ΗΠΑ - ΕΕ αναγνωρίζουν τον αναβαθμισμένο «ρόλο - κλειδί» της Τουρκίας
Μετά τα χαρακτηριστικά προχτεσινά εγκώμια του νεοεκλεγέντος Προέδρου των ΗΠΑ Ντ. Τραμπ για τον αναβαθμισμένο ρόλο - κλειδί της Τουρκίας στις εξελίξεις στην περιοχή, χτες ήρθε η σειρά της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία μετέβη στην Αγκυρα και συναντήθηκε με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρ. Τ. Ερντογάν.
Από εκεί ανακοίνωσε ότι θα χορηγηθεί από την ΕΕ στην Αγκυρα νέα «βοήθεια» 1 δισ. ευρώ ώστε να υποστηριχθούν οι εκατομμύρια Σύροι πρόσφυγες που φιλοξενούνται στην Τουρκία.
Συγκεκριμένα, στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Ερντογάν η φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι «ένα επιπλέον δισ. ευρώ είναι καθ' οδόν για το 2024», ώστε να χορηγηθεί για την κάλυψη της υγειονομικής περίθαλψης και της εκπαίδευσης των προσφύγων στην Τουρκία και για τη διαχείριση της μετανάστευσης και των συνόρων, συμπεριλαμβανομένης της «εθελοντικής» επιστροφής Σύρων προσφύγων.
Σχετικά με τη Συρία, η φον ντερ Λάιεν είπε χαρακτηριστικά ότι «τώρα πρέπει να εντείνουμε και να συνεχίσουμε την άμεση επαφή μας με την Χαγιάτ Ταχρίρ Αλ Σαμ» (η τζιχαντιστική οργάνωση HTS), που έχει καταλάβει την εξουσία, «και τις άλλες ομάδες».
Ισχυρίστηκε δε πως η ΕΕ και οι εταίροι της δεν θα επιτρέψουν την αναβίωση του «Ισλαμικού Κράτους» στη Συρία - με το ευρωατλαντικό μπλοκ από τη μία να βαφτίζει τους τζιχαντιστές «αντιπολίτευση» και από την άλλη να αξιοποιεί τα γνωστά προσχήματα περί «αντιμετώπισης της τρομοκρατίας» ως πρόσχημα για τις επεμβάσεις του στην περιοχή.
«Ο συριακός λαός αξίζει μια ειρηνική μετάβαση εξουσίας, που θα διατηρήσει την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της χώρας», πρόσθεσε, αναπαράγοντας τα υποκριτικά ευχολόγια ότι θα πρέπει να γίνει σεβαστή η εθνική ενότητα και να προστατευθούν τα δικαιώματα όλων των μειονοτήτων.
Η πρόεδρος της Κομισιόν υπογράμμισε επίσης ότι «η Τουρκία έχει να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στη σταθεροποίηση της περιοχής».
«Μαζί πρέπει να παραμείνουμε σε εγρήγορση ενάντια στην τρομοκρατία», δήλωσε, ενώ έσπευσε να προσθέσει ότι «οι θεμιτές ανησυχίες της Τουρκίας πρέπει να αντιμετωπιστούν».
Αυτά ενώ ο Τούρκος Πρόεδρος έθεσε ξανά θέμα για τη δράση των υποστηριζόμενων από τις ΗΠΑ Κούρδων των δυνάμεων SDF και YPG, τους οποίους αντιμετωπίζει ως παρακλάδι του ΡΚΚ.
«Η Συρία δεν πρέπει να είναι κόμβος τρομοκρατίας», είπε ο Ερντογάν, συμπληρώνοντας ότι «δεν υπάρχει χώρος για το "Ισλαμικό Κράτος" και το PKK». Υποστήριξε ακόμα πως η Τουρκία είναι η μόνη χώρα - μέλος του ΝΑΤΟ που έχει νικήσει «και τις δύο τρομοκρατικές οργανώσεις στο πεδίο», ενώ κατακεραύνωσε τις εκατοντάδες ισραηλινές επιθέσεις στη Συρία, ζητώντας από το Ισραήλ «να σταματήσει την επιθετικότητά του στην περιοχή».
