2024 The Associated Press. All

Χαρακτηριστικά είναι όσα ειπώθηκαν στις κοινές τους δηλώσεις κατόπιν, με τον Γ. Γεραπετρίτη να θυμίζει ότι ο διμερής διάλογος εδράζεται σε «τρεις πυλώνες: τον Πολιτικό Διάλογο (σ.σ. για τα μείζονα), τη Θετική Ατζέντα (σ.σ. για τη διεύρυνση των διμερών μπίζνες) και τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (σ.σ. μέτρα ύφεσης σε στρατιωτικό επίπεδο)».

Σημείωσε ακόμη πως στους 16 μήνες που μεσολάβησαν από την πρώτη συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν στο Βίλνιους «έχουν παραχθεί απτά αποτελέσματα. Οι ηγέτες των δυο χωρών μας έχουν ήδη συναντηθεί έξι φορές, έλαβε χώρα το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στην Αθήνα, όπου και η Διακήρυξη των Αθηνών (σ.σ. κείμενο του 2023 όπου αποτυπώνεται ότι οι δύο πλευρές επιδιώκουν μεν «ενίσχυση των διμερών σχέσεων», ωστόσο «χωρίς να θίγονται οι εκατέρωθεν νομικές θέσεις τους», όπερ σημαίνει ότι η Αγκυρα έχει το ελεύθερο να βάζει όλες τις απαράδεκτες διεκδικήσεις της στο διμερές παζάρι), ενώ έχουν πραγματοποιηθεί δύο γύροι Πολιτικού Διαλόγου και Θετικής Ατζέντας και τρεις κύκλοι για τα ΜΟΕ», είπε αποτυπώνοντας την επιτάχυνση της διαδικασίας, ενώ ταυτόχρονα έδωσε την είδηση ότι ο επόμενος κύκλος Πολιτικού Διαλόγου και Θετικής Ατζέντας θα γίνει στην Αθήνα τις αμέσως επόμενες βδομάδες, 2 και 3 Δεκεμβρίου.

Συζήτησαν επίσης την προετοιμασία του 6ου Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας που θα πραγματοποιηθεί στην Αγκυρα στις αρχές του 2025, με βασικό στόχο τη διεύρυνση των διμερών μπίζνες, όπως αυτές στρώνουν έδαφος στις διευθετήσεις. «Προσβλέπουμε στην περαιτέρω ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας σε τομείς όπως η οικονομία, ο τουρισμός, το εμπόριο, ο πολιτισμός. Ηδη το διμερές μας εμπόριο έχει σημειώσει μια σημαντική αύξηση κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, με την ευχή να φτάσει τα 10 δισεκατομμύρια δολάρια, όπως είναι ο στόχος που έχει τεθεί από τους δύο ηγέτες», είπε σχετικά ο Γεραπετρίτης.

Για δε το Κυπριακό επανέλαβε τη θέση για λύση στο πλαίσιο μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, όταν κάθε απίθανο και πιθανό σενάριο που βάζουν στο τραπέζι, τάχα ως λύση, έχουν όλα στον πυρήνα τους την εκ των πραγμάτων διχοτόμηση και ΝΑΤΟποίηση της νήσου.

Στο «ζουμί» της συνάντησης ο Γεραπετρίτης είπε ότι η ατζέντα της συζήτησης «συμπεριέλαβε και την αξιολόγηση των προϋποθέσεων που πρέπει να υπάρξουν για την εκκίνηση μιας ουσιαστικής συζήτησης για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Πρόκειται για μια αρχική, ειλικρινή προσέγγιση ενός δύσκολου αλλά και κρίσιμου ζητήματος. Οι θέσεις μας όσον αφορά το εύρος της συζήτησης αφίστανται, με τη θέση μας να αφορά τη μία και μόνη διαφορά. Ωστόσο, προσηλωμένοι σε μια ειλικρινή προσπάθεια επίτευξης προόδου μέσω του διαλόγου, θα συνομιλήσουμε για το θέμα αυτό σε επόμενη συνάντησή μας στο εγγύς μέλλον», είπε, «κλείνοντας το ματάκι» στην Αγκυρα.

