Ενα μπαράζ από «αστερίσκους», προϋποθέσεις, αοριστίες και «προειδοποιήσεις» συνοδεύει από την πρώτη στιγμή τη νέα μερική συμφωνία για «διασφάλιση ασφαλούς ναυσιπλοΐας» στη Μαύρη Θάλασσα την οποία ανακοίνωσαν χτες οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Ουκρανία, επιβεβαιώνοντας εξαρχής τον αβέβαιο και εύθραυστο χαρακτήρα της, στο πλαίσιο του συνολικότερου ιμπεριαλιστικού παζαριού για τη μοιρασιά εδαφών, ενεργειακών πόρων και υποδομών, κρίσιμων ορυκτών κ.ο.κ., κι ενώ συνεχίζεται ο φονικός πόλεμος στο έδαφος της Ουκρανίας.

Η συμφωνία ανακοινώθηκε αρχικά από τον Λευκό Οίκο και στη συνέχεια επιβεβαιώθηκε από το Κρεμλίνο και το Κίεβο, μετά τις ξεχωριστές διαπραγματεύσεις ΗΠΑ - Ρωσίας και ΗΠΑ - Ουκρανίας που πραγματοποιήθηκαν τις προηγούμενες μέρες στη Σαουδική Αραβία.

Είχαν προηγηθεί νέες δηλώσεις του Αμερικανού Προέδρου Ντ. Τραμπ, για το παζάρι που γίνεται για τη «διαίρεση εδαφών» και για την «ιδιοκτησία σταθμών Ενέργειας», αλλά και νέες αλληλοκατηγορίες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας για εκατέρωθεν παραβιάσεις της προηγούμενες μερικής συμφωνίας για παύση επιθέσεων σε ενεργειακές υποδομές.

Η συμφωνία που ανακοινώθηκε χθες για τη ναυσιπλοΐα στη Μαύρη Θάλασσα αποτελεί ουσιαστικά μία επιχείρηση «αναβίωσης» της αντίστοιχης συμφωνίας του Ιούλη του 2022, για την οποία είχε διαμεσολαβήσει τότε η Τουρκία, η οποία προέβλεπε την «ασφαλή» εξαγωγή ουκρανικών σιτηρών μέσω θαλάσσης, από συγκεκριμένα ουκρανικά λιμάνια, με τη λειτουργία ενός πολυμερούς μηχανισμού ελέγχου των πλοίων και των φορτίων τους, ενώ παράλληλα προβλεπόταν η παροχή «διευκολύνσεων» (με εξαιρέσεις από τις ευρωατλαντικές κυρώσεις) για τις ρωσικές εξαγωγές αγροτικών προϊόντων (σιτηρά, λιπάσματα κ.ά.) και τις εισαγωγές στη Ρωσία γεωργικών μηχανημάτων.

Η συμφωνία κατέρρευσε τότε μετά από έναν χρόνο, με τη Μόσχα να καταγγέλλει ότι δεν τηρήθηκαν οι προβλέψεις της ως προς τις «διευκολύνσεις» στη Ρωσία. Η Ουκρανία κήρυξε μονομερώς τη δημιουργία «εναλλακτικού» δρόμου για θαλάσσιες εξαγωγές, με τη Ρωσία να απαντά εντείνοντας τις επιθέσεις σε ουκρανικές λιμενικές υποδομές, αρκετές από τις οποίες βρίσκονται ακριβώς στα σύνορα με τη Ρουμανία, κράτος - μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ...

Η νέα συμφωνία που ανακοίνωσε χτες η Ουάσιγκτον επαναφέρει βασικές προβλέψεις της προηγούμενης, χωρίς ωστόσο να συγκεκριμενοποιούνται οι όροι για την εφαρμογή της, π.χ. για το πώς θα γίνεται ο έλεγχος των φορτίων των πλοίων.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την ανακοίνωση του Λευκού Οίκου, μετά από τριήμερες συνομιλίες των αντιπροσωπειών τους στη Σαουδική Αραβία, ΗΠΑ και Ρωσία «συμφώνησαν να διασφαλίσουν την ασφαλή ναυσιπλοΐα, να εξαλείψουν τη χρήση βίας και να αποτρέψουν τη χρήση εμπορικών σκαφών για στρατιωτικούς σκοπούς στη Μαύρη Θάλασσα».

