Με το παζάρι ΗΠΑ - Ρωσίας να βρίσκεται στο επίκεντρο, σε τηλεφωνική συνομιλία που είχαν την Τρίτη οι Πρόεδροι των δύο χωρών, Ντ. Τραμπ και Βλ. Πούτιν, συμφωνήθηκε μια επιμέρους συμφωνία κατάπαυσης του πυρός σε ενεργειακές υποδομές, την οποία ανακοίνωσε ότι αποδέχτηκε και το Κίεβο. Πολύ γρήγορα ωστόσο, από την Τετάρτη μέχρι και την Παρασκευή, Ουκρανία και Ρωσία αντάλλαξαν κατηγορίες για παραβίασή της με επιθέσεις σε ενεργειακές υποδομές, επιβεβαιώνοντας τον εύθραυστο χαρακτήρα ακόμα κι αυτής της επιμέρους συμφωνίας.

ΗΠΑ και Ρωσία θα συνεχίσουν τις επαφές τους και από τη Δευτέρα αναμένονται νέες διά ζώσης συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία, «σε επίπεδο ειδικών», για τη «διευθέτηση» του ουκρανικού ζητήματος, αρχής γενομένης από συνομιλίες για την επεξεργασία μιας πρωτοβουλίας «σχετικά με την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας στη Μαύρη Θάλασσα», ενώ το παζάρι των δύο πλευρών εκτός από την Ουκρανία και τον συσχετισμό δυνάμεων στην Ανατολική Ευρώπη «απλώνει» σε διάφορους τομείς, όπως επενδύσεις, Ενέργεια, Μέση Ανατολή, το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα κ.ά.

Σε αυτό το έδαφος, όλο και πιο απροκάλυπτα προβάλλει ο πραγματικός χαρακτήρας των παζαριών για μια «διευθέτηση» της σύγκρουσης στην Ουκρανία: Οι διαπραγματεύσεις για το μοίρασμα εδαφών, ενεργειακών και άλλων υποδομών και ορυκτού πλούτου, στη βάση των τετελεσμένων που διαμόρφωσαν η εισβολή του ρωσικού στρατού και η κατάκτηση ουκρανικών εδαφών.

Χαρακτηριστικά, ο Τραμπ στην πρόσφατη τηλεφωνική συνομιλία με τον Ουκρανό ομόλογό του, Β. Ζελένσκι, πρότεινε να γίνουν οι ΗΠΑ «ιδιοκτήτες» ουκρανικών πυρηνικών σταθμών και σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, παρουσιάζοντας μάλιστα μια τέτοια εξέλιξη ως ...«προστασία» των ουκρανικών ενεργειακών υποδομών.

Σε ανακοίνωση του Λευκού Οίκου αναφέρεται ότι ο Αμερικανός ηγέτης «συζήτησε επίσης για τον ηλεκτρικό εφοδιασμό και τους πυρηνικούς σταθμούς της Ουκρανίας. Είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να είναι πολύ χρήσιμες για τη λειτουργία αυτών των εργοστασίων, με την τεχνογνωσία τους στην ηλεκτρική ενέργεια. Η αμερικανική ιδιοκτησία αυτών των εργοστασίων θα ήταν η καλύτερη προστασία γι' αυτές τις υποδομές και υποστήριξη για τις ουκρανικές ενεργειακές υποδομές»...

Ο Ζελένσκι επιβεβαίωσε ότι υπήρχε τέτοια συζήτηση, λέγοντας ωστόσο ότι αυτή αφορούσε το πυρηνικό εργοστάσιο της Ζαπορίζια, το οποίο ελέγχεται από τις ρωσικές δυνάμεις, και ότι δεν τέθηκε θέμα «ιδιοκτησίας» από τις ΗΠΑ. Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτό που συζητήθηκε ήταν «πώς θα βρεθεί λύση στην κατάσταση (...) και να πάρουμε το εργοστάσιο από τους Ρώσους», με την επιλογή να εμπλακούν οι ΗΠΑ στον εκσυγχρονισμό και στην παραπέρα ανάπτυξή του, «αλλά δεν συζητήσαμε για το θέμα της ιδιοκτησίας».

