Associated Press

Από τις φετινές πρωτομαγιάτικες εργατικές κινητοποιήσεις και τη συμπεριφορά της αστυνομίας του «ελεύθερου κόσμου»

Ενας ακόμα λόγος που επανήλθε πρόσφατα στη διεθνή επικαιρότητα το «τείχος» (έπεσε μαζί με το καθεστώς της ΓΛΔ πριν δέκα χρόνια) είναι ότι η εθνική διεύθυνση του Κόμματος Δημοκρατικού Σοσιαλισμού (ΚΟΔΗΣΟ) δημοσίευσε στις αρχές Ιούλη δήλωση για την επέτειο όπου αν και δεν αναφέρει τη λέξη «συγνώμη», είναι κάτι περισσότερο απ' αυτό. Γι' αυτό άλλωστε χαιρετίστηκε από τη σοσιαλδημοκρατία, αλλά προκάλεσε διαμαρτυρίες και αντιρρήσεις στις κομματικές γραμμές, ενώ άλλες πολιτικές δυνάμεις, ιδιαίτερα από τη Βαυαρία, επιμένουν ότι για να είναι ειλικρινής η δήλωση έπρεπε το ΚΟΔΗΣΟ να κάνει βαθύτερη υπόκλιση και να αναφέρει ρητά τη λέξη «συγνώμη» για το «τείχος». Η πολεμική συνδυάστηκε και με την υποψηφιότητα του στελέχους του ΚΟΔΗΣΟ Γκρέγκορ Γκίζι στο πόστο του «κυβερνώντος δημάρχου του Βερολίνου», στις εκλογές που θα γίνουν στις 21 του Οκτώβρη. Ο Γκίζι επιδιώκει (και πιστεύει) ότι αν συγκεντρώσει περισσότερες ψήφους από τον υποψήφιο του SPD, μπορεί πράγματι να γίνει «κυβερνών δήμαρχος», αλλά σε κάθε περίπτωση θα συμμετάσχει σε κυβέρνηση SPD-ΚΟΔΗΣΟ.

Associated Press

Πρέπει να σημειωθεί ότι η δήλωση της ηγεσίας διαφέρει κατά πολύ από τη δήλωση της Ιστορικής Επιτροπής του κόμματος αυτού. Η Επιτροπή (αποτελείται από ιστορικούς και άλλους επιστήμονες) υπογραμμίζει ανάμεσα στα άλλα ότι μετά την κατασκευή του «τείχους» σημειώθηκε οικονομική σταθεροποίηση της ΓΛΔ, αυξήθηκε το διεθνές κύρος της, τα δύο γερμανικά κράτη έγιναν μέλη του ΟΗΕ, σημειώθηκε «σταδιακή ομαλοποίηση» των σχέσεων των δύο γερμανικών κρατών και σταθεροποιήθηκε το στάτους κβο και έτσι διαφυλάχτηκε η ειρήνη.

Associated Press

Τη στιγμή που η ηγεσία του ΚΟΔΗΣΟ αποστασιοποιείται κατά τον προαναφερόμενο τρόπο από τον «σταλινικό» σοσιαλισμό της ΓΛΔ, αντιφασίστες και μαρξιστές επιστήμονες και άλλοι θεώρησαν καθήκον τους με τα μέσα ενημέρωσης που διαθέτουν να της υπενθυμίσουν μερικές από τις πραγματικότητες εκείνης της εποχής και ότι κάθε χώρα παίρνει μέτρα άμυνας, όταν ο γείτονας επιδιώκει να τη διαλύσει.

