RIZOSPASTIS

Η κακοποιημένη γυναίκα αντιμετωπίζει προβλήματα που χρειάζονται άμεση αντιμετώπιση, κυρίως στέγη, σταθερό εισόδημα, ιατρική περίθαλψη, νομική αρωγή, ασφάλεια και προστασία της ίδιας και των παιδιών της. Η εξασφάλισή τους είναι σημαντικός παράγοντας για την απόφασή της να απεγκλωβιστεί από τη βίαιη σχέση.

Η γυναίκα που προσπαθεί να ξεφύγει πρέπει να περάσει και να ξαναπεράσει από μια σειρά υπηρεσιών: Νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας, Κέντρο Ψυχικής Υγείας, ιατροδικαστικές υπηρεσίες, κοινωνικές υπηρεσίες δήμων, αστυνομία και εισαγγελικές αρχές, δικηγόρους, συμβουλευτικό κέντρο, ξενώνα κ.λπ.

Σε αυτό το κουβάρι πρέπει η ίδια να βρει την άκρη, με κίνδυνο συχνά για τη ζωή της. Η υποχρηματοδότηση και υποστελέχωση των συμβουλευτικών κέντρων για τις κακοποιημένες γυναίκες δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο την ολόπλευρη στήριξη γυναικών και παιδιών.

Είναι χαρακτηριστικό ότι: Η χρηματοδότηση για τα 44 συμβουλευτικά κέντρα, τους 19 ξενώνες και την τηλεφωνική γραμμή SOS 15900 - η οποία εξαρτάται από ευρωπαϊκά προγράμματα με ημερομηνία λήξης - για την οκταετία 2015-2023 ήταν κάτι λιγότερο από 1,5 εκατ. ευρώ.

Η λίστα αναμονής για ψυχολογική υποστήριξη μπορεί να ξεπερνά τον 1 μήνα σε αρκετά συμβουλευτικά κέντρα, καθώς υπάρχουν μόνο σε 8 από τους 66 δήμους της Αττικής. Ολόκληρες περιφερειακές ενότητες, όπως της Ανατολικής Αττικής, των Νοτίων, δεν έχουν ούτε μία τέτοια δομή.

Παρά την προσπάθεια των εργαζομένων στα Συμβουλευτικά Κέντρα, δεν μπορούν να ανταποκριθούν στην ολόπλευρη προστασία των παιδιών των κακοποιημένων γυναικών. Ενώ οι τραγικές ελλείψεις σε δημόσιες και δωρεάν παιδοψυχιατρικές μονάδες συνοδεύονται από την υποκατάσταση της κρατικής ευθύνης για την παιδική προστασία σε ΜΚΟ, που παίρνουν και το μεγαλύτερο μερίδιο της χρηματοδότησης.

Πανελλαδικά υπάρχουν μόνο 19 ξενώνες φιλοξενίας. Προϋπόθεση για να γίνει μια γυναίκα δεκτή σε ξενώνα είναι μια σειρά ιατρικές εξετάσεις, τις οποίες καλείται να συγκεντρώσει μόνη, προσκόπτοντας και πάλι στην υποστελέχωση των Κέντρων Υγείας και Ψυχικής Υγείας. Αποτέλεσμα είναι να υπάρχουν καθυστερήσεις που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία και τη ζωή της, παρατείνοντας την παραμονή της στο βίαιο περιβάλλον.

Η γραμμή SOS 15900 λειτουργεί μόνο με 10 άτομα προσωπικό, που δουλεύουν επί χρόνια με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, καλύπτοντας την 24ωρη λειτουργία, 365 μέρες τον χρόνο, με τραγικές ελλείψεις και σε διερμηνείς.

Είναι ανύπαρκτα εξειδικευμένα κέντρα - καταφύγια για τις γυναίκες θύματα βιασμού και σεξουαλικής βίας, που θα παρέχουν άμεσα δημόσιες και δωρεάν υπηρεσίες, όπως η ιατροδικαστική εξέταση, η νομική συνδρομή, η ψυχολογική βοήθεια από μόνιμο ειδικευμένο προσωπικό.

Η συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών που απευθύνονται στα συμβουλευτικά κέντρα ανήκουν σε λαϊκές οικογένειες και συναντούν σοβαρά οικονομικά και κοινωνικά εμπόδια στην προσπάθεια να σταθούν στα πόδια τους. Το μεγαλύτερο εμπόδιο είναι η εργασιακή ανασφάλεια και η οικονομική εξάρτηση από τον θύτη.

Ωστόσο, το κράτος, αντί να εξασφαλίσει το δικαίωμα στη μόνιμη και σταθερή εργασία με αξιοπρεπές εισόδημα, παρουσιάζει ως λύση την ένταξή τους σε ολιγόμηνα και κακοπληρωμένα προγράμματα κατάρτισης, που κι αυτά καλύπτουν μόνο ένα ποσοστό των άνεργων γυναικών που απευθύνονται στα Συμβουλευτικά Κέντρα.

Τελικά, πολλές φορές, αντί να υποστηρίζεται η κακοποιημένη γυναίκα επαναθυματοποιείται, με τη διαχρονική ευθύνη να βαραίνει όλες τις κυβερνήσεις για την υποχρηματοδότηση των ελάχιστων υπηρεσιών πρόληψης και στήριξης, στη βάση των γενικότερων περικοπών σε κοινωνικές δαπάνες με το κριτήριο του κόστους - οφέλους για το εχθρικό, αντιλαϊκό κράτος.

Στην πραγματικότητα, αυτό που απαιτείται είναι ένα ενιαίο και εκτεταμένο δίκτυο κρατικών κοινωνικών υπηρεσιών και υποδομών για την πρόληψη της βίας κατά των γυναικών και την ολόπλευρη και δωρεάν στήριξη των κακοποιημένων γυναικών. Χωρίς καμία εμπλοκή ΜΚΟ, ιδιωτών, Εκκλησίας κ.λπ.

Η χρηματοδότηση για τη λειτουργία αυτού του δικτύου, αλλά και η δημιουργία νέων δομών - δηλαδή συμβουλευτικών κέντρων, ξενώνων και άλλων - πρέπει να είναι αποκλειστικά κρατική ευθύνη, από τον κρατικό προϋπολογισμό, με γενναία αύξηση στο ύψος των σύγχρονων αναγκών.

Το μόνιμο προσωπικό είναι βασική προϋπόθεση για να αναπτυχθεί η σχέση εμπιστοσύνης της κακοποιημένης γυναίκας με τους ψυχολόγους, τους κοινωνικούς λειτουργούς, άλλους επαγγελματίες. Αρα, απαιτούνται προσλήψεις μόνιμου προσωπικού όλων των αναγκαίων ειδικοτήτων, μονιμοποίηση των συμβασιούχων και κατάργηση των ελαστικών σχέσεων εργασίας. Ταυτόχρονα, υπάρχει ανάγκη για δωρεάν επιμόρφωση του προσωπικού όλων των εμπλεκόμενων υπηρεσιών.

Απαιτείται γενναία κρατική χρηματοδότηση για τη λειτουργία και τη δημιουργία εξειδικευμένων, δημόσιων και δωρεάν δομών για τη θεραπεία του τραύματος, οι οποίες σήμερα είναι παντελώς ανύπαρκτες. Για τη δημιουργία ξενώνων για τις κακοποιημένες γυναίκες και τα παιδιά τους, στα αστικά κέντρα και στην περιφέρεια.

Να αντιμετωπιστούν οι χρονοβόρες διαδικασίες με άμεση, δωρεάν προσωρινή φιλοξενία σε ασφαλές περιβάλλον με μοναδική προϋπόθεση τη σύμφωνη γνώμη της καταγγέλλουσας.

Αναδεικνύεται ακόμα η ανάγκη για αυτό που η ΟΓΕ προτάσσει στις διεκδικήσεις της δεκαετίες τώρα, δηλαδή ένα αποκλειστικά δημόσιο, δωρεάν σύστημα Υγείας, με έμφαση στην πρόληψη και την πρωτοβάθμια φροντίδα. Με πυρήνα το Κέντρο Υγείας, με μόνιμο προσωπικό όλων των ειδικοτήτων, με σύγχρονο εξοπλισμό, με απολύτως δωρεάν κάλυψη όλων των αναγκών, όλο το 24ωρο, 365 μέρες τον χρόνο.

Οχι μόνο η στήριξη των κακοποιημένων γυναικών αλλά και η πρόληψη χρειάζεται να στηρίζεται σε ένα δίκτυο κοινωνικών υπηρεσιών και υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, που θα διασυνδέονται με την οικογένεια, τα σχολεία, τις σχολές, τους βρεφονηπιακούς σταθμούς, τους τόπους δουλειάς, άθλησης, τα γηροκομεία κ.ά.

Που να αποτελούν ένα επιτελείο συνεργαζόμενων υπηρεσιών, το οποίο θα μελετά, θα καταγράφει, θα σχεδιάζει και θα εφαρμόζει προγράμματα και υπηρεσίες για το σύνολο του πληθυσμού, με εξειδίκευση σε ομάδες, όπως οι νέοι και οι νέες στην προεφηβική και εφηβική ηλικία.

Τμήμα του πρέπει να είναι και το Κέντρο Ψυχικής Υγείας, με βασική προτεραιότητα την πρόληψη σε όλα τα επίπεδα, σε όλες τις κοινωνικές δραστηριότητες, με ανάπτυξη ειδικής υπηρεσίας, με ομάδα επιστημόνων ώστε να παρακολουθεί ιδιαίτερα την ψυχική, σωματική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών, των εφήβων, των νέων.

Εγκαιρα να παρέχει συμβουλευτική και ψυχολογική στήριξη, να εντοπίζει προβλήματα, να παρεμβαίνει έγκαιρα. Να οργανώνει προγράμματα πρόληψης και αντιμετώπισης της βίας κατά των γυναικών σε σχολεία, σε πανεπιστήμια, σε συνεργασία με άλλους επιστημονικούς, κρατικούς φορείς.