ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

1973: Η χούντα του Πινοσέτ ανατρέπει τον Αλιέντε

Αριστεροί εργάτες οδηγούνται υπό την απειλή των όπλων στο κολαστήριο του Εθνικού Σταδίου στο Σαντιάγκο

Τα ξημερώματα της 11ης του Σεπτέμβρη του 1973 εκδηλώνεται στρατιωτικό πραξικόπημα στη Χιλή. Επικεφαλής των πραξικοπηματιών είναι τετραμελής χούντα με αρχηγό τον στρατηγό Αουγκούστο Πινοσέτ. Ο σοσιαλιστής Πρόεδρος, Σαλβαδόρ Αλιέντε, οχυρώνεται μαζί με τους συνεργάτες του στο Προεδρικό Μέγαρο, το οποίο περικυκλώνεται από τις δυνάμεις των στασιαστών. Αρχίζει μάχη, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Αλιέντε πέφτει νεκρός με το όπλο στο χέρι. Μέχρι τη δύση του ηλίου το πραξικόπημα επικρατεί σε όλη τη χώρα, αν και εξακολουθούν να μαίνονται πολύνεκρες μάχες σε πολλά εργοστάσια της πρωτεύουσας Σαντιάγκο και άλλων πόλεων, στο Πολυτεχνείο και σε μια σειρά άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Στο πρώτο μήνυμά της η χούντα ισχυρίζεται ότι η επέμβαση του στρατού ήταν αναγκαία, «για να λυτρωθεί η πατρίδα από το μαρξιστικό ζυγό». Την ίδια ώρα, το αμερικανικό πρακτορείο ειδήσεων «Ασοσιέιτεντ Πρες» μεταδίδει ότι «το πραξικόπημα υπήρξε έργο του σκληρού, φιλοαμερικανικού πυρήνα των Ενόπλων Δυνάμεων».

Το πραξικόπημα ήταν το επιστέγασμα μιας επιχείρησης για την ανατροπή του Αλιέντε και της κυβέρνησης της «Λαϊκής Ενότητας», στην οποία συμμετείχαν κομμουνιστές, σοσιαλιστές, ριζοσπάστες, αριστεροί, χριστιανοδημοκράτες. Στην επιχείρηση αυτή πήραν μέρος οι βιομήχανοι, οι μεγάλοι γαιοκτήμονες, οι κερδοσκόποι και, φυσικά, τα πιο αντιδραστικά στοιχεία του στρατού. Την επιχείρηση σχεδίασαν, χρηματοδότησαν και καθοδήγησαν η κυβέρνηση των ΗΠΑ και μυστικές αμερικανικές υπηρεσίες, ενώ το ρόλο του συντονιστή είχε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Χένρι Κίσινγκερ. Ολα τα παραπάνω αποδείχτηκαν εκ των υστέρων από επίσημα έγγραφα, στα οποία, εξάλλου, στηρίχτηκε το Ανώτατο Δικαστήριο της Χιλής για να ζητήσει (πριν δύο μήνες) την προσαγωγή του Κίσινγκερ ως κυρίως υπεύθυνου.

Με την επικράτηση των στρατιωτικών ξεκινά ένα τρομακτικό, ακόμα και για τα δεδομένα της πολύπαθης Λατινικής Αμερικής, πογκρόμ. Χιλιάδες αριστεροί οδηγούνται στο Εθνικό Στάδιο του Σαντιάγκο, εκατοντάδες δολοφονούνται ύστερα από φρικτά βασανιστήρια. Για περίπου έναν μήνα, οι εργάτες καθαριότητας ανακαλύπτουν στους δρόμους του Σαντιάγκο πτώματα δολοφονημένων με ρυθμό 250-300 τη μέρα. Μέχρι το τέλος της χρονιάς οι πιο μετριοπαθείς δημοσιογραφικοί υπολογισμοί ανεβάζουν τους νεκρούς σε 200.000.

Δε χρειάζεται να πούμε ότι οι ΗΠΑ ήταν το πρώτο κράτος που αναγνώρισε την «κυβέρνηση» των στρατιωτικών ανδρεικέλων.

