Από τη χθεσινή ημερίδα

Τόσο εισηγητικά όσο και μέσα από τις παρεμβάσεις αναδείχθηκε η κατάσταση στους χώρους δουλειάς που οδηγεί σε δεκάδες νεκρούς και εκατοντάδες σακατεμένους εργάτες κάθε χρόνο, μεταφέρθηκε η θετική πείρα από τις παρεμβάσεις και τους αγώνες των συνδικάτων που αποτελεί προϋπόθεση για να προστατευτεί η ζωή των εργαζομένων και τονίστηκε η ανάγκη να ενισχυθούν οι αγώνες με συγκεκριμένο πλαίσιο διεκδικήσεων και αιτημάτων ανά κλάδο, χώρο δουλειάς και συνολικά.

Την ημερίδα παρακολούθησαν ο Σωτήρης Αβραμόπουλος, υποψήφιος περιφερειάρχης Κ. Μακεδονίας με τη «Λαϊκή Συσπείρωση», και ο Βασίλης Τομπουλίδης, υποψήφιος δήμαρχος Θεσσαλονίκης με τη «Λαϊκή Συσπείρωση».

Εισηγητικά ο Θανάσης Κουτσουράς, γραμματέας του Συνδικάτου Οικοδόμων Θεσσαλονίκης, μέλος της ΕΕ του ΕΚΘ και του ΔΣ της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Οικοδόμων, ανέφερε ότι η κατάσταση στους χώρους δουλειάς στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη επιδεινώνεται, η επίθεση του κεφαλαίου για την ένταση της εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης τροφοδοτείται από την αντεργατική πολιτική της ΕΕ, των αστικών κυβερνήσεων, με αποτέλεσμα να αυξάνονται διαρκώς τα εργοδοτικά εγκλήματα.

Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και το νέο έκτρωμα Γεωργιάδη που προβλέπει την πλήρη κατάργηση του 8ωρου - 5ήμερου και έρχεται να νομιμοποιήσει τις 13 ώρες δουλειάς τη μέρα και τις 78 ώρες δουλειάς τη βδομάδα, σε πάνω από έναν εργοδότη.

Θύμισε ότι στην Ελλάδα από τις αρχές του 2000 μέχρι σήμερα ο αριθμός των νεκρών εργαζομένων ξεπερνά τους 2.200, ενώ πολλαπλάσιος είναι ο αριθμός των σακατεμένων. Οι επαγγελματικές ασθένειες θερίζουν, αλλά συνεχίζουν να μην καταγράφονται ως τέτοιες και οι εργαζόμενοι είναι αναγκασμένοι να επωμίζονται το τεράστιο κόστος για να τις αντιμετωπίσουν αλλά και να εργάζονται χωρίς να λαμβάνει μέτρα η εργοδοσία για την υγεία τους. Από το 2019 ως και το 2022 καταγράφονται 330 θανατηφόρα εργοδοτικά εγκλήματα. Από τις αρχές του 2023 ως σήμερα οι νεκροί εργαζόμενοι ξεπερνάνε τους 70, μέσα σε αυτούς και οι νεκροί σιδηροδρομικοί από το προδιαγεγραμμένο έγκλημα στα Τέμπη.

Τόνισε ότι «η ουσία του προβλήματος βρίσκεται στο κυνήγι του κέρδους από την εργοδοσία. Αυτό προϋποθέτει: Την ένταση της εκμετάλλευσης του εργαζόμενου, δηλαδή ο κάθε εργάτης να παράγει περισσότερα και γρηγορότερα, όσο το δυνατό περισσότερες ώρες και με όσο το δυνατό λιγότερο μισθό.

Αυτό σημαίνει εντατικοποίηση της δουλειάς με απάνθρωπα ωράρια, πίεση για να ολοκληρωθεί η οποιαδήποτε εργασία με υπερωρίες, κόντρα βάρδιες σε χαμηλές ή σε υψηλές θερμοκρασίες σε χώρους δουλειάς και κλάδους με μεγάλη επικινδυνότητα.

Τη μείωση του λεγόμενου μη μισθολογικού κόστους, που σημαίνει έλλειψη μέτρων υγείας και ασφάλειας στην εργασία, έλλειψη ΜΑΠ, απαρχαιωμένα μηχανήματα.

Χρηματοδότηση για νέες επενδύσεις στους εργοδότες, που σημαίνει υποχρηματοδότηση των ελεγκτικών μηχανισμών, μείωση προσωπικού στο ΣΕΠΕ, της πρωτοβάθμιας Υγείας».

Χαρακτήρισε μνημείο αντεργατικής ξεδιαντροπιάς και ασέβεια στους χιλιάδες νεκρούς και σακατεμένους εργάτες την εντολή από την Εισαγγελία Θεσσαλονίκης, με την οποία οι αρμόδιες αρχές καλούνται να μη δίνουν παραγγελία για «έρευνα αιτιών και συνθηκών εργατικών ατυχημάτων», αν αυτά εντάσσονται στην κατηγορία «ήσσονος σημασίας».

