Πριν από 4 χρόνια 103 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από την πυρκαγιά στο Μάτι. Παράλληλα, πολλά ήταν τα σπίτια τα οποία καταστράφηκαν ή υπέστησαν σοβαρές ζημιές και από τότε οι πυρόπληκτοι προσπαθούν να πάρουν τις αποζημιώσεις για να τα ξαναχτίσουν ή να τα επισκευάσουν. Νομοθετικές ρυθμίσεις, δασικοί χάρτες που ακόμα δεν έχουν κυρωθεί, διατάγματα, ένας «μύλος» γραφειοκρατίας που ακόμη τους «αλέθει».

Πριν από λίγες μέρες, στο πρώτο διά ζώσης Δημοτικό Συμβούλιο Μαραθώνα έφερε το θέμα αυτό για συζήτηση, εκτός ημερήσιας διάταξης, ο επικεφαλής της «Λαϊκής Συσπείρωσης», Νίκος Στεφανίδης, αναφέροντας ότι πρέπει να συζητηθεί ολοκληρωμένα στο επόμενο ΔΣ.

Τέσσερα χρόνια μετά την καταστροφή, οι κάτοικοι της περιοχής συνεχίζουν να ταλαιπωρούνται, και από αυτήν την κυβέρνηση, όπως και την προηγούμενη, ενώ με ευθύνη κυβέρνησης και τοπικών αρχών προωθούνται διάφορα συμφέροντα επιχειρηματικών ομίλων. Αυτό συνέβη και με την πρόσφατη τροποποίηση της σύμβασης με την Κύπρο, την οποία καταψήφισε το ΚΚΕ στη Βουλή. Ενώ αρχικά προβλεπόταν η δωρεά ύψους 10 εκατ. ευρώ να κατευθυνθεί για τη δημιουργία νοσοκομείου, τροποποιήθηκε για την ανέγερση 14 κατοικιών των 7 διαμερισμάτων χωρίς να διευκρινίζονται τα κριτήρια των δικαιούχων, την παράδοση σε ιδιώτη χώρου που ανήκει στον Οίκο Ναύτου προκειμένου να λειτουργήσει επιχείρηση αναψυχής.

Η ανασυγκρότηση της περιοχής γίνεται με κριτήριο όχι τις λαϊκές ανάγκες αλλά τα σχέδια των επιχειρηματικών ομίλων για τη μετατροπή της ευρύτερης περιοχής της Ανατ. Αττικής σε τουριστικό πόλο, ενταγμένο στο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αττικής.

Το 2018 η αποζημίωση στεγαστικής συνδρομής στις ανακατασκευές πυρόπληκτων κτιρίων ορίστηκε στα 1.000 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Η άνοδος, όμως, των τιμών στην οικοδομή ήδη από τον Δεκέμβρη 2021 έφερε το κόστος πάνω από 1.300 - 1.400 ευρώ το τ.μ.

Για το πρόβλημα αυτό τον περσινό Δεκέμβρη η Ενωση Πυρόπληκτων Ανατολικής Αττικής είχε απευθυνθεί με σχετικό έγγραφο στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, ζητώντας αύξηση της σχετικής αποζημίωσης, λόγω των ανατιμήσεων, οι οποίες τον τελευταίο μήνα έχουν ανεβάσει ακόμα περισσότερο το κόστος σε 1.500 - 1.700 ευρώ το τ.μ. Ομως, το υπουργείο στις 28/3 απάντησε αρνητικά ισχυριζόμενο πως «τα μέτρα που ελήφθησαν για την οικονομική διευκόλυνση των πληγέντων στην αποκατάσταση (επισκευή/ανακατασκευή) των κτιρίων τους που επλήγησαν από τις εν θέματι πυρκαγιές ήταν ευνοϊκότερα σε σύγκριση με άλλες πυρκαγιές και εν γένει με άλλες φυσικές καταστροφές, δεν είναι δυνατή η λήψη περαιτέρω μέτρων». Τον τελευταίο καιρό πάντως και σε προεκλογικό φόντο εμφανίζονται στον τοπικό Τύπο υποσχέσεις κυβερνητικών παραγόντων ότι ...κάτι παραπάνω θα δοθεί ανά τ.μ.