ΠΡΟΣΩΠΟ

1823 Πεθαίνει ο Ντέιβιντ Ρικάρντο. Αγγλος οικονομολόγος, εκπρόσωπος της ιδεολογίας της αγγλικής βιομηχανικής αστικής τάξης στην περίοδο της βιομηχανικής επανάστασης και της πάλης των αστών κατά της αριστοκρατίας των γαιοκτημόνων. Κύριο έργο του ήταν οι «Αρχές πολιτικής οικονομίας και δημοσιονομίας» (1817). Ο Μαρξ σημείωνε ότι η μεγάλη συμβολή του Ρικάρντο στην πολιτική οικονομία βρίσκεται στο ότι επιχείρησε να μελετήσει τις οικονομικές σχέσεις του καπιταλισμού βασιζόμενος στη θεωρία της αξίας της εργασίας. Ετσι, δινόταν η δυνατότητα να αποκαλυφθούν οι εσωτερικοί νόμοι του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής.

Ο Ρικάρντο αντέκρουσε τη θέση του Ανταμ Σμιθ ότι δήθεν η αξία καθορίζεται από την εργασία μόνο «στην πρωτόγονη κατάσταση της κοινωνίας» και απέδειξε ότι η αξία των εμπορευμάτων, της οποίας μοναδική πηγή είναι η εργασία του εργάτη, αποτελεί τη βάση των εισοδημάτων των διαφόρων τάξεων της αστικής κοινωνίας: του εργατικού μισθού, του κέρδους, του τόκου, και της εγγείου προσόδου.

ΑΛΛΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΣΤΙΣ 11 ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ

1942 Μεγάλη και μαχητική συγκέντρωση πραγματοποιούν οι εργαζόμενοι της Αθήνας για την επιβίωση. Παίρνουν μέρος πάνω από 20.000 απεργοί. Στην Πλατεία Συντάγματος οι Ιταλοί καραμπινιέροι προσπαθούν να διαλύσουν τους διαδηλωτές, αλλά δεν το κατορθώνουν. Η διαδήλωση συνεχίστηκε ως το απόγευμα.

1967 Ο εισαγγελέας της Νέας Ορλεάνης Τζέιμς Γκάρισον υποστηρίζει ότι ο πρόεδρος Κένεντι δε δολοφονήθηκε από τον Οσβαλντ, αλλά από μια παραστρατιωτική οργάνωση. Ο Γκάρισον κάνει λόγο για «τυχοδιώκτες που αντιδρούσαν στον προσανατολισμό του Κένεντι για συνδιαλλαγή με τον Κάστρο και τη Σοβιετική Ενωση».

1967 Ο πρόεδρος της Βολιβίας Ρενέ Μπαριέντος υπόσχεται αμοιβή 500.000 πέσος για το κεφάλι του Τσε Γκεβάρα.

1968 Οι ιθαγενείς Παπούα οπλισμένοι με δηλητηριασμένα βέλη και ακόντια αντιστέκονται σε 20.000 στρατιώτες της Ινδονησίας προσπαθώντας να διατηρήσουν την αυτονομία τους.

1977 Επιδημία χολέρας εκδηλώνεται στη Μέση Ανατολή. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα η επιδημία ξεκίνησε από το Λίβανο και εξαπλώθηκε στη Συρία, την Ιορδανία και τη Σαουδική Αραβία.

Στο Ιόνιο, στα ηπειρωτικά και τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου προβλέπονται λίγες νεφώσεις παροδικά αυξημένες με τοπικές και σποραδικές καταιγίδες κυρίως στα δυτικά και βόρεια. Στην υπόλοιπη χώρα προβλέπεται αίθριος καιρός. Οι άνεμοι θα πνέουν νοτιοδυτικοί μέτριοι και τοπικά ισχυροί, που βαθμιαία από τα δυτικά θα στραφούν σε δυτικοί, βορειοδυτικοί μέτριοι. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί στα βόρεια από 15-17, στα δυτικά από 18-29, στην υπόλοιπη χώρα από 17-31 και στη Θεσσαλονίκη από 14-27 βαθμούς.