«Δεν πρόκειται να κάνουμε πίσω από τον αγώνα για την υπεράσπιση της ζωής μας, της δουλειάς και των δικαιωμάτων μας. Η συσπείρωση των εργαζομένων στα σωματεία, στον αγώνα με επίκεντρο τις σύγχρονες ανάγκες είναι μονόδρομος», κατέληξε.

«Οι 57 νεκροί συνάδελφοι διανομείς - πρόσφατα χάσαμε κι έναν συνάδελφο κούριερ στη Θεσσαλονίκη -, τα εκατοντάδες ατυχήματα, που τουλάχιστον τα παίρνουμε υπόψη ως σωματεία, γιατί πολλά θάβονται από τους εργοδότες, αποδεικνύουν πόσο επικίνδυνο είναι το επάγγελμά μας», ανέφερε ο Ηλίας Νεοχωρίτης, πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων στην «e-food» Θεσσαλονίκης.

Σημείωσε ότι η μεγαλύτερη γάγγραινα για την επικινδυνότητα, ο πιο καθοριστικός παράγοντας, είναι η εντατικοποίηση στον χώρο δουλειάς. «Ο εργοδότης θέλει να πηγαίνουν πολλές παραγγελίες γιατί όσο πιο πολλές τόσο μεγαλύτερο κέρδος θα έχει. Κι αν αυτές οι παραγγελιές πηγαίνουν και πιο γρήγορα ακόμα καλύτερα για τον ίδιο. Ετσι έχουμε την πίεση από την πλευρά της εργοδοσίας να πάει το φαγητό γρήγορα κι ο διανομέας να επιστρέψει γιατί βγαίνουν κι άλλες παραγγελίες. Η πίεση για να βγει η δουλειά φτάνει ακόμα και στη σωματική βία». Επιπλέον ανέφερε ότι στα επισιτιστικά καταστήματα οι εργοδότες δεν πληρώνουν τις βενζίνες, δίνουν μισά ένσημα, χαμηλά μεροκάματα, δεν παρέχουν ΜΑΠ. Αντίστοιχα και «στην περίπτωση του "συνεργάτη" υπάρχει πίεση για το κυνήγι του μεροκάματου και των λοιπών εξόδων και κενών ημερών που καλείται να καλύψει γιατί είναι με σύμβαση έργου. Ο freelancer είναι εκτεθειμένος διπλά καθώς δεν έχει καμία ασφάλιση, κανένα δικαίωμα», είπε.

Ο Χάρης Κυριαζίδης, πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων Τροφίμων και Ποτών Κεντρικής Μακεδονίας, μέλος του ΔΣ του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης και του ΔΣ της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Τροφίμων - Ποτών, αναφέρθηκε στη δουλειά στη βιομηχανία τροφίμων με κυρίαρχα την ορθοστασία, μονότονες επαναλαμβανόμενες κινήσεις, εναλλαγή ακραίων θερμοκρασιών, μεγάλα βάρη ακόμη και για γυναίκες, που έχουν ως αποτέλεσμα να υποφέρουν οι εργαζόμενοι από μυοσκελετικές παθήσεις, οι οποίες ποτέ δεν καταγράφονται ως επαγγελματικές ασθένειες.

«Ιδιαίτερα για τις γυναίκες εργάτριες του κλάδου, που σε πολλές επιχειρήσεις αποτελούν και την πλειοψηφία, το "μενού" περιλαμβάνει βάρη άνω των 12 κιλών σε διάρκεια και 8 ωρών πολλές φορές, μονότονες επαναλαμβανόμενες κινήσεις και μετακίνηση σε χώρους με θερμοκρασίες από τους 25 στους 47 και έπειτα στους 3 βαθμούς Κελσίου. Παρότι θα περίμενε κανείς το αντίθετο, οι γυναίκες είναι αυτές που κατά πλειοψηφία κάνουν "τη βρώμικη δουλειά" και αυτό έχει να κάνει με το ότι στην πλειοψηφία προσλαμβάνονται ως ανειδίκευτο προσωπικό, δουλεύουν με "ευέλικτες" μορφές απασχόλησης ως εποχικό προσωπικό».

Ο Φώτης Μαραντζίδης, μέλος του ΔΣ του Συλλόγου Εργαζομένων Δήμου Θεσσαλονίκης, ανέδειξε τις συνθήκες που επικρατούν στον δήμο και οδηγούν σε αύξηση των εργατικών «ατυχημάτων», με αποκορύφωμα την 3ετία 2020 - 2022 οπότε καταγράφηκαν 120 εργατικά «ατυχήματα», 1 κάθε 9 μέρες.

Οπως είπε, οι ελλείψεις προσωπικού, μηχανημάτων, εργαλείων, τα ασυντήρητα μηχανήματα και εργαλεία και η εντατικοποίηση της εργασίας είναι οι βασικές αιτίες των «ατυχημάτων». «Από τα 120 "ατυχήματα", τα 86 συνέβησαν στην υπηρεσία καθαριότητας. Μιλάμε για σπασίματα σε χέρια, πόδια, κεφάλια. Συχνά ατυχήματα στην υπηρεσία καθαριότητας έχουμε και το πρώτο εξάμηνο του 2023. Χρειάζεται να αναφέρουμε ότι σε 18 από τις 120 καταγεγραμμένες περιπτώσεις, συνάδελφοι κατά τη διάρκεια της εργασίας τους υπέστησαν ισχαιμικά και καρδιακά επεισόδια, εμφάνισαν αυξημένη αρτηριακή πίεση, ζαλάδες κ.ά.».

