Στιγμιότυπο από τη συνάντηση

Την αντιπροσωπεία του DEM αποτελούσαν οι βουλευτές του Σίριι Σουρέγια Ουντέρ και Περβίν Μπουλντάν, ενώ παραβρέθηκαν ακόμα ο αντιπρόεδρος του ΑΚΡ Εφκαν Αλα και ο επικεφαλής των τουρκικών Μυστικών Υπηρεσιών, Ιμπραχίμ Καλίν.

Ανακοίνωση του DEM χαρακτήρισε τη συνάντηση «εποικοδομητική» και τόνισε ότι «το κόμμα μας θα συνεχίσει να εργάζεται για την υλοποίηση της "Πρόσκλησης για Ειρήνη και Δημοκρατική Κοινωνία" (σ.σ. του Οτσαλάν) με ακόμη μεγαλύτερη επιθυμία και προσοχή την επόμενη περίοδο». Πρόσθεσε δε ότι «σε αυτό το σημείο έχουμε την τιμή να μοιραστούμε δημόσια ότι σήμερα τρέφουμε περισσότερες ελπίδες από ό,τι είχαμε χτες. Εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας σε όλα τα κόμματα και τα τμήματα της κοινωνίας που συνεισέφεραν στη διαδικασία έως τώρα - με συστάσεις, προειδοποιήσεις ή κριτική».

Νωρίτερα, ο Ουντέρ είχε εκφράσει την πεποίθηση ότι «από δω και στο εξής θα συνεχιστούν με πολύ ταχύτερα και πολύ πιο ποιοτικά βήματα τόσο η δημοκρατική πολιτική διαδικασία όσο και οι δράσεις που είναι σχετικές με την επίτευξη ειρήνης». Η δε Μπουλβάν επισήμανε ότι είναι η πρώτη φορά που ο Ερντογάν ανταλλάσσει απόψεις με την αντιπροσωπεία.

Η συνάντηση οργανώθηκε αν και τις τελευταίες βδομάδες η κυβέρνηση αντιμετώπισε έντονες επικρίσεις για τη σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου, που μετά την προφυλάκισή του καθαιρέθηκε κιόλας από τη θέση του δημάρχου Κωνσταντινούπολης, ενώ η κρατική και αστυνομική καταστολή μπήκε σε νέα φάση κλιμάκωσης, με φόντο και τις ενδοαστικές διεργασίες που φουντώνουν εδώ και καιρό σε όλο τον αστικό πολιτικό χάρτη.

Στο μεταξύ, δύο δικαστήρια της Κωνσταντινούπολης διέταξαν χτες την αποφυλάκιση 107 φοιτητών που κρατούνταν, επειδή συμμετείχαν σε συγκεντρώσεις, ενώ είχε απαγορευτεί η οργάνωσή τους, μετά τη σύλληψη στις 19 Μάρτη του Ιμάμογλου.

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ υπέγραψε χτες στην Αγκυρα με τον Σομαλό υπουργό Πετρελαίου και Ορυκτών Πόρων Νταχίρ Σιρε Μοχάμεντ συμφωνία για έρευνες υδρογονανθράκων και από κοινού παραγωγή.

Σύμφωνα με αυτήν, η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία TPAO θα ξεκινήσει έρευνες για πετρέλαιο και αέριο σε τρία σημεία της σομαλικής επικράτειας που καλύπτουν συνολική έκταση 16.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Οι χτεσινές υπογραφές έπεσαν μετά την ευρύτερη συμφωνία που οι δύο πλευρές υπέγραψαν τον Ιούλη του 2024, «για διευρυμένες δραστηριότητες στον ενεργειακό τομέα της Σομαλίας».