Ας δούμε, λοιπόν, πώς εμφανίζεται από αυτή την πλευρά η κατάσταση στις αρχές του 1961. Ας αρχίσουμε με τη δήλωση μιας αμερικανικής προσωπικότητας, του Ουίλιαμ Φουλμπράιτ, προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικής Πολιτικής της Γερουσίας των ΗΠΑ. Μπροστά στην επικίνδυνη κατάσταση που είχε δημιουργηθεί στην Κεντρική Ευρώπη, ο Φουλμπράιτ δήλωσε στις 30 του Ιούλη σε αμερικανικό τηλεοπτικό κανάλι: «Η αλήθεια είναι, και απ' αυτό ξεκινώ, ότι οι Ρώσοι μπορούν έτσι ή αλλιώς κάθε στιγμή να κλείσουν τα σύνορα. Νομίζω ότι μ' αυτό εμείς δε χάνουμε πολλά... Αν θέλουν να κλείσουν τα σύνορα, μπορούν να το κάνουν κιόλας την άλλη βδομάδα - και μάλιστα χωρίς να παραβιάζουν συμφωνία. Δεν καταλαβαίνω γιατί οι Ανατολικογερμανοί δεν έκλεισαν από πολύ καιρό τα σύνορά τους, γιατί πιστεύω ότι έχουν κάθε δικαίωμα γι' αυτό». Η δήλωση του Φουλμπράιτ μεταδόθηκε περιληπτικά από τη δυτικογερμανική τηλεόραση λίγες μέρες πριν την ανέγερση του τείχους και δημοσιεύτηκε (όπως πιο πάνω) στον «Spiegel» στο τεύχος 52 του 1993.

Ο Φουλμπράιτ, λοιπόν, διαπίστωνε την επικίνδυνη κατάσταση για την ειρήνη και θεωρούσε ως αυτονόητο δικαίωμα της ΕΣΣΔ και της ΓΛΔ να πάρουν μέτρα άμυνας (κατά της εχθρικής πολιτικής κατά της ΓΛΔ). Στην ίδια γραμμή κινήθηκε και η απειλή του Νικίτα Χρουστσόφ το Νοέμβρη του 1958 (το λεγόμενο τελεσίγραφο Χρουστσόφ) ότι θα κλείσει χωριστή ειρήνη με τη ΓΛΔ, με όλες τις (αρνητικές) συνέπειες για το Δυτικό Βερολίνο. Γιατί το τμήμα αυτό της πόλης βρισκόταν μέσα στο έδαφος της ΓΛΔ και χρησιμοποιούνταν από τους εχθρούς του σοσιαλισμού ως κέντρο υπονόμευσης της σοσιαλιστικής Γερμανίας. Μέσα από τα ανοιχτά σύνορα μεταξύ των δύο Βερολίνων είχαν εγκαταλείψει τη ΓΛΔ έως το 1960 περί τα δύο εκατομμύρια κάτοικοι.

Ο ιστορικός, καθηγητής (της ΓΛΔ) Ούλριχ Χουάρ έγραψε τον Ιούλη αυτού του χρόνου σε περιοδικό του Βερολίνου για τον πόλεμο που διεξαγόταν κατά της ΓΛΔ μέσω του Δυτικού Βερολίνου, το οποίο αποκαλούσαν: «Βιτρίνα του ελεύθερου κόσμου», «Πάσσαλος στο σώμα της ΓΛΔ», «Φθηνότερη ατομική βόμβα»: «Το προγεφύρωμα αυτό του ιμπεριαλισμού χρησιμοποιούνταν για διείσδυση πρακτόρων στη ΓΛΔ και για προσέλκυση πολιτών της ΓΛΔ στη Δύση, ήταν κέντρο του "ψυχρού πολέμου", βάση εξόρμησης για υπονομευτικές ενέργειες, κέντρο προπαγάνδας των ιμπεριαλιστικών κοντσέρν των ΜΜΕ, βάση για (κατά καιρούς) πάνω από 80 μυστικές υπηρεσίες. Από το Δυτικό Βερολίνο οργανώθηκαν μέσα στη ΓΛΔ και χρηματοδοτήθηκαν παράνομες δραστηριότητες της "έρπουσας αντεπανάστασης"». Ο ιστορικός αναφέρει εδώ μια σειρά από γεγονότα, όπως εμπάργκο κατά της ΓΛΔ, μη τήρηση από τη δυτική πλευρά ανειλημμένων υποχρεώσεων παράδοσης εμπορευμάτων, ιδίως πρώτων υλών, ανταλλακτικών και ειδών τεχνολογίας, κερδοσκοπίες με το νόμισμα, προσέλκυση επιστημόνων, μηχανικών, γιατρών, ειδικευμένου τεχνικού προσωπικού - που όλοι είχαν σπουδάσει δωρεάν σε ανώτατες σχολές της ΓΛΔ κλπ. Καταστροφική για τη ΓΛΔ υπήρξε και η ιδεολογική υπονόμευση της ΓΛΔ με βάση το Δυτικό Βερολίνο.