Επισημαίνεται ακόμα ότι «οι ΗΠΑ θα βοηθήσουν στην αποκατάσταση της πρόσβασης της Ρωσίας στην παγκόσμια αγορά για εξαγωγές γεωργικών και λιπασμάτων, στη μείωση του κόστους ασφάλισης της ναυσιπλοΐας και θα ενισχύσουν την πρόσβαση σε λιμάνια και συστήματα πληρωμών για τέτοιες συναλλαγές».

Για να γίνουν τα παραπάνω θα πρέπει να υπάρξει άρση μια σειράς «δυτικών» κυρώσεων κατά της Ρωσίας ή να υπάρξουν «εξαιρέσεις» από αυτές.

Την ίδια ώρα, με τις επιθέσεις στο πεδίο να συνεχίζονται - σε ενεργειακές υποδομές και συνολικότερα - αναφέρεται ότι «ΗΠΑ και Ρωσία συμφώνησαν να αναπτύξουν μέτρα για την εφαρμογή της συμφωνίας των Προέδρων Τραμπ και Πούτιν για απαγόρευση των πληγμάτων κατά ενεργειακών υποδομών της Ρωσίας και της Ουκρανίας», ενώ η ανακοίνωση αναφέρει ακόμα ότι οι δύο χώρες «θα συνεχίσουν να εργάζονται για την επίτευξη μιας διαρκούς και βιώσιμης ειρήνης».

Στην ξεχωριστή αντίστοιχη ανακοίνωση του Λευκού Οίκου μετά τις διαπραγματεύσεις ΗΠΑ - Ουκρανίας, υπάρχουν πανομοιότυπες αναφορές σε ό,τι αφορά στη Μαύρη Θάλασσα, στην εφαρμογή της συμφωνίας για κατάπαυση των επιθέσεων σε ενεργειακές υποδομές και για τα περί διαπραγματεύσεων για «διαρκή και βιώσιμη ειρήνη».

Επισημαίνεται ακόμα ότι οι ΗΠΑ «παραμένουν προσηλωμένες στην επίτευξη της ανταλλαγής αιχμαλώτων πολέμου, της απελευθέρωσης αμάχων κρατουμένων και της επιστροφής των παιδιών της Ουκρανίας που μεταφέρθηκαν βίαια».

Από την πλευρά της Ρωσίας, σύμφωνα με όσα μεταδίδει το πρακτορείο Ria Novosti, το Κρεμλίνο επιβεβαίωσε τα όσα ανακοινώθηκαν από τον Λευκό Οίκο, ξεκαθαρίζοντας ωστόσο ότι η συμφωνία για τη Μαύρη Θάλασσα θα τεθεί σε ισχύ μόνο μετά την προβλεπόμενη άρση μιας σειράς κυρώσεων κατά της Ρωσίας.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Κρεμλίνο, θα πρέπει προηγουμένως να υπάρξει: Αρση των κυρώσεων εναντίον των Ρώσων παραγωγών και εξαγωγέων τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων προϊόντων αλιείας και λιπασμάτων. Αρση των περιορισμών στο έργο των ασφαλιστικών εταιρειών για τα φορτία τροφίμων. Aρση των κυρώσεων κατά της Rosselkhozbank (Ρωσική Αγροτική Τράπεζα) «και άλλων χρηματοπιστωτικών οργανισμών που εμπλέκονται στη διασφάλιση των λειτουργιών στο διεθνές εμπόριο τροφίμων και λιπασμάτων, σύνδεσή τους με το σύστημα SWIFT», άνοιγμα των απαραίτητων λογαριασμών. Αρση των περιορισμών στην εξυπηρέτηση σε πλοία υπό ρωσική σημαία που εμπλέκονται στο εμπόριο τροφίμων. Αρση περιορισμών στην προμήθεια γεωργικών μηχανημάτων και άλλων αγαθών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή τροφίμων στη Ρωσία.

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμ. Πεσκόφ, ανέφερε ακόμα ότι συμφωνήθηκε η ανάπτυξη μέτρων για την εφαρμογή της συμφωνίας παύσης των επιθέσεων σε ενεργειακές υποδομές της Ρωσίας και της Ουκρανίας, για μία περίοδο 30 ημερών από τις 18 Μαρτίου, «με τη δυνατότητα παράτασης και αποχώρησης από τη συμφωνία σε περίπτωση μη συμμόρφωσης ενός από τα μέρη».

Σύμφωνα με το Κρεμλίνο, αυτή η μερική συμφωνία αφορά κυρίως τα διυλιστήρια, τους αγωγούς φυσικού αερίου, τους πυρηνικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και τα υδροηλεκτρικά φράγματα, ενώ ο κατάλογος των σχετικών εγκαταστάσεων «συμφωνήθηκε μεταξύ της Ρωσίας και των ΗΠΑ».

