Στο πλαίσιο του εορτασμού των 100 χρόνων από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη, η Μαρία Φαραντούρη και ο βαρύτονος Τάσης Χριστογιαννόπουλος, υπό τη διεύθυνση του Μίλτου Λογιάδη, ερμηνεύουν έργα του μεγάλου μας συνθέτη στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (αίθουσα «Αλεξάνδρα Τριάντη») την Κυριακή 16 Φλεβάρη στις 8 μ.μ.

Η συναυλία θα ανοίξει με αποσπάσματα από το εμβληματικό «Κάντο Χενεράλ» του Πάμπλο Νερούδα, στην αυθεντική του ενορχήστρωση, για δεκαπενταμελές μουσικό σύνολο και δύο χορωδίες. Στο δεύτερο μέρος της συναυλίας θα ακουστούν τραγούδια του συνθέτη από γνωστούς και αγαπημένους κύκλους, σε ενορχήστρωση του πιανίστα Αχιλλέα Γουάστωρ.

Το δέντρο του λαού...

«Κι έρχεται το δέντρο, το δέντρο της καταιγίδας, / το δέντρο του λαού. / Απ' τη γη ανεβαίνουν οι ήρωές του / όπως τα φύλλα απ' το χυμό, κι ο άνεμος θρίβει / τα φυλλώματα της βουερής ανθρωποθάλασσας / ώσπου πέφτει στη γη ξανά».

Ο Νερούδα άρχισε να γράφει το «Κάντο Χενεράλ» το 1948, κυνηγημένος από το καθεστώς της Χιλής, και συνόψισε σε αυτό την Ιστορία της χώρας του και ολόκληρης της Λατινικής Αμερικής. Στο έργο του υμνεί τους αγώνες των λαών της Λατινικής Αμερικής, αλλά και των καταπιεσμένων όπου Γης. Οπως γράφει η Δανάη Στρατηγοπούλου, μεταφράστρια του έργου του, ο Νερούδα στο «Κάντο Χενεράλ» «στήνει το πραγματικό αντικείμενο του τραγουδιού του: Τον άνθρωπο. Τον άνθρωπο τότε, τώρα, πάντα. Τον εργάτη που είναι στοιχείο τούτης της σύνθεσης, που κι αυτή είναι πυκνή και ωραία, σαν την Αμερική, την πατρίδα του ποιητή... Το τέλος δεν είναι πια θολό κι αναποφάσιστο...».

Το 1971 ο Μίκης επισκέφτηκε τη Χιλή, προσκεκλημένος της κυβέρνησης Αλιέντε. Εκεί άκουσε έργα νέων Χιλιανών συνθετών πάνω στην ποίηση του Νερούδα. Μιλώντας μαζί τους στα παρασκήνια, τους υποσχέθηκε να δώσει και ο ίδιος σε έναν χρόνο, στη Χιλή, τη δική του μουσική άποψη για το «Κάντο Χενεράλ». Την άλλη μέρα, σε γεύμα που παρέθεσε στο σπίτι του ο Σαλβατόρ Αλιέντε, του πρόσφερε πανευτυχής τους δύο τόμους του «Κάντο Χενεράλ».

Επιστρέφοντας στο Παρίσι, ο Μίκης ξεκίνησε να εργάζεται πάνω στο έργο. Μάλιστα, τις πρόβες του παρακολούθησε και ο ίδιος ο ποιητής, ο οποίος ήταν πρέσβης της Χιλής στο Παρίσι. Τον Σεπτέμβρη του '73 ο συνθέτης περιοδεύει στη Λατινική Αμερική. Παίζει το έργο στο Μπουένος Αϊρες... Γράφει χαρακτηριστικά ο Θεοδωράκης στον τόμο Β' της έκδοσης «Μελοποιημένη Ποίηση»:

«Δώσαμε στο πρώτο μέρος του προγράμματος τα 7 μέρη από το "Canto General", με θριαμβευτική επιτυχία. Αμέσως μετά, τον πήρα τηλέφωνο. Βρισκότανε στο σπίτι του, στην Isla Negra - Μαύρο Νησί - στις ακτές της Χιλής. Ηταν η τελευταία φορά που άκουγα τη φωνή του.