Υπενθυμίζει δε ο δόκτορας Γκότχαρντ Βάλτερ από τη Λιψία, που σε επιστολή του, δημοσιευόμενη στη «Νόιες Ντόιτσλαντ» (24 του Ιούλη) υπογραμμίζει: «Οι συνολικές ζημιές της ΓΛΔ με τις επανορθώσεις, που μόνο αυτή κατέβαλε, με τον οικονομικό αποκλεισμό και την κερδοσκοπία στο νόμισμα ανέρχονται μέχρι την κατασκευή του τείχους, σύμφωνα με διεθνείς εκτιμήσεις, σε 400-500 δισεκατομμύρια μάρκα Γερμανίας».

Γνωστά πέρα από τα σύνορα της Γερμανίας είναι τρία ονόματα που παραθέτω και που από τη δική τους σκοπιά δίνουν απάντηση για την ανάγκη της οικοδόμησης του «τείχους». Πρόκειται για τον ποιητή Στέφαν Χερμλίν, τον μυθιστοριογράφο Μπρούνο Απιτς και τον μουσικοσυνθέτη Πάουλ Ντεσάου. Απάντησαν τότε σε επιστολή των Δυτικογερμανών συγγραφέων Γκίντερ Γκρας και Βολφντίτριχ Σνούρε για το «τείχος»:

Στέφαν Χερμλίν: «Η αδικία της 13ης Αυγούστου; Για ποια αδικία μιλάτε; Οταν διαβάζει τις εφημερίδες σας και ακούει τους ραδιοσταθμούς σας θα μπορούσε να πιστέψει κανείς ότι είναι μόλις τέσσερις μέρες που μια μεγάλη πόλη χωρίστηκε στα δύο με μια πράξη βίας. Μια όμως που έχω καλή μνήμη και εδώ και δεκατέσσερα χρόνια ζω πάλι σ' αυτή την πόλη, θυμάμαι ότι ζω σε μια διασπασμένη πόλη από τα μέσα του 1948, μια πόλη με δύο δημάρχους, δύο διοικήσεις, δύο ειδών αστυνομία, δύο κοινωνικά συστήματα, σε μια πόλη κυριαρχούμενη από δύο διαμετρικά αντίθετα σχέδια ζωής. Η διάσπαση του Βερολίνου άρχισε στα μέσα του 1948 με τη γνωστή νομισματική μεταρρύθμιση (που επέβαλαν οι Δυτικοί). Αυτό που ακολούθησε στις 13 του Αυγούστου ήταν ένα λογικό μέτρο σε μια εξέλιξη που δεν άρχισε από τούτη την πλευρά της πόλης...».

Μπρούνο Απιτς (έγκλειστος στο ναζιστικό στρατόπεδο του Μπούχενβαλντ): «...Πριν μιλήσετε μαζί μου για την αδικία της 13ης Αυγούστου, θα 'θελα να σας συμβουλεύσω να σκεφθείτε για τις ιστορικές αιτίες που οδήγησαν την κυβέρνησή μου στα μέτρα αυτή τη μέρα. Ισως, αν κάνατε τον κόπο να σκεφθείτε καλύτερα γι' αυτά, θα διορθώνατε λιγάκι την εικόνα που έχετε σχηματίσει για τον κόσμο».

Ιλκί Ερεμπουργκ: «"Πρέπει να σβήσουμε τη φωτιά, πριν καταστραφεί το σπίτι". Εσείς απέναντι δε γνωρίζετε καν ότι το σπίτι σας καίγεται. Για σβήσιμο δεν μπορεί να γίνεται λόγος. Πόσοι από εσάς ανεχθήκατε να απαγορευτεί το κόμμα της εργατικής τάξης, το KKD (Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας), αλλά να επιτραπούν φασιστικές οργανώσεις νεολαίας. Εσείς ανεχθήκατε την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία και την χρήση των ατομικών βομβών, τους πολλούς ναζιστές, που σε εσάς κατέχουν υψηλά αξιώματα... Και σε εσάς τραγουδάνε πάλι το "Γερμανία, Γερμανία, πάνω από όλα!". Ολα αυτά τα ανεχθήκατε και τα ανέχεστε ακόμα».