Από την πλευρά της Ουκρανίας, ο Πρόεδρος Β. Ζελένσκι δήλωσε ότι «θα εργαστούμε για την υλοποίηση των συμφωνιών της συνάντησης Ουκρανίας - ΗΠΑ», σχετικά με τη Μαύρη Θάλασσα και τις ενεργειακές υποδομές, ωστόσο αντιτάχθηκε στην προωθούμενη «αποδυνάμωση» των ευρωατλαντικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας.

Σχολιάζοντας όσα ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος για τη συμφωνία με τη Μόσχα για «διευκόλυνση» στην πρόσβαση των ρωσικών γεωργικών προϊόντων και λιπασμάτων στις παγκόσμιες αγορές, ο Ζελένσκι δήλωσε πως «θεωρούμε ότι αυτό είναι μια αποδυνάμωση θέσης και αποδυνάμωση των κυρώσεων».

Η πιθανότητα αυτή δεν ήταν «στην ατζέντα μας, η αμερικανική πλευρά την έθεσε» κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων στο Ριάντ, πρόσθεσε.

Το Κίεβο ζητεί επίσης διαβουλεύσεις για να ρυθμιστούν οι «λεπτομέρειες» των συμφωνιών που ανακοίνωσε η Ουάσιγκτον.

Ο δε Ουκρανός υπουργός Αμυνας Ρ. Ουμέροφ σε διαδικτυακή ανάρτησή του, ενώ δήλωσε ότι «όλες οι πλευρές» δέχτηκαν να «διασφαλίσουν την ασφαλή ναυσιπλοΐα» στη Μαύρη Θάλασσα, «προειδοποίησε» ότι «οποιαδήποτε κίνηση ρωσικών πολεμικών πλοίων έξω από την ανατολική πλευρά της Μαύρης Θάλασσας» θα αποτελούσε «παραβίαση του πνεύματος αυτής της συμφωνίας».

«Σε αυτή την περίπτωση, η Ουκρανία θα έχει πλήρως το δικαίωμα να ασκήσει το δικαίωμά της στην αυτοάμυνα», πρόσθεσε.

Στο μεταξύ, αναφερόμενος στη σύνοδο κορυφής για την Ουκρανία που θα πραγματοποιηθεί αύριο στο Παρίσι, ο Β. Ζελένσκι δήλωσε ότι αυτή θα έχει στόχο να καθοριστεί ποιες χώρες θα είναι έτοιμες να στείλουν στρατιωτική δύναμη σε ουκρανικό έδαφος σε περίπτωση εκεχειρίας με τη Ρωσία. «Το καθήκον μας είναι να κατανοήσουμε ποιος είναι έτοιμος να θέσει σε εφαρμογή τις εγγυήσεις ασφαλείας» όσον αφορά την αποστολή στρατιωτικής δύναμης, υπογράμμισε.

Στο μεταξύ, με κυνικό τρόπο, η κυβέρνηση Τραμπ με αλλεπάλληλες τοποθετήσεις της επιβεβαιώνει την πραγματική φύση των ιμπεριαλιστικών παζαριών για τη μοιρασιά της λείας στην Ουκρανία και ευρύτερα.

Χαρακτηριστικά, την περασμένη Παρασκευή ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντ. Τραμπ, χρησιμοποιώντας επιχειρηματικούς όρους, ανέφερε ότι «το συμβόλαιο όσον αφορά τη διαίρεση των εδαφών κ.λπ. είναι υπό διαπραγμάτευση τη στιγμή που μιλάμε».

Σε άλλη τοποθέτησή του, δήλωσε αντίστοιχα ότι «αυτή τη στιγμή μιλάμε για τα εδάφη. Μιλάμε για τις γραμμές οροθεσίας. Μιλάμε για Ενέργεια, για την ιδιοκτησία σταθμών Ενέργειας», προσθέτοντας δε ότι «κάποιοι λένε ότι οι ΗΠΑ θα έπρεπε να έχουν το εργοστάσιο παραγωγής Ενέργειας (σ.σ. το ουκρανικό πυρηνικό εργοστάσιο της Ζαπορίζια, το οποίο ελέγχεται από τις ρωσικές δυνάμεις) επειδή έχουμε την τεχνογνωσία».