Ο Μπαϊρακτάρ στις δηλώσεις του αναφέρθηκε και στις έρευνες που τουρκικές εταιρείες συνεχίζουν σε υπεράκτια «οικόπεδα» της Σομαλίας, εξηγώντας ότι το σεισμογραφικό πλοίο «Ορούτς Ρέις» επιχειρεί σε έκταση 15.000 στρεμμάτων, διεξάγοντας αυτήν την περίοδο συνολικά τρεις έρευνες. «Το σχέδιο που είχε γίνει έχει τώρα ολοκληρωθεί κατά 78%» είπε, προσθέτοντας ότι τον Μάη αναμένεται να συγκεντρωθούν τα τελικά στοιχεία, με βάση τα οποία θα καθοριστούν και οι γεωτρήσεις.

Με μεσολαβητή τον Αζέρο Πρόεδρο Ιλχάμ Αλίγεφ οι κυβερνήσεις Ισραήλ και Τουρκίας ξεκίνησαν την Τετάρτη 9 Απριλίου τις πρώτες διαπραγματεύσεις στο Μπακού σε επίπεδο «τεχνικών εμπειρογνωμόνων», με στόχο τη δημιουργία ενός μηχανισμού αποκλιμάκωσης εντάσεων στη Συρία, που θα επιτρέψει και στις δύο χώρες να επεμβαίνουν στο συριακό έδαφος προωθώντας τα συμφέροντα των αστικών τους τάξεων.

Η εξέλιξη επιβεβαιώθηκε αρχικά από τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν με δηλώσεις του στο CNN Turk. Εκεί διαβεβαίωσε για άλλη μία φορά πως η Τουρκία «δεν σχεδιάζει» να έρθει σε αντιπαράθεση με άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ. Παράλληλα επιβεβαίωσε πως έγιναν συνομιλίες ανάμεσα στις δύο χώρες (παρά το πάγωμα των εμπορικών σχέσεων τον Μάιο του 2024 λόγω του πολέμου στη Γάζα) «όταν χρειάστηκαν». Είπε κατά λέξη: "Ως Τουρκία, επαναλαμβάνω, δεν έχουμε καμία πρόθεση να συγκρουστούμε στη Συρία, όχι μόνο με το Ισραήλ, αλλά και με οποιαδήποτε χώρα στην περιοχή. Αλλά δεν μπορούμε να παρακολουθούμε τη Συρία να υποβάλλεται σε μια εσωτερική αναταραχή, σε μια επιχείρηση ή σε μια πρόκληση που θα απειλούσε εκ νέου την εθνική ασφάλεια της Τουρκίας. Δεν θα περιοριστούμε στο να παρακολουθούμε απλώς».

Επιπλέον το ισραηλινό Ynet.news επικαλούμενο Ισραηλινό κυβερνητικό αξιωματούχο μετέδωσε πως σε κυβερνητική σύσκεψη το βράδυ της Τετάρτης ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου είπε πως το Ισραήλ δεν επιδιώκει αντιπαράθεση με την Τουρκία στη Συρία, «αλλά δεν θα διστάσει» να ενεργήσει «εάν χρειαστεί» για την υπεράσπιση των ισραηλινών συμφερόντων. Ο Νετανιάχου φέρεται επίσης να πρόσθεσε πως εάν χρειαστεί θα ζητήσει «βοήθεια» από τον Αμερικανό Πρόεδρο Ντ. Τραμπ λόγω της στενής σχέσης του τελευταίου με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρ.Τ. Ερντογάν.

Στο θέμα των ισραηλινο-τουρκικών συνομιλιών επανήλθε χτες και ο Αζέρος Πρόεδρος Ιλχάμ Αλίγεφ, που διατηρεί στενές σχέσεις και με τον Ερντογάν και με τον Νετανιάχου (δεδομένης της βοήθειας που του πρόσφερε πριν λίγα χρόνια στις συγκρούσεις με τον αρμενικό στρατό στον θύλακα του Ναγκόρνο Καραμπάχ). Ο Αλίγεφ λοιπόν χτες επανέλαβε πως Ισραήλ και Τουρκία είναι «στενοί φίλοι του Αζερμπαϊτζάν» και εξέφρασε την ευχή πως η διαδικασία που ξεκίνησε στο Μπακού θα οδηγήσει «στην ομαλοποίηση» σχέσεων. «Παρά τις νόμιμες ανησυχίες και παρά τον αρκετά υψηλό βαθμό καχυποψίας, μπορεί να βρεθεί έδαφος για εξομάλυνση και περιοχές αμοιβαίου συμφέροντος», τόνισε χαρακτηριστικά ο Αζέρος ηγέτης, προσθέτοντας πως κατά τη γνώμη του αυτή η διαδικασία «δεν θα πρέπει να σταματήσει». Τέλος κατέληξε πως η χώρα του θα κάνει «ό,τι είναι δυνατόν από τη θέση της για να διευκολύνει τη διαδικασία»...

