Copyright 2024 The Associated

Κάλεσμα «να συναντηθούμε» απηύθυνε ο επικεφαλής της «Αναγέννησης» Γκ. Ατάλ (φωτ.) σε δυνάμεις «από αριστερά, κέντρο και δεξιά»

Η εκλογική ενίσχυση της ακροδεξιάς «Εθνικής Συσπείρωσης» («Rassemblement National» - RN), που μαζί με τους συμμάχους τους (προερχόμενους από το τμήμα των «Ρεπουμπλικάνων» - LR που προέταξαν δημόσια συστράτευση μαζί της) έλαβε 33,15% (από 18,68% το 2022), εκδηλώθηκε στο έδαφος που έστρωσε η πολιτική όλων των αστικών κυβερνήσεων των τελευταίων ετών, σοσιαλδημοκρατών και φιλελευθέρων, που συνδιαμόρφωσαν τις βάρβαρα αντιλαϊκές κατευθύνσεις των ΕΕ, ΝΑΤΟ κ.τ.λ.

Στη 2η θέση ακολούθησε με 27,99% ο νεοσύστατος πολυκομματικός σχηματισμός «Front Populaire» (FP - «Λαϊκό Μέτωπο»), όπου πρωτοστατούν το Σοσιαλιστικό Κόμμα - PS, το οπορτουνιστικό μόρφωμα της «Ανυπότακτης Γαλλίας» - LFI, το μεταλλαγμένο ΚΚ Γαλλίας - PCF και οι Οικολόγοι - EELV, τα οποία διεκδικούν πρωταγωνιστικό ρόλο στην αναμόρφωση ευρύτερα της σοσιαλδημοκρατίας. Η κυβερνητική παράταξη του Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, «Ensemble!» («Μαζί!»), «τερμάτισε» μόλις 3η, με 20,04% (από 25,75% το 2022, όταν και τότε είχε υποστεί μεγάλη μείωση με συνέπεια - για πρώτη φορά - η παράταξη του Προέδρου να χάσει την απόλυτη πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση). Ακολούθησαν με 6,57% οι LR («Ρεπουμπλικάνοι») της γκωλικής δεξιάς, σε μια περίοδο ευρείας αποσύνθεσης του κόμματος.

Σημειωτέον ότι η συμμετοχή στον α' γύρο έφτασε στο 66,71%, ποσοστό που αποτελεί το υψηλότερο της τελευταίας 30ετίας.

Μετά και από τις πάνω από 200 παραιτήσεις υποψηφίων (κυρίως από τον χώρο του FP και του «Ensemble!») πύκνωσαν εκτιμήσεις για το ενδεχόμενο να μην προκύψει σαφής πλειοψηφία στη νέα Βουλή (απαιτούνται 289 έδρες), όπως πύκνωσαν και εκκλήσεις για «λογική» και «σύνεση» στο όνομα της «υπεράσπισης της χώρας».

Δημοσκόπηση της «OpinionWay» στο τέλος της βδομάδας έδινε στην RN 205-230 έδρες, στο FP 145-175 έδρες, στο «Ensemble!» 130-162 έδρες.

Αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του α' γύρου, ο σημερινός πρωθυπουργός και επικεφαλής του κόμματος του Μακρόν, «Αναγέννηση», Γκαμπριέλ Ατάλ, δήλωσε ότι «υπάρχουν δημοκρατικές δυνάμεις από τα δεξιά, από το κέντρο, από τα αριστερά, που μπορούν να συναντηθούν σε κάποιο αριθμό (κοινών) έργων» και τάχτηκε υπέρ μιας «πλουραλιστικής Εθνοσυνέλευσης» με «αρκετές πολιτικές ομάδες από τη δεξιά, την αριστερά, το κέντρο, οι οποίες, έργο προς έργο, (θα) συνεργάζονται στην υπηρεσία του συμφέροντος των Γάλλων». Αλλά και η (απερχόμενη) πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης, Γιαέλ Μπρον-Πιβέ (επίσης από την «Αναγέννηση») μίλησε για την «υποχρέωση να παράγουμε αποτελέσματα στη λειτουργία της Εθνοσυνέλευσης», καλώντας σε έναν «μεγάλο συνασπισμό Δημοκρατών, Ρεπουμπλικανών, εκείνων που μοιράζονται τις ίδιες αξίες».

