Με στόχο την αποφυγή εξελίξεων που περιπλέκουν τους σχεδιασμούς για την ευρωατλαντική «ολοκλήρωση» συνολικά των Δυτικών Βαλκανίων, σε αντιπαράθεση με τα σχέδια Ρωσίας και Κίνας, ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ εντείνουν τις «παροτρύνσεις» προς Βελιγράδι και Πρίστινα για «εκτόνωση» της νέας έντασης μεταξύ των δύο πλευρών.

«Αποτελεί επείγον ζήτημα και για την Πρίστινα και για το Βελιγράδι η λήψη άμεσων μέτρων για την αποκλιμάκωση», καθώς «μόνη βιώσιμη λύση σταθερότητας είναι η πολιτική», δήλωσε ο βοηθός γγ του ΝΑΤΟ, αρμόδιος για τις επιχειρήσεις, Τομ Γκούφους από την Πρίστινα, όπου είχε συναντήσεις με φόντο τη συνεχιζόμενη ένταση στο βόρειο Κόσοβο.

Ο ΝΑΤΟικός αξιωματούχος κάλεσε τις δύο πλευρές σε «κατάλληλο συντονισμό ενεργειών στο έδαφος» και «σεβασμό των συμφωνιών που έχουν υπογραφεί», παραπέμποντας μεταξύ άλλων και στα αποτελέσματα συνάντησης που έγινε την άνοιξη στην Οχρίδα, ανοίγοντας τον δρόμο για μια ντε φάκτο εκατέρωθεν αμοιβαία αναγνώριση και «εξομάλυνση» των διμερών σχέσεων με όρους που ευνοούν τον ευρωΝΑΤΟικό σχεδιασμό στην περιοχή.

Στη διάρκεια των επαφών του, πάντως, αναδείχθηκε ακόμα μία φορά η «δυσαρέσκεια» της Πρίστινα για τη στάση των Δυτικών, με τον πρωθυπουργό του προτεκτοράτου του Κοσόβου, Α. Κούρτι, να αποδίδει στη ΝΑΤΟική δύναμη KFOR «έλλειψη σαφήνειας», μεταξύ άλλων σε περιστατικά όπως η σύλληψη των τριών Κοσοβάρων αστυνομικών που το Βελιγράδι κατηγόρησε για «σχέδια αποσταθεροποίησης».

Στο μεταξύ, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Π. Στάνο, επέκρινε την Πρίστινα και πάλι για «μονομερείς ενέργειες» και «απουσία συντονισμού» με τους Δυτικούς της εταίρους, μετά την απόφαση των κοσοβάρικων αρχών να χαρακτηρίσουν «τρομοκρατικές» τις οργανώσεις «Πολιτική Προστασία» και «Βόρεια Μπριγάδα», που δρουν στο βόρειο Κόσοβο με τη συμμετοχή Σέρβων της περιοχής.

Ο Στάνο είπε ότι τέτοιες επιλογές «δεν συμβάλλουν στην εκτόνωση της κατάστασης και την εξεύρεση βιώσιμης λύσης για τα προβλήματα που υπάρχουν».

Αντίστοιχη δυσαρέσκεια για το θέμα εξέφρασε και το αμερικανικό ΥΠΕΞ.

Από τη μεριά του, ο Κούρτι επέμεινε ότι οι δύο οργανώσεις συνιστούν «σοβαρή και ευθεία απειλή για τη συνταγματική τάξη και ασφάλεια στο Κόσοβο» και σε αυτές συμμετέχουν «τρομοκρατικά στοιχεία» που επιδίδονται σε ένοπλες επιθέσεις και ενάντια στις αποστολές ΕΕ και ΝΑΤΟ στο Κόσοβο.

