Η έρευνα αυτή που έγινε πανευρωπαϊκά με το συντονισμό του Πανεπιστημίου του Τίλμπουργκ έδειξε ότι στην Ελλάδα η παραδοσιακή κατανομή των ρόλων των δυο φύλων εξακολουθεί να είναι πολύ ισχυρή. Οι άνδρες εξακολουθούν να εργάζονται σε διπλάσιο σχεδόν ποσοστό (88%) σε σύγκριση με τις γυναίκες (45%). Αντίστροφα, στο νοικοκυριό η συμμετοχή τους είναι εξαιρετικά περιορισμένη - έρχονται τελευταίοι σ' όλη την Ευρώπη μαζί με τους Ισπανούς. Οι γυναίκες κατά κανόνα απασχολούνται διπλάσιο χρόνο σε σύγκριση με τους άνδρες στη φροντίδα των παιδιών - και όταν αυτά είναι πολύ μικρά, τετραπλάσιο χρόνο - ενώ γενικότερα απασχολούνται τετραπλάσιο χρόνο στις δουλιές του νοικοκυριού, παρόλο που εργάζονται επαγγελματικά. Για παράδειγμα, σε μια οικογένεια που υπάρχει τουλάχιστον ένα παιδί ηλικίας κάτω των επτά ετών, οι γυναίκες συμμετέχουν με 37 (κατά μέσο όρο) ώρες εργασίας την εβδομάδα στις δουλιές του σπιτιού, ενώ οι άνδρες μόνο με οκτώ ώρες. Οσον αφορά τη φροντίδα των παιδιών, ο αντίστοιχος χρόνος απασχόλησης είναι 36 ώρες για τις γυναίκες και 17 για τους άνδρες.

Οι πιο μορφωμένες γυναίκες και όσες έχουν «καλύτερες» δουλιές τείνουν να εργάζονται συχνότερα από τις υπόλοιπες και να συμμετέχουν λιγότερο στις δουλιές του νοικοκυριού, γιατί αυτές τις κάνει κάποιο τρίτο πρόσωπο.

Εντυπωσιακό είναι ότι οι άνδρες που εκφράζονται θετικά υπέρ της συμμετοχής και των δυο φύλων στη μη αμειβόμενη εργασία στα πλαίσια της οικογένειας, στην πράξη κάνουν το αντίστροφο - δε συμμετέχουν! «Αυτό που έχει αλλάξει από το 1983 ως σήμερα, ανέφερε η Χάρις Συμεωνίδου, είναι ότι τότε οι άνδρες δήλωναν ευθαρσώς ότι δε θέλουν να συμμετέχουν και ότι δεν έχουν αντίρρηση να εργάζεται επαγγελματικά η σύζυγος, φτάνει να μην αλλάξει η συμμετοχή της στις οικογενειακές ευθύνες... Η έρευνα έγινε το 1999 με την ευθύνη της ίδιας ανάμεσα σε 3.048 γυναίκες και 1.026 άνδρες ηλικίας 18-49 χρόνων.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε και μια άλλη έρευνα που αφορούσε τις οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες για τις νοικοκυρές που πήραν διαζύγιο, μετά την ψήφιση - μεταρρύθμιση του Οικογενειακού Δικαίου, το 1983. Σύμφωνα με τη δόκτορα Ασπασία Τσαούση - Χατζή, δικηγόρο και κοινωνιολόγο, που έκανε διδακτορική διατριβή για το θέμα αυτό στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου, οι συνέπειες του νόμου ήταν βαρύτατες για τις γυναίκες με μακρόχρονους παραδοσιακούς γάμους. Οι διαζευγμένες αυτής της κατηγορίας πέφτουν κάτω από τα όρια της φτώχειας, χωρίς καμιά στήριξη από το κράτος. Στους γάμους αυτούς με την πολλαπλή εξάρτηση της γυναίκας και το σαφή διαχωρισμό των ρόλων ανάμεσα στα δυο φύλα, οι γυναίκες που χωρίζουν δεν μπορούν να περιμένουν διατροφή από το σύζυγο εκτός και αν είναι άρρωστες ή ανίκανες για εργασία, αλλά και η συμμετοχή στα αποκτήματα των συζύγων μετά τη διάλυση του γάμου πολύ δύσκολα αποδεικνύεται. Χρειάζονται μακρόχρονοι δικαστικοί αγώνες, συνήθως για επτά χρόνια, και οικονομικές δυνατότητες - που δε διαθέτει η πλειοψηφία αυτών των γυναικών - για να βρουν το δίκιο τους. Τα συμπεράσματα αυτά εξάγονται από τη μελέτη εξακοσίων δικαστικών αποφάσεων και δείχνουν πως το κράτος δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες του απέναντι σ' αυτές τις γυναίκες, που πολύ συχνά εγκατέλειψαν τη δουλιά γιατί δεν υπήρχε η κοινωνική στήριξη, η στήριξη της πολιτείας, ώστε να ανταποκριθούν στους πολλαπλούς ρόλους.

