Η «πύρρειος νίκη» της Χριστιανικής Ενωσης (CDU/CSU), ο διπλασιασμός των ποσοστών της ακροδεξιάς «Εναλλακτικής για τη Γερμανία» (AfD), η καταβαράθρωση του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD), καθώς και των κομμάτων που συγκυβέρνησαν μαζί του, Πρασίνων και Φιλελευθέρων (FDP), είναι τα βασικά χαρακτηριστικά των πρόωρων βουλευτικών εκλογών της Κυριακής στη Γερμανία.

Οι εκλογές έγιναν σε συνθήκες «επίμονης» οικονομικής ύφεσης της ισχυρότερης καπιταλιστικής οικονομίας της ΕΕ και γεωπολιτικής «αναταραχής», ενώ η συμμετοχή έφτασε στο 82,5%, η μεγαλύτερη της τελευταίας 25ετίας.

Με βάση τα τελικά αποτελέσματα και εφόσον η Χριστιανική Ενωση επιμείνει στη θέση της ότι αποκλείει συγκυβέρνηση με την AfD, πιθανότερο κυβερνητικό σχήμα θεωρείται ένας ακόμη μεγάλος συνασπισμός CDU/CSU - SPD, ή ένας τρικομματικός συνασπισμός, μαζί και με τους Πράσινους.

Η CDU/CSU ήρθε μεν πρώτη, αλλά θα κληθεί να σχηματίσει κυβέρνηση με το μικρότερο ποσοστό της ως πρώτο κόμμα, με 28,6% (+4,4% από τις εκλογές του 2021) και 208 έδρες (+11) από τις 630 του Κοινοβουλίου.

Η AfD διπλασίασε ποσοστά και έδρες, με 20,8% (+10,4%) και 152 έδρες (+69). Είναι πρώτη δύναμη σε όλα τα ανατολικά κρατίδια.

Ξεκάθαρη είναι η καταδίκη του γερμανικού λαού απέναντι στην προηγούμενη συγκυβέρνηση των Σοσιαλδημοκρατών - Πρασίνων - Φιλελευθέρων (FDP).

Το SPD έλαβε το χειρότερο ποσοστό στην ιστορία του, με 16,4% (-9,3%) και 120 έδρες (-86).

Οι Πράσινοι έλαβαν 11,6% (-3,1%) και 85 έδρες (-33), ενώ το FDP με 4,3% (-7,1%) δεν πέρασε το όριο του 5% και μένει εκτός Κοινοβουλίου.

Η Αριστερά (Die Linke) ανέκαμψε τις τελευταίες βδομάδες πριν από τις εκλογές και τελικά με 8,8% (+3,9%) και 64 έδρες (+25) μπήκε στη Βουλή ενισχυμένη.

Εκτός Βουλής έμεινε η Συμμαχία Ζάρα Βάγκενκνεχτ (BSW) - που προέρχεται από διάσπαση της Αριστεράς - με 4,97%.

Το γεγονός ότι η BSW μένει εκτός Κοινοβουλίου και η επόμενη Βουλή θα είναι πεντακομματική, ανοίγει τον δρόμο ενός «μεγάλου συνασπισμού» της CDU/CSU με το SPD, με 328 έδρες από τις 630, χωρίς να χρειάζεται τρίτος εταίρος.

Οι Πράσινοι προβάλλουν ήδη πρόθυμοι να μπουν στη συγκυβέρνηση, όμως ο ηγέτης των Βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών (CSU), Μ. Ζέντερ, έχει θέσει «βέτο». «Φυσικά και είμαστε έτοιμοι» για συμμετοχή σε κυβέρνηση. «Είμαστε πάντα έτοιμοι να αναλάβουμε την ευθύνη», δήλωσε ο υποψήφιος καγκελάριος των Πρασίνων, Ρ. Χάμπεκ, ο οποίος πάντως ανακοίνωσε ότι παραιτείται και δεν θα διεκδικήσει ηγετικό ρόλο στο κόμμα.

Τον σχηματισμό κυβέρνησης «το αργότερο μέχρι το Πάσχα» (20/4) επιδιώκει ο επικεφαλής της CDU/CSU, Φρ. Μερτς, τονίζοντας ότι «πρέπει να γίνουμε ικανοί να δράσουμε διεθνώς». «Η Ευρώπη περιμένει τη Γερμανία», είπε.

