Προσηλωμένη στην υλοποίηση των απαιτήσεων του κεφαλαίου και της ΕΕ, η κυβέρνηση ανέβασε στη διαβούλευση το νομοσχέδιο για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, επιστρατεύοντας παράλληλα όλα τα μέσα, από το «καρότο» της διαφήμισης με διάφορες καλολογίες, μέχρι την καταστολή και τη συκοφάντηση των αγώνων των φοιτητών.

Το νομοσχέδιο έχει τίτλο «Ενίσχυση του Δημόσιου Πανεπιστημίου - Πλαίσιο λειτουργίας μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων» (απαλείφθηκε ο αρχικός ψευδεπίγραφος τίτλος περί «ελεύθερου» πανεπιστημίου) και θα μείνει στη διαβούλευση μέχρι τις 18 Φλεβάρη, έχοντας ήδη από τις πρώτες ώρες αρχίσει να συγκεντρώνει δεκάδες αρνητικά σχόλια.

Απελπιστικά μόνη, παρ' όλη την ουσιαστική συναίνεση που της παρέχουν ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, η κυβέρνηση έχει ήδη χάσει «από τα αποδυτήρια». Το αντιδραστικό νομοθέτημα έχει απορριφθεί αμετάκλητα από την πλειοψηφία των φοιτητικών συλλόγων και όλη την εκπαιδευτική κοινότητα, που εδώ και 5 βδομάδες, μέσα από μαζικές συλλογικές διαδικασίες, οργανώνουν τον δίκαιο αγώνα τους, διεκδικώντας αποκλειστικά δημόσιες και δωρεάν σπουδές, πτυχία με αξία, δουλειά με δικαιώματα.

Γιατί είναι εμφανές ότι είναι ένα νομοσχέδιο άδικο, που εξαρτά ακόμα περισσότερο την πρόσβαση στην Ανώτατη Εκπαίδευση από το πορτοφόλι, εμπορευματοποιεί περαιτέρω τα δημόσια πανεπιστήμια και ενισχύει τη λειτουργία τους με επιχειρηματικά κριτήρια. Ενα νομοσχέδιο που τα μεγάλα και τα σημαντικά ζητήματα που ενδιαφέρουν τους φοιτητές, τους διδάσκοντες, τους μαθητές, τη λαϊκή οικογένεια, δεν τα αντιμετωπίζει, δεν απαντά στις δικές τους ανάγκες.

Το νομοσχέδιο καταργεί τον ενιαίο τρόπο εισαγωγής στα πανεπιστήμια, ορίζοντας ξεκάθαρα ως κριτή για το ποιος θα μπαίνει στα ιδιωτικά πανεπιστήμια το πορτοφόλι της οικογένειας. Ετσι, από τη μια, για την εισαγωγή στο δημόσιο πανεπιστήμιο θα υπάρχουν πολλαπλές εξετάσεις και αφόρητη πίεση, με τους βαθμούς όλων των τάξεων του Λυκείου να μετρούν για την πρόσβαση (όπως έχει δηλώσει η κυβέρνηση ότι θα κάνει με το Εθνικό Απολυτήριο). Ενώ, από την άλλη, για την εισαγωγή στο ιδιωτικό πανεπιστήμιο θα υπάρχουν πολλαπλές επιλογές, με μούφα ΕΒΕ ή μέσω διεθνών και επί πληρωμή απολυτηρίων (όπως είναι το International Baccalaureate - IB που στη χώρα μας παρέχουν με ξεχωριστό πρόγραμμα σπουδών και πανάκριβα δίδακτρα λίγα μεγάλα ιδιωτικά σχολεία)... αρκεί να ξεπερνά ο υποψήφιος-α την ελάχιστη βάση πληρωμής.

Παράλληλα, ισοπεδώνει την αξία των πτυχίων, αφού οι 3ετείς σπουδές ιδιωτικών πανεπιστημίων και κολεγίων θα έχουν αντίστοιχη ακαδημαϊκή και επαγγελματική αναγνώριση με τα πτυχία των 4ετών, 5ετών σπουδών των δημόσιων ελληνικών πανεπιστημίων. Αναφορικά με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια αυτό είναι ξεκάθαρο από το νομοσχέδιο, ενώ για τα κολέγια θα συμβεί το ίδιο μέσω της επικύρωσης της Σύμβασης της Λισαβόνας. Η έκρηξη της πολυκατηγοριοποίησης πανεπιστημίων, πτυχίων και αποφοίτων στο ίδιο αντικείμενο μεγαλώνει κι άλλο την απόσταση του πτυχίου από το επάγγελμα και θα οδηγεί να συμπιέζονται τα εργασιακά δικαιώματα όλων προς τα κάτω.