«Πάσα» στον Φιντάν έδωσε και όταν είπε ότι συζήτησαν και «για τις μειονότητες» αποφεύγοντας να τις χαρακτηρίσει όπως ορίζονται στη Συνθήκη της Λοζάνης, ενώ αναφερόμενος στις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, για πολλοστή φορά έσπευσε να τονίσει ότι η ελληνική κυβέρνηση «αναγνωρίζει το δικαίωμα του Ισραήλ να αμυνθεί», όπως βαφτίζονται η σφαγή του παλαιστινιακού λαού και η κατοχή, κατ' αναλογία και των όσων κάνει το κατοχικό τουρκικό κράτος στην Κύπρο.

Στο ίδιο πλαίσιο ο Φιντάν στις δηλώσεις του διέγνωσε ότι οι διμερείς σχέσεις «προχωρούν προς θετική κατεύθυνση», «ενισχύεται συνεχώς η πολυδιάστατη συνεργασία μας», «κάνουμε σημαντικά βήματα σε τομείς όπως το εμπόριο, η οικονομία, ο τουρισμός» και «εργαζόμαστε για δημιουργία νέων πεδίων συνεργασίας».

«Στην περιοχή υπάρχουν διάφορα προβλήματα» συνέχισε, επιμένοντας ότι «χρειάζεται αμοιβαία εμπιστοσύνη» και «προσέγγιση win-win». Μητσοτάκης και Ερντογάν «έχουν εκφράσει τη βούλησή τους προς αυτή την κατεύθυνση», είπε παραπέρα, όπως και ότι πρέπει «να αξιοποιήσουμε την ιστορική ευκαιρία που έχουμε μπροστά μας» με «εποικοδομητική αντίληψη».

Βάζοντας κι αυτός την ουσία των συζητήσεων, τόνισε για Αιγαίο και Ανατ. Μεσόγειο ότι ναι μεν «έχουμε διαφορές απόψεων», ωστόσο «πρέπει να φερόμαστε ρεαλιστικά και να κάνουμε σωστή διάγνωση των προβλημάτων. Υπάρχουν διάφορα ζητήματα στο Αιγαίο που είναι αλληλένδετα (σ.σ. γκρίζες ζώνες, κυριαρχία, αποστρατιωτικοποίηση και ό,τι άλλο βάζει στο τραπέζι η τουρκική αστική τάξη ενθαρρυμένη από ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ) και για τα οποία πρέπει να αναζητήσουμε λύσεις. Δεν μπορούμε να περιορίσουμε αυτά τα προβλήματα μόνο στα θέματα ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας. Ολα τα θέματα που μπορούν να προκαλέσουν ένταση και κρίση πρέπει να συζητιόνται υπό τη βάση αμοιβαίου σεβασμού και συνεργασία», πρόσθεσε σε μια έμμεση απειλή για νέους γύρους έντασης στην περιοχή αν δεν ικανοποιηθούν οι απαράδεκτες τουρκικές διεκδικήσεις.

«Υποστηρίζουμε την αρχή του δίκαιου διαμοιρασμού στην Ανατολική Μεσόγειο», υπογράμμισε παρακάτω βάζοντας ανοιχτά θέμα διχοτόμησης και συνεκμετάλλευσης, ενώ παρέπεμψε στην πολυδιαφημισμένη από την ελληνική κυβέρνηση «Διακήρυξη Αθηνών», λέγοντας ο Φιντάν ότι «θα διευκολύνει να ξεπεράσουμε τις διαφορές αν κινηθούμε σύμφωνα με το πνεύμα και το νόημα της Διακήρυξης», επιβεβαιώνοντας τον επικίνδυνο χαρακτήρα της, για τον οποίο προειδοποιούσε το ΚΚΕ, ήδη από την υπογραφή της, στις 7/12/23.