Συμφώνησε δε με την ΕΕ ότι θα πρέπει να υπάρξει «ομαλή πολιτική μετάβαση» στη Συρία, και μια «σταθερή και συμπεριληπτική κυβέρνηση».
Στις Βρυξέλλες, η επικεφαλής Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ Κάγια Κάλας δήλωσε ότι ζήτησε από τον επικεφαλής της αντιπροσωπείας της ΕΕ να μεταβεί στη Δαμασκό, για να έρθει σε επαφή με τη νέα ηγεσία στη Συρία και με διάφορες άλλες ομάδες.
Νωρίτερα Γερμανία, ΗΠΑ και Βρετανία δήλωσαν ότι αποκαθιστούν διπλωματικές επαφές με την τζιχαντιστική οργάνωση HTS, ενώ ο Γάλλος ειδικός απεσταλμένος για τη Συρία Ζαν - Φρανσουά Γκιγιόμ επιβεβαίωσε ότι η Γαλλία «ετοιμάζεται να είναι στο πλευρό των Σύρων».
Ο αρχηγός της HTS, Αμπού Μοχάμεντ Αλ Τζολάνι (ή Αχμεντ Αλ Σάραα, όπως είναι το πραγματικό του όνομα), σε συνέντευξή του στη βρετανική εφημερίδα «The Times» είπε ότι η Συρία δεν θα πρέπει να γίνει εφαλτήριο για την εξαπόλυση επιθέσεων στο Ισραήλ, ζητώντας παράλληλα να σταματήσουν οι συνεχιζόμενες ισραηλινές επιδρομές κατά του συριακού εδάφους.
Κάλεσε τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπ. Νετανιάχου να σταματήσει τους βομβαρδισμούς στη Συρία μετά τη ρίψη βόμβας περίπου ενός τόνου τη Δευτέρα, που προκάλεσε στην παράκτια πόλη Ταρτούς δόνηση παρόμοια με εκείνη ενός σεισμού 3 Ρίχτερ.
Ηδη βέβαια ο Τζολάνι και άλλα στελέχη των τζιχαντιστών με αλλεπάλληλες παρεμβάσεις τους έχουν διαβεβαιώσει ότι δεν πρόκειται να έρθουν σε σύγκρουση με το Ισραήλ, παρά τις εκατοντάδες επιδρομές και την επέκταση της κατοχής συριακών εδαφών.
Ο Τζολάνι ζήτησε από τη «Δύση» να άρει τις κυρώσεις σε βάρος της Συρίας και υποστήριξε ότι πλέον έχουν εκλείψει οι λόγοι που «δικαιολογούσαν» τις επιθέσεις του Ισραήλ στη Συρία, όπως ήταν η παρουσία μαχητών της Χεζμπολάχ και του Ιράν στη χώρα. «Η δικαιολογία του Ισραήλ ήταν η παρουσία της Χεζμπολάχ και του Ιράν, όμως η δικαιολογία αυτή ήρθη», επεσήμανε.
Ανέφερε ακόμα ότι η οργάνωσή του είναι «δεσμευμένη» στην τήρηση της ειρηνευτικής συμφωνίας Ισραήλ - Συρίας, του 1974, και έτοιμη να επιτρέψει την επιστροφή παρατηρητών - ελεγκτών του ΟΗΕ.
Η συνέντευξη δόθηκε προχθές Δευτέρα, μέρα κατά την οποία ανακοινώθηκαν και επίσημα οι πρώτες επαφές Βρετανών διπλωματών στη Δαμασκό με τους τζιχαντιστές της HTS. Ανάλογες επαφές είχαν και Γερμανοί διπλωμάτες.
