Προεδρικά διατάγματα που επιβάλλουν δασμούς 25% σε όλες τις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου στις ΗΠΑ από τις 12 Μάρτη υπέγραψε τη Δευτέρα (ξημερώματα Τρίτης, ώρα Ευρώπης) ο Αμερικανός Πρόεδρος, Ντ. Τραμπ, σε άλλη μία κίνηση έντασης του «εμπορικού πολέμου» εναντίον αντιπάλων αλλά και «συμμάχων», με γνώμονα την υπεράσπιση των συμφερόντων των αμερικανικών μονοπωλίων.

«Διαπίστωσα ότι οι εισαγωγές ειδών σε χάλυβα (...) υπάρχει κίνδυνος να επιδεινώσουν την εθνική ασφάλεια (...) Δεν θέλουμε να βλάψουμε άλλες χώρες, αλλά μας εκμεταλλεύονται επί χρόνια», ανέφερε μεταξύ άλλων ο Τραμπ στο κείμενο του διατάγματος.

«Απλοποιώ τους τελωνειακούς δασμούς μας στον χάλυβα και στο αλουμίνιο, ώστε όλος ο κόσμος να κατανοεί τι σημαίνουν. Είναι 25%, χωρίς εξαίρεση η απαλλαγή. Για όλες τις χώρες», πρόσθεσε.

Σημειωτέον ότι απαντώντας σε ερώτημα ειδικά για τις σχετικές εισαγωγές από την Αυστραλία, ο Τραμπ είπε ότι το ενδεχόμενο απαλλαγής των αυστραλιανών προϊόντων «είναι κάτι που θα το εξετάσουμε σε μεγάλο βαθμό».

Ο εμπορικός σύμβουλος του Τραμπ, Πίτερ Ναβάρο, δήλωσε ότι «οι δασμοί χάλυβα και αλουμινίου 2.0 (σ.σ. είναι οι δεύτεροι αντίστοιχοι δασμοί που επιβάλλει ο Ντ. Τραμπ, μετά τους δασμούς κατά την πρώτη θητεία του) θα βάλουν τέλος στο ξένο ντάμπινγκ, θα τονώσουν την εγχώρια παραγωγή και θα εξασφαλίσουν τις βιομηχανίες χάλυβα και αλουμινίου ως τη ραχοκοκαλιά και τις βιομηχανίες πυλώνα της οικονομικής και εθνικής ασφάλειας της Αμερικής».

Τόνισε δε ότι «αυτό δεν αφορά μόνο το εμπόριο. Εχει να κάνει με τη διασφάλιση ότι η Αμερική δεν χρειάζεται ποτέ να βασίζεται σε ξένα έθνη για κρίσιμες βιομηχανίες όπως ο χάλυβας και το αλουμίνιο».

Σήμερα οι περισσότερες εξαγωγές χάλυβα στις ΗΠΑ προέρχονται από Καναδά, Μεξικό, Νότια Κορέα και Βραζιλία, που θα πληγούν άμεσα.

Ωστόσο τα νέα μέτρα της Ουάσιγκτον στόχο έχουν και την Κίνα, που αποτελεί τον μεγαλύτερο παραγωγό χάλυβα παγκοσμίως. Αν και οι εισαγωγές από την Κίνα σήμερα καλύπτουν ένα μικρό ποσοστό από τον χάλυβα που εισάγουν οι ΗΠΑ, στην αμερικανική επικράτεια καταφτάνουν μια σειρά άλλα προϊόντα που περιέχουν κινεζικό χάλυβα, μετά από επεξεργασία που τον ενσωματώνει σε παραγωγή βιομηχανιών με έδρα άλλες χώρες.

Μεταξύ άλλων οικονομικά ΜΜΕ σημείωναν χτες ότι αφενός η αύξηση κατά 10% των δασμών συνολικά στα κινεζικά προϊόντα και αφετέρου η επιβολή δασμών 25% σε όλες τις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου στις ΗΠΑ ανεβάζουν στα 3 τρισ. δολάρια το ποσό των εισαγόμενων προϊόντων στα οποία έχουν επιβληθεί δασμοί, επισημαίνοντας μάλιστα ότι στην πρώτη προεδρική θητεία Τραμπ το ίδιο ποσό υπολογιζόταν στα 380 δισ. δολάρια.

Αναλυτές εκτιμούσαν μεταξύ άλλων ότι η αμερικανική κυβέρνηση «είναι προφανές ότι θεωρεί τους δασμούς εργαλείο διαπραγμάτευσης και μέσο αλλαγής της εμπορικής ισορροπίας», για να οξύνει και παζάρια σε μια σειρά άλλα πεδία στα οποία προβάλλει έντονα τις αξιώσεις της (πώληση αμερικανικού LNG, Μεταναστευτικό κ.τ.λ.).

Ο πρωθυπουργός του Καναδά - που αποτελεί τον μεγαλύτερο εξαγωγέα χάλυβα στις ΗΠΑ - Τζ. Τριντό, μίλησε για «σθεναρή και ξεκάθαρη» απάντηση που η χώρα του θα δώσει «αν αυτό καταστεί αναγκαίο», αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα επιδιώξει παζάρι.

