Μουσικό - αφηγηματικό αφιέρωμα στον πολυδιάστατο στοχαστή και λογοτέχνη Γιάννη Σκαρίμπα διοργανώνει η Τομεακή Επιτροπή Εύβοιας του ΚΚΕ, την Κυριακή 10 Μάρτη, στις 8 μ.μ., στο αμφιθέατρο του κτιρίου της Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας (Χαϊνά 93, Χαλκίδα).

Η εκδήλωση πραγματοποιείται με αφορμή τη συμπλήρωση φέτος 40 χρόνων από τον θάνατο του Γιάννη Σκαρίμπα, μιας εμβληματικής προσωπικότητας για την πόλη της Χαλκίδας και όχι μόνο. Μάλιστα, μετά από πρωτοβουλία του Συλλόγου Φίλων Γιάννη Σκαρίμπα, ο δήμος Χαλκιδέων ανακήρυξε τη φετινή χρονιά «έτος Σκαρίμπα» και προγραμματίζονται μια σειρά αφιερωματικών εκδηλώσεων.

Στην εκδήλωση θα αναγνωστούν αποσπάσματα έργων του Σκαρίμπα από τη Θεατρική Ομάδα της ΕΠ Ανατ. Στερεάς και Εύβοιας του ΚΚΕ και θα ακουστούν ποιήματά του, μέσα από τις μελοποιήσεις των καλλιτεχνών της περιοχής Γιώργου Τζώρτζη, Δημήτρη Μακρή και Θανάση Σωτηρόπουλου, καθώς και άλλες γνωστές μελοποιήσεις ποιημάτων του.

Για την πρωτοβουλία του Κόμματος να τιμήσει τον Γιάννη Σκαρίμπα και τις ιδιαίτερες πτυχές του έργου που επιδιώκει να αναδείξει, ο «Ριζοσπάστης» μίλησε με τον Δημήτρη Λιάσκο, μέλος της ΕΠ Ανατ. Στερεάς και Εύβοιας του ΚΚΕ.

«Ο Γιάννης Σκαρίμπας ήταν γέννημα της εποχής του. Βρέθηκε στο μέτωπο στους Βαλκανικούς, στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και στο στράτευμα που στάλθηκε από τον Βενιζέλο να πολεμήσει τους μπολσεβίκους. Εζησε τη μεταξική δικτατορία, την Κατοχή και την ΕΑΜική Αντίσταση και το όργιο καταστολής του μεταπολεμικού κράτους.

Αυτά τα γεγονότα δεν περιγράφονται απλά παθητικά στο έργο του, αλλά με αυτό παίρνει σαφή θέση και επιδρά στην εποχή του. Με το έργο του τασσόταν ουσιαστικά με το μέρος του λαού, με τους καημούς, τις αγωνίες και τους αγώνες του. Οπως λέει κι ο ίδιος στο έργο και το στιλ του περισσότερο απ' όλα επέδρασαν "...οι παραδόσεις του ελληνικού λαού, τα παραμύθια, τα φολκλόρια του, ο Καραγκιόζης, οι καημοί και η δύσκολη πορεία του προς το δρόμο των αιώνων τους οποίους πατάει και διέρχεται" (άρθρο στο περιοδικό "Μακεδονικές Ημέρες")», σημειώνει ο Δ. Λιάσκος και υπογραμμίζει:

«Η σαφής του τοποθέτηση τεκμηριώνεται από τα λογοτεχνικά του έργα, από τα λεγόμενα και τον ιδιαίτερο τρόπο γραφής του, που δεν ήταν μια ιδιοτροπία αλλά μια αισθητική επιλογή που υποστήριξε την ταξική θέση που έπαιρνε. Π.χ. στο αυτοβιογραφικό στην "Περίπολο Ζ", για το θέμα της εξουσίας γράφει: "Επειδή το Ζήτημα δεν είναι να μη θέλουν τα συμφέροντα να κάνουν το κακό, αλλά να μην μπορούν να το κάνουν, είναι όλα χαμένα αν δεν περάσει ολόκληρη η εξουσία στα χέρια των λαών"».

Οι μεγάλοι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι που έζησε στην εποχή του ο Γιάννης Σκαρίμπας επηρέασαν τον ίδιο και το έργο του, αφήνοντας πίσω του αναφορές ιδιαίτερα επίκαιρες και σήμερα που πολεμικές εστίες πυκνώνουν.