Στο ίδιο πνεύμα για το Κυπριακό, έκανε σαφές ότι στην Τουρκία «θα συνεχίσουμε να συζητούμε υπό τη βάση των πραγματικοτήτων στο νησί» καθώς «το μοντέλο της Ομοσπονδίας πλέον δεν ισχύει».

Εθιξε και το θέμα των μειονοτήτων, μιλώντας περί «μειονότητάς μας που ζει στην Ελλάδα» και για «ομογενείς». Τέλος ζήτησε «πιο αποτελεσματική συνεργασία» από την Αθήνα «στην αντιμετώπιση των τρομοκρατικών οργανώσεων», αναφέροντας ως τέτοιες τις FETO, PKK και DHKP-C.

Σημειωτέον, σχολιάζοντας τη συνάντηση Γεραπετρίτη - Φιντάν, από τη Βουδαπέστη όπου βρέθηκε για την άτυπη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Κυρ. Μητσοτάκης εκτίμησε ότι «υπάρχει ένα καλό κλίμα πάνω στο οποίο μπορούμε να οικοδομήσουμε. Αλλά, ταυτόχρονα, ναι, σίγουρα δεν υπάρχει ακόμα ένα κοινό πλαίσιο προκειμένου να συζητήσουμε σε βάθος τη μία μεγάλη μας διαφορά με την Τουρκία, που δεν είναι άλλη από την οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο». Σημείωσε ωστόσο ότι έχουν γίνει «βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση».

Στο μεταξύ, εκτενή ήταν τα σχόλια (και) στον τουρκικό Τύπο για το «πηγαδάκι» στο περιθώριο της συνάντησης της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας στη Βουδαπέστη, στο οποίο συμμετείχαν και οι Πρόεδροι Τουρκίας και Κύπρου, Ρ. Τ. Ερντογάν και Ν. Χριστοδουλίδης. Η «Χουριέτ» ανέφερε ότι «ο Ελληνοκύπριος ηγέτης δεν έχασε την ευκαιρία» να προσεγγίσει τον Ερντογάν μόλις τον είδε στο ίδιο τραπέζι με τον Ελληνα και τον Αλβανό πρωθυπουργό, περιγράφοντας τη συνάντηση ως «αυθόρμητη» και «διπλωματικά ενδιαφέρουσα», ενώ η «Τζουμχουριέτ» μίλησε για «συνάντηση - έκπληξη».

Από την πλευρά του, ο Ν. Χριστοδουλίδης είπε ότι «ανταλλάξαμε απόψεις με τον Πρόεδρο και τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας και το μήνυμά μου ήταν η ανάγκη επίλυσης του Κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου και η ετοιμότητά μας να ενισχύσουμε τις ευρωτουρκικές σχέσεις σε συνάρτηση με τη συγκεκριμένη πρόοδο στο Κυπριακό. Η Τουρκία θέλει να συμμετάσχει σε ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες όπως ο αμυντικός οργανισμός, όλα αυτά περνούν από τη λύση του Κυπριακού βάσει του συμφωνημένου πλαισίου (...) Οπως μου μεταφέρθηκε, ο Πρόεδρος της Τουρκίας ζήτησε την ενίσχυση των ευρωτουρκικών σχέσεων και μάλιστα επικαλέστηκε το θετικό κλίμα ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία ως ένα επιπλέον επιχείρημα για την ένδειξη, την επιθυμία της Τουρκίας να ενισχυθούν οι ευρωτουρκικές σχέσεις».

