Σε νέα τροχιά εντάσεων και κινητικότητας, στρατιωτικής και διπλωματικής, μπαίνει ο Ινδο-Ειρηνικός, με φόντο την πρόσφατη συνάντηση των ηγετών Ρωσίας - Κίνας στη Μόσχα αλλά και κινήσεις από το αντίπαλο μπλοκ, όπως η Σύνοδος Κορυφής της AUKUS (ΗΠΑ, Βρετανία, Αυστραλία).

Χτες το ρωσικό υπουργείο Αμυνας ανακοίνωσε ότι το Πολεμικό Ναυτικό της χώρας προχώρησε σε δοκιμαστική εκτόξευση υπερηχητικών πυραύλων, σχεδιασμένων να πλήττουν πλοία επιφανείας, στη Θάλασσα της Ιαπωνίας. Η δοκιμή έγινε στο πλαίσιο γυμνασίων και «ο στόχος, σε απόσταση περίπου 100 χιλιομέτρων, επλήγη απευθείας από δύο πυραύλους». Ο πύραυλος, P-270 Μασκίτ, είναι μέσου βεληνεκούς, σοβιετικού σχεδιασμού, με βεληνεκές 120 χιλιομέτρων. Η άσκηση έγινε λίγα 24ωρα μετά την πρόσφατη πτήση (η Μόσχα τη χαρακτήρισε «προγραμματισμένη») ρωσικών στρατηγικών βομβαρδιστικών, ικανών να φέρουν πυρηνικά όπλα, επίσης πάνω από τη Θάλασσα της Ιαπωνίας, για πάνω από επτά ώρες.

Ολα αυτά ενώ ο ΡώσοςΠρόεδρος Βλ. Πούτιν, υπερασπιζόμενος την ενίσχυση των στρατιωτικών σχέσεων με την Κίνα, ισχυρίστηκε ότι σε αυτή «όλα είναι διαφανή, δεν υπάρχει κανένα μυστικό» και την ίδια στιγμή επέκρινε τη Δύση επειδή «αρχίζει να σχηματίζει έναν νέο άξονα που μοιάζει με αυτόν που δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 1930, από τα φασιστικά καθεστώτα της Γερμανίας και της Ιταλίας και τη μιλιταριστική Ιαπωνία».

Στο μεταξύ, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανακοίνωσε ότι στις 23 και 24 Μάρτη ΕΕ και ΗΠΑ έκαναν κοινή ναυτική άσκηση, όπως αποφασίστηκε και στον γύρο διμερών Διαβουλεύσεων Υψηλού Επιπέδου για τον Ινδο-Ειρηνικό, που είχε γίνει στις 2/12/2022.

«Η κοινή ναυτική άσκηση έλαβε χώρα στο πλαίσιο περιπολίας και άσκησης για την ελευθερία της ναυσιπλοΐας στις ανοιχτές θάλασσες των ΕΕ και ΗΠΑ. Περιλάμβανε το (σ.σ. αμερικανικό πολεμικό πλοίο) USS PAUL HAMILTON, όπως και το ισπανικό πλοίο REINA SOFIA και το ιταλικό CARLO BERGAMINI από τη Ναυτική Δύναμη της ΕΕ "Επιχείρηση Αταλάντα". Περιέλαβε επαγγελματικές ανταλλαγές για τις διαδικασίες επιβίβασης, τη ναυσιπλοΐα των πλοίων και την εκπαίδευση που είναι σχεδιασμένη για τη βελτίωση της δια-λειτουργικότητας και της ενσωμάτωσης».

Η ανακοίνωση δεν παράλειψε να τονίσει πως η άσκηση «αποτελεί μέρος της κοινής δέσμευσης ΕΕ και ΗΠΑ να συνεργαστούν προς μια πρακτική συνεργασία στη θάλασσα και να υποστηρίξουν έναν ελεύθερο και ανοιχτό Ινδο-Ειρηνικό, σύμφωνα με ντοκουμέντα όπως η Στρατηγική Πυξίδα της ΕΕ, η Στρατηγική της ΕΕ για τη Συνεργασία στον Ινδο-Ειρηνικό αλλά και η Στρατηγική των ΗΠΑ για τον Ινδο-Ειρηνικό», καταλήγοντας ότι οι δύο πλευρές «επαναβεβαιώνουν την αφοσίωσή τους για να συντονιστούν περαιτέρω και να εργαστούν συμπληρωματικά για την περιφερειακή θαλάσσια ασφάλεια».