Στη μοιρασιά των εδαφών, αλλά και στο ευρύτερο παζάρι με τη Ρωσία αναφέρθηκε ο ειδικός απεσταλμένος του Λευκού Οίκου Στίβεν Γουίτκοφ, σε συνέντευξή του στον δημοσιογράφο Τάκερ Κάρλσον, όπου εμφανίστηκε να υιοθετεί μια σειρά επιχειρήματα της Ρωσίας σε ό,τι αφορά τη σύγκρουση της Ουκρανίας, επιβεβαιώνοντας ότι η περιβόητη... «σωστή πλευρά της Ιστορίας» αλλάζει αναλόγως των ιμπεριαλιστικών συμφερόντων σε κάθε σύγκρουση και σε κάθε φάση της...

Αναφερόμενος στις διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, σημείωσε ότι το βασικό πρόβλημα στη σύγκρουση είναι το καθεστώς των ουκρανικών περιοχών που ελέγχονται από τη Ρωσία.

«Πρόκειται για ρωσόφωνες περιοχές, εκεί διεξήχθησαν δημοψηφίσματα στα οποία η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων εξέφρασε την επιθυμία να βρεθεί υπό ρωσικό έλεγχο. Νομίζω ότι αυτό είναι ένα βασικό ζήτημα στη σύγκρουση», δήλωσε χαρακτηριστικά.

«Ο ελέφαντας στο δωμάτιο είναι ότι υπάρχουν συνταγματικά ζητήματα εντός της Ουκρανίας ως προς το τι μπορούν να παραχωρήσουν όσον αφορά τα εδάφη», συνέχισε. «Οι Ρώσοι έχουν de facto έλεγχο αυτών των εδαφών. Το ερώτημα είναι: Θα αναγνωρίσει ο κόσμος ότι αυτά είναι ρωσικά εδάφη;».

Πρόσθεσε ότι «υπάρχει μια ευαισθησία στη Ρωσία ότι η Ουκρανία είναι απλώς μια ψεύτικη χώρα, και αυτή είναι η βασική αιτία, κατά τη γνώμη μου, αυτού του πολέμου, ότι η Ρωσία θεωρεί αυτές τις πέντε περιοχές δικαιωματικά δικές της». Εκτίμησε δε ότι η Ρωσία «δεν χρειάζεται να απορροφήσει την Ουκρανία... Εχουν ανακτήσει αυτές τις πέντε περιοχές. Εχουν την Κριμαία και έχουν πάρει αυτό που θέλουν».

Παράλληλα, σε μία ακόμα επιβεβαίωση των αντιθέσεων εντός του ευρωατλαντικού στρατοπέδου, ο Γουίτκοφ δήλωσε ότι απορρίπτει το σχέδιο του Βρετανού πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ και άλλων Ευρωπαίων για τη δημιουργία μιας διεθνούς δύναμης που θα υποστηρίξει την κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, κάνοντας λόγο για μία «απλοϊκή» αντίληψη και για «καμώματα και πόζες».

Σε άλλο σημείο ανέφερε δε: «Ποιος δεν θέλει να έχει έναν κόσμο όπου η Ρωσία και οι ΗΠΑ κάνουν καλά πράγματα από κοινού, να σκέφτονται πώς να ενσωματώσουν τις ενεργειακές τους πολιτικές στην Αρκτική, να μοιράζονται ίσως τις θαλάσσιες γραμμές, να στέλνουν μαζί LNG στην Ευρώπη, ίσως και να συνεργάζονται στην τεχνητή νοημοσύνη;».

Σχολιάζοντας τις δηλώσεις του Γουίτκοφ, ο Ουκρανός Πρόεδρος Β. Ζελένσκι ανέφερε χθες ότι «συμπίπτουν σε μεγάλο βαθμό με τα μηνύματα του Κρεμλίνου».

Το δε ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, σχολιάζοντας τις δηλώσεις από τον Λευκό Οίκο και το Κίεβο για ενδεχόμενη ανάληψη της «ιδιοκτησίας» του πυρηνικού εργοστασίου της Ζαπορίζια από τις ΗΠΑ, ανακοίνωσε ότι ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια είναι «ρωσική εγκατάσταση» και η μεταφορά του ελέγχου του στην Ουκρανία ή σε οποιαδήποτε άλλη χώρα είναι αδύνατη.

Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Μαρία Ζαχάροβα δήλωσε επίσης ότι η από κοινού λειτουργία του εργοστασίου αυτού δεν είναι αποδεκτή, καθώς θα ήταν αδύνατο να εξασφαλιστεί σωστά η φυσική και η πυρηνική ασφάλεια του σταθμού.