Στη μεγάλη συναυλία - αφιέρωμα θα μιλήσει ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας.

Στη συναυλία συμμετέχουν οι: Δήμητρα Γαλάνη, Μανώλης Μητσιάς, Νατάσσα Μποφίλιου, Γιώργος Νταλάρας, Μίλτος Πασχαλίδης και Ηρώ Σαΐα.

Την ορχήστρα διευθύνει ο ίδιος ο συνθέτης.

Η είσοδος θα γίνεται με προσκλήσεις που διατίθενται από τις κατά τόπους Κομματικές Οργανώσεις.

Με αφορμή αυτήν την εκδήλωση ο «Ριζοσπάστης» ρίχνει ματιές στο πλούσιο και εμβληματικό έργο του συνθέτη και σήμερα στέκεται στην εξαιρετική συνεργασία του με τον Νίκο Ξυλούρη.

Το 1969 ο Νίκος Ξυλούρης κυκλοφόρησε σε 45άρι δίσκο το τραγούδι του «Η Ανυφαντού», που γνώρισε επιτυχία και ο διευθυντής της δισκογραφικής εταιρείας «Κολούμπια», Τάκης Λαμπρόπουλος, τον ηχογράφησε σε ένα γαμήλιο γλέντι στα Ανώγεια κι έστειλε την κασέτα στον Σταύρο Ξαρχάκο, ο οποίος ήταν τότε στο Παρίσι, προκειμένου να ακούσει τη φωνή του Ανωγειανού λυράρη.

Ετσι ξεκίνησε η άνοδος του «Αρχάγγελου της Κρήτης», σύμφωνα με τις διηγήσεις της γυναίκας του Ουρανίας Ξυλούρη και η σχέση του με τον Σταύρο Ξαρχάκο, με τον οποίο έκαναν μαζί 32 τραγούδια και τους συνέδεσε δυνατή φιλία.

Ο πρώτος τους δίσκος κυκλοφορεί το 1972 κι έχει τίτλο «Διόνυσε καλοκαίρι μας», με το ομότιτλο τραγούδι, σε στίχους Παύλου Μάτεσι, να κάνει αναφορά στον Αρχάγγελο Γαβριήλ και να παραπέμπει στην προσωνυμία που αργότερα έδωσε η Τζένη Καρέζη στον Νίκο Ξυλούρη. Στον δίσκο, που εκτός από τη φωνή του Νίκου Ξυλούρη ακούμε επίσης τέσσερα τραγούδια με την Αφροδίτη Μάνου, περιλαμβάνονται τραγούδια που έγιναν μεγάλες επιτυχίες του Νίκου Ξυλούρη, όπως το «Πώς να σωπάσω» (σε στίχους Κώστα Κινδύνη) και «Αυτόν τον κόσμο τον καλό» (σε στίχους Βασίλη Ανδρεόπουλου).

Ακολουθεί το 1973 η συνεργασία τους στο θρυλικό θεατρικό του Ι. Καμπανέλλη «Το μεγάλο μας τσίρκο», με τον θίασο Καρέζη - Καζάκου, τα τραγούδια του οποίου κυκλοφόρησαν σε δίσκο ένα χρόνο μετά και ακούγονται ως τις μέρες μας, καταγγελτικά κι εγερτικά, καλώντας... «Λαέ μη σφίξεις άλλο το ζωνάρι, η πείνα το καμάρι είναι του κιοτή, του σκλάβου που του μέλλει να θαφτεί»...

Το 1974 επίσης κυκλοφορεί ο δίσκος του Νίκου Ξυλούρη «Συλλογή», όπου ο Σταύρος Ξαρχάκος υπογράφει την πλειοψηφία των τραγουδιών. Τραγούδια διαχρονικά, συγκλονιστικά, αξέχαστα δεμένα με τη φωνή του Νίκου Ξυλούρη: «Γεια σου χαρά σου Βενετιά», «Εβαλε ο Θεός σημάδι», «Μπαρμπα-Γιάννη Μακρυγιάννη» (σε στίχους Νίκου Γκάτσου), «Ητανε μια φορά» (σε στίχους Κώστα Φέρρη) κ.ά.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το «Ητανε μια φορά» γράφτηκε και πρωτακούστηκε το 1973, ως τραγούδι τίτλων στο σίριαλ «Οι έμποροι των εθνών», βασισμένο στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Ηταν, μάλιστα, η πρώτη μεταφορά λογοτεχνικού έργου στην ελληνική τηλεόραση. Το έργο εκτυλισσόταν στα τέλη του 12ου - αρχή 13ου αιώνα (παραμονές της 4ης Σταυροφορίας) στις Κυκλάδες και στη Βενετία και τη σκηνοθεσία της σειράς μοιράστηκαν ο Δημήτρης Ποντίκας και ο Κώστας Φέρρης.

