Πριν από τρεις βδομάδες, τη νύχτα της 15ης προς 16 Μάρτη 2025, σχεδόν 60 άνθρωποι που διασκέδαζαν ανάμεσα σε εκατοντάδες άλλους σε club της Βόρειας Μακεδονίας έχασαν τη ζωή τους, όταν το κτίριο στο οποίο βρίσκονταν στην πόλη Κότσανι, τυλίχτηκε ξαφνικά στις φλόγες. Το νεαρό της ηλικίας των περισσότερων από τα θύματα - από 20 μέχρι 24 ετών - έκανε ακόμα μεγαλύτερες τη θλίψη και την οργή.

Η προσπάθεια να μείνουν στο απυρόβλητο οι πραγματικές αιτίες της τραγωδίας ξεκίνησε από την πρώτη στιγμή. Η κυβέρνηση και το κράτος στη Β. Μακεδονία μίλησαν για «διαφθορά» και «χρηματιζόμενους» υπαλλήλους, ακόμα και για υπουργούς που έκαναν «εξυπηρετήσεις» σε επιχειρηματικά συμφέροντα, μοιράζοντας άδειες λειτουργίας χωρίς να τηρούνται κανένας όρος ασφάλειας ούτε οι στοιχειώδεις προδιαγραφές. Η «πάταξη της διαφθοράς» κυριάρχησε ως αίτημα των συγγενών και των χιλιάδων ανθρώπων της γείτονα χώρας που διαδήλωναν για μέρες μετά το δυστύχημα.

Κανείς δεν αμφισβητεί τα φαινόμενα διαφθοράς στη Β. Μακεδονία και σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο. Τέτοια φαινόμενα άλλωστε συναντά κανείς και στις πιο ισχυρές οικονομικά χώρες, ή και στον μηχανισμό της ΕΕ. Ποιο είναι όμως το έδαφος πάνω στο οποίο φύεται η διαφθορά; Η απάντηση είναι το κέρδος και κατά συνέπεια η σύμφυση του κράτους με τους επιχειρηματικούς ομίλους. Μήπως οι ίδιοι δεν λένε ότι σκοπός του κράτους είναι να προασπίζει την ελεύθερη αγορά, την επιχειρηματικότητα και το κέρδος;

Η περίπτωση του club στη Β. Μακεδονία βγάζει μάτι: Η επιχείρηση λειτουργούσε ανεξέλεγκτα, χωρίς μέτρα ασφάλειας και πυροπροστασίας. Οταν ξέσπασε η φωτιά, τίποτα δεν υπήρχε να τη σταματήσει. Η μοναδική έξοδος έγινε αιτία να ποδοπατηθούν και να καούν δεκάδες νέοι και νέες.

Το τι κρύβεται πίσω από τέτοια τραγικά περιστατικά και ποιες είναι οι αιτίες τους αποτυπώνεται και σε άλλες παρόμοιες καταστροφές με δεκάδες θύματα. Ενδεικτικά:

