Σε πεδίο σφοδρών περιφερειακών και διεθνών ανταγωνισμών μετατρέπεται για ακόμη μία φορά η Συρία, που παραμένει σε εμπόλεμη κατάσταση από το 2011, και τμήματά της είναι υπό κατοχή από την Τουρκία και τις ΗΠΑ.

Η αναζωπύρωση των συγκρούσεων στη Βόρεια και Κεντρική Συρία στις 27 Νοέμβρη με εκατοντάδες νεκρούς και πάνω από 115.000 εκτοπισμένους άμαχους είχε ως αποτέλεσμα την προέλαση τζιχαντιστών και φιλότουρκων ισλαμιστών σε Χαλέπι (το οποίο κατέλαβαν στις 30/11) και Χάμα (όπου εισήλθαν στις 5/12). Αυτό, σε συνδυασμό με τις εντεινόμενες ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές που επιδιώκουν την ανακοπή του ανεφοδιασμού της λιβανέζικης Χεζμπολάχ και τη μείωση της επιρροής των Ιρανών «Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης» στο πλευρό του Σύρου Προέδρου Μπασάρ Ασαντ, αυξάνει τους κινδύνους γενικής ανάφλεξης και αποσταθεροποίησης στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.

Στο γαϊτανάκι των συγκρούσεων εμπλέκονται γνωστές διεθνείς και περιφερειακές δυνάμεις αλλά και «νέοι παίκτες», κυρίως δεκανίκια των ΗΠΑ, ΕΕ και ΝΑΤΟ, όπως η Ουκρανία, που ανέλαβε (με τις πλάτες της Δύσης και της Τουρκίας) ρόλο εκπαιδευτή στον χειρισμό drone των τζιχαντιστών της οργάνωσης παρακλάδι της Αλ Κάιντα, «Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ» (HTS) και των φιλότουρκων μισθοφόρων του λεγόμενου «Συριακού Εθνικού Στρατού» (SNA). Ο ρόλος αυτός αποκαλύφθηκε από το Κίεβο μετά την πρώτη σημαντική επιτυχία των τζιχαντιστών, την κατάληψη του Χαλεπίου (δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Συρίας) στις 30/11/24, μετά από μάχες μόλις τριών ημερών. Οι τζιχαντιστές αιφνιδίασαν την κυβέρνηση του Προέδρου Ασαντ και τους συμμάχους του σε Χεζμπολάχ, Ιράν και Ρωσία, που ήταν απορροφημένοι με τους πολέμους σε Γάζα, Λίβανο και Ουκρανία.

Ο ουκρανικός ρόλος καταγράφηκε την 1η Δεκέμβρη σε ρεπορτάζ της εφημερίδας «Kyiv Post» με τίτλο «Ukrainian Trained, Turkish Sponsored Syrian Rebels Lead Assault on Aleppo». Εκεί αναφέρεται πως η επίθεση που ξεκίνησε ανήμερα της εκεχειρίας στον Λίβανο (27/11), έγινε από «ισλαμικές ένοπλες οργανώσεις υπό την ηγεσία της οργάνωσης Hayat Tahrir al Sham». Τονίζεται πως εκπαιδεύτηκαν από τις «ειδικές δυνάμεις της ομάδας Khimik της διεύθυνσης μυστικών υπηρεσιών της Ουκρανίας, HUR», σε τακτικές μάχης που αναπτύχθηκαν στη διάρκεια του ουκρανικού πολέμου με τη χρήση drone. Σε ανάλογη αρθρογραφία διεθνών ΜΜΕ, Ουκρανοί αξιωματούχοι παραδέχθηκαν τον ρόλο τους στον πόλεμο στη Συρία, όπως και παλιότερα στην Αφρική, τονίζοντας πως κοντράρονται με τη Ρωσία «παντού στον κόσμο, όπου υπάρχουν ρωσικά συμφέροντα».

Η προθυμία της κυβέρνησης του Ουκρανού Προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι να αναλάβει ρόλο πρωτοπαλίκαρου σε ιμπεριαλιστικούς πολέμους που πυροδοτεί, τροφοδοτεί ή και συντηρεί η «Δύση», δεν είναι δυσεξήγητη. Με τον τρόπο αυτό «πληρώνει γραμμάτια» για τον τεράστιο δανεισμό και τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια δυτικών στρατιωτικών εξοπλισμών.

Από το παζλ των δυνάμεων που δρουν ποικιλοτρόπως δεν λείπει το Ισραήλ, που συνομιλεί (όπως αποδεικνύεται σε ρεπορτάζ ισραηλινών ΜΜΕ, «inews», «Times of Israel») με τζιχαντιστές του HTS και SNA, οι οποίοι απροκάλυπτα δηλώνουν πως έχουν κοινούς εχθρούς (Ασαντ, Χεζμπολάχ, Ιράν) και ωφελήθηκαν σημαντικά από τις ισραηλινές επιθέσεις σε Γάζα και Λίβανο...

