«Η επανάσταση του Οκτώβρη ανέτρεψε ριζικά τις κοινωνικές σχέσεις κι αξίες. Η εργατική τάξη, η τάξη των εκμεταλλευομένων, έπαιρνε για πρώτη φορά στα χρονικά της ανθρωπότητας την εξουσία στα χέρια της»
Μέσα σ' αυτό το χάσιμο της ψευδούς συνείδησης, δεν αφήνεται να βυθιστεί, αναζητώντας τη λύτρωση σε κατασκευασμένους παραδείσους ατελούς ενδοσκόπησης. Παίρνει δύναμη από τις διεκδικήσεις των μπολσεβίκων, τραβάει μπροστά και μάχεται για τη διάδοση του σοσιαλισμού στον δυτικό κόσμο.
Καταλαβαίνει ότι έχει έρθει η κρίσιμη ώρα για να υποστηρίξει τη νεοπαγή επιλογή του: Να σταθεί στο πλευρό των απανταχού καταπιεσμένων, γι' αυτό, από τούδε και στο εξής, βγαίνει στους ανοιχτούς χώρους, όπου κινούνται οι εργατικές μάζες, εκτυφλωτικά φωτιζόμενες από τους προβολείς της κερδισμένης επανάστασης.
Ακόμη οι μυρωδιές από τα πτώματα των νεκρών στρατιωτών κι αμάχων είναι παρούσες, όπως και τα σημάδια από το ξεραμένο αίμα, όπως και οι ομαδικοί νιόσκαφτοι τάφοι: Ολο αυτό το μεταπολεμικό σκηνικό υπενθυμίζει ότι ο θάνατος δεν είναι μια ξεχασμένη ιστορία.
Τα δεκαοκτώ χρόνια, τα οποία μεσολαβούν από το ηρωικό 1917 μέχρι τον θάνατό του, το 1935, είναι αφιερωμένα αποκλειστικά σε μαχητικά κείμενα για την οικοδόμηση του πρώτου προλεταριακού κράτους.
Στο βιβλίο του «Ρωσία» (πρωτότυπος τίτλος «Russie», εκδόσεις «Flammarion», Παρίσι, 1930) αποτιμά την προσφορά του πρωτόφαντου σοβιετικού κράτους. Χαρακτηριστικό απόσπασμα απ' αυτό δημοσιεύτηκε στο αφιέρωμα του περιοδικού «Νέοι Πρωτοπόροι» (τεύχος 11, Οκτώβρης 1932), με τον τίτλο «Γνώμες για τη χώρα της προλεταριακής επανάστασης». Το φιλοξενούμε:
»(...) Η σοβιετική πραγματικότητα, οργανική συνέπεια της προλεταριακής επανάστασης, δεν είναι παρά ένα μεγάλο παράδειγμα που φωτίζει τον αγώνα, που χωρίζει τους ανθρώπους της εποχής μας σε δυο κόμματα ανταγωνιστικά, τους εκμεταλλευτές και τους εκμεταλλευόμενους. Είναι η πραχτική αλήθεια που δίνει τα όπλα στους μεν και τα αφαιρεί απ' τους άλλους. Το συγκεκριμένο γεγονός της ΕΣΣΔ κι ο προσανατολισμός που παίρνει, συνεχίζουν με τον πιο θετικό τρόπο τον θανάσιμο αγώνα που ανοίχτηκε ανάμεσα στην επανάσταση και στην αντεπανάσταση. Οι εργατικές μάζες του κόσμου, που παρακολουθούν με προσοχή τα γεγονότα που γίνονται στη σοβιετική χώρα, πρέπει να πιστέψουν πως εκεί πάνω ένας νέος κόσμος σχηματίζεται και πρέπει να εξεγείρουν το διεθνές προλεταριάτο για να βοηθήσουν το προλεταριάτο των Σοβιέτ και να πιστέψουν στον αγώνα του».
Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Μεσοπόλεμος είναι η κρίσιμη περίοδος, μέσα στην οποία διαμορφώνεται η νέα λογοτεχνία, η προλεταριακή, με τα υλικά των νέων σοσιαλιστικών κατακτήσεων.