Οσο για το επιχείρημα ότι με την έλευση ξένων πανεπιστημίων θα ανακοπεί η φυγή για σπουδές στο εξωτερικό, δεν ισχύει. Γιατί αυτός που έχει τα χρήματα και τη διάθεση να σπουδάσει σε μια άλλη χώρα θα το κάνει και πάλι, γιατί ιδιαίτερα αν πρόκειται για τα πρωτοκλασάτα ιδρύματα του εξωτερικού είναι άλλο το μητρικό ίδρυμα κι άλλο το παράρτημα (σε υποδομές, προσωπικό κ.λπ.). Εξάλλου, και στις χώρες που έχουν ήδη ιδιωτικά πανεπιστήμια οι νέοι φεύγουν για να σπουδάσουν αλλού (ενδεικτικό το πόσοι Κύπριοι φοιτητές εξακολουθούν να επιλέγουν να σπουδάζουν στη χώρα μας). Σε τελική ανάλυση, η φυγή όσων νέων δεν θέλουν πραγματικά να αναγκαστούν να σπουδάσουν στο εξωτερικό, ανακόπτεται μόνο με την ενίσχυση των δημόσιων πανεπιστημίων, την ενίσχυση των υποδομών, του προσωπικού τους, της φοιτητικής μέριμνας, έτσι ώστε να μη σου έρχεται π.χ. «μία η άλλη» να σπουδάζεις σε μια πόλη της ελληνικής επαρχίας ή στη Βουλγαρία...

Πράγματι, το νομοσχέδιο στρέφει σε μεγάλο μέρος του το βλέμμα στα δημόσια πανεπιστήμια. Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι τα «αναβαθμίζει», αλλά στην πραγματικότητα αυτό που αναβαθμίζει είναι την εμπορευματική τους λειτουργία. Μακριά και έξω από τις ανάγκες των φοιτητών. Αυτή η πραγματικότητα θα γιγαντωθεί στο έδαφος του ανταγωνισμού με τα ιδιωτικά. Είναι δεδομένο ότι τα επόμενα χρόνια τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα λειτουργήσουν ως «δούρειος ίππος» για να επιταχυνθούν αντιδραστικές αλλαγές και στα δημόσια (χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Υγείας, όπου πλέον προετοιμάζονται απογευματινά χειρουργεία μόνο για όσους έχουν να πληρώσουν το «νόμιμο φακελάκι»).

Το ίδιο το νομοσχέδιο με τις διατάξεις του φέρνει πιο στενή σύνδεση της «αξιολόγησης» με τη χρηματοδότηση των ιδρυμάτων (από 20% στο 30%), ενισχύοντας το πλαίσιο της επιχειρηματικής τους λειτουργίας γιατί αυτό είναι ουσιαστικά που αξιολογείται και χρηματοδοτείται.

Το πολυδιαφημισμένο 1 δισ. που λέει η κυβέρνηση ότι θα δώσει στα δημόσια ιδρύματα έχει πολύ συγκεκριμένες στοχεύσεις: 112,2 εκατομμύρια για έρευνα κατά παραγγελία επιχειρήσεων (συμπράξεις ΑΕΙ - επιχειρήσεων, βιομηχανικά διδακτορικά), 132 εκατομμύρια για υποδομές κλειστές για τους φοιτητές, που θα χρησιμοποιούνται για τα παραπάνω, 700 εκατομμύρια σε κατασκευαστικούς ομίλους και εργολάβους για εστίες μέσω ΣΔΙΤ, στις οποίες οι φοιτητές θα πληρώνουν ενοίκιο! Μέσω «μαρκαρισμένων» προγραμμάτων στα ΑΕΙ, για την επιχειρηματική λειτουργία τους και με εμπλοκή διαφόρων επιχειρηματιών, χρηματοδοτούνται αδρά με δημόσιο χρήμα, για να αξιοποιούν υποδομές και ερευνητικό δυναμικό των ΑΕΙ με βάση τις δικές τους ανάγκες, για απόκτηση ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων στη μεταξύ τους κόντρα για μεγιστοποίηση του κέρδους τους.