Ο Παναγιώτης Κολογκούνης, πρόεδρος του Συνδικάτου Εργατοϋπαλλήλων Μετάλλου και Ναυπηγοεπισκευαστικής Βιομηχανίας Κεντρικής Μακεδονίας και μέλος του ΔΣ της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργατοϋπαλλήλων Μετάλλου, σημείωσε ότι τα εργατικά «ατυχήματα» «έρχονται ως συνέπεια της "λογικής" του κεφαλαίου που βλέπει τα μέτρα ασφάλειας στους χώρους δουλειάς ως ένα κόστος που δεν επιστρέφει κέρδος και ταυτόχρονα την ανθρώπινη ζωή ως κάτι που μπορεί να θυσιάζει με ευκολία χωρίς να υφίσταται καμιά συνέπεια».

Παρουσίασε την κατάσταση στις επιχειρήσεις στην Κεντρική Μακεδονία, με την έλλειψη μέτρων προστασίας να είναι κυρίαρχη. Και πρόσθεσε ότι «στους περισσότερους εργασιακούς χώρους δεν υπάρχει γιατρός Εργασίας. Ακόμα και σε μεγάλες Βιομηχανικές Περιοχές όπως της Σίνδου ή του Κιλκίς δεν υπάρχει κάποιο ιατρικό κέντρο που να μπορεί να παράσχει πρώτες βοήθειες σε κάποιο έγκαυμα ή κάποιο κάταγμα. Αν αυτό συνδυαστεί με τις χρόνιες ελλείψεις που έχουν τα νοσοκομεία και τις ελλείψεις σε ασθενοφόρα και άλλα μέσα διακομιδής ασθενών, τότε εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι ένα ατύχημα στον χώρο εργασίας μπορεί να έχει μη αντιστρεπτές συνέπειες στην υγεία και τη ζωή ενός εργαζόμενου».

Ο Μανώλης Μανώλης, μέλος του ΔΣ του Σωματείου Μεταλλωρύχων Υπόγειων Στοών Μεταλλείων Κασσάνδρας, ανέφερε ότι από τον Δεκέμβρη του 2021 έως σήμερα, «μετράμε στον κλάδο μας 6 νεκρούς συναδέλφους μας που έχασαν τη ζωή τους την ώρα του μεροκάματου, στη Δράμα, στη Φωκίδα, στην Καβάλα και στον Εβρο. Ενώ δεκάδες είναι οι σακατεμένοι μεταλλωρύχοι από τα εργατικά "ατυχήματα" και τις επαγγελματικές ασθένειες, λόγω των ανθυγιεινών και επικίνδυνων συνθηκών που επικρατούν στους χώρους δουλειάς. (...) Δυστυχώς όμως συνάδελφοι δεν μιλάμε για ντομάτες που χάνονται αλλά για τις ζωές μας».

Περιγράφοντας τις συνθήκες δουλειάς είπε ότι μεταλλωρύχοι εργάζονται μέσα σε στοές χωρίς επαρκή αερισμό που επιβαρύνονται ακόμα περισσότερο από την κάπνα και τα χημικά, σε μη υποστηριγμένα μέτωπα, με χαλασμένα και ασυντήρητα μηχανήματα, σε διαδρομές - «ναρκοπέδια» και πολλές ακόμα επικίνδυνες καταστάσεις.

Σημείωσε πως οι κυβερνήσεις διαχρονικά «κλείνουν το μάτι» στην εργοδοσία, διαλύοντας πρακτικά τις Επιθεωρήσεις Εργασίας και Μεταλλείων. Ετσι η Επιθεώρηση Μεταλλείων Βόρειας Ελλάδας π.χ. έχει 4 επιθεωρητές για 1.000 εργοτάξια και εγκαταστάσεις του εξορυκτικού κλάδου.

Τέλος, ο Γιώργος Δούκας, Επιθεωρητης Εργασιας, αναφέρθηκε στην δραματική υποστελέχωση της υπηρεσίας, ως μια βασική παράμετρο για την ραγδαία αύξηση των εργατικών ατυχημάτων. Ενδεικτικά ανέφερε ότι στο τμήμα Επιθεώρησης Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία Α' Τομέα Θεσσαλονίκης, με τοπική αρμοδιότητα στους Δήμους Θεσσαλονίκης, Λαγκαδά, Βόλβης, Θερμαϊκού, Θέρμης, Πυλαίας-Χορτιάτη, Καλαμαριάς, καθώς και στον Δήμο Κιλκίς υπηρετούν μόλις 12 Επιθεωρητές Ασφάλειας και υγείας στην εργασία και κανένας διοικητικός υπάλληλος!