Τουλάχιστον ένα εκατομμύριο συμπολίτες μας ζουν άμεσα και καθημερινά την κατάσταση στην Εκπαίδευση. Μαθητές, φοιτητές, γονείς, εκπαιδευτικοί σε κάθε βαθμίδα βιώνουν τις συνέπειες από τους νόμους που ψηφίζουν διαχρονικά και με συνέχεια οι κυβερνήσεις στην Ελλάδα.

Νόμοι που ενσωματώνουν ντοκουμέντα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τα οποία αποτελούν ολοένα και πιο δεσμευτικό πλαίσιο για να υπάρξει μεγαλύτερη συνοχή ανάμεσα στα κράτη - μέλη της. Με απλά λόγια: Να είναι καλύτερα συντονισμένη η επίθεση στα μορφωτικά δικαιώματα των λαών και των νέων.

Η στρατηγική της ΕΕ για την Εκπαίδευση εντάσσεται στην προσπάθεια που κάνει αυτή η διακρατική ιμπεριαλιστική συμμαχία να ανταγωνιστεί από καλύτερες θέσεις - για το συμφέρον των μονοπωλίων της - άλλες ιμπεριαλιστικές ενώσεις και καπιταλιστικά κράτη. Ηδη από το 2000, με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, η Εκπαίδευση πρέπει να συνεισφέρει ώστε η ΕΕ να γίνει ακόμα πιο ανταγωνιστική οικονομία, βασισμένη στα προϊόντα γνώσης.

Πόσο άσχετη άραγε είναι η παραπάνω εικόνα από εκείνο το κείμενο της ΕΕ για το σχολείο για τον 21ο αιώνα (2007), το οποίο ψηφίστηκε από ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και τον τότε ΣΥΝ, που έγραφε χαρακτηριστικά: «Η εκτεταμένη χρήση σχολικών εγκαταστάσεων για εξωσχολικές δραστηριότητες ή ως εκπαιδευτικού πόρου για ολόκληρη την κοινότητα (όπως τα τοπικά κέντρα επιμόρφωσης) (...) μπορούν να βοηθήσουν στην προαγωγή των ευκαιριών διά βίου μάθησης». Δηλαδή ένα σχολείο που εναγωνίως θα αναζητά τρόπους αξιοποίησης της περιουσίας του προκειμένου να μειώσει το κόστος λειτουργίας του και να εξασφαλίσει πρόσθετους πόρους. Κοντολογίς, ένα σχολείο που θα λειτουργεί σαν επιχείρηση! Και είναι αυτό ακριβώς το σχολείο που θεσμοθετήθηκε με τον περίφημο νόμο της Κεραμέως το 2021.

Αλλά και στο ζήτημα του μορφωτικού επιπέδου των μαθητών η ΕΕ έχει βάλει τη σφραγίδα της. Αλλωστε, η επικέντρωση των σχολικών βιβλίων και των αναλυτικών προγραμμάτων στις δεξιότητες είναι το ιερό δισκοπότηρο της εκπαιδευτικής πολιτικής της ΕΕ. Και ακριβώς γι' αυτό δεν σταματάμε να μετράμε κλιμακωτά βήματα εισαγωγής τους στα ελληνικά σχολεία.

Πολλές φορές, το ΚΚΕ έχει αναδείξει ότι τα σχολεία βρίσκονται σε μια τέτοια κατάσταση, παρόλο τον εντοπισμό προβλημάτων και τις διάφορες διακηρύξεις, γιατί βρίσκονται συνεχώς σε έναν φαύλο κύκλο όπου η συνταγή για την υποτιθέμενη επίλυση των προβλημάτων είναι αυτή τελικά που αναπαράγει συνεχώς τα αδιέξοδα.

Μέσα στη δεκαετία 2011 - 2021, σύμφωνα και με τις μετρήσεις τους, η ικανότητα ανάγνωσης των μαθητών έχει υποχωρήσει στο σύνολο των κρατών - μελών της ΕΕ, ενώ τα ίδια στοιχεία αναδεικνύουν την επίδραση της κοινωνικής καταγωγής στα αποτελέσματα.