(Τα αποσπάσματα είναι από το βιβλίο τσέπης του εκδοτικού Rowhlt - Verlahg, Reinbek, 1961 με τον τίτλο: «Το τείχος ή η 13η του Αυγούστου»).

Η είδηση ότι οι ΗΠΑ εκμεταλλεύονται την οικονομική κρίση που μαστίζει την Αργεντινή για να πιέσουν την κυβέρνησή της να δεχτεί την εγκατάσταση μιας στρατιωτικής βάσης στο έδαφός της, ή ενός σταθμού πυραυλικής στήριξης, προστέθηκε στην αγωνία που ζει ο μέσος πολίτης της χώρας, μετά τις εξαγγελίες της κυβέρνησης σκληρών οικονομικών μέτρων, που, μεταξύ άλλων, προβλέπουν περικοπές των συντάξεων και των μισθών κατά 13%.

Το λαϊκό, μαζικό κίνημα της Αργεντινής βρίσκεται, κυριολεκτικά, επί ποδός πολέμου εδώ και βδομάδες. Τις τελευταίες μέρες του Ιουλίου, οι πολύ μαζικές και δυναμικές πορείες και αποκλεισμοί εθνικών οδών και οδικών αρτηριών αντιμετώπισαν τη βίαιη καταστολή της Αστυνομίας, όπου υπήρξε ένας τουλάχιστον νεκρός, πολλοί τραυματίες και δεκάδες συλλήψεις.

Μπροστά σε αυτήν την κατάσταση, σε ένα πρώτο εθνικό συνέδριο, που πραγματοποιήθηκε στην πόλη Ματάνσα, συγκεντρώθηκαν εκπρόσωποι των ανέργων ολόκληρης της χώρας, όπου αποφασίστηκε η συνέχιση και ένταση των αγωνιστικών κινητοποιήσεων. Ετσι, την Τρίτη, 1η του Αυγούστου, έκλεισαν και πάλι περιφερειακές και εθνικές οδοί, για 24 ώρες, στις 50 σημαντικότερες πόλεις της χώρας. Μία βδομάδα αργότερα, θα πραγματοποιηθούν πορείες και κλείσιμο δρόμων για 48 ώρες. Και την αμέσως επόμενη βδομάδα θα ξανακλείσουν οι δρόμοι για τρεις συνεχόμενες μέρες. «Η κοινωνική ανυπακοή βρίσκεται σε εξέλιξη», τόνιζαν με ενθουσιασμό οι εκπρόσωποι του συνεδρίου, τη νύχτα μετά την ψήφιση του σχεδίου αγώνα. Ταυτόχρονα, η Συνομοσπονδία Αργεντινών Εργαζομένων (CTA), καθώς και η «εξεγερμένη», όπως ονομάζεται, κριτική πτέρυγα της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργαζομένων (CGT rebelde), αποφάσισαν να προχωρήσουν στο συντονισμό μιας νέας εθνικής απεργίας, τον ίδιο μήνα, τον Αύγουστο, παράλληλα με τις προαναφερόμενες αγωνιστικές κινητοποιήσεις.

Ακόμα, στην επαρχία του Μπουένος Αϊρες, οι δημόσιοι υπάλληλοι κάλεσαν σε μία νέα γενική απεργία, διαμαρτυρόμενοι για τις μειώσεις των μισθών και συντάξεων.

Στο μεταξύ, 16 άτομα έχασαν τη ζωή τους στο Νότο της χώρας από ένα κύμα ψύχους που πλήττει την περιοχή και όπου το πολύ χιόνι απομόνωσε πολλά χωριά από την υπόλοιπη χώρα. Το δριμύ ψύχος και η απόλυτη φτώχεια είναι ο θανατηφόρος συνδυασμός, που αντιμετωπίζουν, ιδιαίτερα, οι νότιες περιοχές, ωστόσο, το φάσμα της φτώχειας εξαπλώνεται σταθερά σε όλο και ευρύτερες περιοχές της χώρας.

