Την εκτίμηση ότι η ΕΕ οδηγείται σε μία ακόμα οικονομική κρίση, με τη μορφή της «κρίσης χρέους» εξέφρασε ο Φρίντριχ Μερτς, υποψήφιος καγκελάριος της Γερμανίας με τη Χριστιανική Ενωση (CDU - CSU), η οποία προηγείται σταθερά στις δημοσκοπήσεις ενόψει των εκλογών στη Γερμανία στις 23 Φλεβάρη.

Η «προειδοποίηση» του πιθανού επόμενου καγκελάριου, και μάλιστα προεκλογικά, δεν διατυπώθηκε τυχαία, αντίθετα αποτελεί ένα ακόμα «καμπανάκι» για τη γερμανική οικονομία, που υποχωρεί στον παγκόσμιο ανταγωνισμό ιδιαίτερα με τις ΗΠΑ και την Κίνα.

Επιπλέον, στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα προς τον γερμανικό λαό, που ήδη βιώνει ραγδαία πτώση βιοτικού επιπέδου, ότι έρχονται χειρότερες μέρες: Η καπιταλιστική κρίση θα επιχειρηθεί να φορτωθεί στις πλάτες του και θα είναι το πρώτο θύμα στη «μάχη» για την ανταγωνιστικότητα των γερμανικών επιχειρηματικών ομίλων.

«Δεν μπορούμε να είμαστε τόσο απρόσεκτοι με τα δημόσια οικονομικά μας, όπως κάποιοι άλλοι. Ανησυχώ πολύ», δήλωσε ο Μερτς στο «Politico». Δεν κατονόμασε συγκεκριμένες χώρες, αλλά 6 στην ΕΕ (Γαλλία, Ιταλία, Ελλάδα, Βέλγιο, Ισπανία, Πορτογαλία) έχουν χρέος μεγαλύτερο από το ετήσιο ΑΕΠ τους.

«Η επόμενη οικονομική κρίση έρχεται σίγουρα», είπε. «Θα είναι κρίση δημόσιου χρέους. Δεν ξέρουμε πότε και από πού θα έρθει, αλλά θα έρθει».

Οι δηλώσεις του Μερτς έρχονται εν μέσω συζητήσεων για μεταρρύθμιση του «φρένου χρέους» της Γερμανίας, του δημοσιονομικού κανόνα που περιορίζει τον καθαρό διαρθρωτικό δανεισμό στο 0,35% του ΑΕΠ.

Η συζήτηση είναι «επείγουσα» λόγω της πολεμικής προετοιμασίας, της ραγδαίας αύξησης των στρατιωτικών δαπανών, αλλά και της συνεχιζόμενης ύφεσης στη γερμανική καπιταλιστική οικονομία.

Η Ομοσπονδία Γερμανικών Βιομηχανιών (BDI) και άλλες επιχειρηματικές ενώσεις απαιτούν άρση του «φρένου χρέους», για να χρηματοδοτηθεί - μεταξύ άλλων - η πολεμική βιομηχανία.

Τα κόμματα του κεφαλαίου στη Γερμανία συζητούν τρόπους για να τηρήσουν μετά το 2027 τη ΝΑΤΟική δέσμευση για στρατιωτικές δαπάνες τουλάχιστον στο 2% του ΑΕΠ.

Το μεγαλύτερο μέρος του Ταμείου Αμυνας, ύψους 100 δισ. ευρώ, για τον εκσυγχρονισμό του γερμανικού στρατού, το οποίο ιδρύθηκε μετά τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία το 2022, έχει ήδη δεσμευτεί. Η χώρα θα χρειαστεί να δαπανά επιπλέον 30 δισ. ευρώ ετησίως από το 2028.

Πολύ περισσότερο που στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, τον Ιούνη στη Χάγη, αναμένεται να συμφωνηθεί νέος στόχος στρατιωτικών δαπανών των κρατών - μελών, κοντά στο 3,5% του ΑΕΠ.

Ο Μερτς δεν απέκλεισε τη μεταρρύθμιση του «φρένου χρέους», αλλά δήλωσε ότι θα χρειαστούν πρώτα «διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις», μεταξύ άλλων στις δαπάνες για τους πρόσφυγες και τα επιδόματα ανεργίας.