Το κουβάρι των συγκρούσεων στη Συρία είναι από τα πιο μπερδεμένα των πολέμων διεθνώς, καθώς το λεγόμενο «πάγωμα» του πολέμου τα τελευταία τέσσερα χρόνια όχι μόνο δεν τερμάτισε τις συγκρούσεις, αλλά συνέβαλε στη «σταθεροποίηση» καταστάσεων.

Για παράδειγμα, «στέριωσε» (μέχρι βεβαίως να κριθεί ο κατάλληλος χρόνος για την άλωσή του) το προπύργιο των τζιχαντιστών της Αλ Κάιντα και των «κλώνων» της στη βορειοδυτική επαρχία Ιντλίμπ. Ισχυροποίησε την τουρκική κατοχή συριακών εδαφών στη βορειοδυτική Συρία. Ενέτεινε τον έλεγχο μεγάλου τμήματος της βορειοανατολικής Συρίας από τις κουρδικές δυνάμεις των «Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων» (SDF) που συνεργάζονται στενά με τον αμερικανικό στρατό, ενώ συγκρούονται κατά διαστήματα με τον στρατό της Τουρκίας, στενό σύμμαχο των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ.

Επιπλέον η ρωσική στρατιωτική παρουσία στη Συρία με πρόσκληση του Σύρου Προέδρου Μπ. Ασαντ το 2015 ανέτρεψε τα έως τότε δεδομένα στα πεδία συγκρούσεων, διασώζοντας την κυβέρνηση στη Δαμασκό από τη λαίλαπα των τζιχαντιστών, που παραμένουν «χρήσιμο πολυεργαλείο» της «Δύσης», της Τουρκίας και του Ισραήλ. Εξαιτίας της ρωσικής στρατιωτικής παρουσίας, η Μόσχα διατήρησε τη ναυτική βάση στο Ταρτούς και στρατηγική «θέση» στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ δημιούργησε και την αεροπορική βάση Χμέιμιμ.

Παράλληλα η πλάστιγγα στα μέτωπα των συγκρούσεων της Συρίας μετά την εμφάνιση των τζιχαντιστών άλλαξε μεριά, και λόγω της δυναμικής στρατιωτικής παρουσίας των Ιρανών «Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης» και της λιβανέζικης Χεζμπολάχ και όχι λόγω των επιθέσεων του λεγόμενου «διεθνούς συνασπισμού» των ΗΠΑ και των συμμάχων τους κατά του «Ισλαμικού Κράτους» που οι ίδιες δημιούργησαν. Οι ΗΠΑ δεν συγχώρησαν ποτέ τον ρόλο του Ιράν, γεγονός που οδήγησε τον Ιανουάριο του 2020 στη δολοφονία του διοικητή των δυνάμεων Αλ Κουντς στρατηγό Κασέμ Σολεϊμανί με αμερικανική αεροπορική επιδρομή στο αεροδρόμιο της Βαγδάτης.

Η διατήρηση της κατάστασης «μη ειρήνης» στη Συρία έριξε «νερό στον μύλο» των «δυτικών» επεμβάσεων, με τις ΗΠΑ να παραμένουν με περίπου 900 στρατιώτες στο βορειοανατολικό τμήμα. Οι ΗΠΑ διατηρούν εκεί παράνομα στρατιωτικές βάσεις, ενώ κλέβουν τα συριακά πετρέλαια (ήδη από την πρώτη θητεία του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ) σε συνεργασία με τους Κούρδους των δυνάμεων SDF, προς απογοήτευση της Τουρκίας.

Από το γαϊτανάκι επεμβάσεων δεν λείπει (όπως προαναφέραμε) το Ισραήλ, το οποίο στο φόντο της γενοκτονίας που πραγματοποιεί στη Γάζα και του πολέμου στον Λίβανο, ξαναζεσταίνει τους τελευταίους μήνες το κουρδικό ζήτημα, ασκώντας πίεση στην Τουρκία, μολονότι αυτή (παρά τις κορόνες της κυβέρνησης Ερντογάν υπέρ Παλαιστινίων και Μουσουλμάνων) εμφανίζεται στο παρασκήνιο να τροφοδοτεί ενεργειακά το κράτος - δολοφόνο.