Την κατάσταση που επικρατεί περιγράφει στον «Ριζοσπάστη» ο Γιάννης Γιαννόπουλος. Ανάμεσα στα άλλα καταγγέλλει ότι η μητέρα του παίρνει με καθυστέρηση την επιδότηση ενοικίου. «Τώρα πήρε τον Δεκέμβρη του 2021, δηλαδή είναι έξι μήνες μέσα. Κάθε φορά καταβάλλεται τρίμηνο. Η επιδότηση είναι ανάλογη. Η μητέρα μου παίρνει 350 ευρώ τον μήνα». Τόσο το δικό του σπίτι (πρόκειται για τετραμελή οικογένεια με δύο μικρά παιδιά) στην περιοχή Κιούπι, όσο και της μητέρας του, η οποία σήμερα είναι 79 χρόνων, με πρόβλημα υγείας, είχαν καταστραφεί από τις φλόγες. «Οσον αφορά το δικό της σπίτι η Επιτροπή το είχε χαρακτηρίσει στην αρχή "κίτρινο". Υποβάλαμε ένσταση για να χαρακτηριστεί "κόκκινο" και το χαρακτήρισαν και πάλι "κίτρινο". Η τελική ένστασή μας βασίστηκε σε μια διάταξη του ΦΕΚ για το ασύμφορο της επισκευής. Κάναμε χαρτιά, πληρώσαμε μηχανικό, δεν είχαν από το υπουργείο μηχανικούς να στείλουν, αφού τις συμβάσεις τους δεν τις ανανεώνουν ή κάνουν 5 - 6 μήνες να τις ανανεώσουν, με αποτέλεσμα να σταματάνε οι σχετικές διαδικασίες. Οι μηχανικοί του ΤΑΕΦΚ διεκπεραιώνουν τις αιτήσεις των πυρόπληκτων και περιμέναμε την ανανέωση των συμβάσεών τους. Μετά από δυο αναβολές για αυτοψία, μας ανακοίνωσαν, τελικά, οι ίδιοι πως το ακίνητο είναι "κόκκινο". Το έκριναν πέρσι το καλοκαίρι κατεδαφιστέο. Πέρασαν 4 χρόνια με αυτήν την ιστορία».

«Ακόμα και αν φτάσεις στο 50% της οικοδομής», συνεχίζει, «έρχεται επιτροπή, διεξάγει έλεγχο και σου δίνουν το 30%. Αυτό σε καθυστερεί. Ελέγχεται η πρόοδος των εργασιών και σε 3 μήνες σου δίνουν τα λεφτά. Δηλαδή για να έρθει έλεγχος σημαίνει ότι πήγες, κατέθεσες, έκανες αίτηση και ο έλεγχος, εφόσον δεν έχουν λήξει οι συμβάσεις των μηχανικών, διεξάγεται μέσα σε δυο βδομάδες ή έναν μήνα, σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα, δεν ξέρω να σου πω... εξαρτάται. Εγώ περίμενα έναν χρόνο για να έρθει ο έλεγχος να κρίνει το ασύμφορο της επισκευής. Στη γειτονιά μου είναι 5 πυρόπληκτοι και ένας τους έχει ξεκινήσει. Στο κέντρο στο Μάτι είναι πιο πολλοί. Στις κεντρικές περιοχές τα πράγματα είναι λίγο καλύτερα από την περιφέρεια λόγω κωλυμάτων με τα δασικά».

Ανάλογη κατάσταση έχει αντιμετωπίσει ο Δημήτρης Μ., έχοντας τετραμελή οικογένεια, με δυο μικρά παιδιά. Τώρα μένει, πληρώνοντας επιδοτούμενο ενοίκιο, στην Καλλιθέα, ελπίζοντας για την ανανέωσή του για άλλον έναν χρόνο. Στην αρχή το επιδοτούμενο ενοίκιο χορηγούνταν για τρία χρόνια, μετά δόθηκε παράταση για έναν χρόνο. Κριτήριο είναι να μην έχει ο πυρόπληκτος άλλο σπίτι στο όνομά του στο Ε9. Και αυτός καταγγέλλει καθυστερήσεις στις καταβολές.

Οσον αφορά την ανακατασκευή του σπιτιού του στο Μάτι, «τον Σεπτέμβρη θα ξεκινήσω γιατί τώρα εκδόθηκε η άδεια, αφού περίμενα να γίνει η κατεδάφιση». Οπως θα προσθέσει, το κόστος (για 100 τετραγωνικά) θα είναι τουλάχιστον 1.500 ευρώ το τετραγωνικό. Η πρώτη δόση είναι το 50% του συνολικού ποσού (50.000 ευρώ), η καταβολή της οποίας μπορεί να πάρει 3 - 4 μήνες. «Τώρα δεν υπογράφεται τίποτα (σ.σ. έχουν "παγώσει" οι δόσεις)», συνεχίζει, «διότι αναμένεται εγκύκλιος από το υπουργείο Υποδομών προκειμένου να αποσαφηνιστεί με βάση το πρόσφατο ΠΔ τι θα γίνει με τις μετακινήσεις σε μάντρες και περιφράξεις των ακινήτων. Μόλις καταβληθούν τα χρήματα, θα ξεκινήσω, θα κατασκευαστεί ο σκελετός του κτιρίου και μετά άλλη επιτροπή θα εγκρίνει το 30%. Μετά άλλη επιτροπή θα εγκρίνει το υπόλοιπο 20% όταν αποπερατωθεί η οικοδομή. Αυτό σημαίνει πως ή πρέπει να έχεις χρήματα στην άκρη ή να πάρεις δάνειο, αφού αν δεν είναι τελειωμένο το σπίτι δεν σου εγκρίνεται το υπόλοιπο 20%. Θα υπάρξουν προβλήματα αφού πρέπει να καλυφτεί από την τσέπη του πυρόπληκτου το επιπλέον κόστος. Αλλωστε, και από τα 100 χιλιάρικα "αφαιρείς" τα 10 - 15 που είναι για σχέδια, μελέτες, επίβλεψη του μηχανικού και του αρχιτέκτονα».