Ο Φέρρης ζήτησε από τον Ξαρχάκο να γράψει τη μουσική για το σίριαλ, ο οποίος δέχθηκε και του είπε να γράψει τους στίχους για το τραγούδι των τίτλων. Ο Κώστας Φέρρης έχει διηγηθεί σχετικά με το τραγούδι: «Είχα μια μικρή αμηχανία στην αρχή. Δεν μπορούσε να γίνει βέβαια ούτε στην ας πούμε καθαρεύουσα του Παπαδιαμάντη αλλά ούτε στην καθομιλουμένη της εποχής εκείνης. Ετσι κατέφυγα κατευθείαν στη δημοτική ποίηση. Και μάλιστα ξεκίνησα από έναν στίχο που έχει ως υπότιτλο ο Μιλτιάδης Μαλακάσης στον "Μπαταριά", ένα δημοτικό τραγούδι που λέει "ένα Σαββάτο βράδυ, μια Κυριακή πρωί". Και ξεκίνησα από τη φράση "Ενα Σαββάτο βράδυ, μια Κυριακή" και πάνω σ' αυτό έχτισα όλο το υπόλοιπο τραγούδι που έμεινε μέχρι σήμερα, που τραγούδησε ο Νίκος ο Ξυλούρης και για το οποίο είμαι πραγματικά υπερήφανος»... Ετσι γεννήθηκε το «Ητανε μια φορά» ή «Η μικροπαντρεμένη». Μάλιστα, η χούντα επέβαλε το «κόψιμο» της φωνής του Ξυλούρη από το τραγούδι στην τηλεόραση, μετά τη συμμετοχή του στο Πολυτεχνείο, ωστόσο μετά τη δισκογράφησή του, το 1974, το τραγούδι αγαπήθηκε όσο λίγα.

Το 1976, Ξαρχάκος και Ξυλούρης συναντιούνται ξανά στον δίσκο «Η Συμφωνία Της Γιάλτας Και Της Πικρής Αγάπης Τα Τραγούδια», όπου τραγουδά επίσης η Δήμητρα Γαλάνη, η εξαιρετική ερμηνεύτρια που θα συμμετάσχει και στη μεγάλη συναυλία στις 14 Γενάρη στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας.

Το φθινόπωρο του 1978 συνεργάζονται ξανά για τα τραγούδια μιας τηλεοπτικής σειράς με τίτλο «Ερωτας και Επανάσταση» σε σενάριο Γιώργου Χριστόπουλου και Βασίλη Ανδρεόπουλου και σκηνοθεσία Κώστα Φέρρη. Τα τραγούδια ηχογραφήθηκαν το 1978, αλλά κυκλοφόρησαν το 1984 στον δίσκο «Ο Δείπνος ο Μυστικός», τον οποίο ο Σταύρος Ξαρχάκος αφιέρωσε στον Νίκο Ξυλούρη, έξι χρόνια μετά την ηχογράφησή του και τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατό του.

Το 1979 ήταν που έγιναν γνωστά τα άσχημα νέα για την υγεία του Νίκου Ξυλούρη. Χρειάστηκε να ταξιδέψει δύο φορές στη Νέα Υόρκη για επεμβάσεις και θεραπείες. Ο Σταύρος Ξαρχάκος βρίσκεται με κάθε τρόπο δίπλα του να τον στηρίζει και είναι εκείνος που τον Σεπτέμβρη του ίδιου χρόνου διοργανώνει για τον Νίκο Ξυλούρη μια μεγάλη «συναυλία αγάπης», στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, με όλα τα έσοδα να πηγαίνουν για τη νοσηλεία του και 25.000 κόσμου να τραγουδούν και να προσεύχονται...

Αξέχαστη για όσους την παρακολούθησαν θα μείνει και η συναυλία που οργάνωσε τον Σεπτέμβρη του 2022 ο Σταύρος Ξαρχάκος στη μνήμη του Νίκου Ξυλούρη με τη συμμετοχή της οικογένειάς του.