Δύο μέρες μετά τις παραπάνω ανακοινώσεις της Ουάσιγκτον, ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας «Financial Times», επικαλούμενο δύο Ουκρανούς ανώτερους αξιωματούχους, ανέφερε ότι η κυβέρνηση Τραμπ επιδιώκει την επιβολή νέων όρων στην προωθούμενη συμφωνία για την εκμετάλλευση κρίσιμων ορυκτών και ενεργειακών περιουσιακών στοιχείων της Ουκρανίας, διευρύνοντας τις οικονομικές απαιτήσεις της από το Κίεβο.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η Ουάσιγκτον ζητά από το Κίεβο να συμφωνήσει σε λεπτομερείς διατάξεις σχετικά με το ποιος θα κατέχει και θα ελέγχει το κοινό επενδυτικό ταμείο που προβλέπει η συμφωνία, όπως και σε προβλέψεις με ευρύτερο πεδίο εφαρμογής, που ενδεχομένως θα καλύπτει και την αμερικανική ιδιοκτησία άλλων οικονομικών περιουσιακών στοιχείων, όπως οι ουκρανικοί πυρηνικοί σταθμοί.

Μιλώντας από τον Λευκό Οίκο την Πέμπτη ο Τραμπ είπε ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν την υπογραφή συμφωνιών για κρίσιμα ορυκτά σε όλο τον κόσμο, αλλά εστιάζουν ιδιαίτερα στην Ουκρανία, ενώ εκτίμησε ότι η σχετική συμφωνία με το Κίεβο θα υπογραφεί «πολύ σύντομα».

ΕΕ και Βρετανία, βλέποντας να μένουν εκτός των παζαριών και να χάνουν έδαφος σε αυτήν την κούρσα, παρότι έχουν «επενδύσει» πολλές δεκάδες δισ. ευρώ σε στρατιωτική και οικονομική βοήθεια προς το Κίεβο, προωθούν τη συνέχιση του ιμπεριαλιστικού πολέμου στην Ουκρανία και «τρέχουν» να διασφαλίσουν ισχυρή θέση στην «επόμενη μέρα» μετά από μια ενδεχόμενη εκεχειρία, ελπίζοντας έτσι ότι τα ευρωπαϊκά μονοπώλια θα καταφέρουν να αρπάξουν κάπως μεγαλύτερο κομμάτι της λείας από τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους της Ουκρανίας και από τις μπίζνες για την ανοικοδόμησή της.

Σε αυτό το πλαίσιο, τη γεωπολιτική θέση της Ευρώπης μέσω πιο ενεργής στρατιωτικής στήριξης του Κιέβου προσπαθεί να ενισχύσει και να εδραιώσει η λεγόμενη «συμμαχία προθύμων», που προωθείται κυρίως από τη Βρετανία και τη Γαλλία.

Το προηγούμενο Σάββατο έγινε βιντεοδιάσκεψη με πρωτοβουλία του Λονδίνου και τη συμμετοχή περίπου 29 ηγετών κρατών και ιμπεριαλιστικών οργανισμών.

Στην κοινή δήλωση αναφέρεται ότι «θα "χτίσουμε" την Αμυνα και τις Ενοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας και είμαστε έτοιμοι να αναπτυχθούμε ως συνασπισμός των προθύμων σε περίπτωση ειρηνευτικής συμφωνίας, για να βοηθήσουμε στην ασφάλεια της Ουκρανίας σε γη, αέρα και θάλασσα».

Εκτός από ευρωπαϊκά κράτη και εκπροσώπους της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, συμμετείχαν επίσης η Τουρκία, ο Καναδάς, η Ουκρανία, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ παρουσίασε σχέδιο ανάπτυξης μιας «δυτικής» «ειρηνευτικής δύναμης» άνω των 10.000 στρατιωτών.

Λίγες μέρες μετά, την Πέμπτη, και πάλι στο Λονδίνο, πραγματοποιήθηκε συνάντηση των ανώτατων στρατιωτικών αρχηγών άνω των 25 χωρών της «συμμαχίας των προθύμων» - διά ζώσης η εξ αποστάσεως.