Την ίδια στιγμή, δεν αναπληρώνονται σε τίποτα οι απώλειες που έχουν υποστεί τα δημόσια πανεπιστήμια από την περίοδο της κρίσης μέχρι τώρα. Δεν αναπληρώνονται οι 7.904 θέσεις εργασίας εκπαιδευτικού προσωπικού που χάθηκαν από το 2008-'09 έως το 2019-'20, δεν αναπληρώνεται η απώλεια 6,1 δισεκατομμυρίων ευρώ της δημόσιας χρηματοδότησης από το 2008 έως το 2921. Το μεγαλύτερο ποσοστό της χρηματοδότησης των δημόσιων ιδρυμάτων πλέον δεν έρχεται από το κράτος, αλλά από την πώληση ερευνητικών υπηρεσιών και προϊόντων, έως και... αναμνηστικών και λαδιού (βλέπε ΕΚΠΑ) και φυσικά από τα δίδακτρα!

Το νομοσχέδιο ανοίγει διάπλατα την πόρτα για δίδακτρα παντού. Ο δρόμος που έχει ήδη ανοίξει με την επιβολή διδάκτρων σε μεταπτυχιακά, σε εξ αποστάσεως προγράμματα και σεμινάρια, σε ξενόγλωσσα προπτυχιακά, πάει παραπέρα και το νομοσχέδιο φέρνει τη δυνατότητα σε αλλοδαπούς φοιτητές να σπουδάζουν σε ελληνόφωνα προπτυχιακά με δίδακτρα. Σε αυτά που η αναλογία διδασκόντων φοιτητών είναι 1/47, που ακυρώνονται μαθήματα γιατί δεν καλύπτονται τα κενά, που εργαστήρια γίνονται στον πίνακα... Πέρα από την ειρωνεία, όμως, να σκεφτούμε ότι τα ελληνόφωνα προπτυχιακά ήταν τα μόνα που είχαν μείνει δωρεάν στα ελληνικά πανεπιστήμια. Τώρα ανοίγει ο δρόμος να γίνουν και αυτά εμπορεύσιμα και φτάνουμε στο ένα βήμα μέχρι να μπουν δίδακτρα και για τους Ελληνες φοιτητές σε αυτά. Στις 22 από τις 27 χώρες της ΕΕ τα προπτυχιακά έχουν δίδακτρα και συζήτηση έχει ανοίξει εξάλλου και εδώ, με τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Χ. Μαμουλάκη να δηλώνει: «Αν χρειαστεί γιατί όχι;»...

Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες, οι πανεπιστημιακοί, οι εργαζόμενοι των πανεπιστημίων, οι μαθητές, οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς που αντιδρούν και αγωνίζονται έχουν δίκιο!

Η αιτία που πυροδοτεί την αγωνιστική τους στάση βρίσκεται στις συνεχείς αποδείξεις ότι ο δρόμος στον οποίο βαδίζουν όλες διαχρονικά οι κυβερνήσεις απομακρύνει συνεχώς το πανεπιστήμιο από τις ανάγκες τους, δεν μπορεί να δώσει διέξοδο στις πραγματικές «ανορθογραφίες» της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.

Την ώρα που στις κινητοποιήσεις εκφράζονται η συνολικότερη δυσαρέσκεια από την καθημερινότητα των φοιτητών και η απαίτηση πραγματικής αναβάθμισης των σπουδών, η κυβέρνηση συνεχίζει να προκαλεί τους φοιτητές και να δίνει κι άλλες... αποδείξεις.

• Οταν διαφημίζει τη χρηματοδότηση προς τα δημόσια πανεπιστήμια και σε κάθε δεύτερη λέξη των χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων βρίσκουμε τις «επιχειρήσεις», ενώ ούτε με το κιάλι δεν βρίσκει κανείς κάτι να πηγαίνει στις πραγματικές ανάγκες φοιτητών, εργαζομένων, στήριξης της εκπαιδευτικής διαδικασίας, φοιτητικής μέριμνας.
• Οταν κάνει ξεχωριστή και εκτενή αναφορά στα «προβλήματα» ακαδημαϊκής αναγνώρισης των ιδιωτικών κολεγίων, θέμα μάλιστα που δεν αφορά στον νόμο που παρουσίαζε (!), ενώ για το γεγονός ότι πάνω από 50.000 φοιτητές και απόφοιτοι των Σχολών Μηχανικών των δημόσιων πανεπιστημίων της χώρας δεν έχουν επαγγελματική αναγνώριση... τσιμουδιά!
• Οταν «αναβαθμίζει» το ΔΠΘ διά της... συγχώνευσης τμημάτων διαφορετικών - διακριτών γνωστικών αντικειμένων κάτω από την ομπρέλα ενός πτυχίου «ανθρωπιστικών σπουδών».

