Με οδηγό τις «Γειτονιές του Κόσμου», της ποιητικής τοιχογραφίας της δεκαετίας του '40, που έγραψε ο δικός μας ποιητής, ο Γιάννης Ρίτσος, όταν ήταν εξόριστος στη Μακρόνησο και τον Αη Στράτη, αλλά και τραγούδια της εποχής ή που έχουν αναφορά στην εποχή, οι χιλιάδες που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ «γύρισαν πίσω» σε εκείνες τις μέρες του Οκτώβρη του '44.

Στο μουσικο-αφηγηματικό αφιέρωμα, σε ενορχήστρωση Μανόλη Ανδρουλιδάκη, εικόνες, λόγος, μουσική, ποίηση γεμίζουν την καρδιά και τον νου, συγκινούν, πεισμώνουν. Κρατώντας το κόκκινο νήμα, ορκιζόμαστε τα βήματά μας να είναι σίγουρα καθώς βαδίζουν στο μέλλον.

Στο αφιέρωμα συμμετείχαν οι μουσικοί: Βαγγέλης Ζαρμπούτης και Απόστολος Κορμάς στο μπουζούκι, Τάσος Αθανασιάς στο ακορντεόν, Μαρίνα Τσοκάνη στο πιάνο και τα πλήκτρα, Αντωνία Τσολάκη στο μπάσο και Γρηγόρης Συντρίδης στα ντραμς.

Τραγούδησαν οι: Φωτεινή Βελεσιώτου, Βαγγέλης Κορακάκης, Μαριλίζα Λούντζη, Ασπασία Στρατηγού, Κώστας Τριανταφυλλίδης, Διονύσης Τσακνής.

Απήγγειλαν οι ηθοποιοί: Λίλα Καφαντάρη και Δημήτρης Μαύρος.

Να τονιστεί ότι πλάνα - ντοκουμέντα που αξιοποιήθηκαν στο video που προβλήθηκε παραχώρησε ο σκηνοθέτης Νίκος Καβουκίδης.

***

Οι καμπάνες ηχούν χαρμόσυνα, ο ήχος και οι εικόνες της απελευθέρωσης μάς γυρίζουν πίσω σ' εκείνες τις όμορφες μέρες... Τότε που «στις πλατείες των μαχαλάδων, / κάτι παιδιά ξυπόλητα, με μπαλωμένα παντελόνια, / βγάζανε λόγους - μιλούσαν για το μέλλον, / άνοιγαν με τα νευρικά τους χέρια μεγάλα παράθυρα στον ουρανό».

Ομως οι γειτονιές, οι δοξασμένες συνοικίες της Αθήνας δεν ξεχνάνε, θυμούνται τότε που τις μέρες της Κατοχής, τότε που θέριευε η Αντίσταση ανάμεσα στον φόβο και τον θάνατο, κοιτούσαν «κατάματα τον ήλιο».

Τα χειροκροτήματα δυναμώνουν καθώς η Ασπασία Στρατηγού ερμηνεύει το «Σαββατόβραδο στην Καισαριανή» και το «Νυν και Αεί» του Σταύρου Ξαρχάκου, με την ίδια να δηλώνει πως «σήμερα είμαστε εδώ για να τραγουδήσουμε για τον γίγαντα λαό». Η Φωτεινή Βελεσιώτου το δικό της «Δυο ώρες» και ακολουθούν τρία λαϊκά τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη γραμμένα τη δεκαετία του '40, «Κάποια μάνα αναστενάζει», «Συννεφιασμένη Κυριακή» και «Κάνε λιγάκι υπομονή», ερμηνευμένα από την ίδια και τον Βαγγέλη Κορακάκη.

***

Και τα χειροκροτήματα δυναμώνουν ακόμα πιο πολύ για τα «χιλιάδες σφυροδρέπανα» που «ανέμιζαν στο Στάλινγκραντ», για τα κατορθώματα του Κόκκινου Στρατού, τότε που όλοι αγωνιζόμενοι προσδοκούσαν πότε θα δουν «ξάστερα τον ήλιο».

Με τα δύο τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη από τις «Γειτονιές του Κόσμου» που ερμήνευσε η Μαριλίζα Λούντζη, «Ετσι μικρό ήταν τ' όνειρό μας» και «Γεια και χαρά σου Λευτεριά», φτάνουμε στις όμορφες μέρες τότε που βούιζε η πολιτεία και η καρδιά του ανθρώπου.

Κι είταν χιλιάδες κόκκινες σημαίες στα μπαλκόνια της Αθήνας (... )

Γεια και χαρά, Λε-μωρέ Λε, γεια και χαρά σου Λευτεριά

κι ο ήλιος μπατσίζοντας μεγάλες κόκκινες ελπίδες

Κι ο κόσμος στ' ανοιχτά αυτοκίνητα σφεντονώντας τη σκούφια του στον αέρα

ΚΚΕ, ΚΚΕ, ΚΚΕ.

Σειρά παίρνουν τα αντάρτικα, ξεσηκώνοντας ακόμα πιο πολύ τον κόσμο, καθώς όλοι γίνονται μια φωνή... «Υμνος του ΕΑΜ», «Λόρδος Μπάιρον», «Υμνος του ΕΛΑΣ» από τον Διονύση Τσακνή.