Εύλογα ερωτήματα, ανησυχία και προβληματισμό έχει προκαλέσει στους κατοίκους του χωριού Χαιρώνεια Βοιωτίας η παρουσία μηχανημάτων του Ειδικού Τάγματος Μηχανικού του στρατού σε αναδασωτέα και αρχαιολογική περιοχή για την εκτέλεση εργασιών διάνοιξης και συντήρησης υφιστάμενου δασικού δρόμου.

Συγκεκριμένα, μηχανήματα του στρατού βρέθηκαν το προηγούμενο δεκαήμερο στην περιοχή της Χαιρώνειας προχωρώντας σε εργασίες καθαρισμού, διάνοιξης και επίστρωσης με χαλίκι και άμμο περίπου 2,5 χλμ. σε υφιστάμενο δασικό δρόμο. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει στον «Ριζοσπάστη» ο πρόεδρος της Κοινότητας Χαιρώνειας, Θανάσης Καρανάσος, για την παρουσία των μηχανημάτων του στρατού και την υλοποίηση του συγκεκριμένου έργου δεν υπήρξε καμία ενημέρωση στην Τοπική Κοινότητα. Από ό,τι ενημερώθηκε, δεν ήταν σε γνώση ούτε του Δασαρχείου ούτε της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, ενώ φέρεται να ήταν ενήμερος ο δήμαρχος Λιβαδειάς.

Σημειώνει επίσης πως όταν έγινε αντιληπτή η παρουσία των μηχανημάτων του στρατού μετέβη στο σημείο ο ίδιος μαζί με κατοίκους του χωριού, χωρίς να πάρουν συγκεκριμένες απαντήσεις για το τι ακριβώς συμβαίνει.

Αυτό που προβληματίζει και ανησυχεί τους κατοίκους της περιοχής είναι ότι ο συγκεκριμένος δασικός δρόμος διασχίζει μία ημιορεινή έκταση με έντονο ανάγλυφο, στην οποία σχεδιάζεται εγκατάσταση φωτοβολταϊκού πάρκου έκτασης 2.700 στρεμμάτων περίπου.

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει ο πρόεδρος της Κοινότητας, τον Φλεβάρη 2022, η Τοπική Κοινότητα είχε γνωμοδοτήσει αρνητικά για τη συγκεκριμένη επένδυση, όπως αρνητική ήταν η γνωμοδότηση του Δημοτικού Συμβουλίου Λιβαδειάς, της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και του Δασαρχείου. Σημειώνει ότι οι λόγοι αρνητικής γνωμοδότησης έχουν να κάνουν με τον κίνδυνο πλημμυρικών φαινομένων από την αποψίλωση μιας τεράστιας έκτασης με δεκάδες μικρά και μεγάλα ρέματα, καθώς και με το γεγονός πως πρόκειται για αναδασωτέα έκταση και αρχαιολογική περιοχή.

Τονίζει επίσης ότι η Τοπική Κοινότητα, την άνοιξη του 2022, με επιστολές της προς την Αρχιεπισκοπή Αθηνών και τη Μητρόπολη Λιβαδειάς ζήτησε τη συμπαράστασή τους για την αποτροπή της κατασκευής του γιγάντιου φωτοβολταϊκού πάρκου. Επισημαίνει ωστόσο ότι απάντηση πήρε μόνο από τη Μητρόπολη Λιβαδειάς, η οποία ενημέρωνε την Κοινότητα ότι η ίδια δεν έχει καμία εμπλοκή με την εν λόγω έκταση, η οποία, σύμφωνα με τα γραφόμενα της Μητρόπολης Λιβαδειάς, φέρεται να ανήκει στη διαχείριση της Ιεράς Συνόδου.

Σύμφωνα μάλιστα με τα όσα αναφέρουν κάτοικοι της Χαιρώνειας, πριν από 15 χρόνια περίπου, η Αρχιεπισκοπή Αθηνών είχε διεκδικήσει δικαστικά τη συγκεκριμένη έκταση, επικαλούμενη ύπαρξη «χρυσόβουλων». Ωστόσο, σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων, υπήρξε αμφισβήτηση από την πλευρά του Δημοσίου, με κατοίκους της περιοχής να υπογράφουν και να καταθέτουν υπέρ του Δημοσίου και την Αρχιεπισκοπή να αποσύρεται από τη διεκδίκηση.

«Οι κάτοικοι του χωριού αλλά και της γύρω περιοχής έχουν αναστατωθεί. Ζητούν να μάθουν το τι ακριβώς συμβαίνει. Τι εξυπηρετεί το συγκεκριμένο έργο και μάλιστα από μηχανήματα του στρατού», αναφέρει ο πρόεδρος Τοπικής Κοινότητας Χαιρώνειας.