• Τον Φλεβάρη του 2003, στο Γουέστ Γουόργουικ της αμερικανικής πολιτείας Ρόουντ Αϊλαντ, 100 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από φωτιά που εξαπλώθηκε μέσα σε 6 λεπτά σε club. Ακόμα 200 άνθρωποι τραυματίστηκαν. Οπως αποκαλύφτηκε, στην εξάπλωση της φωτιάς επέδρασαν καθοριστικά τα εύφλεκτα υλικά. Δεν υπήρχαν αρκετές έξοδοι κινδύνου, αν και μέσα στο club βρίσκονταν πάνω από 400 άτομα, ενώ ανεπαρκή ήταν και τα συστήματα πυρόσβεσης, χωρίς άμεση σύνδεση ειδοποίησης με τον τοπικό σταθμό της πυροσβεστικής.
• Τον Δεκέμβρη του 2004, σε club του Μπουένος Αϊρες στην Αργεντινή σκοτώθηκαν 194 άνθρωποι και πάνω από 1.000 τραυματίστηκαν, πάλι σε συναυλία. Οπως διαπιστώθηκε εκ των υστέρων, πολλές ζωές θα είχαν σωθεί αν ο χώρος δεν ήταν γεμάτος εύφλεκτα υλικά, αν οι τέσσερις από τις έξι εξόδους δεν ήταν κλειδωμένες για να αποτραπεί η είσοδος σε άτομα που δεν είχαν πληρώσει εισιτήριο. Ακόμα, αν τα μέτρα πυροπροστασίας δεν ήταν σχεδόν ανύπαρκτα, αν είχε εγκατασταθεί σύστημα συναγερμού. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι 10 από τους 15 πυροσβεστήρες που υπήρχαν στο κτίριο δεν λειτουργούσαν... Μέσα στο club βρίσκονταν 4.000 άτομα, ενώ η χωρητικότητά του ήταν για 1.500. Τα περισσότερα θύματα ήταν μέχρι 20 χρονών, αλλά στους νεκρούς περιλαμβάνονταν και μικρά παιδιά, που η διεύθυνση του κέντρου είχε επιτρέψει να συγκεντρωθούν σε έναν «χώρο απασχόλησης», όσο οι συγγενείς τους θα παρακολουθούσαν τη συναυλία.
• Στη Βραζιλία το 2013, 242 άτομα σκοτώθηκαν και άλλα 600 τραυματίστηκαν σε κέντρο διασκέδασης με εκατοντάδες θαμώνες, όπου υπήρχε μόλις μία έξοδος. Οταν προέκυψαν έκτακτες συνθήκες και χρειάστηκε εφεδρική γεννήτρια για να έχει ρεύμα ο χώρος, αυτή δεν λειτούργησε, με αποτέλεσμα ένα πανικόβλητο πλήθος να βυθιστεί στο σκοτάδι και να μην ξέρει προς τα πού να αναζητήσει διέξοδο διαφυγής... Αντίστοιχες τραγωδίες σημειώθηκαν και στο Περμ της Ρωσίας το 2009, με 156 θύματα, στο Βουκουρέστι της Ρουμανίας, με 69 θύματα κ.τ.λ.
• Και δεν είναι μόνο οι χώροι ψυχαγωγίας... Τα ξημερώματα της 21ης Γενάρη 2025, στο πολυτελές ξενοδοχείο «Grand Kartal» στο θέρετρο Καρτάλκαγια της Τουρκίας, σκοτώθηκαν 78 άνθρωποι, ανάμεσά τους πολλοί μαθητές, που βρίσκονταν σε διακοπές με τους γονείς τους, από φωτιά που εξαπλώθηκε αστραπιαία στο 12όροφο κτίριο. Στο συγκρότημα αυτό, ο μεγαλοεπιχειρηματίας - ιδιοκτήτης χρεώνει μέχρι και (!) 800 ευρώ τη διανυκτέρευση, αλλά - όπως διαπιστώθηκε - δεν του περίσσευαν χρήματα για στοιχειώδη μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης της φωτιάς: Συναγερμός δεν ήχησε ποτέ. Επαρκές σύστημα πυρασφάλειας δεν υπήρχε, παρά το γεγονός ότι στο μεγαλύτερο μέρος του το ξενοδοχείο ήταν ξύλινο. Διέθετε μόλις μία είσοδο για αυτοκίνητα, γεγονός που συντέλεσε καταλυτικά στην καθυστερημένη παρέμβαση των δυνάμεων της Πυροσβεστικής - ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι ο κοντινότερος σταθμός Πυροσβεστικής απείχε πάνω από μία ώρα, σε μια τουριστική περιοχή από τις δημοφιλέστερες στην Τουρκία. Μάλιστα, λίγες μέρες πριν την τραγωδία, ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης διαβεβαίωνε από τα ΜΜΕ ότι «όλα είναι έτοιμα» και ότι προβλέπει πληρότητες 100%...

Ο τίτλος «Τα Τέμπη της Β. Μακεδονίας» που δόθηκε στην τραγωδία του Κότσανι, αποδίδει πλήρως το σκηνικό και έρχεται να επισφραγίσει ένα καραμπινάτο έγκλημα, με ηθικούς και φυσικούς αυτουργούς το σύστημα του καπιταλιστικού κέρδους και το κράτος που το υπηρετεί. Αυτά δηλαδή που καιροφυλακτούν παντού και απειλούν τον λαό, ακόμα και τη ζωή του...