-- Το έργο μας είχε θριαμβευτική επιτυχία.

-- Να μου στείλεις την ηχογράφηση.

-- Ο κόσμος φώναζε τ' όνομά σας. Γιατί δεν ήρθατε;

-- Με συγχωρείτε πολύ, όμως οι ρευματισμοί με έχουν ρίξει στο κρεβάτι. Σας υπόσχομαι την άλλη βδομάδα να είμαι στο Στάδιο του Σαντιάγο. Θα απαγγείλω...

Λίγο πριν φύγουμε για τον επόμενο σταθμό μας, τη Χιλή, μου τηλεφώνησε ο Τρέγιες, προσωπικός γραμματέας του Αλιέντε:

-- Δεν πρέπει να 'ρθείτε τώρα. Εχουμε μερικά μικρά προβλήματα που θα τα ξεπεράσουμε. Θα σας περιμένουμε μετά από έναν μήνα...

Ετσι, φύγαμε για τη Βενεζουέλα και εκεί μας ήρθε η είδηση για τη σφαγή στο Σαντιάγο».

Τελικά η πρώτη εκτέλεση ολόκληρου του έργου πραγματοποιήθηκε το 1975, στο γήπεδο «Γεώργιος Καραϊσκάκης», με ερμηνευτές την Μαρία Φαραντούρη και τον Πέτρο Πανδή. Η συναυλία αφιερώθηκε στη μνήμη του Αλιέντε και του Νερούδα, και στον αγωνιζόμενο λαό της Χιλής...

Τα απαγορευμένα ντοκιμαντέρ «Jenin Jenin» και «Janin Jenin» έρχονται για πρώτη προβολή στην Ελλάδα, την Πέμπτη 30 Γενάρη, στις 6 το απόγευμα, με την παρουσία του σκηνοθέτη Mohammad Bakri.

Το ντοκιμαντέρ που γυρίστηκε αρχικά μετά τη βίαιη ισραηλινή εισβολή στον προσφυγικό καταυλισμό της Τζενίν το 2002, λειτούργησε ως μια ζωντανή μαρτυρία για την καταστροφή και την καταπίεση που βίωσε ο λαός της.

Η ταινία έγινε σημείο νομικής διαμάχης, με τις ισραηλινές αρχές να κατηγορούν τον Bakri για διαστρέβλωση της αλήθειας και για βλάβη της εικόνας του ισραηλινού στρατού. Τα δικαστήρια αποφάσισαν να απαγορεύσουν την προβολή της ταινίας και να κατασχέσουν όλα τα αντίγραφα. Το 2023, με την ιστορία να επαναλαμβάνεται, ο ισραηλινός στρατός εξαπέλυσε άλλη μια καταστροφική επίθεση στον καταυλισμό της Τζενίν.

Ο Bakri, οπλισμένος και πάλι με την κάμερά του, επιστρέφει για να καταγράψει τα επακόλουθα αυτής της καταστροφής...

Η Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ τιμά τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη, παρουσιάζοντας ένα λιγότερο γνωστό κομμάτι της δημιουργίας του, αυτό που αφιέρωσε στα παιδιά.

Γραμμένα μέσα στην παγωνιά της Ιστορίας - στη δοκιμασία του '40 - στην πρώτη μου εφηβεία, όπως αναφέρει ο ίδιος, τα Παιδικά Τραγούδια είναι ουσιαστικά το προοίμιο αυτού που θα γινόταν το σήμα κατατεθέν του μεγάλου συνθέτη: Η μελοποίηση στίχων μεγάλων ποιητών που μέσα από το τραγούδι θα περάσουν στην καρδιά και το μυαλό χιλιάδων ανθρώπων.

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 31 Ιανουαρίου, στις 20.00, στο Αμφιθέατρο «Μίκης Θεοδωράκης», στον Χολαργό.

Συντελεστές Αμαλία Τάτση: τραγούδι, Τριαντάφυλλος Μπαταργιάς: μεταγραφές - ενορχηστρώσεις, Κώστας Παπαλέξης: κείμενα - αφήγηση.

Την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ διευθύνει ο μαέστρος Γιώργος Αραβίδης.