Ωθηση σε επαναδιαπραγμάτευση των όρων συνεργασίας με την ΕΕ και άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα αναμένεται να δώσει η επικράτηση του κεντροδεξιού VMRO-DPNE στις βουλευτικές και προεδρικές εκλογές που έγιναν προχτές στη Βόρεια Μακεδονία, που αναδείχτηκε σχεδόν αυτοδύναμο.

Με βάση τα τελικά αποτελέσματα, το VMRO συγκέντρωσε το 43,32% των ψήφων και θα ελέγχει πλέον 58 έδρες στη νέα 120μελή Βουλή (από 44 που είχε διασφαλίσει στις προηγούμενες εκλογές). Στη 2η θέση ακολουθεί με αρκετή απόσταση το μέχρι πρότινος κυβερνών Κόμμα των Σοσιαλδημοκρατών (SDSM) με 15,37% και 18 έδρες και μετά το αλβανικό DUI (που για χρόνια συγκυβέρνησε με το SDSM). Από κει και πέρα ακολουθούν ο τετρακομματικός συνασπισμός «Αξίζει» με 10,64% και 13 έδρες, η (φιλορωσική, σύμφωνα με ορισμένους) «Αριστερά», με 6,8% και 6 έδρες, το κόμμα «Ξέρω» με 5,59% και 6 έδρες που ίδρυσαν δυνάμεις που έφυγαν από το SDSM.

Συντριπτική ήταν η επικράτηση του VMRO και στις προεδρικές εκλογές, αφού η υποψήφιά του, 70χρονη Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, επικράτησε με 65% του αντιπάλου της Στέβο Πενταρόφσκι (απερχόμενου Προέδρου και υποψηφίου του SDSM), που έλαβε μόλις 29%.

Ο αρχηγός του VMRO-DPMNE, Χρίστιαν Μίτσκοσκι, ανήγγειλε ότι τις επόμενες μέρες θα ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με το «Αξίζει» για τον σχηματισμό κυβέρνησης στη χώρα, δεδομένων των σοβαρών διαφωνιών που υπήρχαν όλα τα προηγούμενα χρόνια με το DUI. Πάντως, ο ηγέτης του DUI, Αλι Αχμέτι, κληθείς να σχολιάσει το ενδεχόμενο συγκυβέρνησης με το VMRO, στάθηκε στη «σταθερότητα και το μέλλον» που χρειάζεται η χώρα.

Από τη μεριά του, ο Πενταρόφσκι δήλωσε ότι αυτήν τη φορά το εκλογικό σώμα δεν υποστήριξε την ιδέα του για πολυεθνική χώρα, πλήρως ενσωματωμένη στις ευρωατλαντικές δομές.

Το VMRO είχε ταχθεί ενάντια στη Συμφωνία των Πρεσπών, αλλά και στους όρους με τους οποίους η χώρα συμφώνησε σε νέα συνταγματική αναθεώρηση για να αρθεί και το βουλγαρικό βέτο, το οποίο εμπόδιζε για χρόνια την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ.

Σχολιάζοντας το αποτέλεσμα των εκλογών στον ΣΚΑΪ, ο υπουργός Εξωτερικών, Γ. Γεραπετρίτης, έβαλε ουσιαστικά θέμα τήρησης των συμφωνηθέντων με τη ΝΑΤΟικής κοπής Συμφωνία των Πρεσπών.

«Είμαστε έτοιμοι για όλα τα σενάρια», αλλά «ευελπιστώ ότι δεν θα υπάρξει αλλαγή στην εξωτερική πολιτική και στα εσωτερικά θέματα της Βόρειας Μακεδονίας», είπε, προσθέτοντας ότι «έχουμε τόσο την πολιτική όσο και τη νομική υποχρέωση όχι μόνο να σεβαστούμε τη Συμφωνία των Πρεσπών, αλλά να μεριμνήσουμε έτσι ώστε να υπάρξει και πιστή εφαρμογή της».

Στέλνοντας, δε, μήνυμα ότι «είμαστε όλοι υποχρεωμένοι να τηρούμε τα συμφωνημένα», τόνισε επίσης ότι «η Συμφωνία των Πρεσπών αποτελεί ένα τυπικό προαπαιτούμενο για την ενταξιακή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας προς την ΕΕ». Διεκδικώντας άλλωστε ρόλο Ευρωατλαντικού μπροστάρη στην περιοχή, θύμισε ότι η ντόπια αστική τάξη «ήταν η επισπεύδουσα χώρα για την ένταξη των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ ήδη από το 2003 και από τη Διάσκεψη της Θεσσαλονίκης».

Η κεντροδεξιά Κροατική Δημοκρατική Ενωση (HDZ), του Αντρέι Πλένκοβιτς (που κυβερνά τη χώρα από το 2016) ανακοίνωσε προχτές ότι συμφώνησαν σε «δομή μιας νέας κυβέρνησης» με το Κίνημα της Πατρίδας (DP). Μετά τις εκλογές του Απρίλη, τα δύο κόμματα εξασφάλισαν αντίστοιχα 61 και 14 βουλευτές. Μια νέα κυβέρνηση χρειάζεται την ψήφο εμπιστοσύνης από 76 βουλευτές. Η HDZ εκτιμά ότι θα προσφέρουν ψήφο εμπιστοσύνης ή ανοχής μικρότερα κόμματα που είχαν στηρίξει και προηγούμενες κυβερνήσεις με κορμό την ίδια.

Πάντως, το DP έθεσε ως όρο για τη συνεργασία τον αποκλεισμό δυνάμεων όπως το σερβικό μειονοτικό SDSS και το οικολογικό Mozemo. Με τα σημερινά δεδομένα, η συμφωνία προβλέπει ότι το DP θα αναλάβει το υπουργείο Δημογραφίας και ορισμένες αρμοδιότητες του υπουργείου Οικονομικών.

