Σε 20 μέρες, η Οπερα «έχασε» τέσσερα στελέχη, που υπηρέτησαν το Θέατρο με αυταπάρνηση για δεκαετίες. Την σοπράνο Βίκυ Δανιήλ, τη μέτζο - σοπράνο Λίνα Τέντζερη, τη σοπράνο Αλεξάνδρα Ματθαιουδάκη και τον μπάσο Παύλο Σαμψάκη.

Στις 11 Νοέμβρη 2023 «έσβησε» η παλαίμαχη «κορίστα» (χορωδός) Βίκυ Δανιήλ. Μια πολύ ωραία φωνή και πανέμορφη γυναίκα, η Δανιήλ σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών και στην Ιταλία. Πρωτόπαιξε στη Λυρική στα 1988, παραμένοντας ως το 2011. Ηταν μέλος της Χορωδίας της εμφανιζόμενη και ως σολίστ, όπως στον βερντιανό «Μάκβεθ» (1988, Ακόλουθος της Λαίδης Μάκβεθ), στον «Μαγικό Αυλό» (1990, Βασίλισσα της Νύχτας), στην «Κατερίνα Ισμαήλοβα» του Σοστακόβιτς (1996, Μία Κατάδικος), στον «Τροβατόρε» (2003, Ινές) και τον «Ναμπούκκο» του Βέρντι (1997, Αννα) κ.λπ., με μαέστρους τους Παρίδη, Κολάση, Μπαλτά, Καρυτινό και πολλούς ακόμη.

Η Δανιήλ ήταν μια πολύ μορφωμένη συνάδελφος, «Κυρία» σε όλα της, ευγενής, η οποία δεν «μάσαγε» τα λόγια της μπροστά σε κανέναν, σωστή κοκέτα πάντοτε ερχόμενη στο Θέατρο - από μικρός θυμάμαι τα καπέλα της και την αύρα της ενώ διέσχιζε την είσοδο του Θεάτρου σαν αερικό - η οποία με τίμησε με τη φιλία της από τα πρώτα μου καλλιτεχνικά βήματα προ 25ετίας. Το γέλιο της ακόμη αντηχεί στ' αυτιά μου, το ιδιαίτερο «τίμπρο» της φωνής της και κάθε της συμβουλή.

Ούτε είκοσι μέρες μετά, όμως, στις 29 Νοέμβρη, το πρωτόγνωρο τριπλό «φευγιό» των Τέντζερη, Ματθαιουδάκη και Σαμψάκη, που λάμπρυναν τη σκηνή επί 40 συνολικά χρόνια, συγκλόνισε τη Λυρική.

Η γεννημένη στον Τύρναβο Λίνα Τέντζερη τελείωσε το Εθνικό Ωδείο (1977, τάξη Αντ. Καλαϊτζάκη) με άριστα, Α' βραβείο και αριστείο εξαιρετικής επιδόσεως. Μετεκπαιδεύτηκε στη διάσημη Μουσική Ακαδημία Κιτζάνα της Σιένα (Ιταλία) και στο Τρεβίζο με τον μαέστρο και συνθέτη Ετόρε Καμπογκαλιάνι (δάσκαλο μεταξύ άλλων μερικών από τους μεγαλύτερους τραγουδιστές του 20ού αι., όπως των Ρενάτα Τεμπάλντι, Μιρέλα Φρένι, Ρενάτα Σκότο, Παβαρότι, Ρουτζέρο Ραϊμόντι, Κάρλο Μπεργκόντζι κ.ά.) και έναν από τους σημαντικότερους δασκάλους της Ευρώπης, τον Μαρτσέλο ντελ Μόνακο αντίστοιχα. Η Τέντζερη κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στον διαγωνισμό «Πάολο Νέλια» και εμφανίσθηκε σε πολλά ρεσιτάλ και παραστάσεις σε όλη την Ευρώπη, και την Ελλάδα. Αξιομνημόνευτα εκείνο με την Νέλλη Σεμιτέκολο στην ΕΡΑ (1983) με ισπανικά έργα και με τη Συμφωνική της ΕΡΤ υπό τον Δημήτρη Αγραφιώτη (1991).