Στην ίδια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ως λύση στο φαινόμενο της χαμηλής ικανότητας ανάγνωσης προτείνεται η ακόμα μεγαλύτερη διαφοροποίηση των προγραμμάτων σπουδών, επιβεβαιώνοντας αυτό που το ΚΚΕ έχει αποκλειστικά αναδείξει: Η πολιτική των δεξιοτήτων αντί της ολόπλευρης μόρφωσης ακυρώνει ακόμα και την επίλυση υπαρκτών προβληματικών φαινομένων στο σχολείο.

Είναι ακριβώς το πλαίσιο των βασικών ικανοτήτων που έχει καθοριστεί από την ΕΕ και το οποίο αποτυπώνεται από το 2006 στα αναλυτικά προγράμματα και στα σχολικά βιβλία, που έχει κι αυτό την ευθύνη του στην πτώση του μορφωτικού επιπέδου αλλά και στην αποστεωμένη γνώση που τώρα δίνεται ως πληροφορία και ακριβώς γι' αυτό απαξιώνεται από τους μαθητές. Γιατί πληροφορία μπορούν να πάρουν και από άλλους διαύλους και όχι μόνο από το σχολείο.

Αλλά και στα πανεπιστήμια, η αποσύνδεση του πτυχίου από την πρόσβαση στο επάγγελμα αποτελεί στρατηγική της ΕΕ, η οποία υλοποιείται διαχρονικά από τις κυβερνήσεις στην Ελλάδα. Με απλά λόγια, οι χιλιάδες φοιτήτριες και φοιτητές που βγήκαν στον δρόμο διεκδικώντας «πτυχία με αξία και όχι με τιμή», εκ των πραγμάτων έβαζαν στο στόχαστρο τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τα περίφημα πλαίσια προσόντων, που μετράνε τα πτυχία με όρους δεξιοτήτων και αντικαθιστούν ακόμα και λεκτικά το δικαίωμα στην εργασία με τις ευκαιρίες.

Οπως επίσης και σχετικά με την ίδρυση των ιδιωτικών πανεπιστημίων, αποδεικνύεται και από την απάντηση της Κομισιόν στην Ερώτηση των ευρωβουλευτών του ΚΚΕ ότι τα κράτη - μέλη έχουν αναλάβει δεσμεύσεις να τηρούν την «ελευθερία εγκατάστασης, την ελεύθερη κυκλοφορία των υπηρεσιών, καθώς και τις διατάξεις του Χάρτη σχετικά με την ακαδημαϊκή ελευθερία, την ελευθερία ίδρυσης ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και την επιχειρηματική ελευθερία». Μια - ακόμα - τρανταχτή απόδειξη για τη βολική προς την κυβέρνηση της ΝΔ αντιπαράθεση που έκαναν ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ, τα άλλα κόμματα, που η κριτική τους για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια ήταν ότι δήθεν απομακρυνόμαστε από το «ευρωπαϊκό κεκτημένο» και το «μοντέλο των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων».

Πρώτα απ' όλα, τα διάφορα χρηματοδοτικά εργαλεία της ΕΕ είναι λεφτά του λαών της Ευρώπης που κατευθύνονται με κύριο κριτήριο την κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων. Και αυτό ισχύει και στην Εκπαίδευση, όπου γίνεται φανερό πού πάνε τα χρήματα της ΕΕ.

Ορισμένα παραδείγματα:

Τα γερασμένα σχολεία που - με βάση την απογραφή του 2011, αφού ακόμα δεν έχουμε επίσημη ενημέρωση για το 2021 - από τα περίπου 22.000 σχολικά κτίρια, τα περίπου 14.500, δηλαδή το 65,79%, κτίστηκαν από τις αρχές του αιώνα έως και το 1985, τα νεότερα από αυτά, δηλαδή, είναι 38 ετών! Την ίδια στιγμή φυσικά, ακόμα αναμένουμε τον αντισεισμικό έλεγχό τους...

