Είναι δύο ακόμα θύματα που προστέθηκαν στη μαύρη λίστα των εγκλημάτων κράτους και εργοδοσίας, με το κυνήγι του κέρδους να αποτελεί τον μεγάλο ένοχο, μετατρέποντας και τους χώρους δουλειάς σε απέραντες «Κοιλάδες των Τεμπών».

Με την εργατική τάξη στη χώρα μας να μετρά σχεδόν 15.000 τραυματίες και πάνω από 100 νεκρούς εργάτες στο μεροκάματο μέσα σε έναν χρόνο, γίνεται φανερό ότι δεν φταίει «η κακιά η ώρα» για κάθε τέτοιο τραγικό συμβάν. Φταίει η πολιτική των αστικών κυβερνήσεων, που για τη θωράκιση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρηματικών ομίλων στρώνουν το έδαφος που εν έτει 2025 αφήνει στην τύχη το αν θα γυρνάει ο εργάτης όρθιος στο σπίτι του.

Δεν υπάρχει ούτε ένα μέτρο το οποίο να αποτελεί όρο για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας και να μην οδηγεί σε νεκρούς και τραυματίες.

Η πορεία «θωράκισης της ανταγωνιστικότητας» σε αριθμούς...

Και όσο χειροτερεύουν οι συνθήκες δουλειάς, όσο οι μισθοί παραμένουν στα τάρταρα, αφού έτσι ανεβαίνει η κερδοφορία, με την ακρίβεια να καλπάζει, τόσο αναγκάζονται να κυνηγούν τη δεύτερη δουλειά, την υπερωρία, τη δουλειά σε ρεπό, τα νυχτερινά, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να καλύψουν τις πιο στοιχειώδεις ανάγκες τους. Το ίδιο συμβαίνει στις Κατασκευές, στη Βιομηχανία, στις Μεταφορές, στα Logistics.

Το επικίνδυνο «κοκτέιλ» που μετατρέπει τον χώρο δουλειάς σε θανάσιμη παγίδα συνδυάζει τους εξουθενωτικούς ρυθμούς εργασίας με την ανασφάλεια των γενικευμένων, πλέον, μορφών προσωρινής απασχόλησης. Ενδεικτικό της τεράστιας έκτασης που καταλαμβάνουν πλέον αυτές οι μορφές είναι ότι το 2024 έγιναν 3.312.308 προσλήψεις και σχεδόν άλλες τόσες απολύσεις, συγκεκριμένα 3.241.959! Είναι μια τεράστια, διαρκής ανακύκλωση του εργατικού δυναμικού, η οποία διαμορφώνει συνθήκες έντονου άγχους, μεγαλώνοντας τον φόβο της απόλυσης και καθιστώντας τους εργαζόμενους περισσότερο ευάλωτους στην εργοδοτική αυθαιρεσία. Εχει γίνει «κανονικότητα» το να μη στεριώνουν οι εργαζόμενοι στους χώρους δουλειάς, να απολύονται πριν προλάβουν ακόμα να εξοικειωθούν με το αντικείμενο εργασίας, να είναι διαρκώς εκτεθειμένοι και σε νέους κινδύνους, να θεωρούνται διαρκώς «αρχάριοι».

Αν στα παραπάνω προστεθούν και τα αυξημένα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, το νέο ...«δικαίωμα» που δίνει η κυβέρνηση στους συνταξιούχους να εργάζονται, το «κοκτέιλ» γίνεται ακόμα πιο θανατηφόρο. Γι' αυτό βλέπουμε οικοδόμους να ανεβαίνουν στο μαδέρι ακόμα και μετά τα 65 και 67 τους χρόνια, εργάτες καθαριότητας σε δήμους να ανεβαίνουν στα απορριμματοφόρα ανεκπαίδευτοι και να σακατεύονται, να χάνουν τη ζωή τους.

