Από συζητήσεις στα γιαπιά

Από τις μέχρι τώρα εξορμήσεις και συσκέψεις στους χώρους δουλειάς αναδεικνύονται η αγωνία και το έντονο ενδιαφέρον των εργαζομένων για τα ένσημα, την ακρίβεια, τα μέτρα προστασίας, τα μεροκάματα. Επιβεβαιώνεται ότι τα αιτήματα έχουν διαμορφωθεί με βάση τις ανάγκες τους και απαντούν σε αυτές.

Ανάμεσα στις διεκδικήσεις των οικοδόμων ξεχωρίζει αυτή για την αναγνώριση και διανομή των «υπέρ αγνώστων» ενσήμων, που μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση του προβλήματος το οποίο αντιμετωπίζουν χιλιάδες εργαζόμενοι, που βρίσκονται κοντά στη σύνταξη αλλά τους λείπουν ένσημα, με αποτέλεσμα να βρίσκονται «στην κόψη του ξυραφιού» για να θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης. Ακόμα και όσοι καταφέρουν να πάρουν σύνταξη, αυτή δεν θα ξεπερνά τα κατώτατα όρια, λόγω των κενών ασφάλισης.

Το πρόβλημα αυτό αποτυπώνεται σε κάθε περιοδεία και συζήτηση στα γιαπιά μπροστά στην απεργία, ειδικά από τους μεγαλύτερους σε ηλικία οικοδόμους, αφού πολλοί είναι αυτοί που αναγκάζονται να δουλέψουν μέχρι και τα 65 και τα 66 χρόνια πάνω στη σκαλωσιά, μέσα στην παγωνιά και τον καύσωνα, με κίνδυνο για τη ζωή τους, για να καταφέρουν να εξασφαλίσουν τα ελάχιστα ένσημα για τη συνταξιοδότησή τους, δηλαδή 4.500 για μια σύνταξη λίγο μεγαλύτερη από την κατώτατη εθνική.

Χαρακτηριστικά είναι όσα μας μεταφέρει ο 58χρονος οικοδόμος Χρήστος Κυδωνόπουλος, που του λείπουν πάνω από 200 ένσημα προκειμένου να πάρει σύνταξη στα 60 του. Οπως μας λέει, τα χρόνια της κρίσης, από το 2009 μέχρι το 2017, δεν υπήρχαν δουλειές και κόλλησε ελάχιστα ένσημα. Τώρα προσπαθεί να αναπληρώσει το κενό, με τη δουλειά σε αυτήν την ηλικία να γίνεται ακόμα πιο δύσκολη. Το αίτημα για τα «υπέρ αγνώστων» ένσημα, τονίζει, μπορεί να βοηθήσει «να πάρουμε τη σύνταξη στην ώρα μας. Αλλωστε, τα ένσημα αυτά τα έχουμε δουλέψει, δεν μας τα χαρίζουν».

Τη συνθετότητα του προβλήματος μεταφέρει στον «Ριζοσπάστη» και ο Γιώργος Παπαεπαμεινώνδας, οικοδόμος στη Θεσσαλονίκη, που στα 59 του χρόνια παλεύει να βγει στη σύνταξη.

Και μας εξηγεί: «Μέχρι το 2012, οι οικοδόμοι βγαίναμε στη σύνταξη στα 58 χρόνια. Από το 2013, αυξήθηκε το όριο στα 60 χρόνια και για όσους έχουν ασφαλιστεί για πρώτη φορά μετά την 1/1/1993, πήγε στα 62 χρόνια. Μπορούμε να βγούμε στη σύνταξη με 4.500 οικοδομικά ένσημα, αν τα τελευταία 17 χρόνια έχουμε 500 οικοδομικά ένσημα. Υπάρχουν και συνάδελφοι που έχουν 4.500 ένσημα, όμως από αυτά τα οικοδομικά είναι 3.600. Σ' αυτήν την περίπτωση προϋπόθεση είναι τα τελευταία 17 χρόνια να έχουν 1.000 οικοδομικά ένσημα.

Και μιλάμε για την κατώτατη εθνική σύνταξη. Δηλαδή, για 380 ευρώ με 4.500 ένσημα ή για 413 ευρώ με 6.000 ένσημα. Αυτήν τη σύνταξη μπορούν να την εξασφαλίσουν μόνο όσοι δουλεύουν μια 20ετία σε κατασκευαστικές εταιρείες και έχουν εξασφαλισμένα τα 300 ένσημα τον χρόνο.