Ο δε Ομπέιντα Αρναούτ, εκπρόσωπος της «μεταβατικής» κυβέρνησης των τζιχαντιστών, δήλωσε στο «Αssociated Ρress» ότι η Συρία «έχει γυρίσει οριστικά σελίδα», κάτι το οποίο «οφείλουν να συνειδητοποιήσουν όλοι», στέλνοντας «μηνύματα» προς τη Ρωσία.
Ο Ασαντ «είναι ένας εγκληματίας πολέμου, που πρέπει να οδηγηθεί στη Δικαιοσύνη, για το καλό του συριακού λαού. Πρέπει να λογοδοτήσει για τα εγκλήματά του», τόνισε ο Αρναούτ αναφερόμενος στον έκπτωτο Σύρο Πρόεδρο, που έχει λάβει άσυλο από τη ρωσική ηγεσία.
Δείχνοντας δε ότι θα ακολουθήσει σκληρό παζάρι για τη διατήρηση των ρωσικών βάσεων στη Συρία, κατέληξε με νόημα: «Νομίζω ότι η Ρωσία θα πρέπει να επανεξετάσει την παρουσία της στο συριακό έδαφος, καθώς και τα συμφέροντά της. Τα συμφέροντά της συνδέονταν με το εγκληματικό καθεστώς Ασαντ. Μπορούν να το ξανασκεφτούν και να αναλάβουν πρωτοβουλίες για να προσεγγίσουν τη νέα διοίκηση. Να αποδείξουν ότι δεν έχουν καμία εχθρότητα με τον συριακό λαό και ότι η εποχή του καθεστώτος Ασαντ έχει οριστικά τελειώσει».
Σε ό,τι αφορά τους Κούρδους, ο Αρναούτ ανέφερε πως είναι «από τα συστατικά στοιχεία του συριακού λαού και επιθυμούμε πολύ την προστασία των δικαιωμάτων αυτής της ομάδας (...) αλλά διαβεβαιώνουμε ότι δεν διαχωρίζουμε κανένα τμήμα της Συρίας και δεν θα επιτρέψουμε κανένα τμήμα της Συρίας να βρεθεί εκτός του ελέγχου της κυβέρνησης της Δαμασκού».
Επιπλέον ο Μουρχάφ Αμπού Κάσρα, επικεφαλής της στρατιωτικής πτέρυγας της HTS, μιλώντας χτες στο Γαλλικό Πρακτορείο ανακοίνωσε ότι το «επόμενο βήμα» της οργάνωσης θα είναι η διάλυση των συριακών ένοπλων οργανώσεων, με πρώτη τη δική τους. Στόχος, ανέφερε, είναι να ενταχθούν όλοι αυτοί στον τακτικό στρατό της Συρίας.
Ζήτησε επίσης από τη «Δύση» να αφαιρέσει την HTS και τον αρχηγό της, Τζολάνι, από τη λίστα των «τρομοκρατικών οργανώσεων».
Η στήριξη της «Δύσης» στον ρόλο - κλειδί της Τουρκίας στη Συρία δίνει «φτερά» σε νέα σχέδια κλιμάκωσης των επιθέσεων κατά των Κούρδων μαχητών των δυνάμεων SDF και YPG.
Η εφημερίδα «Wall Street Journal» σε χτεσινό ρεπορτάζ καταγράφει σημαντική αύξηση της τουρκικής στρατιωτικής δραστηριότητας στα σύνορα με τη Συρία, εκτιμώντας ότι πρόκειται πιθανώς για προετοιμασίες «μεγάλης κλίμακας εισβολής» σε συριακά εδάφη που τελούν υπό τον έλεγχο Κούρδων μαχητών. Καταγράφονται έτσι ενισχύσεις σε τουρκικά στρατεύματα και στις μισθοφορικές δυνάμεις οργανώσεων που υποστηρίζονται εδώ και χρόνια από τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες. Οι δυνάμεις αυτές περιλαμβάνουν Τούρκους ένστολους κομάντος, καθώς επίσης δυνάμεις του τουρκικού πυροβολικού συγκεντρωμένες σε μεγάλους αριθμούς προς το Κομπανί της βόρειας Συρίας.