Και ενώ η χώρα βρίσκεται σε κοινωνικό αναβρασμό, που τείνει να εξελιχθεί σε κοινωνική εξέγερση, η κυβέρνηση εξήγγειλε την πραγματοποίηση της στρατιωτικής άσκησης «Καμπάνια 2001», που θα διαρκέσει ένα μήνα, από τις 17 Αυγούστου μέχρι τις 16 Σεπτεμβρίου, με συμμετοχή στρατευμάτων των ΗΠΑ και άλλων χωρών της περιοχής, με εξαίρεση τη Βενεζουέλα και την Κολομβία, και που θα διεξαχθεί στην πολύπαθη περιοχή της Σάλτα στα σύνορα με τη Βολιβία.

Η στιγμή που επιλέχτηκε για την εξαγγελία της διεξαγωγής της εν λόγω στρατιωτικής άσκησης είναι πολύ χαρακτηριστική. Στις 17 Ιουνίου, η Αστυνομία καταστέλλει βίαια μία κινητοποίηση εργαζομένων στην εθνική οδό 34. Σε αυτό το δραματικό επεισόδιο πέφτουν δύο νεκροί και 50 τραυματίες από σφαίρες. Στις 20 Ιουνίου, ο Πρόεδρος Ντε Λα Ρούα και τρεις υπουργοί της κυβέρνησής του ζητούν από το Κοινοβούλιο να εγκρίνει την είσοδο στη χώρα βορειοαμερικανικών, βραζιλιάνικων, χιλιανών, παραγουανών, βολιβιανών, εκουαδοριανών, περουβιανών και ουρουγουανών στρατευμάτων, τα οποία θα συμμετέχουν στη στρατιωτική άσκηση «Καμπάνια 2001», που, τάχα, είναι μία επιχείρηση διατήρησης της ειρήνης των Ηνωμένων Εθνών. Αυτό θα συμβάλει, όπως τόνισαν ο Πρόεδρος και οι υπουργοί του, στην «ενίσχυση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης». Στις 24 Ιουλίου, η παραπάνω αίτηση εξετάστηκε από την Επιτροπή Αμυνας της Βουλής, πρόεδρος της οποίας είναι ο Μιγκέλ Ανχελ Τόμα, του κόμματος του πρώην Προέδρου Κάρλος Μένεμ. Επειδή η εξήγηση που δόθηκε για το σκοπό της άσκησης θεωρήθηκε διφορούμενη, αποφασίστηκε να ζητήσει ο Τόμα περαιτέρω εξηγήσεις από τον γραμματέα των Στρατιωτικών Υποθέσεων Ανχελ Τέγιο.

Ο Τέγιο θα απαντήσει ότι αυτού του είδους η πρακτική, ενός συνδυασμένου τάγματος, πραγματοποιείται από το 1996, και ότι η επόμενη άσκηση «Καμπάνια 2002» θα πραγματοποιηθεί στη Χιλή. Αλλωστε, όπως τόνισε, πρόκειται απλά για ασκήσεις διατήρησης της ειρήνης σε μία φανταστική χώρα, «όπου επιβεβαιώνονται εκ νέου οι πρακτικές περιφερειακής συνεργασίας των νοτιοαμερικανικών χωρών».

Στο μεταξύ, ανθρωπιστικοί οργανισμοί κινητοποιούνται στην κατεύθυνση της ματαίωσης της εν λόγω άσκησης, ενώ, ταυτόχρονα, έχουν ξεκινήσει μία εκστρατεία ενημέρωσης και προειδοποίησης του πληθυσμού και ζητούν από το Κοινοβούλιο να πάρει προληπτικά μέτρα ενάντια στις πιέσεις των ΗΠΑ, που συνεχώς εντείνονται, για δημιουργία μιας στρατιωτικής βάσης στην Αργεντινή ή την πιθανή πρόθεσή τους να συμπεριλάβουν αυτήν τη χώρα στο σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας.