Η δε επικεφαλής του EELV, Μαρίν Τοντελιέρ, σχολίασε ότι «η πολιτική σε αυτή τη χώρα δεν μπορεί να συνεχιστεί όπως πριν. Θα πρέπει να αλλάξουμε», διαπιστώνοντας ότι υπάρχουν «κάποιοι στο κέντρο, στα δεξιά, (που πρέπει) να μας πουν πώς θέλουν να εργαστούν προς την άλλη κατεύθυνση». Απαντώντας δε ειδικά σε ερώτημα για το ενδεχόμενο να μην υπάρξει σαφής πλειοψηφία στη νέα Βουλή και το αν το κόμμα της θα δεχόταν να συγκυβερνήσει με τους «μακρονικούς», απάντησε: «Θα βρούμε το λιγότερο κακό και το καλύτερο για τη Γαλλία. Αλλά ναι, πρέπει να δείξουμε έτοιμοι να κυβερνήσουμε (...) (πρέπει) οπωσδήποτε να κάνουμε πράγματα που κανείς δεν έχει ξανακάνει σε αυτή τη χώρα».

Ο δε βουλευτής του μεταλλαγμένου ΚΚ Γαλλίας, Σεμπαστιέν Ζιμέλ, συμφώνησε ότι θα ήταν «επείγον να δημιουργηθεί ένα τόξο (σ.σ. που θα εκτείνεται) από το φάσμα του κοινωνικού γκωλισμού έως τους κομμουνιστές, κερδίζοντας αριστερούς ανθρώπους καλής θέλησης».

Τέλος, προθυμία για συνεργασία κατά της ακροδεξιάς εξέφρασαν και στελέχη των «Ρεπουμπλικάνων», όπως ο επικεφαλής του κόμματος στην περιοχή Οτ-ντε-Φρανς, Ξαβιέ Μπερτράντ, που δήλωσε υπέρ μιας «κυβέρνησης εθνικής ανάθεσης».

Εξελίξεις στον χώρο της σοσιαλδημοκρατίας προμηνύει και η παρέμβαση του πρώην Προέδρου της χώρας και πρώην επικεφαλής του PS Φρανσουά Ολάντ, που εκτίμησε ότι «ο μακρονισμός έχει τελειώσει (...) Αυτό που μπόρεσε να εκπροσωπήσει κάποια στιγμή τελείωσε» και πρόσθεσε ότι «τώρα είναι η ώρα για ανασύνθεση».

Σημειωτέον ότι και στο αντίπαλο στρατόπεδο, η ηγεσία της RN μελετά πιο προσεκτικά περιθώρια συνεργασιών που μπορεί να προκύψουν την επομένη των εκλογών. Το ιδρυτικό της στέλεχος, Μαρίν Λεπέν, δεν απέκλεισε απόπειρες συνεννόησης με άλλους εκλεγμένους, «από τη στιγμή που θα έχουμε, για παράδειγμα, 270 βουλευτές, δηλαδή θα χρειαζόμαστε άλλους 19», δηλώνοντας έτοιμη να διαπραγματευτεί με «βουλευτές, για παράδειγμα, από την κατηγορία "διάφοροι δεξιοί", "διάφοροι αριστεροί" (σ.σ. όπως περιγράφονται και στην κατηγοριοποίηση που κάνει το υπουργείο Εσωτερικών στα επίσημα αποτελέσματα), κάποιους LR που έχουν εκφράσει στο παρελθόν εγγύτητα σε εμάς, τις επιλογές μας».

Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα του α' γύρου, ο εκπρόσωπος του αμερικανικού ΥΠΕΞ, Βεντάντ Πατέλ, δήλωσε ότι «έχουμε πλήρως εμπιστοσύνη στον δημοκρατικό θεσμό και τις δημοκρατικές διαδικασίες της Γαλλίας και σκοπεύουμε να συνεχίσουμε τη στενή συνεργασία μας με τη γαλλική κυβέρνηση στο σύνολο των προτεραιοτήτων της εξωτερικής πολιτικής».