Οσα ακούστηκαν στην τηλεοπτική εκπομπή «Εκλογική αρένα» («Wahlarena») την περασμένη βδομάδα από τους 4 υποψηφίους για την καγκελαρία, Ολ. Σολτς (SPD), Φρ. Μερτς (CDU - CSU), Ρ. Χάμπεκ (Πράσινοι) και Αλίς Βάιντελ (AfD), είναι ενδεικτικά για την αντιλαϊκή πολιτική, που θα ενταθεί το επόμενο διάστημα στην ισχυρότερη οικονομία της ΕΕ.

Στις ερωτήσεις πολιτών κυριάρχησαν το συνταξιοδοτικό, η περίθαλψη, η στέγη και η μετανάστευση.

Μια νοσηλεύτρια είπε στον Σοσιαλδημοκράτη καγκελάριο πως παρότι πήρε σύνταξη έπειτα από 45 χρόνια εργασίας είναι αναγκασμένη να συνεχίζει να εργάζεται, με τον Σολτς να ισχυρίζεται ότι είναι «υπέρ της αύξησης των συντάξεων στο ύψος των μισθών χωρίς να αυξηθεί η ηλικία συνταξιοδότησης».

Ο καγκελάριος επίσης δέχτηκε κριτική για το ότι η κυβέρνησή του μαζί με τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους (FDP) δεν υλοποίησε τη δέσμευση για ανέγερση 400.000 νέων διαμερισμάτων, που υποτίθεται ότι θα συγκρατούσε τον ανήφορο των τιμών των ενοικίων.

Μετά από χρόνια συνεχούς ανοδικής πορείας, τα ενοίκια αυξήθηκαν το 2024 περίπου 4% κατά μέσο όρο, τόσο στα υπάρχοντα όσο και στα νέα κτίρια. Από το 2010 τα καθαρά ενοίκια (χωρίς λογαριασμούς Ενέργειας και τηλεπικοινωνιών) έχουν αυξηθεί συνολικά κατά 64%, ενώ φυσικά οι μισθοί δεν ακολούθησαν αντίστοιχη αύξηση.

Αντίθετα, η καταβολή ενοικίου στη Γερμανία έχει καταστεί παράγοντας φτώχειας και σύμφωνα με μελέτη του Κέντρου Ερευνών του Συνδέσμου Γενικής Ισοτιμίας, 5,4 εκατ. περισσότεροι άνθρωποι στη Γερμανία ζουν στη φτώχεια από ό,τι υπολογιζόταν. Ετσι, μετά την αφαίρεση των ενοικίων, των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, των τόκων δανείων και άλλων σχετικών εξόδων, περισσότεροι από 17,5 εκατ. άνθρωποι απομένουν με εισόδημα στο εύρος της φτώχειας.

Ο Μερτς εμφανίστηκε κυνικός, ζητώντας από όλους «να σηκώσουν τα μανίκια» και να εργαστούν για την οικονομική ανάκαμψη της χώρας, ενώ διαμήνυσε ότι όποιος μπορεί να εργαστεί αλλά δεν το κάνει, θα χάνει το επίδομα κοινωνικής πρόνοιας.

Αυτά λέγονται και ετοιμάζεται να υλοποιηθούν σε μια φάση που στη Γερμανία εξελίσσεται η λεγόμενη «αποβιομηχάνιση», με γερμανικές και άλλες εταιρείες της μεταποίησης να περικόπτουν χιλιάδες θέσεις εργασίας ή / και να μεταφέρονται σε άλλες, πιο συμφέρουσες αγορές.

Ενδεικτικά, οι αυτοκινητοβιομηχανίες «Volkswagen» και BMW ανακοίνωσαν χιλιάδες νέες περικοπές, η δε «Bosch» σχέδια για περικοπή 7.000 θέσεων εργασίας, η SAP σχεδιάζει να περικόψει 9.000 - 10.000 θέσεις εργασίας και η Commerzbank, ενόψει συγχώνευσης, ετοιμάζεται για «επώδυνες» αποφάσεις.