Ολα τα παραπάνω περιγράφονται με σαφήνεια στις σχετικές Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ορόσημο των σκληρών αντεργατικών κατευθύνσεών της είναι η Οδηγία 88 του 2003 (2003/88/ΕΚ), η οποία, στο όνομα της ρύθμισης ζητημάτων που αφορούν την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων, επεκτείνει μέσω της «διευθέτησης» τον απλήρωτο χρόνο εργασίας, θεωρώντας κανονικότητα τις 13 ώρες εργασίας τη μέρα.

Το παζλ συμπληρώνει η ελλιπής έως ανύπαρκτη εφαρμογή των μέτρων για την υγεία και την ασφάλεια στους χώρους δουλειάς. Οι εργοδότες παρακάμπτουν την υποχρέωσή τους να εφαρμόζουν τα μέτρα, στον βαθμό που αυτά είναι εμπόδιο στην κερδοφορία τους. Και εδώ γίνεται φανερό ότι στο ζύγι των εργοδοτών το κέρδος βαραίνει περισσότερο από τις ζωές των εργατών.

Και εδώ έρχονται πάλι οι κυβερνήσεις, με τους νόμους τους να νομιμοποιούν την εργοδοτική αυθαιρεσία, ενώ διατηρούν αποδυναμωμένους τους κρατικούς μηχανισμούς που είναι επιφορτισμένοι με τον έλεγχο εφαρμογής των μέτρων για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία. Οι Επιθεωρήσεις Εργασίας και οι Επιθεωρήσεις για την Υγεία και Ασφάλεια έχουν ελάχιστο προσωπικό και υποτυπώδη υλικοτεχνική υποδομή, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να κάνουν εντατικούς και ουσιαστικούς ελέγχους των συνθηκών εργασίας.

Ενδεικτικό του προσανατολισμού των κυβερνήσεων είναι και ο τρόπος που αντιμετωπίζουν τα εργατικά «ατυχήματα». Κατά πάγια τακτική, στην καταγραφή τους τα διαχώριζαν σε «ατυχήματα» που προέρχονταν ευθέως από τις συνθήκες εργασίας και σε «ατυχήματα» παθολογικά και τροχαία. Ετσι, εδώ και χρόνια προετοιμαζόταν το έδαφος για να πάψει κάποια στιγμή να θεωρείται ο θάνατος ενός εργαζόμενου θανατηφόρο εργατικό «ατύχημα», ακόμα κι αν συμβεί την ώρα της δουλειάς, εφόσον θεωρηθεί ότι τα αίτια θανάτου είναι παθολογικά ή τροχαία.

Στην τελευταία Εκθεση Απολογισμού της λεγόμενης «ανεξάρτητης αρχής» της Επιθεώρησης Εργασίας, για το έτος 2023, έγινε φανερό ότι οδεύουμε γρήγορα προς το κουκούλωμα αυτών των θανάτων: Στην Εκθεση δηλώνεται για πρώτη φορά ότι τα «ατυχήματα» με παθολογικά και τροχαία αίτια απλώς «καταγράφονται» και «διερευνώνται», και επίσης για πρώτη φορά δεν περιλαμβάνονταν στον σχετικό πίνακα. Επόμενο βήμα ήταν η πλήρης εξαφάνιση ακόμα και της απλής αναφοράς τους από τις Εκθέσεις της «ανεξάρτητης αρχής». Με άλλα λόγια, «μειώνουν» τους θανάτους εργαζομένων «κουκουλώνοντας» πάνω από τους μισούς!

Το επιχείρημα ότι τέτοιοι θάνατοι δεν σχετίζονται με τις συνθήκες εργασίας, βέβαια, εκτός από επικίνδυνο στερείται και κάθε λογική. Είναι γελοίος ο ισχυρισμός ότι ένας εργαζόμενος ύστερα από 12 ώρες δουλειάς έχει τις ίδιες πιθανότητες να εμπλακεί σε τροχαίο, γυρνώντας στο σπίτι του, με έναν εργαζόμενο που δουλεύει π.χ. 7 ή 8 ώρες, 5 μέρες τη βδομάδα, με σταθερό ωράριο και κατοχυρωμένο ελεύθερο χρόνο.