Οι ανθρωπιστικοί οργανισμοί αναφέρουν και ένα άρθρο που δημοσίευσαν οι «Financial Times» του Λονδίνου και το υπογράφει ο Ντέιβιντ Χέιλ, ο οποίος μιλάει για το πώς μπορεί ο αρχηγός του Πενταγώνου, Ντόναλντ Ράμσφελντ, να σώσει την Αργεντινή και σημειώνει ότι αυτή η χώρα «θα έπρεπε να προτείνει τη στήριξή της στην αντιπυραυλική άμυνα, με αντάλλαγμα την οικονομική βοήθεια εκ μέρους των ΗΠΑ». Ακόμα, ο Χέιλ προειδοποιεί στο άρθρο του ότι η οικονομική κρίση στην Αργεντινή μπορεί να ξεφύγει από κάθε έλεγχο.

Αφού κάνει μία εκτίμηση της οικονομικής κρίσης και - σύμφωνα με τον ίδιο - των εναλλακτικών λύσεων μπροστά σε αυτή την κατάσταση, αναφέρει τη γεωπολιτική πραγματικότητα της Αργεντινής και ισχυρίζεται ότι «οι επενδυτές δεν πιστεύουν ότι οι ΗΠΑ είναι αποφασισμένες να συγκρατήσουν την αργεντινή κρίση, όπως το έκαναν, πριν έξι χρόνια, στο Μεξικό, στη Νότιο Κορέα πριν τέσσερα χρόνια, και πιο πρόσφατα στην περίπτωση της Τουρκίας. Μία από τις πιο σημαντικές πλευρές των σύγχρονων οικονομικών κρίσεων στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι ότι οι ΗΠΑ επεμβαίνουν επιθετικά, όταν έχουν μία στρατιωτική σχέση με την εκάστοτε χώρα».

Αυτός ο υπαινιγμός του Χέιλ συμπίπτει, από άλλη σκοπιά φυσικά, με τις πρόσφατες καταγγελίες του Οικουμενικού Κινήματος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα για διμερείς συζητήσεις Ουάσιγκτον - Μπουένος Αϊρες, με στόχο την προώθηση μιας «κοινής ιδέας». Σε αυτές τις καταγγελίες υπενθυμίζονται όλα τα στρατιωτικά γυμνάσια των ΗΠΑ στην περιοχή τα τελευταία χρόνια και το βλέμμα γυρίζει πίσω, σε αυτό που κάποτε ήταν το εργοστάσιο κατασκευής αεροπλάνων στην Κόρντομπα, που παρέδωσε η κυβέρνηση του πρώην Προέδρου Κάρλος Μένεμ στη βορειοαμερικανική «Λόκχιντ». Ετσι, και ο Χέιλ αναφέρει διάφορα παραδείγματα για το πώς η Ουάσιγκτον επεμβαίνει δυναμικά σε χώρες που μαστίζονται από οικονομικές κρίσεις, όπου φυσικά έχει στρατιωτικά συμφέροντα.

«Η αργεντινή κυβέρνηση θα μπορούσε να μειώσει κατά το ήμισυ το κόστος των δανείων της, εάν μπορούσε να πείσει το υπουργείο Αμυνας των ΗΠΑ να δημιουργήσει σε αυτήν τη χώρα ένα είδος στρατιωτικής βάσης. Το Πεντάγωνο σχεδιάζει να επενδύσει μεγάλα ποσά στο σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας. Η Αργεντινή θα μπορούσε να ζητήσει από το Πεντάγωνο να στήσει στο έδαφός της έναν από τους σταθμούς παρακολούθησης του νοτίου ημισφαιρίου, αφού έχει καλύτερη γεωστρατηγική θέση από άλλους παραδοσιακούς συμμάχους των Ηνωμένων Πολιτειών», γράφει ο Χέιλ.

Σε μία χώρα που πλήττεται σοβαρά από οικονομική και κοινωνική κρίση, όλα τα παραπάνω, δεν είναι παρά πιέσεις των ΗΠΑ για την «επίτευξη οφελών, μέχρι σήμερα αδιανόητων», όπως τονίζουν ντόπιοι αναλυτές.