Το περιοδικό «Νέα Επιθεώρηση. Μηνιαία έκδοση μελέτης, κριτικής και τέχνης» (αριθμός 11, Νοέμβρης 1928), το οποίο εκδίδει ο Αντρέας Ζεβγάς (ψευδώνυμο του δημοσιογράφου και μεταφραστή Αιμίλιου Χουρμούζιου, 1904 - 1973), δημοσιεύει την έρευνα «Προλεταριακή λογοτεχνία;». Σ' αυτή, θέση έχει το κείμενο του Ανρύ Μπαρμπύς, το οποίο αρχικά δημοσιεύεται στο φιλολογικό περιοδικό της Μόσχας «Κουλτούρα και Επανάσταση» και αναδημοσιεύεται στο εβδομαδιαίο γαλλικό κομμουνιστικό περιοδικό «Monde» που διευθύνει.
«(...) Η προλεταριακή λογοτεχνία είν' αναμφίβολα η επαναστατική λογοτεχνία, εκείνη δηλ. που αντιστοιχεί σήμερα στην καινούργια κοινωνία που οργανώνεται δραστήρια στην ΕΣΣΔ (...) Αν θέλετε μάλιστα μπορούμε να πούμε πως η προλεταριακή λογοτεχνία είναι η σημερινή ζωντανή φόρμα - καθωρισμένη, εντατικοποιημένη και επιβλημένη από την ιστορική εξέλιξη - τού ό,τι εκαλείτο άλλοτε λαϊκή λογοτεχνία.
»Η επανάσταση δημιούργησε ένα νέον άνθρωπο, τον πολίτη της δημοκρατίας της εργασίας: Εργάτη της φάμπρικας, εργάτη των αγρών, εργάτη του πνεύματος. Ο νέος αυτός άνθρωπος είναι ταυτόχρονα κ' ένας αγωνιστής που είν' αναγκασμένος να βαδίσει ενάντια σε ρέματα, να καταστρέψει υπολείμματα και να χτίσει ένα κοινωνικό μνημείο, το σχέδιο και τα υλικά του οποίου τα κρατεί στα χέρια του. Η επανάσταση τόνε διαπότισε ολάκερο: Τη θέλησή του, τη διανοητικότητά του, την ψυχικότητά του. Η προλεταριακή λογοτεχνία του εργάτη αυτού αγωνιστή. Πρέπει να του διερμηνεύει τη φόρμα, την κίνηση, τη φλόγα, τις εξάψεις και τους εσωτερικούς ανταγωνισμούς, τις τάσεις και, τέλος, το έργο.
»Το στυλ, λοιπόν, που μας χρειάζεται υπάρχει ήδη. Και οικειοποιούμενοι αυτό οι προλετάριοι συγγραφείς παίρνουν πίσω ένα μεγάλο μέρος του αγαθού των, γιατί ανακαινίσθηκε πάνω στη βάση των αρχών της απλοποίησης και εμβάθυνσης, δείγματα των οποίων έδωσαν όλες οι λαϊκές δημιουργίες στο επίπεδο της τέχνης και του πνεύματος.
ΥΓ. Την ερχόμενη Παρασκευή ανοίγει η 35η Εκθεση Βιβλίου Πειραιά και θα διαρκέσει έως τις 2 Ιούλη, στο Πασαλιμάνι (Ακτή Μουτσοπούλου). Συμμετέχουν οι εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», όπου μπορείτε να τις βρείτε στο περίπτερο 42. Εκεί θα έχετε την ευκαιρία να ξεφυλλίσετε νέους τίτλους, αλλά και παλαιότερους: Δεκάδες έργα των Μαρξ, Ενγκελς, Λένιν και Στάλιν, βιβλία ιστορίας, λογοτεχνίας και πολιτικής με τις νέες επεξεργασίες του Κόμματος, καθώς και βιβλία για τους μικρούς μας φίλους. Ωρες λειτουργίας: 7 - 11 μ.μ., με ελεύθερη είσοδο.