Για την Αττική προβλέπονται τοπικές νεφώσεις με πιθανότητα πρόσκαιρης βροχής ή καταιγίδας κυρίως το απόγευμα στα βόρεια του νομού. Οι άνεμοι θα πνέουν νοτιοδυτικοί μέχρι μέτριοι. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 18-29 βαθμούς.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ της Κυπριακής Δημοκρατίας, Γλαύκος Κληρίδης, θα διαβουλευτεί αύριο, στη Νέα Υόρκη, με το ΓΓ του ΟΗΕ για το «τι δέον γενέσθαι» στην περίπτωση, που ο Ραούφ Ντενκτάς δεν προσέλθει τελικά στις συνομιλίες (σελίδα 14)

ΜΠΟΛΙΚΑ κέρδη «βλέπει» το μεγάλο κεφάλαιο στην ιδιωτικοποίηση του καζίνο Πάρνηθας και αντίστοιχη και η «πρεμούρα» γι' αυτή, καθώς τριάντα επτά (37) συνολικά είναι οι υποψήφιοι μνηστήρες που εκδήλωσαν μη δεσμευτικό ενδιαφέρον για την απόκτησή του αφού η κυβέρνηση το βγάζει στο «σφυρί» (σελίδα 16)

ΜΕ ΔΥΟ συγκεντρώσεις σε Βάρκιζα και Βουλιαγμένη αντέδρασαν κάτοικοι και φορείς των παράκτιων δήμων στην παραχώρηση σε ιδιώτες των οργανωμένων ακτών (σελίδες 18 - 19)

ΣΕ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ βγάζει η πολυεθνική εργοδοσία της ΣΟΦΤΕΞ τους 430 εργαζόμενους του εργοστασίου της Δράμας νεκρώνοντας ουσιαστικά την παραγωγική διαδικασία, ενώ η διοίκηση της επιχείρησης έκανε γνωστό, χτες, ότι θα θέσει σε διαθεσιμότητα όλο το προσωπικό από τις 16 Σεπτέμβρη μέχρι τις 16 Νοέμβρη για «οικονομικούς λόγους»! (σελίδα 24)

ΕΝΤΟΝΑ διαμαρτύρονται εφτά συνταξιουχικές οργανώσεις, που εκπροσωπούν τη συντριπτική πλειοψηφία των συνταξιούχων, για την τροπολογία της κυβέρνησης - περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο του ΟΑΕΔ - που παρατείνει το χαράτσι του ΛΑΦΚΑ και μετά τη λήξη της ισχύος του στις 31/12/2001 (σελίδα 25)

ΣΤΟ ΜΕΙΚΤΟ Ορκωτό Δικαστήριο Αθηνών παραπέμπεται να δικαστεί, με βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών, ο 46χρονος Ισίδωρος Βλάχος, ο οποίος κατηγορείται ως υπαίτιος του θανάτου του 23χρονου Βασίλη Σκαρλάτου πριν από ένα περίπου χρόνο (σελίδα 26)

ΑΡΚΕΤΆ περισσότερες από πέρυσι είναι οι ταινίες που συμμετέχουν (από 45 χώρες) στο φετινό, 24ο Ελληνικό και 7ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους στη Δράμα και δημιουργούν τις προϋποθέσεις, για την καλύτερη διοργάνωση μέχρι τώρα, όπως είναι και ο στόχος των συντελεστών του (σελίδα 33)

ΧΑΜΗΛΟΥΣ τόνους, όσον αφορά στο αποτέλεσμα του αγώνα με τη γερμανική Σάλκε, κράτησε ο Παναθηναϊκός λίγες ώρες πριν τη σημερινή αναμέτρηση στο στάδιο «Αρένα Αουφ Σάλκε», στο πλαίσιο της 1ης αγωνιστικής της φάσης των ομίλων του Τσάμπιονς Λιγκ (σελίδα 37)