Ο καγκελάριος της Γερμανίας, Ολαφ Σολτς, εξέφρασε την ελπίδα «τα κόμματα που δεν είναι της Λεπέν να έχουν ένα επιτυχές αποτέλεσμα» και πρόσθεσε ότι «οι Γάλλοι θα αποφασίσουν». Η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι πανηγύρισε επειδή «η συνεχής προσπάθεια δαιμονοποίησης ανθρώπων που δεν ψηφίζουν αριστερά (...) είναι μια παγίδα στην οποία πέφτουν όλο και λιγότεροι».

Ο υπουργός Διασποράς του Ισραήλ, Αμικάι Τσικλ, υποστήριξε ότι θα είναι «εξαιρετικό για το Ισραήλ» αν νικήσει η Λεπέν.

Στη Μόσχα, ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ, Αντρέι Ναστάσινε, σχολίασε ότι «ο α' γύρος (των βουλευτικών εκλογών) όπως και οι ευρωεκλογές του Ιουνίου δεν μπορούν να θεωρηθούν παρά ως ψήφος δυσπιστίας των Γάλλων έναντι των σημερινών αρχών, συμπεριλαμβανομένων των όσων κάνει το Παρίσι στην εξωτερική πολιτική».

Μεγάλη νίκη κατέγραψε το κόμμα των Εργατικών στις εκλογές της Πέμπτης στη Βρετανία, και επιστρέφει στην εξουσία μετά από 14 χρόνια διακυβέρνησης των Συντηρητικών (Τόρις). Ο Κιρ Στάρμερ είναι ο επόμενος πρωθυπουργός της Βρετανίας, ενώ ο απερχόμενος πρωθυπουργός, Ρίσι Σούνακ, που διατηρεί τελικά την έδρα του, ανακοίνωσε την πρόθεσή του να παραιτηθεί από την ηγεσία των Τόρις.

Ηταν μια νίκη εν πολλοίς προδιαγεγραμμένη, καθώς την κυβερνητική εναλλαγή στήριξαν σχεδόν σύσσωμα τα επιχειρηματικά συμφέροντα της Βρετανίας, όπως εκφράστηκε έντονα και τις τελευταίες μέρες, με δημόσια στήριξη των Εργατικών από μια σειρά ΜΜΕ, ακόμα και παραδοσιακά «συντηρητικά» ή «φιλοεπιχειρηματικά», όπως η «Sun», οι «Sunday Times», οι «Financial Times» και o «Economist». Οι Εργατικοί κατέγραψαν μια νίκη χωρίς μεγάλο «βάθος» στη βρετανική λαϊκή βάση, που εξάλλου τους τιμωρούσε επί 14 χρόνια για την αντιλαϊκή τους πολιτική και συνεχίζει και σήμερα να τους τιμωρεί.

Οι 650 περιφέρειες είναι μονοεδρικές, δηλαδή είναι σαν να διεξάγονται 650 τοπικές εκλογικές μάχες για να εκλεγούν όλοι οι βουλευτές. Με καταμετρημένες τις 648 από τις 650 περιφέρειες, το Εργατικό Κόμμα σχηματίζει αυτοδύναμη κυβέρνηση συγκεντρώνοντας 412 έδρες (+214 σε σχέση με το 2019), ενώ το Συντηρητικό - Ενωτικό Κόμμα καταποντίζεται στις 121 έδρες (-251). Σημαντικό μέρος των εδρών του κέρδισαν οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες με 71 έδρες (+63).

Τεράστια η μείωση για το Σκοτσέζικο Εθνικό Κόμμα - SNP, που ελέγχει την αποκεντρωμένη τοπική κυβέρνηση της Σκοτίας, με 9 έδρες (-38). Το ιρλανδικό εθνικιστικό κόμμα Sinn Fein εξέλεξε 7 βουλευτές. Το ιρλανδικό DUP, που είναι υπέρ της ενότητας με τη Μεγάλη Βρετανία, έλαβε 5 έδρες (-3).

Το κόμμα του Νάιτζελ Φάρατζ, Reform UK (πρώην Κόμμα του Brexit), με αντιμεταναστευτική και εθνικιστική ρητορική, κατάφερε ύστερα από πολλές αποτυχημένες απόπειρες να μπει στο κοινοβούλιο, με 4 έδρες. Το Plaid Cymru, το εθνικιστικό κόμμα της Ουαλίας, λαμβάνει 4 έδρες (+2) και οι Πράσινοι 4 έδρες (+3).

Πρόκειται για ανατροπή του εκλογικού σκηνικού σε σύγκριση με το 2019, όταν ο Μπόρις Τζόνσον είχε ευρεία πλειοψηφία στη Βουλή των Κοινοτήτων και ο Τζέρεμι Κόρμπιν είχε οδηγήσει τους Εργατικούς στη χειρότερη επίδοσή τους από το 1935. Πάντως ο Κόρμπιν κατάφερε να εκλεγεί την Πέμπτη ως ανεξάρτητος βουλευτής. Τελευταία φορά που ο πρωθυπουργός ήταν από τους Εργατικούς ήταν το 2007 - 2010, ο Γκόρντον Μπράουν.

Οι Βρετανοί έδειξαν τη δυσαρέσκειά τους για την τρομακτική αύξηση του κόστους ζωής, του πληθωρισμού, του κόστους κατοικίας, την κατάρρευση του Εθνικού Συστήματος Υγείας (NHS), με εκατομμύρια αναμονές για εξετάσεις και θεραπείες, κ.ά. Ο Στάρμερ υποσχέθηκε «εθνική ανανέωση», λέγοντας πως «η αλλαγή ξεκινά τώρα» αλλά θα είναι «μια δύσκολη δουλειά». Ωστόσο και το πρόγραμμα διαχείρισης που προτείνει είναι μετρημένο σε ...παροχές, ενώ δεν είναι τυχαίο ότι χαρακτήρισε τις πολυήμερες απεργίες που πραγματοποίησαν οι εργαζόμενοι σε μια σειρά κλάδους (νοσοκομεία, σχολεία, μεταφορές κ.α.) «υπερβολικές».

Η σαρωτική νίκη που καταγράφουν οι Εργατικοί σε έδρες δεν μεταφράζεται σε μεγάλη αύξηση των ψήφων σε σχέση με το 2019. Δηλαδή δεν είναι οι Εργατικοί που κέρδισαν, είναι οι κυβερνώντες Συντηρητικοί που έχασαν, λόγω των μεγάλων ανακατατάξεων στη «δεξιά ψήφο».

Οι Εργατικοί έλαβαν 9,686 εκατ. ψήφους ή 33,7%, σημειώνοντας αύξηση 1,6% από το 2019. Συγκέντρωσαν λιγότερες ψήφους σε απόλυτο αριθμό από αυτές με τις οποίες έχασαν τις εκλογές το 2019, όταν με επικεφαλής τον Κόρμπιν είχαν εξασφαλίσει πάνω από 10 εκατ. ψήφους. Η συμμετοχή ανήλθε σε 60% - το χαμηλότερο ποσοστό από το 2001 - από 67% το 2019, ενώ το ποσοστό αποχής είναι μεγαλύτερο του εθνικού μέσου όρου στις περιφέρειες όπου η νίκη των Εργατικών ήταν προεξοφλημένη.

Οι Εργατικοί σημειώνουν υποχώρηση έως και κατά 10% σε περιφέρειες όπου το μουσουλμανικό στοιχείο υπερβαίνει το 10% του συνόλου. Εκεί οι ψηφοφόροι ενίσχυσαν μικρότερα κόμματα ή ανεξάρτητους με ατζέντα «αλληλεγγύης προς τη Γάζα», ενώ στους Εργατικούς υπό τον Στάρμερ έγιναν μαζικές εκκαθαρίσεις όσων βαφτίστηκαν «αντισημίτες» επειδή υποστηρίζουν την ύπαρξη παλαιστινιακού κράτους.

Οι Συντηρητικοί σημειώνουν «βουτιά», με 6,8 εκατ. ψήφους ή 23,7% και μείωση της τάξης του 19,9%, αλλά οι ψήφοι κατευθύνονται εν πολλοίς στο κόμμα του Φάρατζ, που είναι στην τρίτη θέση από πλευράς ψήφων, με 4,1 εκατ. και αύξηση 12,3%, και στους Φιλελεύθερους, με 3,5 εκατ. ψήφους και αύξηση 0,6%.