Τις ίδιες μέρες το κινεζικό υπουργείο Αμυνας εξέφραζε τη δυσαρέσκειά του για την εμφάνιση του αμερικανικού πυραυλοφόρου αντιτορπιλικού «USS Milius» στη Νότια Κινεζική Θάλασσα, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι το σκάφος «παρεισέφρησε στα κινεζικά χωρικά ύδατα», κοντά στα νησιά Παρασέλ (για τα οποία διαφιλονικούν Κίνα και Φιλιππίνες). Κινεζικές δυνάμεις - σύμφωνα πάντα με το Πεκίνο - «έθεσαν υπό επιτήρηση» και «κατόπιν ανάγκασαν να φύγει» το «USS Milius». Το Πεκίνο κάλεσε τις ΗΠΑ «να σταματήσουν αμέσως αυτές τις προκλητικές ενέργειες, ειδάλλως θα υποστούν τις σοβαρές συνέπειες απρόβλεπτων συμβάντων».

Από τη μεριά του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού, ο 7ος Στόλος ανακοίνωσε πως «οι παράνομες και σαρωτικές (σ.σ. κινεζικές) διεκδικήσεις στη Νότια Κινεζική Θάλασσα εγείρουν σοβαρή απειλή για την ελευθερία των θαλασσών, συμπεριλαμβανομένων των ελευθεριών της ναυσιπλοΐας και της υπέρπτησης, για το ελεύθερο και ανεμπόδιστο εμπόριο και για την ελευθερία των οικονομικών ευκαιριών για τις χώρες που βρέχονται από τη Νότια Κινεζική Θάλασσα».

Σε αυτές τις συνθήκες, ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν δήλωσε ότι η χώρα του θα πρέπει να προετοιμαστεί να χρησιμοποιήσει τα πυρηνικά της όπλα «οπουδήποτε και οποτεδήποτε», όπως μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο KCNA. Ζήτησε δε από κρατικούς αξιωματούχους «να αναπτύξουν μακροπρόθεσμα την παραγωγή στρατιωτικού πυρηνικού υλικού, προκειμένου να τεθεί σε εφαρμογή το σχέδιο (...) της εκθετικής αύξησης των πυρηνικών οπλοστασίων» και «ενθάρρυνε τη συνέχιση της παραγωγής ισχυρών πυρηνικών όπλων».

Προχτές η Βόρεια Κορέα προχώρησε σε εκτόξευση άλλων δύο βαλλιστικών πυραύλων, αυτήν τη φορά μικρού βεληνεκούς, με κατεύθυνση «προς την κατεύθυνση της Ανατολικής Θάλασσας».

Αυτό είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο αύριο είναι προγραμματισμένη να ξεκινήσει η διήμερη επίσημη επίσκεψη του Ισπανού πρωθυπουργού Πεδρο Σάντσεθ στην Κίνα. Το πρόγραμμά του περιλαμβάνει επαφές στο Πεκίνο, αλλά και συμμετοχή στο Φόρουμ του Μποάο για την Ασία (BFA), στο νησί Χαϊνάν, μία ετήσια ασιατική συνάντηση αντίστοιχης εμβέλειας με το Φόρουμ για την Ασφάλεια του Μονάχου.

Σχετική ανακοίνωση της ισπανικής κυβέρνησης ανέφερε ότι οι επαφές θα εστιάσουν και στο θέμα της Ουκρανίας, μιλώντας για τον «πολύ σημαντικό ρόλο στη μεσολάβηση» τον οποίο μπορεί να αναλάβει η Κίνα.

Τέλος, στο Πεκίνο θα βρεθεί και ο Γάλλος Πρόεδρος Εμ. Μακρόν για «επίσημη επίσκεψη» από 5 έως 8 Απριλίου. Το ταξίδι του Μακρόν είχε ανακοινωθεί από τα τέλη Φεβρουαρίου, με το Παρίσι να τονίζει ότι ο Γάλλος ηγέτης θα φτάσει στην Κίνα «προσηλωμένος στη διατήρηση ενός συνεχούς και απαιτητικού διαλόγου με την Κίνα».