Μιλώντας ενόψει αυτής της συνάντησης, ο Στάρμερ δήλωσε χαρακτηριστικά στο BBC ότι «αυτό που κάνουμε σήμερα είναι να μετακινούμαστε από το πολιτικό μομέντουμ που είχαμε το (σ.σ. προηγούμενο) Σαββατοκύριακο στον στρατιωτικό σχεδιασμό». «Πηγαίνουμε από την ιδέα στα συγκεκριμένα σχέδια, εξετάζοντας το πώς θα κρατήσουμε ασφαλείς τους ουρανούς, τις θάλασσες και τα σύνορα στην Ουκρανία», πρόσθεσε.

«Δουλεύουμε με ρυθμό, γιατί δεν ξέρουμε αν θα υπάρξει συμφωνία. Σίγουρα ελπίζω ότι θα υπάρξει, αλλά αν υπάρξει συμφωνία είναι πολύ σημαντικό να είμαστε σε θέση να αντιδράσουμε αμέσως», τόνισε ο Βρετανός πρωθυπουργός.

Μετά τη συνάντηση δήλωσε ότι τα σχέδια για την παροχή «εγγυήσεων ασφαλείας» στην Ουκρανία «παίρνουν μορφή». Πρόσθεσε δε ότι προτεραιότητα παραμένει η συνέχιση της στρατιωτικής στήριξης του Κιέβου.

Εκπρόσωπος του Στάρμερ δήλωσε την Παρασκευή ότι η Βρετανία θα επιταχύνει την επόμενη βδομάδα τα σχέδια για μια πιθανή «ειρηνευτική» δύναμη στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης μιας συζήτησης σχετικά με το πώς μπορεί να λειτουργεί και τι δομή θα έχει.

Ολα αυτά την ώρα που η Ρωσία απορρίπτει οποιοδήποτε ενδεχόμενο ανάπτυξης «δυτικών» στρατευμάτων στην Ουκρανία.

«Δεν έχει σημασία με ποια ετικέτα θα αναπτυχθούν οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ στο ουκρανικό έδαφος», δήλωσε ο αναπληρωτής ΥΠΕΞ της Ρωσίας Αλ. Γκρούσκο.

«Είτε είναι η ΕΕ, το ΝΑΤΟ, είτε με εθνική ιδιότητα, αν εμφανιστούν εκεί αυτό σημαίνει ότι αναπτύσσονται στη ζώνη σύγκρουσης, με όλες τις συνέπειες για τα στρατεύματά τους, ως μέρος της σύγκρουσης», ανέφερε.

Στην τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τραμπ ο Πούτιν έθεσε τον όρο να σταματήσουν πλήρως ο εξοπλισμός του Κιέβου από το εξωτερικό και η παροχή πληροφοριών, ως προϋπόθεση για να σημειωθούν περαιτέρω βήματα στις διαπραγματεύσεις - όροι τους οποίους απορρίπτουν η ΕΕ και η Βρετανία.

Ο δε εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμ. Πεσκόφ, δήλωσε ότι «ουσιαστικά τα σήματα που έρχονται από τις Βρυξέλλες και ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αφορούν σχέδια στρατιωτικοποίησης της Ευρώπης» και ότι η Ευρώπη «έχει μετατραπεί σε μέρος του πολέμου».

Την περασμένη Πέμπτη η Κομισιόν παρουσίασε τη «Λευκή Βίβλο για την Ευρωπαϊκή Αμυνα» - «Ετοιμότητα 2030», ένα πολεμικό εγχειρίδιο με 800 δισ. ευρώ για τα μονοπώλια των όπλων και πολλά ακόμα μέτρα με τα οποία η ΕΕ κηρύσσει και επίσημα το πέρασμα στην πολεμική οικονομία, με σκοπό να υπερασπιστεί τα μονοπώλιά της στον παγκόσμιο ανταγωνισμό που οξύνεται.

Με τους αξιωματούχους της ΕΕ όπως η πρόεδρος της Κομισιόν να δηλώνουν ανοιχτά ότι «μια νέα διεθνής τάξη θα διαμορφωθεί στο 2ο μισό αυτής της δεκαετίας και μετά» και με τη σχέση ΗΠΑ - ΕΕ να κλονίζεται, επιταχύνονται οι σχεδιασμοί για «στρατηγική αυτονομία» της ΕΕ στους εξοπλισμούς, ρίχνοντας ασύλληπτα ποσά στην ενίσχυση της πολεμικής βιομηχανίας. Παράλληλα, η οικονομία των όπλων δίνει διέξοδο σε τεράστια κεφάλαια που λιμνάζουν, με στήριξη από τους προϋπολογισμούς της ΕΕ και των κρατών - μελών.