Την ίδια στιγμή, όμως, το Ταμείο Ανάκαμψης μπορεί να μην εκταμιεύει ποσά για τα ετοιμόρροπα σχολικά κτίρια, καθώς δεν υπάρχει προσδοκώμενο όφελος, είναι γαλαντόμο, όμως, στην προμήθεια διαδραστικών πινάκων, αφού μια τεράστια αγορά ψηφιακών προϊόντων αναμένει να απορροφηθεί από τους καταναλωτές του. Τι Ταμείο Ανάκαμψης θα ήταν εάν δεν «λάδωνε» λίγο την αγορά;

Αλλά και στην Προσχολική Αγωγή, όπου χιλιάδες νήπια τεσσάρων και πέντε ετών βρίσκονται σε κοντέινερ ή μέσα σε τάξεις δημοτικών σχολείων, ενώ επιτρέπεται - με νόμο του ΣΥΡΙΖΑ που συνεχίζει η ΝΔ - να συστεγάζονται ακόμα και με Λύκεια (!), οι διακηρύξεις της ΕΕ όταν φτάνουμε στο «διά ταύτα» δείχνουν πού πάνε τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης. Δύο θεσμοί χρηματοδοτούνται: Η δημιουργία νέων μονάδων παιδικής μέριμνας στους χώρους των ιδιωτικών επιχειρήσεων, όπου οι γονείς έχουν την ευθύνη για τη σίτιση των παιδιών τους. Βαλίτσα δηλαδή τα παιδιά για να ικανοποιηθεί η ανάγκη των επιχειρήσεων να είναι άμεσα διαθέσιμες οι μητέρες τους σε αυτές. Και ο δεύτερος θεσμός που χρηματοδοτείται είναι οι «νταντάδες της γειτονιάς», που οι προϋποθέσεις είναι να έχουν καθαρό ποινικό μητρώο, να έχουν περάσει υγειονομικές εξετάσεις. Τέτοια πρόοδος!

Αλλά και στα πανεπιστήμια, τη στιγμή που η κατάσταση στη φοιτητική στέγη είναι απαράδεκτη, οι φοιτητές δεν χωράνε στα αμφιθέατρα, χάνονται μαθήματα λόγω υποστελέχωσης των τμημάτων από εκπαιδευτικό προσωπικό, η επιλεκτική χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης για τις ανάγκες των επιχειρήσεων «βγάζει μάτι». Ορισμένα παραδείγματα:

- 60 εκατομμύρια για την ίδρυση και λειτουργία ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων στα δημόσια πανεπιστήμια με δίδακτρα για αλλοδαπούς φοιτητές. Δηλαδή, για προσέλκυση πελατείας.

- 200 εκατ. για «Πανεπιστήμια Αριστείας», ενισχύοντας επιλεγμένα ελληνικά ΑΕΙ «για την αναβάθμιση και βελτίωση των ερευνητικών τους υποδομών». Φυσικά οι υποδομές αυτές δεν αφορούν στη βελτίωση των σπουδών των φοιτητών, δεν αφορούν στις δικές τους ανάγκες, αλλά θα υποστηρίζουν προγράμματα όπως το παραπάνω. Αλλωστε, το γεγονός πως οι υποδομές των ΑΕΙ δεν είναι για όλους, το απέδειξε η «πόρτα που έφαγαν» οι φοιτητές δωρεάν μεταπτυχιακού στη Θεσσαλονίκη από αίθουσα, για να αξιοποιείται μόνο για τα επί πληρωμή μεταπτυχιακά.

- 700 εκατ. σε εργολάβους για να φτιαχτούν εστίες με ΣΔΙΤ. Δηλαδή, το κράτος, η κυβέρνηση, χρηματοδοτεί με δικά μας λεφτά έργα για την ανέγερση εστιών, στα οποία μετά οι φοιτητές για να έχουν πρόσβαση θα πρέπει να πληρώνουν και τα έσοδα θα παίρνει η εταιρεία σύμπραξης.

Αυτή ακριβώς είναι η πολιτική της ΕΕ που η ικανοποίηση όχι μόνο των σύγχρονων αλλά και των πιο στοιχειωδών κοινωνικών αναγκών μπαίνει στο ζύγι του οφέλους. Και είναι αυτή η στρατηγική που παράγει και προτεραιότητες... χρηματοδότησης αλλά και επιλεκτικής υποχρηματοδότησης.

Αντίστοιχα παραδείγματα μπορούν να βρεθούν και στα κράτη - μέλη της ΕΕ καταρρίπτοντας στην πράξη τον μύθο περί ευρωπαϊκού κεκτημένου, από το οποίο η Ελλάδα απομακρύνεται. Οχι, δεν είναι έτσι. Σε κάθε χώρα της ΕΕ, οι λαοί, οι νέες και οι νέοι δεν βρίσκουν τον εαυτό τους και τις ανάγκες τους σε αυτήν την αντιδραστική ένωση.