Στο SPD έγινε σύσκεψη της ηγεσίας το βράδυ των εκλογών, με θέμα ποιος θα ηγηθεί στις πιθανές διαπραγματεύσεις με την CDU/CSU για σχηματισμό κυβέρνησης, αφού ο απερχόμενος καγκελάριος, Ολαφ Σολτς, φέρεται διατεθειμένος να απομακρυνθεί. Ο Σολτς έκανε λόγο για «πικρό εκλογικό αποτέλεσμα» και δήλωσε ότι όπως το 2021 είχε συνεισφορά στη νίκη, έτσι και τώρα αναλαμβάνει την ευθύνη.

Ο απερχόμενος υπουργός Αμυνας, Μπ. Πιστόριους, που είναι δημοφιλής στο SPD και προωθείται ως πιθανός μελλοντικός υποψήφιος καγκελάριος, άφησε ανοιχτό κάθε ενδεχόμενο για τον ρόλο του στο κόμμα και δήλωσε ότι θα συμμετάσχει στην αντιπροσωπεία των Σοσιαλδημοκρατών σε περίπτωση που ο Μερτς ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με το SPD.

«Προσπαθούμε πάντοτε να έχουμε μία συμμετοχή στην κυβέρνηση, διότι η θέληση του λαού, η θέληση της Γερμανίας θα πρέπει να υλοποιηθεί και μία συμμετοχή μας στην κυβέρνηση θα είναι στόχος μας. Χρειαζόμαστε μια πολιτική αλλαγή», δήλωσε η επικεφαλής της AfD, Αλις Βάιντελ, υπογραμμίζοντας ότι «πετύχαμε ένα ιστορικό αποτέλεσμα».

«Στόχος μας είναι να είμαστε πρώτη δύναμη στις επόμενες εκλογές», πρόσθεσε.

Σε μια δήλωση που σηματοδοτεί «στροφή» για τις θέσεις της Γερμανίας και ιδιαίτερα των Χριστιανοδημοκρατών προχώρησε ο Φρ. Μερτς, μιλώντας στο δημόσιο τηλεοπτικό δίκτυο ARD το βράδυ μετά τις εκλογές.

Αναφερόμενος στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ τον ερχόμενο Ιούνη στη Χάγη, ο Μερτς εξέφρασε αμφιβολία «αν τότε θα μιλάμε ακόμη για το ΝΑΤΟ με την τρέχουσα μορφή του ή αν θα αναγκαστούμε να δημιουργήσουμε ανεξάρτητες, ευρωπαϊκές, αμυντικές ικανότητες πολύ πιο γρήγορα».

«Δεν πίστευα ποτέ ότι θα πω κάτι τέτοιο σε τηλεοπτική εκπομπή αλλά, μετά τις δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ την προηγούμενη εβδομάδα (...) είναι ξεκάθαρο ότι αυτή η κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται πολύ για την τύχη της Ευρώπης», είπε ο Μερτς, που είναι γνωστός ως ένθερμος «Ατλαντιστής».

Την προηγούμενη βδομάδα η κυβέρνηση Τραμπ ξεκαθάρισε ότι η Ευρώπη δεν βρίσκεται πλέον στο γεωπολιτικό επίκεντρο των ΗΠΑ, καθώς «ξεκάθαρες στρατηγικές πραγματικότητες» τις αναγκάζουν να στραφούν προς Ασία - Ειρηνικό. Επίσης, ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία, χωρίς συμμετοχή ή ρόλο της ΕΕ.

Ερωτηθείς για τις δηλώσεις Μερτς, ο Ολλανδός ΥΠΕΞ, Κ. Βέλντκαμπ, επισήμανε ότι «σηματοδοτούν πως βρισκόμαστε σε μια νέα εποχή».

Ο Μερτς έχει δηλώσει ότι προτίθεται να επαναφέρει τον ηγετικό ρόλο της Γερμανίας στην ΕΕ απέναντι στην κυβέρνηση των ΗΠΑ. Από την πρώτη του μέρα στην κυβέρνηση θα ταξιδέψει στο Παρίσι και στη Βαρσοβία, για να βελτιώσει τις σχέσεις της Γερμανίας με τους «σημαντικότερους γείτονές της».