Ταυτόχρονα, στο όνομα των «παθολογικών αιτίων» «κουκουλώνεται» και το γεγονός ότι οι συνθήκες εργασίας είναι αυτές που επιβαρύνουν την υγεία ενός εργαζόμενου, προκαλώντας είτε την επιδείνωση ενός υπαρκτού προβλήματος είτε ακόμα και τον θάνατο.

Η παραπάνω «ζούγκλα» αποτυπώνεται άλλωστε και στα στοιχεία της Επιθεώρησης Εργασίας, τα οποία αποκαλύπτουν το μέγεθος του «ακήρυχτου πολέμου» που έχει εξαπολύσει η εργοδοσία σε βάρος των εργαζομένων στους χώρους δουλειάς.

Ενδεικτικά, στην τελευταία δημοσιοποιημένη Εκθεση Απολογισμού της Επιθεώρησης αναφέρεται ότι το 2023 αναγγέλθηκαν σχεδόν 15.000 εργατικά «ατυχήματα» (για την ακρίβεια 14.920), σημειώνοντας νέο ρεκόρ από το 2000, το πρώτο έτος που έγινε ολοκληρωμένη καταγραφή. Από το σύνολο των εργατικών «ατυχημάτων» το 2023 τα 108 ήταν θανατηφόρα, κάτι που σημαίνει ότι ανά τρεις εργάσιμες μέρες ένας εργάτης ή μια εργάτρια χάνει τη ζωή του/της την ώρα της εργασίας.

Την ίδια στιγμή υπάρχουν και ανεξάρτητες καταγραφές «ατυχημάτων» σε χώρους δουλειάς οι οποίες αποτυπώνουν ότι οι νεκροί είναι πολύ περισσότεροι, φτάνοντας τους 300 τα προηγούμενα δύο χρόνια.

Στο σύνολό τους τα εγκλήματα στους χώρους δουλειάς είναι πολύ περισσότερα, πόσο μάλλον αν προστεθούν και όσα δεν δηλώνονται, όσα δεν καταγγέλλονται και δεν αποκαλύπτονται ποτέ.

Ως προς το πραγματικό μέγεθος των εργοδοτικών εγκλημάτων πρέπει να σημειωθούν τα εξής:

-- Σύμφωνα με τη Eurostat, στην Ελλάδα καταγράφεται μόλις το 30% - 40% των εργατικών «ατυχημάτων»! Αρα, για κάθε καταγεγραμμένο εργατικό «ατύχημα» υπάρχουν τουλάχιστον άλλα δύο που δεν δηλώνονται.

-- Υπάρχουν πολύ περισσότεροι εργαζόμενοι που χάνουν τη ζωή τους από επαγγελματικές ασθένειες. Σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ILO), για κάθε ένα θανατηφόρο εργατικό «ατύχημα» αναλογούν άλλοι 6 θάνατοι από ασθένειες που σχετίζονται με την εργασία, όμως στη χώρα μας δεν καταγράφονται καν επαγγελματικές ασθένειες, οπότε και αυτή η αναλογία «κουκουλώνεται»!

Οπως ήδη αναφέρθηκε παραπάνω, η διοίκηση της «ανεξάρτητης αρχής» της Επιθεώρησης Εργασίας μεθοδεύει, βήμα βήμα, την εξαφάνιση των στοιχείων! Ετσι, στην Εκθεση Απολογισμού του 2023 η διοίκηση της Αρχής δηλώνει ότι από το σύνολο των 15.000 εργατικών «ατυχημάτων» διερευνήθηκαν μόνο τα μισά (το 52,5% του συνόλου), γιατί πλέον η Επιθεώρηση Εργασίας δεν διερευνά τα «ατυχήματα» που έχουν παθολογική ή τροχαία αιτιολογία, τα οποία δεν θεωρεί εργατικά!

Την ίδια ώρα οι Επιθεωρήσεις Εργασίας έχουν αποδεκατιστεί, με αποτέλεσμα σήμερα να υπηρετούν σε όλη την Ελλάδα μόλις 243 επιθεωρητές Ασφάλειας και Υγείας, στον καθέναν από τους οποίους αναλογεί να ελέγξει 1.434 επιχειρήσεις και 9.995 εργαζόμενους!