Τη Δευτέρα ο Ιλχάμ Αχμέντ, στέλεχος της διοίκησης των Κούρδων της Συρίας, κάλεσε τον Ντ. Τραμπ να πιέσει τον Ερντογάν να μη στείλει στρατεύματα πέρα από τα σύνορα.
Αργά χτες ανακοινώθηκε ότι επιτεύχθηκε νέα προσωρινή εκεχειρία, μέχρι το τέλος της βδομάδας, μεταξύ της Τουρκίας και των δυνάμεων SDF, στις οποίες κυριαρχούν οι δυνάμεις των Κούρδων κοντά στην πόλη Μανμπίτζ της βόρειας Συρίας.
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μάθιου Μίλερ, οι ΗΠΑ μεσολάβησαν για μια αρχική κατάπαυση του πυρός την περασμένη βδομάδα, που η διάρκειά της είχε λήξει. Ο Μίλερ τόνισε ότι οι ΗΠΑ θα ήθελαν η κατάπαυση του πυρός να παραταθεί για όσο το δυνατόν περισσότερο, προσθέτοντας: «Συνεχίζουμε να συνεργαζόμαστε με τις SDF και με την Τουρκία, για μια πορεία προς τα εμπρός».
Στην Τεχεράνη, την ίδια ώρα, ο Ιρανός ανώτατος ηγέτης Αλί Χαμενεΐ υποστήριξε ότι το Ισραήλ σφάλλει αν θεωρεί πως τελείωσε ο «άξονας της αντίστασης» ιρανικών και άλλων σιιτικών οργανώσεων στη Συρία.
Ο Χαμενεΐ δήλωσε ότι το Ισραήλ αυταπατάται αν πιστεύει πως ετοιμάζεται μέσω Συρίας «να περικυκλώσει και να εξαλείψει τις δυνάμεις της Χεζμπολάχ», και πως αυτό που τελικά θα εξαφανιστεί «είναι το Ισραήλ». Τόνισε ακόμα ότι Ισραήλ και ΗΠΑ γελιούνται οικτρά αν νομίζουν πως ξεμπέρδεψαν με την αντίσταση.
Παράλληλα, ο εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών Ι. Μπαγκαΐ δήλωσε ότι το Ιράν θα αξιοποιήσει κάθε ευκαιρία για να κινητοποιήσει περιφερειακές δυνάμεις και τη διεθνή κοινότητα για να σταματήσει τις επιθέσεις του Ισραήλ εναντίον χωρών της περιοχής, όπως η Συρία, η Υεμένη κ.ά. Ανέφερε ακόμα ότι ο συριακός λαός είναι «ο μόνος που μπορεί να αποφασίσει το μέλλον της χώρας του» μετά την πτώση της κυβέρνησης Ασαντ. «Φυσικά, οι χώρες της περιοχής θα πρέπει να βοηθήσουν σε αυτήν τη διαδικασία», δήλωσε, «χωρίς καταστροφικές παρεμβάσεις ή άλλη μορφή πίεσης και απειλών κατά των πολιτικών παραγόντων στη Συρία». Πρόσθεσε δε ότι εν τέλει «όλα τα κατεχόμενα εδάφη των συριακών Υψιπέδων του Γκολάν πρέπει να ελευθερωθούν».
