Τα τραγικά κενά και οι ελλείψεις όσον αφορά την προστασία των γυναικών και των παιδιών τους από τη βία και την κακοποίηση φέρνει εκ νέου στο προσκήνιο η πρόσφατη γυναικοκτονία στη Σαλαμίνα. Λίγες μόνο μέρες μετά την Παγκόσμια Μέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών (25η Νοέμβρη), μια 43χρονη γυναίκα, μητέρα ενός 15χρονου παιδιού, έπεσε την περασμένη Δευτέρα νεκρή από τα πυρά του 71χρονου συντρόφου της. Στον απόηχο των κυβερνητικών διακηρύξεων για «μηδενική ανοχή» απέναντι στη βία, η πραγματικότητα ήρθε να αποδείξει ότι οι γυναίκες μένουν στην ουσία αβοήθητες στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν από τη βία που αντιμετωπίζουν μέσα στο πλαίσιο της οικογένειας και της συντροφικής σχέσης.

Της δολοφονίας είχε προηγηθεί βίαιη επίθεση, την οποία η 43χρονη κατήγγειλε στην αστυνομία. Ο δράστης είχε καταδικαστεί και παλιότερα για ενδοοικογενειακή βία. Μετά την καταγγελία, δεν εντοπίστηκε στο πλαίσιο του αυτοφώρου, όπως δυστυχώς συμβαίνει στις περισσότερες ανάλογες περιπτώσεις. Το θύμα έφυγε από το Τμήμα με ...συστάσεις να μετακομίσει από το σπίτι της και να ενεργοποιήσει το λεγόμενο «panic button» αν βρεθεί σε κίνδυνο. Τίποτα από αυτά όμως δεν στάθηκε αρκετό για να την προστατεύσει. Ο 71χρονος την εντόπισε στο σπίτι της μητέρας της - καθόλου δύσκολο να τη βρει - και πάτησε τη σκανδάλη πολύ πριν η ίδια προλάβει να ενεργοποιήσει το «κουμπί κινδύνου» στο κινητό της. Αλλά ακόμα κι αν το πατούσε, πώς θα μπορούσε να σώσει τη ζωή της, όταν ο δράστης τη σημάδευε ήδη με το όπλο;

Το σκηνικό έχει δυστυχώς επαναληφθεί: Τον Αύγουστο του 2002 μια γυναίκα είχε δολοφονηθεί στη Ζάκυνθο από τον εν διαστάσει σύζυγό της λίγη ώρα αφού τον κατήγγειλε στην αστυνομία για βιαιοπραγία σε βάρος της. Σε προηγούμενη μάλιστα καταγγελία, ο δράστης είχε συλληφθεί και είχε αφεθεί ελεύθερος με τον περιοριστικό όρο να μην μπορεί να πλησιάσει τη σύζυγό του σε απόσταση μικρότερη των 100 μέτρων. Οσο για την τακτική δικάσιμο, αυτή είχε οριστεί 9 μήνες μετά την καταγγελία. Στο μεταξύ, η γυναίκα είχε δολοφονηθεί.

Αλλά και τον περασμένο Νοέμβρη, ο 23χρονος που συνελήφθη τελικά για τουλάχιστον τέσσερις επιθέσεις σε γυναίκες στην περιοχή των Εξαρχείων, αποδείχθηκε επίσης γνώριμος στις αρχές: Είχε συλληφθεί τον Αύγουστο του 2022 και είχε κριθεί προφυλακιστέος ως κατηγορούμενος για απόπειρα βιασμού. Ωστόσο συμπληρώθηκε το 12μηνο της προφυλάκισης δίχως να δικαστεί και αφέθηκε ελεύθερος, με τον περιοριστικό όρο να παρουσιάζεται τρεις φορές τον μήνα στο Αστυνομικό Τμήμα του τόπου διαμονής του. Αν και ο όρος δεν τηρήθηκε, ο ίδιος δεν αναζητήθηκε από τις αρχές...

Η νέα γυναικοκτονία επιβεβαιώνει με τραγικό τρόπο την έλλειψη υποδομών που θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν την άμεση προστασία και βοήθεια στις γυναίκες που υφίστανται βία και κακοποίηση. Είναι ενδεικτικό ότι πανελλαδικά λειτουργούν μόνο 19 Ξενώνες Φιλοξενίας, στο πλαίσιο του δικτύου δομών της Γενικής Γραμματείας Ισότητας. Ακόμα και στους λιγοστούς αυτούς ξενώνες, τα επείγοντα περιστατικά που χρήζουν άμεσης φιλοξενίας δεν μπορούν να καλυφθούν. Προϋπόθεση για να γίνει μια γυναίκα δεκτή είναι να ολοκληρώσει προηγουμένως μια σειρά από ιατρικές εξετάσεις στις δημόσιες δομές Υγείας, αντιμετωπίζοντας τη μακρά αναμονή που συνεπάγεται η υποστελέχωση νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας. Το αποτέλεσμα είναι η καθυστέρηση να παρατείνει την παραμονή στο βίαιο περιβάλλον κι έτσι να θέτει σε κίνδυνο την υγεία, ακόμα και τη ζωή των γυναικών, όπως τραγικά αποδεικνύεται με την πρόσφατη δολοφονία.

Αντίστοιχα, στα 44 Συμβουλευτικά Κέντρα η αναμονή για ένα ραντεβού μπορεί να ξεπερνά τον έναν μήνα. Σε ολόκληρη την Αττική λειτουργούν Συμβουλευτικά Κέντρα μόνο σε 8 από τους 66 δήμους, ενώ σε ολόκληρες Περιφερειακές Ενότητες, όπως της Ανατολικής Αττικής, δεν υπάρχει ούτε μία τέτοια δομή.

Στο παραπάνω φόντο, οι διεκδικήσεις για ένα εκτεταμένο δίκτυο δημόσιων και δωρεάν υπηρεσιών, με γενναία κρατική χρηματοδότηση και μόνιμο προσωπικό, έχουν επείγοντα χαρακτήρα. Είναι επιτακτική ανάγκη να δημιουργηθούν ξενώνες φιλοξενίας για τις κακοποιημένες γυναίκες και τα παιδιά τους στα αστικά κέντρα και στην περιφέρεια, να αντιμετωπιστούν οι χρονοβόρες διαδικασίες με άμεση, δωρεάν προσωρινή φιλοξενία σε ασφαλές περιβάλλον με μοναδική προϋπόθεση τη σύμφωνη γνώμη της καταγγέλλουσας.

Είναι κρίσιμη επίσης η δημιουργία ενός ενιαίου και εκτεταμένου δικτύου κρατικών κοινωνικών υπηρεσιών και υποδομών για την πρόληψη της βίας και την ολόπλευρη και δωρεάν στήριξη των κακοποιημένων γυναικών, χωρίς καμία εμπλοκή ΜΚΟ και ιδιωτών, με γενναία χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό, μόνιμο και επαρκές προσωπικό. Αυτά είναι τα ελάχιστα που οφείλει να κάνει το κράτος - αντί για ευχολόγια και κροκοδείλια δάκρυα μετά από κάθε νέο περιστατικό - για να προστατέψει τις κακοποιημένες γυναίκες, σε μια κοινωνία όπου η ανισοτιμία, οι οικονομικοί και κοινωνικοί καταναγκασμοί αποτυπώνονται τόσο στην πολύμορφη βία κατά των γυναικών, όσο και στα εμπόδια που αντιμετωπίζουν στο να την καταγγείλουν και να έχουν την αναγκαία φροντίδα, με ευθύνη του κράτους.