Στη Λυρική πρωταγωνίστησε επί εικοσαετία (1979 - 1999) σε 35 παραγωγές, συμπεριλαμβανομένων 18 οπερών και 1 οπερέτας. Ερμήνευσε τους κύριους ρόλους της μεσοφώνου στα βερντιάνικα έργα «Τροβατόρε», «Χορός Μεταμφιεσμένων», «Ναμπούκκο» και «Ριγκολέτο», στον «Βέρθερο» και τον «Δον Κιχώτη» του Μασνέ, στην «Καβαλερία Ρουστικάνα» (Μασκάνι), στη «Νυχτερίδα» του Γ. Στράους II (Πρίγκιψ Ορλόφσκι), στην «Ηλέκτρα» του Θεοδωράκη (Κλυταιμνήστρα) κ.α., ενώ εργάστηκε και στην ψηφιοποίηση του Αρχείου και τη Διεύθυνση Ανάπτυξης της ΕΛΣ. Τραγούδησε επίσης σε πολλά θρησκευτικά έργα συνεργαζόμενη με όλες τις ελληνικές ορχήστρες και μαέστρους όπως: Παρίδης, Κολάσης, Χωραφάς, Μ. Καρύδης, Αλέξ. Συμεωνίδης, Φιδετζής, Μπαλτάς, Καρυτινός κ.ά. Δίδασκε επίσης σε διάφορα ωδεία.

Επρόκειτο για μια «λεπτή» κυρία στη συμπεριφορά της, είχε ένα αβίαστο βιμπράτο, μια γλυκιά φωνή με μεγάλες φράσεις στο τραγούδι της και μια ευκολία σε όλη την γκάμα της.

Η Θεσσαλονικιά Αλεξάνδρα Ματθαιουδάκη, εγγονή του αείμνηστου μαέστρου, συνθέτη και διευθυντή του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, Βασιλείου Θεοφάνους, αποφοίτησε από το Ωδείο Αθηνών και τη Βασιλική Ακαδημία του Λονδίνου (τάξεις: Κικής Μορφονιού και Βέρα Ρόζα αντίστοιχα) και παρακολούθησε σεμινάρια με την Σβάρτσκοπφ και την Γιούρινατς, ενώ μελέτησε ρεπερτόριο και με τον Τζων Μοδινό. Από πάρα πολύ μικρός που την θυμάμαι, μαθήτρια της μητέρας μου στο υποχρεωτικό πιάνο, δεν την είδα ούτε μία φορά να μη γελάει με την καρδιά της. Ακόμη και στις διάφορες δυσκολίες που πέρναγε κατά καιρούς.

Υπήρξε στέλεχος της Οπερας της Πόλης του Λονδίνου, τραγουδώντας Ντόνα Αννα («Ντον Τζοβάνι») και Μικαέλα («Κάρμεν») μεταξύ άλλων, έδωσε πολλά ρεσιτάλ σε Αγγλία, Σουηδία, Γερμανία, Πράγα, Ελλάδα κ.α., ενώ στη Λυρική συμμετείχε σε πάμπολλα ανεβάσματα επί 32 χρόνια (1989 - 2011) εμφανιζόμενη σε πάνω από 20 παραγωγές της σε ένα μεγάλο ρεπερτόριο, από τον «Χάνσελ και Γκρέτελ» του Χούμπερντινγκ έως τον «Γυρισμό» του Κουνάδη, την «Χριστίνα» του Σακελλαρίδη και τους «Απάχηδες των Αθηνών» του Χατζηαποστόλου, ενσαρκώνοντας την Αρετούσα με αφάνταστο «μπρίο». Επαιξε, μεταξύ άλλων, διάφορους ρόλους στα έργα: «Μαγικός Αυλός» (Μότσαρτ), «Αδριανή Λεκουβρέρ» (Τσιλέα), «Θαΐς» (Μασνέ), «Μέντιουμ» (Μενότι), «Πονηρή Αλεπουδίτσα» (Γιάνατσεκ) κ.λπ. υπό τη μπαγκέτα των Κολάση, Α. Πυλαρινού, Μπαλτά, Μάριο Περούζο, Καρυτινού, Βουδούρη, Πέτρου κ.ά.

Ηταν ένας γλυκύτατος άνθρωπος, μα πολύ πονεμένος δυστυχώς από ορισμένους ιθύνοντες.

Τέλος, ο χορωδός και σολίστ Παύλος Σαμψάκης, με το αναπάντεχο «φευγιό» του που τάραξε όλους μας, νεότερος όλων γαρ και εν δυνάμει αθλητής. Θα μπορούσαμε να χωρέσουμε τον χαρακτήρα του στα λόγια του δασκάλου του στο Ωδείο του Νάκα, Γιώργου Ζερβάνου, όταν ξεκίνησε να σπουδάζει τραγούδι, όπως έγραψε η σύζυγός του και συμμαθήτριά του τότε: «Θαυμάστε τη φωνή του Παύλου, το φραζάρισμά του, το ωραίο τραγούδι που κάνει, το ήθος του και την ομορφιά του...». Ετσι τον θυμάμαι κι εγώ, απλό, πράο, ειλικρινή στο βλέμμα του και ευθυτενή.

Ο Σαμψάκης, αδερφός επίσης τραγουδιστή όπερας, παλιού χορωδού της Λυρικής και λαμπρού επιστήμονα ιατρού ΩΡΛ, και ανιψιός του άλλοτε «εξάρχοντος» βιολονίστα Δημήτρη Βράσκου, πήρε δίπλωμα από το Σύγχρονο Ωδείο (τάξη Γ. Ζερβάνου) και αποφοίτησε από το ΤΕΙ Αθήνας, Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων. Εμφανίσθηκε ως σολίστ με τη Συμφωνική του Βόλου στο «Ρέκβιεμ» του Φορέ, συμμετείχε στην ηχογράφηση της «Αντιγόνης» του Θεοδωράκη και στην πανελλήνια πρώτη της «Ολυμπιάδος» του Βιβάλντι (Αλκανδρος). Υπήρξε μέλος της Χορωδίας της Λυρικής από το 1991 και από το 1997 εμφανιζόταν και ως σολίστ σε δεκάδες έργα και αμέτρητες παραστάσεις. Μερικά από αυτά είναι: «Μποέμ», «Τόσκα» και «Τζάνι Σκίκι» (Πουτσίνι), «Τραβιάτα», «Ναμπούκκο», «Μάκβεθ» και «Οθέλλος» του Βέρντι, «Φεδώρα» (Τζορντάνο), «Η Εύθυμη Χήρα» (Λέχαρ), «Η Κυρά Φροσύνη» (Καρρέρ) κ.λπ.

Ολοι τους υπήρξαν αγωνιστές της ζωής και στις πλάτες τους μαζί με άλλους «εργάτες» καλλιτέχνες, σήκωσαν και ανέβασαν ψηλότερα την Τέχνη μας, με το κοινό να τους χαρίζει πάντα το ζεστό του χειροκρότημα. Ως τέτοιους θα τους θυμόμαστε κι εμείς. Απλούς, ταπεινούς, ευγενείς, συνεπείς και ψηλούς στο μπόι της υψίστης των Τεχνών. Της Μουσικής.

ΥΓ: Φυσικά, η Τέχνη, η μουσική και ο κόσμος της δεν αποκόβονται ποτέ από την κοινωνία και τα δεινά της. Απόδειξη, το ζωηρό, θερμό και παρατεταμένο χειροκρότημα και τα «μπράβο» του κοινού της «Σκάλας» του Μιλάνου, στη γενική πρόβα του χριστουγεννιάτικου κοντσέρτου της, στις 23 Δεκέμβρη 2023, υπό τη διεύθυνση του Ντάνιελ Χάρντινγκ, όπου ακτιβιστές έριξαν πανό που έγραφε «Σταματήστε να βομβαρδίζετε τη Γάζα» και το θέατρο γέμισε με μορφή «flashmob» σημαίες ειρήνης και παλαιστινιακές, ενώ φώναζαν να σταματήσει η Γενοκτονία της Γάζας, να λήξουν οι πόλεμοι στο Τσαντ, στην Ουκρανία, στο Κονγκό και την Αιθιοπία και το κοινό κάλυπτε τα συνθήματα ειρήνης με τις επευφημίες και το χειροκρότημά του.

«STOP le bombe, STOP al Genocidio di GAZA», φώναξαν.