Η μεγάλη πλειοψηφία των οικοδόμων, που δουλεύουν στη συμβατική οικοδομή, θα βγουν στη σύνταξη με 4.500 ένσημα και με σύνταξη 380 ευρώ. Και αυτό για να το διασφαλίσουμε σημαίνει κυνήγι του μεροκάματου μια ολόκληρη ζωή. Αφού κατά μέσο όρο, κυρίως εξαιτίας των καιρικών συνθηκών, καταφέρναμε να κολλάμε 160, το πολύ 200 ένσημα τον χρόνο, στην καλύτερη περίπτωση. Τώρα με τη "μαύρη" εργασία να οργιάζει, μετά βίας μπορούμε να πιάσουμε τα 120 με 140 ένσημα τον χρόνο. Και πάλι μιλάμε για την καλύτερη περίπτωση».

Ο ίδιος ελπίζει ότι θα βγει στη σύνταξη στα 60. Εχει περίπου 5.500 ένσημα, από τα οποία τα περισσότερα είναι οικοδομικά, όμως θα πάρει τη μειωμένη σύνταξη των 380 ευρώ, που μαζί με την αναλογική και την επικουρική θα φτάσει στην καλύτερη περίπτωση να διαμορφωθεί στα 630 με 650 ευρώ.

«Τελευταία φορά που δόθηκαν τα "υπέρ αγνώστων" ήταν τη δεκαετία του '80. Στην περίπτωσή μου, αν αποδοθούν, θα μπορώ να φτάσω τα 6.000 ένσημα και να ελπίζω ότι θα πάρω λίγο καλύτερη σύνταξη. Αυτά τα ένσημα και οι εισφορές που έχουν συγκεντρωθεί όλα τα προηγούμενα χρόνια είναι δουλεμένα και πληρωμένα από τους οικοδόμους. Γι' αυτό τα διεκδικούμε», λέει.

Και μπορεί ο ίδιος να ελπίζει σε σύνταξη στα 60, αλλά υπάρχουν συνάδελφοί του, που τους λείπουν 200 ένσημα και πάνω, οπότε συνεχίζουν να δουλεύουν μέχρι τα 62 και τα 65, πάνω στη σκαλωσιά με κίνδυνο για τη ζωή τους. Αλλωστε, ο μαρτυρικός κατάλογος των θυμάτων που μετρά ο κλάδος των κατασκευών το επιβεβαιώνει.

Χαρακτηριστική είναι άλλη μια περίπτωση: 61χρονος οικοδόμος για 200 οικοδομικά ένσημα δεν μπορεί να βγει στη σύνταξη. Εχει 4.300, όλα οικοδομικά. Αν αποδίδονταν τα «υπέρ αγνώστων», θα μπορούσε να βγει στη σύνταξη. Αλλος οικοδόμος, 66 χρόνων, αναγκάζεται να δουλεύει σε πρόγραμμα δήμου (προ σύνταξης) όπου απασχολούνται ορισμένοι οικοδόμοι, για να καταφέρει να εξασφαλίσει τις προϋποθέσεις να βγει στη σύνταξη.

«Μια ζωή στο μεροκάματο για να φτάσουμε να παίρνουμε μια σύνταξη φτώχειας. Εχουμε πληρώσει αυξημένες εισφορές, έχουμε δουλέψει σκληρά. Αυτά τα χρήματα από τα "υπέρ αγνώστων", είναι δικά μας, δουλεμένα και κλεμμένα. Και το κράτος μάς κλέβει από τη μία με αυτόν τον τρόπο και από την άλλη με τις συντάξεις που δεν μας αποδίδει», σημειώνει ο Γ. Παπαεπαμεινώνδας, καλώντας τους συναδέλφους του να δώσουν μαζικό «παρών» στην απεργία.

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε σχετική Επίκαιρη Ερώτηση που κατέθεσε για το ζήτημα αυτό ο Νίκος Εξαρχος, βουλευτής του ΚΚΕ, μέλος της διοίκησης της Ομοσπονδίας Οικοδόμων και πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ιωαννίνων, ο υπουργός Εργασίας, Αδ. Γεωργιάδης, ισχυρίστηκε ψευδώς ότι τα χρήματα που έχουν συσσωρευτεί από το 1985, χωρίς να αποδοθούν στους οικοδόμους ως «υπέρ αγνώστων», χρηματοδοτούν τάχα τις συντάξεις των οικοδόμων που υποτίθεται ότι βγαίνουν νωρίτερα στη σύνταξη. Καταρχάς, με βάση τις βαριές και ανθυγιεινές συνθήκες εργασίας οι οικοδόμοι βγαίνουν αργότερα από ό,τι θα έπρεπε στη σύνταξη, ακόμα και όταν το όριο ηλικίας συνταξιοδότησής τους ήταν στα 58 έτη.