Και τα χειροκροτήματα γίνονται ακόμα πιο δυνατά, οι γροθιές σηκώνονται ακόμα πιο ψηλά, τα μάτια θολώνουν όταν η Λίλα Καφαντάρη και ο Δημήτρης Μαύρος, που είχαν αναλάβει τις απαγγελίες, μας θυμίζουν με τα απλά λόγια του Ρίτσου πώς νικήθηκαν οι Γερμανοί... με τούτα τα χέρια της κυρα-Λένης / με τούτη τη φούστα της θεια-Καλής / με τούτη τη βρυσούλα του μπαρμπα-Στάθη, όπως και με τούτο το σφυροδρέπανο / με τούτη την ελπίδα των συντρόφων / με τούτα τα κόκκαλα των μαρτύρων / με τούτη την καρδιά των κομμουνιστών / με τούτο τ' όνειρο του κόσμου / Και με τα όπλα που παίρνουμε απ' τα χέρια των εχτρών μας.

Ο Κώστας Τριανταφυλλίδης ερμηνεύει το «Δεν θέλω να μου δέσετε τα μάτια»... Δίνουμε όρκο και υπόσχεση πως «καμπάνες θα χτυπήσουν» ξανά, νικηφόρα... Το χρωστάμε και σε αυτούς «που προσμένουν να σημάνουν την Ανάσταση...».

Το συγκλονιστικό συλλαλητήριο τελειώνει με χιλιάδες υψωμένες γροθιές καθώς τα Προπύλαια τραντάζονται από τη «Διεθνή».

Δυνατά ακούστηκαν τα συνθήματα στο συλλαλητήριο, μέσα από τα ηρωικά χωνιά όπως τότε ακουγόταν η στεντόρεια φωνή του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ και της ΕΠΟΝ σε όλη τη χώρα. Στην προσυγκέντρωση Σίνα και Ακαδημίας μπροστά - μπροστά ήταν οι φοιτητές και οι φοιτήτριες, που «παίρνοντας» τη σκυτάλη από τον Λόχο των Σπουδαστών της ΕΠΟΝ, τον Λόχο «Λόρδος Μπάιρον», με τα χωνιά στα χέρια, φωνάζοντας δυνατά, ενώνοντας το χθες με το σήμερα και το αύριο...

Την ίδια ώρα, στην κεφαλή της πορείας της προσυγκέντρωσης από το Πολυτεχνείο, μουσικοί φροντίζουν να παιανίζει το εμβατήριο «Στ' άρματα» και ο Υμνος του ΕΛΑΣ, καθώς εκατοντάδες συγκεντρωμένοι πορεύονταν στα χνάρια της βαμμένης με αίμα Ιστορίας.

Καθώς οι προσυγκεντρώσεις της ΚΟ Αττικής η μία μετά την άλλη γέμιζαν τα Προπύλαια, τα τρία γράμματα που «φώτισαν» τον δρόμο για τη λευτεριά τοποθετήθηκαν στη θέση τους: Στο κτίριο της έδρας του ΕΑΜ στην οδό Κοραή 4.

Τότε και τώρα. Στο κτίριο της Κοραή 4, όπου μετά την Απελευθέρωση στεγάστηκαν τα γραφεία του ΕΑΜ, τα τρία γράμματα που σφράγισαν ανεξίτηλα την Ιστορία του τόπου μας στόλισαν ξανά την πρόσοψη, μέσα σε χειροκροτήματα και συνθήματα. Μια βροχή από τρικάκια με εικονογράφηση και συνθήματα της εποχής συμπλήρωσε τη συγκλονιστική εικόνα.

Τα τρικάκια του ΕΑΜ που ξαναβρέθηκαν στον αέρα γεμίζοντας το κέντρο της πόλης έγραφαν:

«Λεφτεριά. Ανεξαρτησία. ΕΑΜ. Ολοι στα όπλα».

«Η Αθήνα δε λυγάει μπροστά σε τίποτα».

Ξεχωριστή παρουσία στο συλλαλητήριο είχαν και οι φίλοι του «κόκκινου Αερόστατου», που τώρα αρχίζουν και μαθαίνουν για τα κατορθώματα των συνομηλίκων τους, των Αετόπουλων, που κρατούσαν τσίλιες, έγραφαν συνθήματα στους τοίχους, λειτουργούσαν ως σύνδεσμοι... Με τα κόκκινα μαντίλια στον ώμο, τις κόκκινες κορδέλες να ανεμίζουν, τις παιδικές τους φωνές διατράνωσαν: «Στη σωστή πλευρά πάντα θα προχωράμε, της Ιστορίας την κόκκινη κλωστή στα χέρια μας κρατάμε». Ενώνοντας το χτες με το σήμερα και τα χρώματα από τις πικέτες τους να παραπέμπουν εκτός από την ΕΠΟΝ και στη σημαία της Παλαιστίνης, θύμισαν για ακόμα μια φορά ότι «το όνειρο του παιδιού είναι ΕΙΡΗΝΗ». «Κάποια μέρα θα θεριέψουν τα μικρά μας φτερά. Με παιχνίδι, με βιβλίο, με τραγούδι, με δουλειά». Με αυτούς τους στίχους από ένα τραγούδι των Αετόπουλων ντύθηκε το κεντρικό πανό που κρατούσαν στα χέρια τους παιδιά, με ζωγραφισμένη την εικόνα από το εξώφυλλο του αναγνωστικού «Τα αετόπουλα», που κυκλοφόρησε από την Κυβέρνηση του Βουνού και γράφτηκε από την σπουδαία παιδαγωγό Ρόζα Ιμβριώτη μέσα σε 17 μέρες μετά από εντολή του Πέτρου Κόκκαλη, τότε γραμματέα Παιδείας. «Από τα Αετόπουλα παίρνουμε τη σκυτάλη και ονειρευόμαστε μια κοινωνία άλλη...», ακουγόταν δυνατά...