Ολα αυτά ενώ χτες, μετά την ΕΕ, και η Γερμανία ανακοίνωσε κυρώσεις κατά της Πρίστινα, επειδή δεν συμβάλλει στην «αποκλιμάκωση». Σύμφωνα με σχετικά ρεπορτάζ, προβλέπεται διακοπή της διακυβερνητικής συνεργασίας, αναστολή των προγραμμάτων εταιρικής σχέσης για το κλίμα, διακοπή της παροχής εξοπλισμού στις δυνάμεις ασφαλείας του Κοσόβου. Οι κυρώσεις θα διαρκέσουν μέχρι να διαπιστωθεί ότι η κοσοβάρικη κυβέρνηση καταβάλλει προσπάθειες για αποκλιμάκωση.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, ο Σέρβος Πρόεδρος Αλ. Βούτσιτς δήλωσε χτες ότι θα ζητήσει έκτακτη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, με θέμα τη λήψη μέτρων για την προστασία των Σέρβων στο Κόσοβο, καταγγέλλοντας πως η κυβέρνηση Κούρτι υλοποιεί σχέδιο εθνικής εκκαθάρισης με την επιβολή καθεστώτος τρόμου. Πρόσθεσε δε ότι θα ζητήσει συνάντηση με τον γγ του ΝΑΤΟ, ώστε να ενημερωθεί για τις κινήσεις που θα κάνει η KFOR για να σταματήσει το - όπως είπε - «σιωπηρό πογκρόμ» του σερβικού πληθυσμού.

Ολα αυτά ενώ χτες αναμενόταν να αρχίσει στην Πρίστινα τις επαφές του ο Αλβανός πρωθυπουργός, Εντι Ράμα, τον οποίο ο Κούρτι μέχρι και προχτές αρνούνταν να συναντήσει επίσημα, διαμαρτυρόμενος για την αναβολή συνάντησής τους στα μέσα Ιούνη. Η κυβέρνηση Ράμα είχε επικαλεστεί τότε τις ανησυχίες της για τις συνέπειες που μπορεί να έχει στη «σταθερότητα της περιοχής» η συνεχιζόμενη ένταση μεταξύ Σερβίας - Κοσόβου.

Χτες πάντως τα Τίρανα ανακοίνωσαν πως εστάλησαν στο κοσοβάρικο ΥΠΕΞ τα κείμενα των 13 συμφωνιών συνεργασίας που οι δύο πλευρές επρόκειτο να υπογράψουν στα μέσα Ιούνη, ώστε να προχωρήσει άμεσα η υλοποίησή τους.

Σημειώνουμε πως μεταξύ άλλων ο Κούρτι είχε διαφωνήσει και με την πρόταση Ράμα για διοργάνωση διεθνούς συνάντησης για τις σχέσεις Σερβίας - Κοσόβου, αναφέροντας πως «αυτό που προέχει στην παρούσα συγκυρία είναι η άνευ όρων εφαρμογή των βασικών συμφωνιών που υπάρχουν με έναν δίκαιο και ισορροπημένο τρόπο».

Την πρόταση για διοργάνωση διεθνούς συνάντησης είχε επικροτήσει και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σ. Μισέλ, εκτιμώντας ότι «ήρθε ο καιρός για μια συνολική προσέγγιση και για να γίνουν σαφή βήματα προς την εξομάλυνση των σχέσεων Κοσόβου - Σερβίας».

Ο Ράμα θα πραγματοποιήσει πολυήμερη περιοδεία στα Δυτικά Βαλκάνια, ενόψει της Συνόδου που θα φιλοξενήσουν τα Τίρανα το φθινόπωρο στο πλαίσιο της «Διαδικασίας του Βερολίνου» (ετήσιων συναντήσεων που καθιερώθηκαν με πρωτοβουλία της Γερμανίας).

Η περιοδεία Ράμα άρχισε από τη Βόρεια Μακεδονία, όπου μετά από συνάντηση με τον ομόλογό του Ντ. Κοβάτσεφκσι, είπε ότι «συμφωνούμε ότι οι δύο χώρες μας δεν θα παρεκκλίνουν από την πορεία προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωσή τους και πως η Διαδικασία του Βερολίνου είναι εξαιρετικά σημαντική λόγω της ευκαιρίας για επενδύσεις και γενικά για τη βελτίωση της ζωής των πολιτών και της ανάπτυξης των κοινωνιών μας».