Οπως αναφέρει στον «Ριζοσπάστη» ο Δ. Λιάσκος, στον πρόλογο του έργου «Φυγή προς τα εμπρός», ο Γιάννης Σκαρίμπας έγραφε: «Τον πόλεμο δεν τον θέλησαν οι λαοί (που μόνον τον υπέστησαν) αλλά οι ιθύνουσες τάξεις τους για τα κρυφά συμφέροντά τους». Αντίστοιχα στο έργο του με τίτλο «Περίπολο Ζ» αναφέρεται στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και γράφει: «Οτι στον πόλεμο σκοτώνονται άνθρωποι άγνωστοι μεταξύ τους δε σημαίνει ότι για ξένα συμφέροντα σκοτώνονται;». Και αργότερα με «Το φως ιλαρόν» υμνεί το ΕΑΜ, ως το όνομα της ελευθερίας.

Ξεχωριστή σημασία έχει το πολύτομο έργο του για την Επανάσταση του 1821, με τίτλο «Το 1821 κι η Αλήθεια», «που τάραξε τα νερά της αστικής ιστοριογραφίας, καθώς επιχειρεί μια διαλεκτική ιστορική προσέγγιση. Κόντρα στο κυρίαρχο αφήγημα της εποχής του για την "εθνική ομοψυχία" γράφει: "Εθνος είναι ο λαός. Τα συμφέροντα είναι αντιέθνος. Ο λαός έχει πατρίδα. Τα συμφέροντα δεν έχουν"», εξηγεί ο Δ. Λιάσκος.

Ο Γιάννης Σκαρίμπας κράτησε ξεκάθαρη θέση σε κάθε δύσκολη καμπή της εποχής που έζησε. Στήριξε το ΕΑΜ, πήρε θέση ενάντια στη Μακρόνησο και στην κρατική καταστολή: «Ο,τι μπορεί να 'ναι στη ζωική ιεραρχία το τέρας, είναι η Μακρόνησος για τον πολιτισμό τούτου του κράτους (...) Μόνον άνθρωποι ανευλαβείς και κακόπιστοι - προσήλυτοι και ομολογηταί κάθε τύφλας - μπόρεσαν να της πλέξουν κι' εγκώμια!» («Δημοκρατικός Τύπος» 28/5/1950). Στήριξε την ΕΕΔΥΕ και αργότερα έστελνε χαιρετιστήρια μηνύματα στα Φεστιβάλ της ΚΝΕ.

Στάθηκε κόντρα στα κέντρα εξουσίας αλλά και στους καλλιτέχνες που τα χαϊδολογούσαν. Γράφει στο βιβλίο του «Το '21 κι η αριστοκρατία του» ότι «είναι άγια άγνοια να νομίζει κανείς ότι οι καλλιτέχνες, οι διανοούμενοι και γενικά οι άνθρωποι του πνεύματος δεν είναι ταξικοί και κατεστημένοι είτε το θέλουν είτε όχι», ενώ σε συνέντευξή του είχε αναφέρει πως «κάθε συγγραφέα, άξιου του ονόματος αυτού, και συνεπώς της λογοτεχνίας, ο ρόλος και η αποστολή του είναι να λευτερώσει τον άνθρωπο από τις πλάνες και τις διάφορες δουλείες στις οποίες τον έχουν υπαγάγει τα συμφέροντα».

Καταλήγοντας ο Δημήτρης Λιάσκος τονίζει: «Ο Γιάννης Σκαρίμπας ήταν συνεπής στην επιλογή του. Δεν "τα δίπλωσε" στους δύσκολους καιρούς της μεταξικής δικτατορίας και της λογοκρισίας, που του έκλεισε το λογοτεχνικό του περιοδικό, της Κατοχής που τον έφερε στα όρια της πείνας και της άγριας κρατικής καταστολής μετά τον πόλεμο. Παρέμεινε ακέραιος, ειλικρινής και ευθύς, πάντα με το μέρος του λαού. Αυτή του η επιλογή, παρά τις δυσκολίες που του έφερε, ήταν τελικά όμως και αυτή που μαζί με το ταλέντο του, χάρισαν διαχρονικότητα και αξία στο καλλιτεχνικό του έργο.

Ολες οι παραπάνω πτυχές μάς ενδιαφέρουν ιδιαίτερα γιατί είναι στοιχεία που μπορούν να βοηθήσουν στην επαφή με την υλιστική διαλεκτική μέθοδο για την προσέγγιση μιας προσωπικότητας, στην παρουσίαση με απλό τρόπο σύνθετων ζητημάτων που πιάνονται από σωστή πλευρά μέσα από λογοτεχνικά έργα, όπως π.χ. ιμπεριαλιστικός πόλεμος, στην ανάδειξη του ρόλου της Τέχνης μέσα από το παράδειγμα ενός καλλιτέχνη που μαχόμενος παίρνει θέση μαζί με τον λαό, στην καλλιέργεια του στοιχείου της αντοχής που προκύπτει από την πίστη στις λαϊκές δυνάμεις».