Σε αυτήν τη φυλακή των λαών, το 30% των μαθητών αναφέρουν ότι νιώθουν ήδη κουρασμένοι και πεινασμένοι όταν φτάνουν στο σχολείο.

Και ακριβώς επειδή κάθε αστικό κράτος - μέλος της ΕΕ προωθεί αυτήν την πολιτική, έχουμε την ακόλουθη εικόνα:

• Σχολικά κτίρια: Στο Βέλγιο, στην καρδιά της ΕΕ, από τα 13.000 σχολικά κτίρια τα μισά χρήζουν σοβαρών επισκευών και τα 500 πρέπει να κατεδαφιστούν. Σε μια άλλη χώρα - μέλος του G8 αυτή - στην Ιταλία, μια έρευνα σε 5.300 σχολικά κτίρια σε όλη τη χώρα έδειξε ότι μόνο το 9% κατασκευάστηκε για να αντέχει σε σεισμούς και το 60% δεν είχε πιστοποιητικό πυρασφάλειας.
• Προσχολική Αγωγή: Μόλις 8 στις 38 ευρωπαϊκές χώρες μπορούν να εγγυηθούν θέση σε δημόσια δομή Προσχολικής Αγωγής για παιδιά βρεφικής ηλικίας μέχρι 18 μηνών. Η συμμετοχή κάτω των τριών ετών είναι 34% στην ΕΕ και στην Ελλάδα φτάνει μόλις το 8%.
• Ειδική Αγωγή: Το 49% των ατόμων με αναπηρία είναι αποκλεισμένο είτε από την Εκπαίδευση είτε από την εργασία.
• Ανεργία αποφοίτων πανεπιστημίου ηλικίας 25 - 34 ετών: Στην Ελλάδα φτάνουν το 21%, στην Ισπανία το 20%, στην Ιταλία το 30%, στη Γαλλία το 14%. Και αυτά τα στοιχεία δεν αφορούν μόνο τον ευρωπαϊκό νότο αλλά και το περίφημο σκανδιναβικό μοντέλο, καθώς στη Δανία το ποσοστό φτάνει το 15%, στη Σουηδία το 14% και στη Φινλανδία το 15%.
• Ιδιωτικές δαπάνες για πανεπιστημιακή εκπαίδευση: Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, πλήρωσε το νοικοκυριό για τη δημόσια πανεπιστημιακή εκπαίδευση 382 εκατομμύρια ευρώ το 2020! Προσοχή! Μιλάμε για τα δημόσια πανεπιστήμια. Στη Δανία του σκανδιναβικού μοντέλου δίνονται 734 εκατομμύρια ευρώ, στη Σουηδία που έχει και τον ίδιο πληθυσμό μάλιστα με την Ελλάδα 865 εκατομμύρια. Ο μέσος όρος δε σε επίπεδο ΕΕ ανέρχεται στα 1,6 δισ. ευρώ.

Οταν ο λαός και η νεολαία παλεύουν για το δικαίωμα στη δημόσια δωρεάν Παιδεία, βρίσκουν μπροστά τους το τείχος της στρατηγικής της ΕΕ και των αστικών κομμάτων, για την εμπορευματική λειτουργία της Εκπαίδευσης, όπου «ό,τι πληρώνεις παίρνεις».

Για όλους αυτούς τους λόγους και για πολλούς παραπάνω, η ψήφος στο ΚΚΕ αποτελεί τη μοναδική εγγύηση ότι η πάλη απέναντι σε αυτήν τη στρατηγική θα γίνει ακόμα πιο δυνατή και θα αποδυναμωθεί το αντιδραστικό οικοδόμημα της ΕΕ, άρα θα αποδυναμωθούν και τα κόμματα που τη στηρίζουν. Για να ανοίξει ο δρόμος για τη μοναδική ρεαλιστική διέξοδο προς όφελος των πολλών. Για μια κοινωνία απαλλαγμένη από τις επιταγές της ΕΕ και πλήρως δεσμευμένη στην υπόθεση της ικανοποίησης των αναγκών των παραγωγών του πλούτου.