Σε ανακοίνωσή του για τη συνάντηση Γεραπετρίτη - Φιντάν το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ αναφέρει:

«Μετά και τη σημερινή (σ.σ. την Παρασκευή) συνάντηση Γεραπετρίτη - Φιντάν επιβεβαιώνεται ότι η λεγόμενη θετική ατζέντα αξιοποιείται ως το προπέτασμα καπνού για τα παζάρια που είναι σε εξέλιξη, σύμφωνα με τις ΝΑΤΟικές κατευθύνσεις και οδηγούν σε λύσεις συνεκμετάλλευσης στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, προς όφελος των ενεργειακών μονοπωλίων και σε βάρος των λαών. Αλλωστε, είναι διακηρυγμένος στόχος του ΝΑΤΟ η ισχυροποίηση της Νοτιοανατολικής του Πτέρυγας στις συνθήκες των ιμπεριαλιστικών πολέμων στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, στους οποίους η κυβέρνηση εμπλέκεται σε ρόλο μάλιστα "σημαιοφόρου".

Οι κυβερνητικές δηλώσεις ότι η ελληνική πλευρά προσέρχεται στις διαπραγματεύσεις με μοναδικό θέμα την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ αποσιωπούν ότι η τουρκική κυβέρνηση θέτει επίμονα ότι συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις με τη λογική της "ολιστικής προσέγγισης" και των "αλληλένδετων ζητημάτων", που σημαίνει αντικειμενικά εφ' όλης της ύλης συζήτηση για ζητήματα κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων, η οποία όπως αναφέρθηκε θα συνεχιστεί.

Αυτό τονίζουν και οι απαράδεκτες τουρκικές διεκδικήσεις, που αμφισβητούν την κυριαρχία ελληνικών νησιών και μιλούν για "γκρίζες ζώνες" που θέτουν ζήτημα αποστρατικοποίησης των νησιών, προβάλλουν το δόγμα της "Γαλάζιας Πατρίδας", αποκαλούν τη μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη "τουρκική μειονότητα" κ.ά. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ ο ΥΠΕΞ της Τουρκίας στη συνέντευξη Τύπου έκανε αναφορά σε "ομογενείς της Θράκης", ο κ. Γεραπετρίτης μίλησε γενικά και αφηρημένα για "μειονότητες".

Ταυτόχρονα, είναι άκρως επικίνδυνες οι θέσεις της τουρκικής κυβέρνησης για "δύο κράτη" στην Κύπρο, αφού οδηγούν στη διχοτόμηση της Κύπρου και τη νομιμοποίηση της 50χρονης κατοχής. Η δε στήριξη - για μια ακόμη φορά - του κ. Γεραπετρίτη στο κατοχικό κράτος του Ισραήλ και το "δικαίωμά του στην αυτοάμυνα", που αποτελεί το άλλοθι για τη γενοκτονία του Παλαιστινιακού λαού και τις επιθέσεις του Ισραήλ σε Λίβανο, Ιράν, Συρία, συνιστά εμμέσως και κάλυψη των πρακτικών του κατοχικού τουρκικού κράτους στην Κύπρο.

Ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα της σημερινής συνάντησης Γεραπετρίτη - Φιντάν, ο "οδικός χάρτης" που έχει δρομολογηθεί με αμερικανοΝΑΤΟική εποπτεία εγκυμονεί μεγάλους κινδύνους. Ο εφησυχασμός που καλλιεργεί η κυβέρνηση περί "θετικής ατζέντας" και "ήρεμων νερών" αποκρύπτει το γεγονός ότι ανάμεσα στην ελληνική και την τουρκική αστική τάξη συνυπάρχει η οικονομική συνεργασία για τα συμφέροντα των επιχειρηματικών ομίλων των δύο χωρών μαζί με τον ανταγωνισμό, μέσα στο γενικότερο πλαίσιο των ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων, που μπορεί να οδηγήσει σε νέες εντάσεις, όπως έχει δείξει και η πείρα της προηγούμενης περιόδου. Ο οδυνηρός συμβιβασμός και οι εντάσεις είναι οι όψεις του ίδιου νομίσματος.

Ο λαός απαιτείται να επαγρυπνεί!».