Κλιμακώνονται τα παζάρια μεταξύ ΗΠΑ - ΝΑΤΟ και Τουρκίας ενόψει της επικείμενης Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, με την Αγκυρα να επιδιώκει ανταλλάγματα για να εγκρίνει την ένταξη της Σουηδίας στη λυκοσυμμαχία.

Σε χτεσινή συνέντευξη από τις Βρυξέλλες, ενόψει της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους (10 και 11 Ιούλη), ο γγ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ ανακοίνωσε ότι ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν και ο Σουηδός πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον θα συναντηθούν τη Δευτέρα στο Βίλνιους.

Είχε προηγηθεί τετραμερής συνάντηση του γγ του ΝΑΤΟ με τους ΥΠΕΞ Τουρκίας, Σουηδίας και Φινλανδίας, την οποία συνάντηση ο Στόλτενμπεργκ χαρακτήρισε «εποικοδομητική», υποστηρίζοντας πως «όλοι συμφωνήσαμε ότι σημειώθηκε καλή πρόοδος, ότι η πλήρης ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ είναι προς το συμφέρον όλων των Συμμάχων και ότι η διαδικασία πρέπει να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατόν».

Είπε ακόμα ότι «εργαζόμαστε για να πετύχουμε μια θετική απόφαση στη Σύνοδο». Αν και όπως σημείωσε «η τουρκική Εθνοσυνέλευση δεν προλαβαίνει να επικυρώσει μέχρι τη Δευτέρα» το πρωτόκολλο προσχώρησης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, ανέφερε ότι «μπορούμε να έχουμε πολιτικές αποφάσεις, να διασφαλίσουμε ότι θα γίνει αυτό, και θα εργαστούμε σκληρά μέχρι τη Δευτέρα».

Τις επιφυλάξεις που παραμένουν επιβεβαίωσαν και δηλώσεις του Σουηδού ΥΠΕΞ Τ. Μπίλστρομ, ο οποίος μίλησε για «διαδικασία» για την οποία «εργαζόμαστε πολύ εντατικά», ενώ ο Τούρκος ομόλογός του, Χ. Φιντάν, είπε ότι «η Σουηδία έκανε κάποια βήματα» αλλά «οι νομικές αλλαγές θα πρέπει να γίνουν πράξη τώρα».

Σημειωτέον, νωρίτερα σουηδικό δικαστήριο έκρινε ένοχο έναν άνδρα για απόπειρα χρηματοδότησης του PKK, απέναντι στο οποίο η Αγκυρα ζητά εδώ και καιρό «πιο αποφασιστική στάση» από όλους τους «εταίρους» της.

Στο μεταξύ, «πηγές» της Ουάσιγκτον διέρρεαν χτες ότι μεταξύ άλλων διμερών συναντήσεων που ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν θα έχει στο Βίλνιους, προετοιμάζεται και συνάντηση με τον Ερντογάν. Σε αυτή, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο Μπάιντεν θα εστιάσει μεταξύ άλλων στη σημασία άμεσης διεύρυνσης της λυκοσυμμαχίας, στη συνεισφορά της Τουρκίας σε αυτό και στην ανάγκη για άμεση άρση των ενστάσεών της για την ένταξη της Σουηδίας. Το θέμα απασχόλησε και προχτεσινή συνάντηση - στον Λευκό Οίκο - του Μπάιντεν με τον Κρίστερσον, ο οποίος υπογράμμισε πως «και εμείς πιστεύουμε ότι έχουμε πράγματα να συνεισφέρουμε».

Για το θέμα συζήτησαν σε νέα τους τηλεφωνική συνομιλία και οι ΥΠΕΞ ΗΠΑ και Τουρκίας.