Παρέπεμψε σε προσπάθεια «να αναδείξουμε τον αρνητικό αντίκτυπο αυτών των απαράδεκτων δασμών στους Αμερικανούς και στους Καναδούς», προσθέτοντας ότι «θα εργαστούμε επίσης με τους εταίρους και διεθνείς φίλους μας». Θύμισε δε ότι «ο καναδικός χάλυβας και το αλουμίνιο χρησιμοποιούνται σε έναν αριθμό κρίσιμων αμερικανικών βιομηχανιών, είτε πρόκειται για την άμυνα, τη ναυπηγική, τη μεταποίηση, την Ενέργεια, είτε για τα αυτοκίνητα».

Στο Μεξικό, ο υπουργός Οικονομικών, Μ. Εμπράρδ, χαρακτήρισε τους δασμούς απέναντι στη χώρα του «αδικαιολόγητους», επειδή «το Μεξικό εισάγει από τις ΗΠΑ περισσότερο χάλυβα από όσο εξάγει».

Στη Νότια Κορέα, ο προσωρινός Πρόεδρος Τσόι Σανγκ-μοκ είπε ότι «η κυβέρνηση δεσμεύεται να προστατεύσει τα συμφέροντα των επιχειρήσεών μας και να μειώσει τις αβεβαιότητες οικοδομώντας μια σχέση εγγύτητας με την κυβέρνηση Τραμπ και διευρύνοντας τις διπλωματικές επιλογές μας». Εξέφρασε ανησυχίες «για επιδείνωση της αποδοτικότητας των βιομηχανιών μας», ενώ έγινε γνωστό ότι οι διευθύνοντες σύμβουλοι 20 μεγάλων νοτιοκορεατικών ομίλων σχεδιάζουν να επισκεφθούν τις ΗΠΑ το επόμενο διάστημα.

Σημειωτέον ότι ο Τσόι δήλωσε πως θα συζητήσει την απάντηση στα αμερικανικά μέτρα άμεσα με την Ιαπωνία και την ΕΕ.

Ο δε υπουργός Εμπορίου Τσέονγκ Ιν-κίο δήλωσε πως οι δασμοί μπορεί να προσφέρουν ευκαιρίες για κορεατικές εταιρείες ώστε να βρουν νέες αγορές για τις εξαγωγές τους.

Από τη μεριά του Χονγκ Κονγκ, ο επικεφαλής της τοπικής κυβέρνησης, Ερικ Τσαν, ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει σε προσφυγή κατά των δασμών που επιβλήθηκαν πρόσφατα στην περιοχή αυτή της Κίνας από τις ΗΠΑ στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ).

Στην ΕΕ, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, εξέφρασε «βαθιά λύπη» για την απόφαση των ΗΠΑ, υπογραμμίζοντας ότι «η ΕΕ θα ενεργήσει ώστε να προστατεύσει τα οικονομικά συμφέροντά της», με «αυστηρά και αναλογικά αντίμετρα».

Ο επίτροπος Εμπορίου, Μ. Σέφκοβιτς, επανέλαβε ότι «η ΕΕ δεν βλέπει καμία δικαιολογία για την επιβολή δασμών στις εξαγωγές μας», χαρακτήρισε το νέο μέτρο «οικονομικά αντιπαραγωγικό» και «σενάριο ήττας και για τους δύο», καταλήγοντας ότι «αξιολογούμε το εύρος των μέτρων και θα ανταποκριθούμε με σταθερό, αναλογικό τρόπο με αντίμετρα».

Στη Γαλλία, ο υπουργός Βιομηχανίας, Μ. Φεράτσι, είπε ότι «η Ευρώπη πρέπει να απαντήσει ενωμένη, επειδή ξέρουμε ότι η στρατηγική του Ντόναλντ Τραμπ είναι να διχάσει τους Ευρωπαίους (...) Πρέπει να παραμείνουμε ενωμένοι, πρέπει να απαντήσουμε σθεναρά. Η Ευρώπη είναι ικανή να το κάνει».

Στη Γερμανία, ο καγκελάριος Ο. Σολτς, σχολιάζοντας τους δασμούς των ΗΠΑ σε ομιλία του στη βουλή, ανέφερε ότι «εάν οι ΗΠΑ δεν μας αφήσουν άλλη επιλογή, τα κράτη - μέλη της ΕΕ θα αντιδράσουν από κοινού. Ως η μεγαλύτερη αγορά στον κόσμο με 450 εκατομμύρια πολίτες, έχουμε τη δύναμη να το κάνουμε».

Εκφράζοντας την ελπίδα ότι οι ΗΠΑ θα αλλάξουν στάση και θα αποφύγουν να πυροδοτήσουν έναν κύκλο δασμών και αντι-δασμών, σχολίασε επιπλέον ότι «ακόμη και χωρίς εμπορικό πόλεμο, ο σκληρός ανταγωνισμός από τις ΗΠΑ, την Κίνα και άλλες αναδυόμενες περιοχές θα συνεχίσει να ασκεί τεράστια πίεση στην οικονομία μας».

Υποσχέθηκε δε νέα μέτρα στήριξης της γερμανικής βιομηχανίας, μεταξύ άλλων με επιδότηση του «Made in Germany».

Στη Βρετανία ανησυχία για τις συνέπειες εξέφρασε μεταξύ άλλων η UK Steel, που έκανε λόγο για «καταστροφικό πλήγμα» για τη βρετανική βιομηχανία χάλυβα. Περίπου το 10% της συνολικής αξίας των βρετανικών εξαγωγών χάλυβα κατευθύνεται προς τις ΗΠΑ.