Η πτώση του εισοδήματος των νοικοκυρών που χωρίζουν υπολογίζεται σε 73%, ενώ στους άνδρες σημειώνεται 43% άνοδος. Η δικαστηριακή πρακτική έχει δείξει ότι ένας πολύ μικρός αριθμός γυναικών έχει ωφεληθεί από τη συμμετοχή στα αποκτήματα που προβλέπει ο νόμος. Γιατί;

Σύμφωνα με την ερευνήτρια, οι δικαστές έχουν την τάση να εκλαμβάνουν ως ουσιαστική την τυπική ισότητα ανάμεσα στα δυο φύλα, ενώ η πραγματικότητα είναι διαφορετική στην καθημερινή ζωή. Ενας δεύτερος, εξίσου σημαντικός, παράγοντας είναι η αποτυχία τους να συλλάβουν σε όλες του τις διαστάσεις τον οικονομικό εξαναγκασμό που είναι σε θέση να επιβάλει ο οικονομικά ισχυρότερος σύζυγος εις βάρος της οικονομικά ασθενέστερης συζύγου - όπου από τη μια μεριά ο σύζυγος έχει συσσωρεύσει σημαντικά περιουσιακά στοιχεία, έχει εξασφαλίσει με την εργασία του σημαντικά εισοδήματα και κατέχει σημαντική κοινωνική θέση, ενώ από την άλλη η σύζυγος έχοντας επενδύσει αποκλειστικά στην ενδοοικογενειακή της απασχόληση, στερείται συνήθως περιουσίας, αδυνατεί εξαιτίας της μεγάλης πια ηλικίας της και της έλλειψης εξειδίκευσης να αναζητήσει μια θέση στην αγορά εργασίας και κινδυνεύει να χάσει την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη που δικαιούται από το σύζυγό της.

Η άποψη των γυναικών για το θεσμό του γάμου ήταν το θέμα έρευνας που πραγματοποίησε η Τίνα Κακλαμάνη από το Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης ανάμεσα σε γυναίκες που κατοικούν σε αστική περιοχή, έχουν την εμπειρία του γάμου και της τεκνοποίησης και εργάζονται.

Στην Ελλάδα, όπως και στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, παρουσιάζεται έντονο δημογραφικό πρόβλημα, ενώ ο αριθμός των γάμων όλο και λιγοστεύει. Στο πλαίσιο αυτών των μεταβολών, που έχουν σχέση με το πρότυπο της οικογένειας, η διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο οι γυναίκες αντιμετωπίζουν το θεσμό του γάμου έχει έναν ιδιαίτερα επίκαιρο χαρακτήρα. Σύμφωνα με τους παραδοσιακούς κανόνες και πρότυπα, πρωταρχικός ρόλος της γυναίκας είναι η μητρότητα και ο κατ' εξοχήν χώρος ανάπτυξης της δραστηριότητάς της η οικογενειακή εστία. Η επαγγελματική απασχόληση της γυναίκας γίνεται αποδεκτή αν οι παραπάνω λειτουργίες δε διαταράσσονται και η «συμβολή» της είναι αναγκαία βάσει των οικογενειακών αναγκών. Συνεπώς, το δικαίωμα της γυναίκας για εργασία δεν είναι κατακτημένο και ένα επάγγελμα που απαιτεί σημαντική επένδυση και αφοσίωση θεωρείται κίνδυνος για το γάμο και την οικογένεια.

Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με τα σύγχρονα δεδομένα, ο ρόλος του παιδιού έχει γίνει πιο σημαντικός στη σύγχρονη οικογένεια και αποτελεί το κέντρο βάρους. Οι γονείς είναι αναγκασμένοι να αυξάνουν τις παροχές στα παιδιά λόγω αυξημένων απαιτήσεων, γεγονός που καθιστά το δεύτερο μισθό απαραίτητο. Μειώνουν τον αριθμό των παιδιών που κάνουν προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις για τη μόρφωσή τους και τις άλλες ανάγκες τους. Ετσι η γυναίκα βιώνει μια συγκρουσιακή κατάσταση: Την αντικειμενική οικονομική ανάγκη με τα συναισθήματα ενοχής σε συνδυασμό με τα παραδοσιακά πρότυπα του ρόλου της σαν μητέρας. Από τις γυναίκες που πήραν μέρος στην έρευνα: Σχετικά με τη φύλαξη των παιδιών, το 31% των γυναικών εργάζεται στο σπίτι, 24% φροντίζει για τα παιδιά άτομο της οικογένειας, 18% παιδικός σταθμός ή αμειβόμενο άτομο, ενώ στις υπόλοιπες περιπτώσεις ισχύουν λύσεις συνδυαστικές.

Τέλος, σχετικά με τις σχέσεις του ζευγαριού και την επαγγελματική απασχόληση της γυναίκας: 24% δήλωσαν ότι τα αντικειμενικά δεδομένα λειτουργούν αρνητικά, 16% ότι η συζυγική σχέση σήμερα διευκολύνει, 29% ότι η γυναίκα δικαιούται τη χειραφέτηση, ενώ 31% μίλησαν για τον αναντικατάστατο ρόλο της μάνας ως αντίβαρου στη στασιμότητα της συζυγικής σχέσης.