Χτες έγινε γνωστό ότι τον Μακρόν θα συνοδεύει και η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, όπως και ότι βασικό θέμα των επαφών του θα είναι να «εργαστεί» μαζί με τον Κινέζο Πρόεδρο «για την επιστροφή της ειρήνης» στην Ουκρανία.

Τεταμένη και ρευστή πολιτικά παραμένει η κατάσταση στο Ισραήλ μετά την προχτεσινοβραδινή «αναδίπλωση» του πρωθυπουργού Μπ. Νετανιάχου, μπροστά στις πιέσεις της αντιπολίτευσης και τις μαζικές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, που επέφεραν την προσωρινή αναβολή της κοινοβουλευτικής διαδικασίας προώθησης του νομοσχεδίου για τη «δικαστική μεταρρύθμιση».

Ο Νετανιάχου εμφανίστηκε χθες σε δηλώσεις του αισιόδοξος ότι η κρίση «θα ξεπεραστεί», αναφέροντας πως «βρισκόμαστε στη μέση μίας σημαντικής συζήτησης». Διαβεβαίωσε ότι ο στόχος του είναι η επίτευξη «συμφωνιών».

Το «πάγωμα» του επίμαχου νομοσχεδίου - το οποίο συνόδευσε ως αντάλλαγμα η υπόσχεση στον ακροδεξιό υπουργό Εθνικής Ασφάλειας, Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ, για τη συγκρότηση μίας νέας «Δύναμης Εθνοφρουράς» υπό τις εντολές του - φάνηκε να προκαλεί θετική ανταπόκριση των ΗΠΑ. Ο Αμερικανός πρέσβης στο Ισραήλ, Τομ Νάιντς, δήλωσε χτες ότι ο Νετανιάχου θα προσκληθεί «σύντομα» στον Λευκό Οίκο.

Στο μεταξύ, χτες φάνηκε ότι παραμένει μέχρι νεωτέρας στη θέση του υπουργού Αμυνας ο Γιοάβ Γκάλαντ, που το Σάββατο διαφώνησε δημόσια με τον Νετανιάχου, ζητώντας την παύση της διαδικασίας ψήφισης του επίμαχου νομοσχεδίου. Τότε είχε ανακοινωθεί η αποπομπή του, η οποία ωστόσο δεν προχώρησε. Μάλιστα, χτες Νετανιάχου και Γκάλαντ είχαν συνάντηση για «θέματα ασφαλείας».

Σύμφωνα με δημοσκόπηση του «Channel 12 TV», το 63% των Ισραηλινών - και το 58% του ψηφοφόρων του κυβερνώντος κόμματος, «Λικούντ» - είναι αντίθετοι με την απομάκρυνση του υπουργού Αμυνας.

Στην ίδια δημοσκόπηση, το 68% των Ισραηλινών επιρρίπτουν στον Νετανιάχου την ευθύνη για την κρίση, ενώ αν εκλογές διεξάγονταν σήμερα ο ίδιος και οι ακροδεξιοί εταίροι του θα έχαναν. Αλλες δύο δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το «Λικούντ» θα έχανε 7 έδρες σε περίπτωση εκλογών, την ώρα που ο κυβερνητικός συνασπισμός διαθέτει πλειοψηφία μόλις 4 εδρών στην 120μελή Κνεσέτ.

Σε αυτό το φόντο, οι ηγέτες των μεγαλύτερων κομμάτων της αντιπολίτευσης, όπως οι Γ. Λαπίντ (πρώην πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών) και Μπ. Γκαντς (πρώην υπουργός Αμυνας), εμφανίστηκαν έτοιμοι για συνομιλίες με την κυβέρνηση, υπό τον Πρόεδρο του Ισραήλ, Ισαάκ Χέρτζογκ, θεωρώντας τον Νετανιάχου ικανό για υπεκφυγές και εμπαιγμούς σε βάρος τους.