Στο μεταξύ, χτες ανακοινώθηκε ότι ο Ιρανός Πρόεδρος Μ. Πεζεσκιάν θα μεταβεί αύριο στην Αίγυπτο για να συμμετάσχει στη Σύνοδο της Ομάδας Αναπτυσσόμενων Μουσουλμανικών Χωρών, D-8. Στην ίδια Σύνοδο θα εκπροσωπηθούν η Ινδονησία, η Μαλαισία, το Πακιστάν, το Μπανγκλαντές, η Τουρκία, η Νιγηρία και η Αίγυπτος.
2024 The Associated Press. All |
Το υπουργείο Υγείας στη Γάζα ανέφερε χτες ως επίσημο απολογισμό των θυμάτων των ισραηλινών πυρών 45.059 νεκρούς και 107.041 τραυματίες.
Επίσης, σε στοιχεία που έδωσε το ισραηλινό υπουργείο «Αμυνας», αναφέρει ότι ως χτες από τον Οκτώβρη του 2023 έχουν τραυματιστεί από τις μάχες στη Γάζα πάνω από 13.500 στρατιώτες και αξιωματικοί και από αυτούς 1.500 τουλάχιστον τραυματίστηκαν πάνω από μία φορά, σκόπιμα δε δεν μιλά για νεκρούς από το στρατιωτικό προσωπικό.
Ταυτόχρονα με το αιματοκύλισμα του Παλαιστινιακού λαού φαίνεται ότι εντείνεται και το παζάρι για το ενδεχόμενο μιας συμφωνίας «εκεχειρίας» στη Λωρίδα της Γάζας και ανταλλαγής των ομήρων Ισραηλινών με εκατοντάδες Παλαιστίνιους κρατούμενους στις ισραηλινές φυλακές.
Πληροφορίες διεθνών ΜΜΕ, μεταξύ των οποίων η βρετανική «Guardian» και το πρακτορείο «Ρόιτερς» ανέφεραν χτες ότι μεταβαίνει εκτάκτως στο Κάιρο ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, και ότι η ενδεχόμενη συμφωνία μπορεί να υπογραφεί πριν από την ορκωμοσία του νέου Προέδρου στις ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, στις 20 Γενάρη.
Στο Κάιρο κλήθηκε χτες και ο Παλαιστίνιος Πρόεδρος, Μαχμούτ Αμπάς, με πρωτοβουλία της κυβέρνησης του Αιγύπτιου Προέδρου, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι. Ο Αμπάς θα μεταβεί στο Κάιρο από τη Ρώμη, όπου πραγματοποίησε ολιγοήμερη επίσημη επίσκεψη.
Αργότερα χτες το απόγευμα ακολούθησε ανακοίνωση της Χαμάς, που ανέφερε πως η επίτευξη συμφωνίας για εκεχειρία και ανταλλαγές ομήρων και κρατουμένων είναι εφικτή «εάν το Ισραήλ σταματήσει να θέτει νέους όρους». Η οργάνωση χαρακτηρίζει τον τελευταίο γύρο διαπραγμάτευσης «σοβαρό και θετικό».
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που μεταδίδουν διεθνή και αραβικά ΜΜΕ, από διαρροές των διαπραγματευτών, στην πρώτη φάση της υπό συζήτηση συμφωνίας προβλέπεται να απελευθερωθούν Ισραηλινοί κρατούμενοι, γυναίκες, ασθενείς και άτομα άνω των 51 ετών με αντάλλαγμα την απελευθέρωση Παλαιστινίων φυλακισμένων.
Σε επόμενη φάση θα ξεκινήσει εκεχειρία 6 - 7 βδομάδων, στη διάρκεια της οποίας θα αποχωρήσουν τα περισσότερα ισραηλινά στρατεύματα από περιοχές της Γάζας, ώστε να ξεκινήσει παζάρι για μια μόνιμη εκεχειρία. Μελετάται επίσης να μπορούν να εισέλθουν καθημερινά στη Γάζα εκατοντάδες φορτηγά με ανθρωπιστική βοήθεια κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Το δεύτερο στάδιο προβλέπει την απελευθέρωση των υπόλοιπων ομήρων (κυρίως άνδρες στρατεύσιμης ηλικίας) με αντάλλαγμα περισσότερους Παλαιστίνιους κρατούμενους.