Η Γερμανική Ενωση Αυτοκινητοβιομηχανίας (VDA) υπολογίζει ότι μέχρι το 2035 θα «κινδυνεύσουν» έως και 190.000 θέσεις εργασίας σε ολόκληρο τον κλάδο.

Ο «εμπορικός πόλεμος» με τις ΗΠΑ θα πλήξει ιδιαίτερα τη γερμανική οικονομία και οι εργαζόμενοι θα πληρώσουν το μάρμαρο. Με δασμούς 10% - 20% και «αντιδασμούς», εκτιμάται ότι θα κινδυνεύσουν να χαθούν έως και 300.000 θέσεις εργασίας στη Γερμανία, σύμφωνα έρευνα του Ινστιτούτου Ερευνας Μακροοικονομίας και Επιχειρηματικότητας (ΙΜΚ).

Ταυτόχρονα, οι Γερμανοί καταναλώνουν λιγότερα προϊόντα, λόγω της ακρίβειας. Οι ιδιωτικές καταναλωτικές δαπάνες αυξήθηκαν μόλις κατά 0,3% το 2024 (προσαρμοσμένες στις τιμές) και μάλιστα μόνο σε βασικά είδη πρώτης ανάγκης, που θα έπρεπε να είναι κοινωνικά αγαθά. Ξόδεψαν περισσότερα για την Υγεία (+2,8%) και τις Μεταφορές (+2,1%), ενώ για την Εστίαση 4,4% και για ρούχα - παπούτσια 2,8% λιγότερα σε σχέση με το 2023.

«Χωρίς "υπερβολικές" απαιτήσεις δεν υπάρχει ανάκαμψη», ξεκαθάρισε ο υποψήφιος καγκελάριος της CDU - CSU. Βέβαια στη συνέχεια επιβεβαιώθηκε ότι οι ...«υπερβολικές απαιτήσεις» δεν αφορούν τους επιχειρηματικούς ομίλους, για τους οποίους ετοιμάζονται μειώσεις φόρων ύψους 20 δισ. ευρώ.

«Πρέπει να μειώσουμε οριστικά τη φορολογική επιβάρυνση των επιχειρήσεων ώστε να μπορέσει να ξαναρχίσει η ανάπτυξη», είπε ο Μερτς και πρόσαψε στην κυβέρνηση Σολτς την ευθύνη για «το μεγαλύτερο κύμα χρεοκοπιών εδώ και δεκαετίες».

Από την πλευρά του το SPD σχεδιάζει επιδοτήσεις για τις επιχειρήσεις οι οποίες επενδύουν στο «Made in Germany».

Στο «Πολιτικό Βαρόμετρο» (Deutschlandtrend) της δημόσιας τηλεόρασης ARD, τον Γενάρη, τα 3/4 (83%) των Γερμανών δηλώνουν ότι η μεγαλύτερή τους ανησυχία αφορά την οικονομία, κάτι που είχε να συμβεί πολλά χρόνια. Το 21% των Γερμανών - 1 στους 5 σε σύνολο 46 εκατ. εργαζομένων - φοβάται για τη θέση εργασίας του.

Παρ' όλα αυτά, την προεκλογική συζήτηση που διαμορφώνουν τα διάφορα αστικά επιτελεία σχεδόν μονοπώλησαν η «παράτυπη μετανάστευση» και η αυστηροποίηση του ασύλου, καλλιεργώντας ρατσισμό. Στο μεταξύ, από τη μέρα που ανακοινώθηκαν οι πρόωρες εκλογές στη Γερμανία σημειώθηκαν τρεις επιθέσεις από μετανάστες με νεκρούς: Τον Δεκέμβρη στη χριστουγεννιάτικη αγορά στο Μαγδεμβούργο, τον Γενάρη σε πάρκο στο Ασάφενμπουργκ και πρόσφατα σε διαδήλωση του συνδικάτου Ver.di στο Μόναχο.

Αλλά και σε αυτό το θέμα η αντιπαράθεση είναι ψευδεπίγραφη, καθώς όλα τα κόμματα υποστηρίζουν την αυστηροποίηση της αντιπροσφυγικής - αντιμεταναστευτικής πολιτικής.