Από εκεί και πέρα, όπως αναφέρει ο Γιάννης Τασιούλας, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Οικοδόμων Ελλάδας, σήμερα ισχύει ότι όσοι οικοδόμοι μπήκαν στη δουλειά μετά την 1η Γενάρη 1993 βγαίνουν στη σύνταξη στα 62 έτη τους, όπως όλοι οι εργαζόμενοι με βαρέα ένσημα. Επίσης, με νόμο του Βρούτση, από το 2012 αυξήθηκαν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, από τα 58 στα 60, για τους οικοδόμους που ξεκίνησαν τη δουλειά πριν από το 1993. Τέλος, ο υπουργός αποκρύπτει ότι το δικαίωμα των οικοδόμων να βγαίνουν νωρίτερα στη σύνταξη δεν τους χαρίστηκε, καθώς πληρώνουν αυξημένες εισφορές (51%, έναντι 36% στους υπόλοιπους κλάδους) για να μην αναγκάζονται να εργάζονται στα 60 και στα 62 χρόνια με κίνδυνο για τη ζωή τους.

Ετσι, ο ΕΦΚΑ αν και αυξάνει τα έσοδά του, εισπράττοντας και τις εισφορές για «υπέρ αγνώστων» ένσημα που προέρχονται από πρόστιμα για αυθαίρετα κτίσματα, τακτοποιήσεις αδειών κ.λπ., την ίδια στιγμή αρνείται να αποδώσει αυτά τα ένσημα στους οικοδόμους, που σήμερα στην ουσία έχουν χάσει ένα μεγάλο μέρος του ασφαλιστικού τους βίου λόγω αυξημένης ανεργίας την προηγούμενη δεκαετία.

Επιπρόσθετα, ο Γιάννης Τασιούλας τονίζει ότι αποτελεί αντίφαση, από τη μια, η κυβέρνηση να επικαλείται πως το κράτος χρηματοδοτεί τις συντάξεις και, από την άλλη, να αρνείται να νομοθετήσει την υποχρεωτικότητα της κλαδικής ΣΣΕ, που είναι ένα από τα βασικά αιτήματα της απεργίας και αποτελεί στην πράξη μηχανισμό καταπολέμησης της εισφοροδιαφυγής, αυξάνει τα έσοδα του ασφαλιστικού φορέα, αφού μειώνεται η ψαλίδα ανάμεσα στο πραγματικό και στο δηλωθέν ένσημο. Ενα ακόμα ζήτημα ως προς τα ένσημα είναι το πρόβλημα της κλοπής τους, στο οποίο μέχρι σήμερα καμιά κυβέρνηση και κανένας ελεγκτικός μηχανισμός του ΕΦΚΑ δεν έχει δώσει λύση.

Εξίσου σημαντικό είναι το αίτημα για μέτρα υγείας και ασφάλειας στους χώρους δουλειάς καθώς ο κλάδος κατέχει τη θλιβερή πρωτιά σε εργατικά «ατυχήματα», στους τραυματισμούς και θανάτους εργατών. Χαρακτηριστικό είναι ότι από την αρχή του χρόνου 17 οικοδόμοι έχουν χάσει τη ζωή τους στο μεροκάματο και δεκάδες έχουν τραυματιστεί, ως αποτέλεσμα της εντατικοποίησης, των ανύπαρκτων μέτρων προστασίας και των μηδαμινών ελέγχων από την Επιθεώρηση Εργασίας. Σε αυτό το πλαίσιο οι εργοδότες έχουν τα χέρια τους λυμένα να επιβάλλουν δουλειά ήλιο με ήλιο, αξιοποιώντας άλλωστε και τον πρόσφατο αντεργατικό νόμο που επιτρέπει μέχρι και 13 ώρες δουλειά τη μέρα!

Στην ανάγκη να αντιμετωπιστεί έως έναν βαθμό η ακρίβεια που κατατρώει τα μεροκάματα απαντά το αίτημα για υπογραφή εργοταξιακών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας με αυξήσεις σε όλα τα μεροκάματα πάνω από το ύψος των κατώτατων μεροκάματων της κλαδικής σύμβασης και πάνω από τα μεροκάματα που ήδη καταβάλλονται. Γι' αυτό το ζήτημα η Ομοσπονδία με τα συνδικάτα της θα δυναμώσουν την παρέμβαση στις μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες και τους μεγαλοεργολάβους για να υπογραφούν εργοταξιακές, διμερείς συμφωνίες κατά εργοτάξιο, εταιρεία, χώρο δουλειάς και κατά νομό.

Ακόμα η απεργία θέτει το αίτημα για έκτακτο επίδομα για τους πλημμυροπαθείς οικοδόμους και τους εργαζόμενους στα συναφή επαγγέλματα.