Η ενδιαφέρουσα εξέλιξη σημειώνεται λίγες μέρες αφότου το βράδυ της Δευτέρας ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντ. Τραμπ συναντήθηκε με τον Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο, εγκωμιάζοντας αφενός τις επιτυχίες του Ερντογάν στη Συρία και αφετέρου καλώντας τον Ισραηλινό πρωθυπουργό να είναι «λογικός» στις απαιτήσεις του για τη Συρία. Είχε δε και εκείνος προσφερθεί να παίξει τον ρόλο μεσάζοντα σε περίπτωση περαιτέρω ισραηλινο-τουρκικής όξυνσης τριβών στη Συρία.

Στο μεταξύ, ο Μπαντράν Τζία Κουρντ (Badran Jia Kurd) ανώτερος αξιωματούχος της αυτόνομης κυβέρνησης των Κούρδων στη Βορειοανατολική Συρία απαντώντας γραπτώς σε ερωτήσεις του πρακτορείου Reuters τόνισε χτες ότι όλες οι κουρδικές φατρίες έχουν συμφωνήσει σε ένα «κοινό πολιτικό όραμα» με στόχο «ένα ομοσπονδιακό, πλουραλιστικό, δημοκρατικό κοινοβουλευτικό σύστημα», το οποίο θα επιτρέπει την περιφερειακή αυτονομία και τη διατήρηση των κουρδικών δυνάμεων ασφαλείας. Η πρότασή του δημοσιοποιείται στο φόντο των αντιτιθέμενων θέσεων Ισραήλ και Τουρκίας για το μελλοντικό σύστημα διοίκησης της Συρίας, με το πρώτο να προωθεί ένα σχέδιο χαλαρής ομοσπονδίας και την Αγκυρα (και μαζί της ο τζιχαντιστής «Πρόεδρος» Σαράα) μία ισχυρή κεντρική διοίκηση.

Οι πρώτες αναλύσεις ισραηλινών ΜΜΕ γύρω από τις εξελίξεις που αφορούν τις κόντρες Ισραήλ - Τουρκίας στη Συρία τόνισαν, μεταξύ άλλων, πως σε καμία περίπτωση το Ισραήλ δεν θέλει να δει στη Συρία να αντικαθίσταται η επιρροή του Ιράν στη χώρα με αυτήν της Τουρκίας στην κυβέρνηση τζιχαντιστών του Αχμεντ αλ Σαράα. Δεν απέκλειαν δε Ισραήλ και Τουρκία να εξομαλύνουν την ένταση που φορτίζει τις διμερείς σχέσεις μετά την έναρξη του πολέμου στη Γάζα, σημειώνοντας την απόφαση για ομαλοποίηση σχέσεων που είχαν πάρει οι ηγέτες αμφοτέρων χωρών τον Σεπτέμβριο του 2023 (ένα μήνα πριν τις επιθέσεις της Χαμάς στο Ν. Ισραήλ) έπειτα από την επαναπροσέγγισή τους τον Αύγουστο του 2022.

Στο μεταξύ χτεσινό ρεπορτάζ της αραβικής εφημερίδας «Asharq al Awsat» κατέγραψε μία νέα κινητικότητα από τζιχαντιστές του «Ισλαμικού Κράτους» στη Συρία, τονίζοντας πως έχει ξαναρχίσει να στρατολογεί ενόπλους και να εξαπολύει κάποιες επιθέσεις.