Το πανεπιστήμιο ΑΕ και οι ανάγκες των πολλών είναι παράλληλοι δρόμοι, δεν συναντιούνται πουθενά! Μιλάμε για πανεπιστήμιο ακριβό για τους φοιτητές και φθηνό για το κράτος, κερδοφόρο για τις επιχειρήσεις, με τους φοιτητές και τις οικογένειές τους να πληρώνουν τα «σπασμένα»...

Γι' αυτό λέμε στοπ στον δρόμο που μας έφερε... ως εδώ.

Αυτή η πολιτική έχει στόχευση: Στηρίζει τη διαδικασία μετατροπής της Ανώτατης Εκπαίδευσης σε μια μεγάλη αγορά πτυχίων διαφόρων κατηγοριών και επιπέδων ανάλογα με την τσέπη, στην οποία θα συνυπάρχουν δημόσια και ιδιωτικά πανεπιστήμια, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού «Ενιαίου Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης».

Εχει επίσης συνέχεια: Η ΕΕ και η διαχρονική πολιτική όλων των ελληνικών κυβερνήσεων με όποιο συνδυασμό κομμάτων ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΣΥΡΙΖΑ, είναι οι ένοχοι, που συμμερίζονται και υλοποίησαν το «όραμα» της ΕΕ για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση - με σημείο αναφοράς τη Συνθήκη της Μπολόνια. Οσες κυβερνήσεις κι αν έχουν αλλάξει όλα αυτά τα χρόνια, τα κεντρικά σημεία των νόμων Διαμαντοπούλου το 2011 (με κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ), Γαβρόγλου το 2018 (με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ), Κεραμέως το 2022 (με κυβέρνηση ΝΔ) όχι μόνο δεν καταργούνται αλλά επεκτείνονται. Κι αυτά είναι: Η επιχειρηματική δράση και λειτουργία των ΑΕΙ, η «αξιολόγηση» με τα κριτήρια της αγοράς, τα βήματα αποσύνδεσης του πτυχίου από το επάγγελμα, η κατηγοριοποίηση πτυχίων, τμημάτων, ιδρυμάτων.

Σε αυτόν τον δρόμο πατάει και το επικείμενο νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Δεν είναι νέος, δεν είναι καινοτόμος, δεν είναι προοδευτικός. Εχει αποδειχτεί ότι αυτός ο δρόμος που βαδίζουμε όλα αυτά τα χρόνια, όχι μόνο δεν έχει λύσει τα μεγάλα προβλήματα των νέων που σπουδάζουν, τις μορφωτικές ανάγκες των φοιτητών, αλλά αντίθετα τα οξύνει.

Δίκαιο και εφικτό είναι η πολιτεία να κατοχυρώνει το δικαίωμα στην πανεπιστημιακή μόρφωση, σε αποκλειστικά δημόσιο, πραγματικά δωρεάν και σύγχρονο πανεπιστήμιο. Ανήκει σε προηγούμενους αιώνες οι μαθητές και οι φοιτητές να διαχωρίζονται ανάλογα με την τσέπη κάθε οικογένειας.

Λογικό είναι οι σπουδές να δίνουν υψηλού επιπέδου επιστημονική γνώση και στέρεο υπόβαθρο στον νέο επιστήμονα. Παραλογισμός είναι τα προγράμματα σπουδών να «τρέχουν να προλάβουν» τις πρόσκαιρες ανάγκες της αγοράς, στρέφοντας στις δεξιότητες που φθείρονται στον χρόνο.

Αυτονόητο είναι το πτυχίο να εξασφαλίζει όλη την αναγκαία γνώση και τη δυνατότητα άσκησης του επαγγέλματος. Ανορθογραφία είναι η αποσύνδεση του πτυχίου από το αντίστοιχο με τις σπουδές επάγγελμα.

Ελεύθερο είναι το πανεπιστήμιο που προάγει τη γνώση και την έρευνα δίνοντας λύσεις στα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα... κι όμως σήμερα η Ερευνα ασφυκτιά από τις δεσμεύσεις με βάση τις προτεραιότητες της κερδοφορίας των επιχειρήσεων.

Αυτήν την αντιπαραβολή των σύγχρονων αναγκών από τη μια και αυτού που φέρνει η κυβέρνηση από την άλλη την έχουν φωτίσει πλέρια οι φοιτητές με τις κινητοποιήσεις τους.

Γι' αυτό και είναι ήδη νικητές!

Δεν πέρασε το σχέδιο της κυβέρνησης να νομιμοποιήσει ως προοδευτικό το νομοσχέδιο - έκτρωμα για ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων!

Με τον αγώνα τους έκαναν πρώτο θέμα στην κοινωνία τις σπουδές και τις ανάγκες τους!

Και συνεχίζουν...