Στο μεταξύ, η Βάιντελ αποκάλυψε ότι δέχθηκε τηλεφώνημα από τον μεγιστάνα και συνεργάτη του Αμερικανού Προέδρου, Ιλον Μασκ, ο οποίος τη συνεχάρη για την επίδοση του κόμματός της. Επισήμανε ακόμα ότι η AfD βρίσκεται «σε επικοινωνία» με την κυβέρνηση Τραμπ.

Πάντως, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντ. Τραμπ, χαιρέτισε «το συντηρητικό κόμμα στη Γερμανία» που κέρδισε τις εκλογές: «Οπως και στις ΗΠΑ, ο λαός της Γερμανίας κουράστηκε από την χωρίς καμιά κοινή λογική ατζέντα, ιδιαίτερα για την Ενέργεια και τη μετανάστευση, που επικρατεί τόσα χρόνια. Αυτή είναι μια μεγάλη μέρα (...) Ακολουθούν ακόμα πολλές νίκες!!!», ανέφερε.

«Ανυπομονώ να εργαστώ μαζί σας σε αυτήν την κρίσιμη στιγμή για την κοινή μας άμυνα. Είναι σημαντικό η Ευρώπη να αυξήσει τις δαπάνες της για την άμυνα και η ηγεσία σας θα είναι κρίσιμη σε αυτό το ζήτημα», δήλωσε ο γγ του ΝΑΤΟ, Μ. Ρούτε.

Την ελπίδα ότι θα σχηματιστεί κυβέρνηση «το συντομότερο δυνατό» εξέφρασε η επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλας, «διότι έχουμε πραγματικά ανάγκη να προχωρήσουμε στη λήψη αποφάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο».

Ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμ. Μακρόν, συνεχάρη τον Μερτς δηλώνοντας αποφασιστικότητα «να κάνουμε μεγάλα πράγματα μαζί».

Τη βούληση να συνεργαστεί με την επόμενη γερμανική κυβέρνηση για την ενίσχυση της «κοινής ασφάλειας» και για την ανάπτυξη των δύο κρατών εξέφρασε ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ.

Ο Ουκρανός Πρόεδρος, Β. Ζελένσκι, «ανυπομονεί» να συνεχίσει τη συνεργασία με τη Γερμανία «για να ενισχυθεί η Ευρώπη, που πρέπει να μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό της» και να «αναπτύξει τις βιομηχανίες της».

Τον Μερτς συνεχάρη ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης, ενώ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Π. Μαρινάκης, είπε ότι στην κυβέρνηση έχουν «κάθε λόγο να είμαστε αισιόδοξοι μετά τη νίκη του κ. Μερτς και του κόμματος των Χριστιανοδημοκρατών που ανήκουν στην ευρωπαϊκή οικογένεια του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος».

Στο μεταξύ, διαδηλώσεις κατά της AfD αλλά και από νεοναζί έγιναν το Σάββατο στη Γερμανία αλλά και στην Ελβετία.

Χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν στο Αμβούργο εναντίον της ακροδεξιάς και υπέρ της «ενότητας» για τη «δημοκρατία», με την κινητοποίηση να στρέφεται εναντίον τόσο της AfD όσο και της CDU/CSU, που πέρασε αντιμεταναστευτικό ψήφισμα στη Βουλή με τις ψήφους της.

Αντίστοιχες διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν και σε άλλες πόλεις, μεταξύ των οποίων το Ανόβερο και το Κίελο.

Παράλληλα, περίπου 300 νεοναζί πραγματοποίησαν πορεία στο κέντρο του Βερολίνου και συγκρούστηκαν με 1.200 διαδηλωτές που προσπάθησαν να τους εμποδίσουν. Η αστυνομία επενέβη κάνοντας χρήση σπρέι πιπεριού, ενώ συνελήφθησαν δύο άτομα.

Την ίδια ώρα, στην Ελβετία μερικές εκατοντάδες άνθρωποι διαδήλωσαν στο Αϊνζίντελν, τόπο κατοικίας της αρχηγού της AfD, Αλις Βάιντελ. Οι διαδηλωτές πραγματοποίησαν πορεία στο κέντρο του χωριού και διασταυρώθηκαν με υποστηρικτές της AfD, οι οποίοι τους γιουχάισαν, ενώ είχαν κινητοποιηθεί ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις.