Για σχέδια των ΗΠΑ για κυρώσεις κατά της ενεργειακής εταιρείας «NIS λόγω ρωσικής ιδιοκτησίας» μίλησε ο Σέρβος Πρόεδρος, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, που είπε ακόμα ότι την επιλογή της Ουάσιγκτον θα ακολουθήσουν Λονδίνο και Βρυξέλλες, επιβάλλοντας με τη σειρά τους κι εκείνες χωριστές κυρώσεις.

Από τη μεριά του το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών δε σχολίασε κάτι, ενώ ο Σέρβος ηγέτης είπε ότι το Βελιγράδι ακόμα δεν έχει λάβει «επίσημο έγγραφο με λεπτομέρειες», αλλά συμπλήρωσε ότι οι κυρώσεις μπορεί να τεθούν σε ισχύ ακόμα και την 1η Γενάρη, αν και δεν προσδιόρισε τις πηγές του. Μάλιστα, αναφέρθηκε σε μια σειρά επιπτώσεις που θα ξεκινήσουν να εμφανίζονται, όπως π.χ. η διακοπή των αποστολών πετρελαίου από την Κροατία, μέσω του αγωγού Janaf.

«Νομίζω ότι αυτό είναι μέρος της ευρύτερης γεωπολιτικής πίεσης στη Ρωσία», αναγνώρισε ο Σέρβος ηγέτης, που μάλιστα είπε ότι «αυτό μας ανοίγει προβλήματα με τους Ρώσους φίλους μας για τα πάντα. Από την πολιτική σε οτιδήποτε άλλο» και κατέληξε: «Πρέπει να περιμένουμε την τελική πράξη. Οι συζητήσεις με τη Ρωσία είναι μπροστά μας. Θα δούμε εάν η ιδιοκτησία μπορεί να μειωθεί κάτω από το 50%, ώστε να μπορέσουμε να αγοράσουμε ένα μέρος της».

Σήμερα το 6,15% της πετρελαϊκής βιομηχανίας NIS κατέχει η ρωσική «Gazprom» και το 50% η θυγατρική της, Gazprom Neft, ενώ το μεγαλύτερο από το υπόλοιπο ποσοστό ελέγχει το σερβικό Δημόσιο.

• Σε μια παράλληλη εξέλιξη, έκθεση της Διεθνούς Αμνηστείας κατέγραψε ότι Σέρβοι αξιωματούχοι εγκατέστησαν κατασκοπευτικά λογισμικά σε δεκάδες τηλέφωνα δημοσιογράφων και ακτιβιστών. Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, λογισμικό που παρείχε η ισραηλινή εταιρεία παρακολουθήσεων Cellebrite DI Ltd χρησιμοποιήθηκε για να ξεκλειδώσουν τηλέφωνα πριν μολυνθούν, αναφέρεται στην έκθεση. «Ακτιβιστές και ένας δημοσιογράφος ανέφεραν ενδείξεις ύποπτης δραστηριότητας στα κινητά τηλέφωνά τους αμέσως μετά από συνεντεύξεις που έκαναν με τη σερβική αστυνομία και τις αρχές ασφαλείας», αναφέρεται σε αυτή.

«Εάν οι Βρυξέλλες είναι έτοιμες να βρούμε μία εποικοδομητική λύση και να προωθήσουμε την (ευρωπαϊκή) πορεία μας, είμαστε πάντα εδώ για να ανταποκριθούμε θετικά», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας, Χρίστιαν Μίτσκοσκι, υποστηρίζοντας ότι, «ως χώρα, θα συνεχίσουμε να προάγουμε τις ευρωπαϊκές αξίες» αλλά και διαμηνύοντας την ίδια ώρα ότι «δεν θα κάνουμε υποχωρήσεις» και καταλήγοντας: «Ας βρουν άλλη κυβέρνηση και ας την φέρουν για να κάνουν τις παραχωρήσεις τους».

Σε δηλώσεις του ενόψει επίσημων επαφών που θα έχει στις Βρυξέλλες, ο Μίτσκοσκι ανέφερε τα παραπάνω, με φόντο το κλιμακούμενο παζάρι για τη διεύρυνση της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια, που «σκαλώνει» σε μια σειρά από διμερείς και άλλες διαφορές, σε μια περίοδο που το γεωπολιτικό βάρος της περιοχής μεγαλώνει στην αναμέτρηση της «Δύσης» με τη Ρωσία και την Κίνα. Θυμίζουμε εξάλλου ότι ο Μίτσκοσκι προέρχεται από το κεντροδεξιό κόμμα VMRO-PMNE, που είχε επικρίνει τους όρους με τους οποίους το σοσιαλδημοκρατικό SDSM (των Ζάεφ - Κοβάτσεφσκι) είχε «κλείσει» τόσο τη ΝΑΤΟική Συμφωνία των Πρεσπών (το 2016) όσο και τον συμβιβασμό (2022) με τη Βουλγαρία, για τη διευθέτηση διαφωνιών που θα έδιναν το «πράσινο φως» για επίσημη έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών με τις Βρυξέλλες. Μεταξύ άλλων το VMRO διατυπώνει ενστάσεις για τις αλλαγές στο Σύνταγμα (όπως καταλήχτηκε για να αρθεί το βέτο της Βουλγαρίας στην ενταξιακή πορεία των Σκοπίων ώστε να αναγνωριστεί ύπαρξη βουλγαρικής μειονότητας στη χώρα κ.τ.λ.).

Σε αυτό το πλαίσιο, ο Μίτσκοσκι είπε ότι αν δεν βρεθεί «εποικοδομητική λύση», «μπορώ να συμπεράνω ότι εμείς, ως χώρα, όπως και τα Βαλκάνια, δυστυχώς δεν είμαστε στο επίκεντρο αυτής της ηγεσίας των Βρυξελλών», καταλήγοντας ότι η κυβέρνησή του δεν θα κάνει υποχωρήσεις και εκφράζοντας δυσαρέσκεια επειδή «υπάρχουν πολιτικοί στις Βρυξέλλες που αποφάσισαν να γίνουν όμηροι πολιτικών των οποίων η σκέψη βρίσκεται ακόμα στον Μεσαίωνα».

Στο μεταξύ, σήμερα, θα γίνει στις Βρυξέλλες Σύνοδος ΕΕ - Δυτικών Βαλκανίων, της οποίας στόχος είναι - σύμφωνα με επίσημη ευρωπαϊκή ανακοίνωση - να χρησιμεύσει «ως ευκαιρία για την επιδίωξη της νέας δυναμικής για τη στρατηγική εταιρική σχέση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των Δυτικών Βαλκανίων, συμπεριλαμβανομένου ενός προβληματισμού σχετικά με τον τρόπο εμβάθυνσης αυτής της εταιρικής σχέσης και να προχωρήσουμε μαζί προς ένα κοινό μέλλον στην Ευρωπαϊκή Ενωση».

Ενδεικτικές των παζαριών που φουντώνουν προκειμένου να διασφαλιστεί αυτή η «εμβάθυνση» είναι οι πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες Σλοβενία και Γερμανία επεξεργάζονται σχέδιο για αναστολή του «βέτο» στην ενταξιακή πορεία μιας χώρας, αν αυτό συνδέεται με διμερείς διαφορές.

• Σε επιχείρησή της στις δυτικές περιοχές Στρούγκα και Γκόστιβαρ, η αστυνομία της Βόρειας Μακεδονίας ανακοίνωσε ότι εξάρθρωσε «τρομοκρατική οργάνωση» και συνέλαβε τέσσερα άτομα που σχεδίαζαν ενέργειες, οι οποίες θα μπορούσαν να απειλήσουν την ασφάλεια τόσο της Βόρειας Μακεδονίας, όσο και άλλων χωρών. Ποινική δίωξη κατά του πρώην αντιπροέδρου της κυβέρνησης Αρτάν Γκρούμπι άσκησαν οι δικαστικές αρχές της Βόρειας Μακεδονίας, για υπεξαίρεση ποσού άνω των 8 εκατ. ευρώ, σχετικά με προμήθειες της κρατικής λοταρίας της χώρας. Ερευνα για πιθανή ανάμειξη στην επιχείρηση διεξάγεται και σε βάρος του πρώην πρωθυπουργού Ντιμίταρ Κοβάτσεφσκι. Γκρούμπι και Κοβάτσεφσκι συμμετείχαν στην προηγούμενη κυβέρνηση του σοσιαλδημοκρατικού SDSM, την οποία στήριζε και το αλβανικό κόμμα DUI.

Νέο αμερικανικό εξοπλιστικό «πακέτο» παρέλαβε η Ταϊβάν, καθώς στις αρχές της βδομάδας έφτασαν 38 άρματα μάχης τύπου «M1A2 Abrams», τα οποία μεταφέρθηκαν σε βάση εκπαίδευσης τεθωρακισμένων στη Χσιντσού, νότια της πρωτεύουσας Ταϊπέι.

Σύμφωνα με ταϊβανέζικα ΜΜΕ, πρόκειται για τα πρώτα νέας τεχνολογίας άρματα κύριας μάχης τα οποία παραδίδονται στην Ταϊβάν εδώ και 30 χρόνια. Η Ταϊπέι παρήγγειλε 108 μονάδες στις ΗΠΑ το 2019, συνολικής αξίας άνω των 1,2 δισεκατομμυρίων. Τα υπόλοιπα θα παραδοθούν το 2025 και το 2026, όπως δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο αξιωματικός των ταϊβανέζικων Ενόπλων Δυνάμεων.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση ο Λιν Ζιάν, εκπρόσωπος του κινεζικού ΥΠΕΞ, είπε καταρχάς πως «δεν υπάρχει "υπουργείο Αμυνας της Ταϊβάν"» και κατόπιν επανέλαβε ότι «η Κίνα αντιτίθεται σθεναρά στους στρατιωτικούς δεσμούς των ΗΠΑ και στις πωλήσεις όπλων στην κινεζική περιοχή της Ταϊβάν», καλώντας την Ουάσιγκτον «να σταματήσει να εξοπλίζει την Ταϊβάν, να σταματήσει να υποκινεί και να βοηθά την προσπάθεια των αυτονομιστών να επιδιώξουν την "ανεξαρτησία της Ταϊβάν" μέσω στρατιωτικής συσσώρευσης».

Επέμεινε δε ότι «η προσπάθεια των αρχών της Ταϊβάν να επιδιώξουν την "ανεξαρτησία της Ταϊβάν" μέσω της στρατιωτικής συσσώρευσης, και να ζητήσουν ξένη υποστήριξη γι' αυτήν την ατζέντα, δεν θα πετύχει. Η Κίνα θα υπερασπιστεί σθεναρά την κυριαρχία, την ασφάλεια και την εδαφική της ακεραιότητα».