Η συγκυβέρνηση SPD - Πρασίνων - FDP την εφάρμοσε. Ο Σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος προειδοποίησε τον Μερτς ότι διαπράττει «ασυγχώρητο λάθος» όταν προσεταιρίζεται την AfD για να περάσει στη Βουλή ψήφισμα που σχεδόν καταργεί το άσυλο, ενώ από την άλλη σπεύδει να διευκρινίσει ότι το SPD μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματικό στον «περιορισμό της μετανάστευσης».

Σύμφωνα με το - μη δεσμευτικό - σχέδιο 5 σημείων που υπέβαλε στη Βουλή η CDU - CSU, και πέρασε με τη στήριξη της AfD για πρώτη φορά, οι μετανάστες που πρέπει να εγκαταλείψουν την χώρα ανέρχονται σε 40.000.

«Ελεγχοι στα σύνορα; Τους αρχίσαμε και θα τους συνεχίσουμε. Επιστροφές μεταναστών στην πρώτη χώρα υποδοχής; Εχουμε ήδη ξεκινήσει», λέει ο Σολτς.

Τώρα στο τραπέζι είναι η κατάργηση της οικογενειακής επανένωσης των προσφύγων, και τα κόμματα του κεφαλαίου τσακώνονται ποιο θα εφαρμόσει την «ακροδεξιά ατζέντα».

Ο καγκελάριος Σολτς (SPD) υπερηφανεύτηκε μάλιστα ότι από τον Σεπτέμβρη που έκλεισαν τα σύνορα οι αιτήσεις ασύλου μειώθηκαν κατά 1/3 σε σχέση με το 2023 και έγιναν 47.000 απορρίψεις μεταναστών και προσφύγων στα σύνορα, ενώ ανακοίνωσε παράταση των κλειστών συνόρων για άλλους 6 μήνες.

Η σύμπραξη CDU - CSU και AfD στη Βουλή στις 27 Γενάρη είχε οριακή πλειοψηφία (348 ψήφοι υπέρ, 345 κατά και 10 αποχές επί συνόλου 703 ψηφισάντων).

Μια ενδιαφέρουσα «λεπτομέρεια» είναι ότι οι 10 βουλευτές της «Συμμαχίας Ζάρα Βάγκενκνεχτ» (BSW) - προέρχεται από διάσπαση της «Αριστεράς» (Die Linke) - απείχαν από την ψηφοφορία. Αν έδιναν αρνητική ψήφο, το αντιπροσφυγικό ψήφισμα δεν θα εγκρινόταν...

«Η μετανάστευση αιτούντων άσυλο πρέπει να διαχωρίζεται από τη μετανάστευση αιτούντων εργασία. Οι παράνομοι δεν είναι πλέον ευπρόσδεκτοι, θα τους απελάσουμε», είπε η υποψήφια της AfD, επιμένοντας ότι στους μετανάστες υπό καθεστώς επικουρικής άδειας παραμονής - η οποία αναστέλλει προσωρινά την απόφαση απέλασης - δεν θα πρέπει να χορηγείται άδεια εργασίας ή εκπαίδευσης. «Αν έχει εκπαίδευση, είναι πολύ ευπρόσδεκτος».

Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Τετάρτης (Ινστιτούτο Insa για την «Bild») η CDU - CSU εμφανίζεται πρώτη με 30%, αλλά πιθανώς θα χρειαστεί δύο κυβερνητικούς εταίρους. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται η AfD με 21%, και ακολουθούν το SPD με 15% και οι Πράσινοι με 13%. Η «Αριστερά», με ανοδική πορεία τις τελευταίες εβδομάδες, είναι στο 7%, ενώ η BSW εμφανίζεται να εισέρχεται οριακά στη Βουλή, με 5%. Το FDP εμφανίζεται εκτός, με 4%.

Αν επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις, τα ποσοστά δεν επαρκούν για δικομματικό συνασπισμό με το SPD ή τους Πράσινους, εφόσον η CDU - CSU όντως αποκλείσει μια συμμαχία με την AfD.