«Πιστεύω ότι οι χώρες που επέλεξε είναι εκείνες που είναι ανοιχτές να αμφισβητήσουν την ενότητα της ευρωατλαντικής κοινότητας. Και έτσι προειδοποιούμε όλους τους εταίρους μας και όλους τους συγκεκριμένους συνομιλητές μας να γνωρίζουν πολύ καλά την ατζέντα της Κίνας στην Ευρώπη και την ατζέντα της Κίνας για την ευρωατλαντική κοινότητα». Αυτά δήλωσε ο απερχόμενος απεσταλμένος των ΗΠΑ για τα Δυτικά Βαλκάνια, Γκάμπριελ Εσκομπάρ, κληθείς να σχολιάσει την περιοδεία του Κινέζου Προέδρου Σι Τζινπίνγκ στην Ευρώπη.

Ο Αμερικανός διπλωμάτης πρόσθεσε ότι «η επίσκεψη (Σι) έγινε για να αυξήσει τις εντάσεις μεταξύ της Σερβίας και της υπόλοιπης δυτικής κοινότητας και δεν είναι χρήσιμη», αλλά και ότι «η χρονική στιγμή της επίσκεψης ήταν ατυχής αλλά σκόπιμη».

Κληθείς να απαντήσει σε ερώτημα για ένα πιθανό «δεύτερο πεδίο μάχης», που μπορεί να φέρει στα Βαλκάνια η περαιτέρω προσέγγιση Σερβίας - Ρωσίας, ο Εσκομπάρ είπε ότι «με την επίλυση των προβλημάτων (σ.σ. στα Βαλκάνια), νομίζω ότι κλείνουμε τις ευκαιρίες για τη Ρωσία να κάνει αταξίες στην περιοχή, αλλά θα προσπαθήσει».

Οι πρώτες ανταποκρίσεις από τις επαφές Σι στη Βουδαπέστη, χτες, έκαναν λόγο για αναβάθμιση των δεσμών Κίνας - Ουγγαρίας «σε ολοκληρωμένη στρατηγική εταιρική σχέση παντός καιρού». Είχε προηγηθεί, στο Βελιγράδι, η υπογραφή συμφωνίας με την οποία η Σερβία έγινε η πρώτη χώρα της Ευρώπης με την οποία η Κίνα αναβάθμισε συνεργασία «στο επίπεδο ενός κοινού μέλλοντος».

Τροφή στη μεγάλη συζήτηση για τις συνθήκες που επικρατούν στις αερομεταφορές και την αεροναυπηγική βιομηχανία δίνουν νέα περιστατικά με αεροσκάφη της αμερικανικής εταιρείας «Boeing». Προχτές, αεροσκάφος τύπου 767 της εταιρείας που μετέφερε εμπορεύματα για τις αερογραμμές «FedEx Airlines», πραγματοποίησε επείγουσα προσγείωση στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης χωρίς το μπροστινό σύστημα προσγείωσης, ευτυχώς χωρίς να υπάρξουν θύματα ή σοβαρές ζημιές.

Οπως ανακοίνωσε το τουρκικό υπουργείο Μεταφορών, το αεροσκάφος - που είχε απογειωθεί από το αεροδρόμιο Ρουασί, Σαρλ ντε Γκολ του Παρισιού - παρέμεινε στον αεροδιάδρομο, με βάση τις οδηγίες από τον πύργο ελέγχου, ενώ συνεργεία διάσωσης και πυρόσβεσης τέθηκαν σε ετοιμότητα.

Χτες, «έσκασε» ο μπροστινός τροχός σε «Boeing» 737 ενώ προσγειωνόταν στο αεροδρόμιο της Αττάλειας, εκτελώντας δρομολόγιο για την εταιρεία «Corendon Airlines», από την Κολωνία της Γερμανίας.

Επίσης, προχτές, αναγκαστική προσγείωση έκανε και ένα «Boeing» 787-900 της «Air France», έπειτα από την «εμφάνιση υπερθέρμανσης στην καμπίνα». Το αεροσκάφος είχε απογειωθεί από το Παρίσι με προορισμό το Σιάτλ των ΗΠΑ και τελικά προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο του Ικαλουίτ στον Καναδά.

Τα παραπάνω καταγράφονται ενώ το φως της δημοσιότητας είδαν νέες καταγγελίες σε βάρος των προδιαγραφών ασφαλείας που τηρεί ο αμερικανικός κολοσσός, ξανά από πρώην εργαζόμενο της εταιρείας. Συγκεκριμένα, πρόκειται για πρώην τεχνικό της Πολεμικής Αεροπορίας που εργαζόταν σε μονάδα της «Spirit AeroSystems» (φτιάχνει κυρίως ατράκτους αεροσκαφών) στο Κάνσας μεταξύ 2010 και 2022, ο οποίος μιλώντας στο BBC και το CBS υποστήριξε ότι έβρισκε «από 50 έως 100, 200 ελαττώματα στις ατράκτους» αλλά και ότι δεχόταν μεγάλη πίεση για να μη διατυπώνει τις αντιρρήσεις του. «Εβρισκα πολλούς ελλιπείς συνδετήρες, πολλά λυγισμένα μέρη, μερικές φορές ακόμη και τμήματα που έλειπαν». Ισχυρίστηκε για τη διοίκηση της εταιρείας ότι «επικεντρωνόταν απλώς στην τήρηση των ποσοστώσεων, στην τήρηση του χρονοδιαγράμματος, στην τήρηση του προϋπολογισμού... Εάν οι αριθμοί φαίνονταν καλοί, η κατάσταση των ατράκτων δεν είχε πραγματικά σημασία».