Οι λαοί την ίδια ώρα θα κληθούν να πληρώσουν τόσο για τα τεράστια ποσά των στρατιωτικών εξοπλισμών, όσο και με το αίμα τους στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους...

Η πρώτη προτεραιότητα της «Λευκής Βίβλου» είναι η ραγδαία αύξηση των στρατιωτικών δαπανών.

Οι στρατιωτικές δαπάνες των κρατών - μελών έχουν ήδη αυξηθεί πάνω από 31% από το 2021, «αλλά δεν είναι αρκετό», για να κατοχυρώσει τη θέση της ΕΕ στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, τόνισε η πρόεδρος της Κομισιόν, καθώς αυτό «είναι πολύ χαμηλότερο από τις αντίστοιχες των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Κίνας».

Για αυτόν τον σκοπό παρουσιάστηκε το σχέδιο της Επιτροπής - με πυρήνα το πρόγραμμα «ReArm Europe» - να «απελευθερωθούν» έως 800 δισ. ευρώ για αγορά εξοπλισμών και άλλους στρατιωτικούς σκοπούς, με αύξηση των «αμυντικών» δαπανών των κρατών - μελών, δανεισμό και χαλάρωση των κανόνων χρέους και ελλείμματος.

Η Επιτροπή πρότεινε να δοθούν στις κυβερνήσεις περισσότερα περιθώρια για την αύξηση των εθνικών τους ελλειμμάτων έως και 1,5% του ετήσιου ΑΕΠ, σε σύγκριση με τα επίπεδα των στρατιωτικών δαπανών του 2021, μέσω της περιβόητης «ρήτρας διαφυγής». Αυτό θα μπορούσε να ξεκλειδώσει περίπου 650 δισ. ευρώ σε τέσσερα χρόνια.

Επίσης προωθούνται το πακέτο δανεισμού ύψους 150 δισ. ευρώ με την επωνυμία SAFE, δάνεια από την ΕΤΕπ για στρατιωτικούς σκοπούς, η χρησιμοποίηση των κονδυλίων από τα λεγόμενα Ταμεία Συνοχής καθώς και η καθιέρωση νέων «ίδιων πόρων» - φόρων της ΕΕ. Ολοι αυτοί οι μηχανισμοί πλέον μαζί και με τα νέα χρηματοδοτικά ταμεία έχουν μετατραπεί και σε στρατιωτικής χρήσης.

Παράλληλα, η Επιτροπή επιμένει στην κοινή προμήθεια «αμυντικού» εξοπλισμού από την ίδια, όπως είχε γίνει την περίοδο της πανδημίας Covid-19 με τις κοινές προμήθειες εμβολίων.

Δεύτερη προτεραιότητα που θέτει η «Λευκή Βίβλος» - στο πλαίσιο του ανταγωνισμού και με τις ΗΠΑ - είναι «να αγοράζουμε περισσότερο ευρωπαϊκά» και «μια μεγάλης κλίμακας, πανευρωπαϊκή συνεργασία» για την αντιμετώπιση των κενών σε τομείς προτεραιότητας.

Σύμφωνα με τη «Λευκή Βίβλο», τουλάχιστον το 65% του νέου Ταμείου των 150 δισ. ευρώ υπό μορφή δανεισμού θα πρέπει να δαπανηθεί στην ΕΕ, στη Νορβηγία και στην Ουκρανία, και το υπόλοιπο ποσό σε εκείνες τις τρίτες χώρες που έχουν υπογράψει «αμυντικές» συμφωνίες με το μπλοκ.

Στο πεδίο αυτό, αναπτύσσονται ήδη παζάρια με τη Βρετανία - με την οποία ενισχύεται η συνεργασία στο πλαίσιο της «συμμαχίας προθύμων» για τη στρατιωτική στήριξη της Ουκρανίας - για το ενδεχόμενο υπογραφής μιας τέτοιας «αμυντικής» συμφωνίας.

Βρετανικά πολεμικά μονοπώλια όπως η «BAE Systems» και η «Babcock International» έχουν ήδη μεγάλης κλίμακας συνεργασία με ευρωπαϊκούς ομίλους, ωστόσο μια τέτοια συμφωνία προϋποθέτει και το «ξεπέρασμα» άλλων καπιταλιστικών αντιθέσεων και ανταγωνισμών μεταξύ ΕΕ και Βρετανίας.

Την ίδια ώρα, τα κράτη - μέλη θα μπορούν να αγοράσουν εξοπλισμούς εκτός ΕΕ με χρήματα των εθνικών προϋπολογισμών.

Η τρίτη και «πιο στρατηγική» προτεραιότητα για την ευρωπαϊκή «άμυνα» είναι η Ουκρανία, η οποία «πρέπει να εξοπλιστεί σαν ένας ατσάλινος σκαντζόχοιρος», όπως τόνισε χαρακτηριστικά η πρόεδρος της Κομισιόν, απορρίπτοντας τον δηλωμένο στόχο της Μόσχας για αποστρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας.

Η ΕΕ έχει ήδη «επενδύσει» περίπου 50 δισ. ευρώ σε στρατιωτική υποστήριξη του Κιέβου και έχει εκπαιδεύσει περισσότερους από 73.000 Ουκρανούς στρατιώτες, ενώ ισχυρή παραμένει η υποστήριξη της ενταξιακής προοπτικής της Ουκρανίας στην ΕΕ.

Η φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε επίσης ότι θα δημιουργηθεί μια κοινή Task Force με την Ουκρανία, που θα συντονίσει τη στρατιωτική υποστήριξη από την ΕΕ και τα κράτη - μέλη.

Η «Λευκή Βίβλος» προωθεί προτάσεις για την αύξηση της παραγωγής πυρομαχικών σε «τουλάχιστον 2 εκατ. ετησίως» και για την αεράμυνα, τα drones, την εκπαίδευση και τον εξοπλισμό των ουκρανικών ταξιαρχιών.

Παράλληλα προωθεί και τη βαθύτερη ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής και της ουκρανικής πολεμικής βιομηχανίας.

Επιπλέον, με τις προβλέψεις της «Λευκής Βίβλου», στο πλαίσιο της λεγόμενης «στρατιωτικής κινητικότητας» προωθείται ο σχεδιασμός που αντιλαμβάνεται ως «γραφειοκρατία» τα μέτρα ή τις προδιαγραφές ασφαλείας σε σιδηρόδρομο, αυτοκινητόδρομο, λιμάνια, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ταχύτατη μετακίνηση πολεμικών φορτίων - ιδιαίτερα προς τα χερσαία σύνορα με Ρωσία και Λευκορωσία - με όλους τους κινδύνους που ενέχει αυτή για επιβάτες, εργαζόμενους, συνολικά τον λαό.

Σε ένα τέτοιο φόντο, άλλωστε, ο σύμβουλος της Κομισιόν, Μ. Ντράγκι, πρότεινε στις αρχές της εβδομάδας ένα «ευρωπαϊκό ΝΑΤΟ», τονίζοντας ότι η Ευρώπη πρέπει να ενοποιήσει τις ένοπλες δυνάμεις της και να αναπτύξει μία περιφερειακή διοικητική δομή υψηλότερου επιπέδου «που να μπορεί να συντονίζει ετερογενείς στρατούς» και «να διαχωρίζεται από τις εθνικές προτεραιότητες και να λειτουργεί ως περιφερειακό αμυντικό σύστημα».

Αντίστοιχα με τα παραπάνω, στη Γερμανία ψηφίστηκε αυτήν τη βδομάδα η συνταγματική αναθεώρηση του «φρένου χρέους», από την απερχόμενη μάλιστα Βουλή. Χριστιανική Ενωση (CDU/CSU) και Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) - που ετοιμάζονται να συγκυβερνήσουν - μαζί με τους Πράσινους στήριξαν την επιλογή του γερμανικού κεφαλαίου να διατεθούν σχεδόν 1 τρισ. ευρώ για εξοπλισμό του γερμανικού στρατού και εκσυγχρονισμό των σχετικών υποδομών.