώναξαν ξανά και ξανά οι συγκεντρωμένοι.

«Δώστε λεφτά για Πρόνοια - Υγεία και όχι για του ΝΑΤΟ τα σφαγεία», απαίτησαν και οι εργαζόμενοι σε δημόσια και ιδιωτική Υγεία. «Νεκρή ζωή στην ειρήνη, νεκροί στον πόλεμό τους», κατήγγειλαν με το πανό τους οι γυναίκες της Ομοσπονδίας Γυναικών Ελλάδας (ΟΓΕ). Μαχητική ήταν και η παρουσία φοιτητικών συλλόγων που τίμησαν την Εργατική Πρωτομαγιά πίσω από το πανό που ανέγραφε: «Στον αγώνα για μόρφωση, δουλειά, ζωή με δικαιώματα».

«Φοιτητές - εργατιά μια φωνή και μια γροθιά», ήταν το σύνθημα με το οποίο ανταποκρίθηκαν οι φοιτητές στο άκουσμα αποσπάσματος από την απολογία του Σπάις, καθώς η προσυγκέντρωσή τους βάδιζε από τα Προπύλαια προς το Σύνταγμα.

Η συγκέντρωση ολοκληρώθηκε με τις γροθιές και τις σημαίες υψωμένες, κάτω από τους ήχους της Διεθνούς. «Από το Σικάγο στην Καισαριανή, ζήτω η 1η Μάη κι η πάλη η ταξική»... Το σύνθημα έδωσε το έναυσμα στους μουσικούς του Πανελλήνιου Μουσικού Συλλόγου να ενώσουν τις φωνές τους με τους χιλιάδες εργαζόμενους και να τραγουδήσουν όλοι μαζί: «Στον αγώνα ενωμένοι, κι ας μη λείψει κανείς...».

Με την ολοκλήρωση της συγκέντρωσης, δόθηκε το σύνθημα από τα μεγάφωνα: Τώρα όλοι στο λιμάνι, στις προβλήτες της COSCO, δίπλα στους εργαζόμενους που αγωνίζονται. Κι έτσι ξεκίνησε η μεγάλη κάθοδος προς το λιμάνι, που σε λίγη ώρα θα ζούσε ανεπανάληπτες στιγμές (βλέπε σελίδες 20 - 21).

Ξεχωριστό «παρών» στις απεργιακές συγκεντρώσεις της Πρωτομαγιάς, στο Σύνταγμα, στον Πειραιά και σε άλλες πόλεις, έδωσαν οι φίλοι του «Κόκκινου Αερόστατου». Οι μικροί διαδηλωτές ετοίμασαν οι ίδιοι τις προηγούμενες μέρες τα πολύχρωμα πανό τους και τα κράτησαν με περηφάνια ανάμεσα στα μπλοκ των υπόλοιπων σωματείων και φορέων, δίνοντας ξεχωριστό τόνο στη μεγάλη διαδήλωση. «Ζήτω η φιλία των λαών», ήταν το μήνυμα που έστειλαν με ένα από αυτά, στη συγκέντρωση της Αθήνας.

«Χωρίς εσένα γρανάζι δεν γυρνά, εργάτη μπορείς χωρίς αφεντικά»: Το σύνθημα που ακούστηκε δυνατά όταν, για μερικά λεπτά, η συγκέντρωση από την πλευρά της Πανεπιστημίου άνοιξε στα δύο για να περάσει ανάμεσα από τον κόσμο η μοτοπορεία των διανομέων. Με απόφαση του επιχειρησιακού Σωματείου των Εργαζομένων στην «e-food», οι διανομείς συγκεντρώθηκαν μπροστά από το ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία» και, με αφετηρία το Σύνταγμα, συμμετείχαν σε μοτοπορεία που διέσχισε δρόμους και γειτονιές της πόλης. Μέσα σε χειροκροτήματα οι εργαζόμενοι στη μεγάλη αλυσίδα διανομέων, που και το προηγούμενο διάστημα έδωσαν έναν μεγαλειώδη αγώνα για το μεροκάματο και τις συνθήκες δουλειάς, διέσχισαν τη συγκέντρωση με κορναρίσματα και με συνθήματα.

Καταθέσεις στεφάνων στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής και στον ιστορικό χώρο του Πολυτεχνείου πραγματοποίησαν αντιπροσωπείες του ΠΑΜΕ νωρίς το πρωί, πριν ακόμα ξεκινήσουν οι προσυγκεντρώσεις. Αλγεινή εντύπωση προκάλεσε η στάση του πρύτανη του ΕΜΠ, που είχε δώσει εντολή να παραμείνουν κλειστές οι πύλες μια τέτοια μέρα.

Επίσης, το Συνδικάτο Εργατοϋπαλλήλων στις Τηλεπικοινωνίες και την Πληροφορική (ΣΕΤΗΠ), τιμώντας τους αγωνιστές εργαζόμενους του κλάδου, κατέθεσε στεφάνι στο κτίριο του ΟΤΕ στην οδό Κωλέττη και Μπενάκη, όπου συνελήφθησαν 17 εργαζόμενοι απεργοί της Τηλεφωνικής Εταιρείας και στη συνέχεια εκτελέστηκαν στην Καισαριανή, στις 7 Μάη 1944. Μαζί με το ΣΕΤΗΠ στεφάνι κατέθεσε και το επιχειρησιακό Σωματείο Εργαζομένων στην «Cosmote - E-value» Αττικής.

Αφιερωμένο στην Πρωτομαγιά είναι το νέο τεύχος της «Πανεργατικής», της εφημερίδας των συνδικάτων, που διακινήθηκε πλατιά στον χώρο της συγκέντρωσης. «Δυναμώνουμε την ενημέρωση των εργαζομένων με νέα από τους κλάδους και τους χώρους δουλειάς, την ανάδειξη της δράσης και των αγώνων των Συνδικάτων. Είναι ένα ακόμα μέσο για να σπάσουμε τον αποκλεισμό και τη φίμωση από τα ΜΜΕ των επιχειρηματικών ομίλων και των κυβερνήσεών τους», έλεγε το επαναλαμβανόμενο κάλεσμα από τα μεγάφωνα. Στο Σύνταγμα κυκλοφόρησαν επίσης οι λαχνοί για την οικονομική ενίσχυση του ΠΑΜΕ. «Η μάχη με την εργοδοσία, με τους ανθρώπους της στο εργατικό κίνημα απαιτεί οικονομική αυτοτέλεια, να μην μπαίνει ο οικονομικός παράγοντας εμπόδιο στην ανάπτυξη αγώνων, πρωτοβουλιών, στη συνολική δράση του ΠΑΜΕ. Ενισχύστε το ΠΑΜΕ, ενισχύστε το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα, ενισχύστε τον ταξικό αγώνα», ήταν η προτροπή προς τους συγκεντρωμένους.

Η αυλαία της συγκέντρωσης άνοιξε με την απαγγελία ποιήματος του Κώστα Βάρναλη για την Πρωτομαγιά του 1944, από τον ηθοποιό Δημοσθένη Φίλιππα. Οι στίχοι που γέμισαν το Σύνταγμα μίλησαν για τη μάντρα του Σκοπευτηρίου, που έγινε «το σύνορο του κόσμου» και τη θυσία των 200 εκτελεσμένων κομμουνιστών. Δίνοντας παράλληλα υπόσχεση: «Απ' τα ιερά τους κόκκαλα, πρώτη του Μάη και πάλι, θα ξεπηδήσει ο καθαρμός κ' η λεφτεριά του ανθρώπου».

Στη συνέχεια στην εξέδρα βρέθηκε το συγκρότημα «Υπεραστικοί», με τραγούδια αφιερωμένα στους εργατικούς - λαϊκούς αγώνες. «Για αυτούς που χτίζουν τον κόσμο ποτέ δεν είναι αργά. Τίποτα δεν είναι εθιμοτυπικό στη σημερινή μας συγκέντρωση», ξεκαθάρισαν ανεβαίνοντας στην εξέδρα. «Τιμάμε τους νεκρούς της τάξης μας, τραγουδάμε για τους αγώνες που έχουμε μπροστά μας», είπαν και ο κόσμος τούς υποδέχθηκε με το πιο θερμό του χειροκρότημα.

Με το πρώτο τους τραγούδι, «Αμερικανοτσολιάδες», οι «Υπεραστικοί» σχολίασαν τις πρόσφατες εξελίξεις γύρω από τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο: «Τις βάσεις καλογυάλισαν και όπλα στείλαν πρώτοι, με LNG θα ζέσταιναν τον Αγνωστο Στρατιώτη», τραγούδησαν για τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης. «Αν κάτω απ' τις σημαίες τους να πορευτείς διαλέξεις, ξαναμοιράζοντας τη Γη, χαράκωμα ετοιμάζουν, το αίμα σου θα 'χει σειρά, επίθεση διατάζουν», προειδοποίησαν τον λαό με τους στίχους τους.

Τη σκυτάλη πήρε ο «Μικρόκοσμος», οι στίχοι του Ναζίμ Χικμέτ και η μουσική του Θάνου Μικρούτσικου, για κάθε άνθρωπο που «τον μποδίζουν να βαδίσει», για κάθε άνθρωπο που «τον αλυσοδένουνε». «Εμείς. Θα γίνουμε φωτιά μέσα στον πάγο. Λαός, θα γίνουμε το φως μέσα στη νύχτα. Εμείς. Θα σπάσουμε του ανήφορου το αδράχτι που γνέθει κάματο, υποταγή και ήττα»: Με αυτό το τελευταίο τραγούδι τους, το «νήμα» συνέδεσε το παρελθόν με τους αγώνες του σήμερα και του αύριο, με τη βεβαιότητα πως ο λαός «τον δικό του δρόμο θα ανοίξει».

Τη δική τους νότα στην Πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση πρόσθεσαν μουσικοί μέλη του Πανελλήνιου Μουσικού Συλλόγου. Με την πολυμελή τους ορχήστρα και το τραγούδι «Killing in the name of» του συγκροτήματος «Rage against the machine», «ταρακούνησαν» για τα καλά την εξέδρα και τους συγκεντρωμένους. Από τα μεγάφωνα οι διοργανωτές ευχαρίστησαν θερμά όλους τους συντελεστές του καλλιτεχνικού προγράμματος.