Την ικανοποίησή του για την υπογραφή συμφωνίας στις 10 Μαρτίου στο Πεκίνο με στόχο την αναθέρμανση των σχέσεων του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας εξέφρασε χτες ο Κινέζος Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, στη διάρκεια τηλεφωνικής επικοινωνίας με τον Σαουδάραβα πρίγκιπα διάδοχο και πρωθυπουργό, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.

Η συμφωνία αντιμετωπίστηκε ως διπλωματική επιτυχία της Κίνας και ως ένδειξη της αυξημένης επιρροής της όχι μόνο στην Αφρική αλλά και στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.

Από την πλευρά του, ο Σαουδάραβας πρωθυπουργός εξέφρασε «την ευγνωμοσύνη του βασιλείου για την κινεζική πρωτοβουλία που έχει στόχο να στηρίξει τις προσπάθειες ανάπτυξης των σχέσεων γειτονίας» με το Ιράν.

Σε συνέχεια των παραπάνω, την προηγούμενη βδομάδα το Ριάντ ανακοίνωσε την έναρξη συνομιλιών με τη Δαμασκό για την επανάληψη των προξενικών υπηρεσιών των δύο χωρών, περισσότερο από μία δεκαετία μετά τη διακοπή τους.

Το περασμένο Σαββατοκύριακο, η σαουδαραβική εταιρεία «Saudi Aramco» αύξησε τις επενδύσεις της στην Κίνα, ύψους ήδη πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, συνάπτοντας δύο συμφωνίες, τις μεγαλύτερες που έχουν ανακοινωθεί μετά την επίσκεψη του Σι στο βασίλειο τον Δεκέμβριο, όπου συμμετείχε σε σύνοδο των ηγετών των χωρών του Κόλπου.

Ειδικότερα, η «Aramco» συμφώνησε με τη «North Huajin Chemical» και την «Panjin Xincheng» να ξεκινήσει την κατασκευή του διυλιστηρίου και του πετροχημικού συγκροτήματος στην επαρχία Liaoning. Το συγκρότημα θα περιλαμβάνει διυλιστήριο με δυνατότητα παραγωγής 300.000 βαρελιών τη μέρα και η «Aramco» θα προμηθεύει έως και 210.000 βαρέλια πρώτης ύλης ημερησίως.

Νέες ενστάσεις για τη συνταγματικότητα της υποψηφιότητας Ερντογάν στις προεδρικές εκλογές κατατέθηκαν χτες, αυτήν τη φορά από το κόμμα Deva, που ιδρύθηκε πριν λίγα χρόνια, από πρώην στελέχη του κυβερνώντος ισλαμοσυντηρητικού ΑΚΡ. Ενστάσεις κατέθεσε και το Κόμμα Πατρίδας, που ίδρυσε τα τελευταία χρόνια ο Μουχαρέμ Ιντζέ (το 2018 ήταν υποψήφιος Πρόεδρος με τη στήριξη του σοσιαλδημοκρατικού κεμαλικού CHP), υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές και φέτος, ενώ πρωτοστατεί και σε διεργασίες για τη διαμόρφωση ευρύτερου σχήματος κατά του Ερντογάν.

Αντίστοιχη παρέμβαση κατά της υποψηφιότητας Ερντογάν έκανε στις αρχές της βδομάδας και το ΙΥΙ (το νεοφιλελεύθερο «Καλό Κόμμα», που συμμετέχει στην εξακομματική συμμαχία η οποία στηρίζει ως υποψήφιο Πρόεδρο τον ηγέτη του CHP Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου). Βασικό επιχείρημα κατά της «εγκυρότητας» της υποψηφιότητας Ερντογάν είναι ότι έχουν προηγηθεί ήδη δύο θητείες Ερντογάν (από το 2014 και από το 2018) στην προεδρία της χώρας, και μια νέα υποψηφιότητά του θα επιτρεπόταν μόνο αν η Βουλή ενέκρινε τη πρόωρη κήρυξη εκλογών.

Από τη μεριά του κυβερνώντος κόμματος ο εκπρόσωπός του, Ομέρ Τσελίκ, υποστήριξε και χτες ότι αφού η τελευταία ανάδειξη Ερντογάν στη προεδρία έγινε το 2018, ύστερα από συνταγματική αναθεώρηση, με βάση το νέο προεδρικό σύστημα δεν υφίσταται πρόβλημα.