Στο τρίτο στάδιο προβλέπεται η έναρξη των εργασιών για την ανοικοδόμηση της Γάζας και επιστροφή των σορών κρατουμένων της Χαμάς.
Νωρίτερα, ο Ισραηλινός υπουργός Αμυνας, Ισραέλ Κατς, είχε δηλώσει σε επιτροπή της Κνέσετ ότι η κυβέρνηση «είναι πιο κοντά από ποτέ» στην επίτευξη συμφωνίας με τη Χαμάς για την απελευθέρωση των Ισραηλινών ομήρων στη Γάζα. Από διαρροές όσων είπε στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων και Αμυνας, έγινε γνωστό πως προέβλεψε ότι η συμφωνία που συζητείται στο τραπέζι διαπραγμάτευσης «θα υποστηριχτεί» από το μεγαλύτερο μέρος της κυβέρνησης συνασπισμού και ότι δεν θα πρέπει να αντιμετωπίσει «εσωτερικά εμπόδια». Υποστήριξε πως η συμφωνία «δεν θα συμπεριλαμβάνει έναν δίχως συγκεκριμένο τέλος τερματισμό των εχθροπραξιών» επειδή τώρα «υπάρχει ευελιξία από την άλλη πλευρά» αφότου κατανόησαν ότι «δεν σκοπεύουμε να τελειώσουμε τον πόλεμο». Ανέφερε πως δεν θα σταθεί εμπόδιο για μια συμφωνία το θέμα συνεχιζόμενης παρουσίας του στρατού του Ισραήλ στον Διάδρομο «Φιλαδέλφεια» που είναι στα σύνορα Γάζας - Αιγύπτου και στον στρατηγικό διάδρομο Neztarim που ελέγχει το πέρασμα από τη Βόρεια στη Νότια Γάζα. Στη συνέχεια ο Κατς απαντώντας σε δημοσιεύματα του Τύπου από τον λογαριασμό του στην πλατφόρμα Χ ξεκαθάρισε ότι η θέση του για τη Γάζα αφορά «τον πλήρη έλεγχο της ασφάλειας» στην περιοχή, με τον στρατό να έχει «πλήρη ελευθερία δράσης όπως στην Ιουδαία και στη Σαμάρεια» (όπως αναφέρονται οι Ισραηλινοί στην κατεχόμενη Δυτική Οχθη). «Δεν θα επιτρέψουμε καμία τρομοκρατική οργάνωση εναντίον ισραηλινών εποικισμών και Ισραηλινών πολιτών από τη Γάζα. Δεν θα επιτρέψουμε την επιστροφή στην πραγματικότητα πριν από τις 7 Οκτωβρίου», κατέληξε.
Ανάλογη θέση υιοθέτησε και ο ακροδεξιός υπουργός Οικονομικών, Μπεζαλέλ Σμότριτς, που διαβεβαίωσε πως το Ισραήλ θα εργαστεί για να «ενδυναμώσει την κυριαρχία μας σε όλα τα μέρη της χώρας μας», εννοώντας ό,τι έχει καταλάβει με τη δολοφονική στρατιωτική του μηχανή.
Το περασμένο 24ωρο το Ισραήλ πραγματοποίησε ακόμη μία επιδρομή στην Τύρο του νότιου Λιβάνου προκαλώντας τον τραυματισμό δύο ανθρώπων, ενώ τη Δευτέρα οι ΗΠΑ επιβεβαίωσαν ανάλογη επιχείρηση «ακριβείας» σε θέσεις των Χούθι στην Υεμένη, μεταξύ των οποίων φερόταν πως ήταν και ένα «κέντρο επιχειρήσεων συντονισμού» στην πρωτεύουσα της χώρας, Σαναά.