Οι τελευταίες ραγδαίες εξελίξεις που διαγράφουν οι συγκρούσεις σε Χαλέπι και Χάμα, ανοίγουν την όρεξη του Τούρκου Προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν, που θεωρεί πως μπορεί τώρα να εκβιάσει την εξομάλυνση των σχέσεων με τον Σύρο ομόλογό του, που τόσο πολύ επιθυμεί αλλά δεν έχει επιτύχει, επειδή ο τελευταίος θέτει ως προϋπόθεση την άμεση αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων και των μισθοφόρων της Αγκυρας από το συριακό έδαφος. «Η προέλαση της αντιπολίτευσης συνεχίζεται αυτή τη στιγμή... Ελπίδα μας είναι αυτός ο περίπατος στη Συρία να συνεχιστεί χωρίς προβλήματα», είπε την Παρασκευή ο Ερντογάν, ενώ ο κυβερνητικός εταίρος του Ντ. Μπαχτσελί δήλωσε προ ημερών πως το Χαλέπι είναι «τουρκικό και μουσουλμανικό». Τα σχέδια της Αγκυρας για ανασύσταση μέρους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας παραμένουν σε εφεδρεία, δίχως την ίδια στιγμή να λείπουν τα παζάρια με Ιράν και Ρωσία στο πλαίσιο της ειρηνευτικής «διαδικασίας Αστάνα», που αναμενόταν να αναβιώσει το Σάββατο 7/12 στο περιθώριο φόρουμ στην Ντόχα του Κατάρ. Παζάρια στήνονται την ίδια μέρα και στη Βαγδάτη, σε συνάντηση του Ιρακινού υπουργού Εξωτερικών, Φουάντ Χουσεΐν, με τους ομολόγους του από Συρία και Ιράν.

Η «εύθραυστη» εκεχειρία 60 ημερών που ξεκίνησε στις 27Νοέμβρη στον Λίβανο, με την πίεση ΗΠΑ και Γαλλίας, οι οποίες ανέλαβαν ρόλο «εγγυητριών δυνάμεων», έριξε επιπλέον νερό στον μύλο των επιθέσεων του ισραηλινού στρατού.

Η συμφωνία εκεχειρίας, κατά τις καταγγελίες της Γαλλίας και της Χεζμπολάχ, παραβιάστηκε ήδη από τις πρώτες μέρες από το Ισραήλ δεκάδες φορές. Επιπλέον, «νομιμοποιεί» την παρουσία και δράση των Ισραηλινών στρατιωτών στον νότιο Λίβανο εμποδίζοντας χιλιάδες Λιβανέζους αμάχους να επιστρέψουν στις εστίες τους αφού οι δυνάμεις του κράτους - δολοφόνου βομβαρδίζουν ελεύθερα ό,τι βάλουν στο στόχαστρο, υπό το πρόσχημα «εξουδετέρωσης απειλών» της Χεζμπολάχ.

Η Χεζμπολάχ, από την άλλη, επιχειρεί ενδυνάμωση του ρόλου της στην πολιτική σκηνή του Λιβάνου, ενώ προσπαθεί να ανασυγκροτηθεί και να επουλώσει τις πληγές από τη σφοδρή κλιμάκωση των ισραηλινών επιθέσεων του τελευταίου τριμήνου. Καλείται παράλληλα να αποσύρει μαχητές της βορείως του ποταμού Λιτάνι, σε απόσταση περίπου 30 χλμ. από τα σύνορα του Ισραήλ.

Από το σκηνικό των συγκρούσεων στον Λίβανο δεν λείπουν οι προσπάθειες του ισραηλινού στρατού να δημιουργήσει «νεκρή ζώνη» κοντά στα σύνορα των δύο χωρών, σε βάρος της λιβανικής επικράτειας. Το «Al Jazeera» κατέγραφε την Πέμπτη τις προσπάθειες δημιουργίας μιας τέτοιας ζώνης από τον ισραηλινό στρατό με τη χρήση απαγορευμένων εμπρηστικών βομβών λευκού φωσφόρου.

Σε αυτό το πλαίσιο παραμένουν «παγιδευμένοι» το ίδιο διάστημα οι Παλαιστίνιοι σε Γάζα και Δυτική Οχθη, ενώ τις τελευταίες μέρες αναθερμαίνονται τα παζάρια για «εκεχειρία» και ανταλλαγές κρατουμένων αλλά και τη μεταπολεμική διαχείριση και διοίκηση της περιοχής.

Ηδη πάνω από 44.600 είναι οι νεκροί, ξεπέρασαν τις 105.000 οι τραυματίες στη Γάζα, που αναγκάζουν ακόμη και διεθνείς ΜΚΟ, όπως η Διεθνής Αμνηστία, να καταγγείλουν τη γενοκτονία που διαπράττει το Ισραήλ, ως τέτοια, προκαλώντας τις αντιδράσεις της ισραηλινής πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας.

Στην κατεστραμμένη Γάζα, οι περίπου δύο εκατομμύρια πολύπαθοι Παλαιστίνιοι δεν έχουν να αντιμετωπίσουν μόνο τη βαρυχειμωνιά, τις επιδημίες αλλά και τον λιμό, καθώς ο ισραηλινός στρατός έχει περιορίσει σε μόλις 10 με 14 φορτηγά την ημερήσια αποστολή βοήθειας. Η επιβίωση για τους περισσότερους είναι στοίχημα που κερδίζεται μέρα με τη μέρα.

Το ανατριχιαστικό σκηνικό καταστροφής και οδύνης συμπληρώνεται το ίδιο διάστημα από τις πρόσφατες επισημάνσεις αξιωματούχων του ΟΗΕ ότι πλέον η Γάζα έχει διεθνές ρεκόρ ακρωτηριασμένων παιδιών και εφήβων.