Στο Σιέγο ντε Αβίλα στις 22 Σεπτέμβρη, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Κούβας Φιδέλ Κάστρο Ρουζ, κάνει μία πρώτη αναδρομή στα πολύ νωπά ακόμη τραγικά γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου, αναλύοντας τα σενάρια πολέμου, την εμμονή των Αμερικανών για «απόδοση τιμής με πόλεμο» αλλά και τη στάση πολύ χωρών, που όπως τονίζει τη διέπει «ένας αλλόκοτος και διαδεδομένος στρουθοκαμηλισμός αν και δεν υπάρχουν καν τρύπες να κρύψουν τα κεφάλια τους». Το κυριότερο, όμως, επιχειρεί να δώσει ένα στίγμα ώστε να κατανοηθούν πρωτόλεια οι σχέσεις, οι συμφωνίες και πιθανώς οι στόχοι όλων των εξελίξεων αυτή τη στιγμή στην παγκόσμια πολιτική σκηνή. Τέλος, ξεκαθαρίζει τη στάση αλλά και την πολιτική της Κούβας, συνολικά, ως προς τη διαμορφωθείσα κατάσταση, και είναι αναγκαίο, καθώς η Κούβα παραμένει στον κατάλογο των χωρών που υποθάλπουν την τρομοκρατία, σύμφωνα με το αμερικανικό Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Ολόκληρη η ομιλία έχει ως εξής:

«Συμπατριώτες,

Μια ειρηνική λύση είναι ακόμη δυνατή.

Στη σημερινή κατάσταση έντασης, κανένας δεν μπορεί να ετοιμάσει μία ομιλία πολύ πριν την εκφώνησή της χωρίς να πάρει το ρίσκο ότι μπορεί να έχει ξεπεραστεί. Εγώ ρισκάρω επίσης να φανώ πολύ αισιόδοξος, χωρίς να είμαι απόλυτος. Πιστεύω ότι πρέπει να σας πω αυτό που σκέφτομαι.

Η ομόθυμη συγκίνηση που σε όλους τους λαούς του κόσμου προξένησε η παράφρων τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτέμβρη ενάντια στον αμερικανικό λαό, που παρουσιάστηκε ζωντανά μέσω της τηλεοπτικής εικόνας, δημιούργησε τις εξαιρετικές συνθήκες για την εκρίζωση της τρομοκρατίας, χωρίς να υπάρχει ανάγκη να ξεσπάσει ένας ανώφελος και, πιθανόν, ατέρμονος πόλεμος.

Οι τρομοκρατικές ενέργειες ενάντια στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως και ενάντια σε οποιαδήποτε χώρα του κόσμου, προξένησαν μία φοβερή ζημιά στους λαούς που μάχονται για ένα σκοπό, που αντικειμενικά θεωρούν δίκαιο.

Ο τρόμος ήταν πάντα όργανο των χειρότερων εχθρών της ανθρωπότητας για να συντρίβουν και να καταστέλλουν τον αγώνα των λαών για την ελευθερία τους. Ποτέ δε θα είναι όργανο ενός σκοπού αληθινά ευγενικού και δίκαιου.

Στη διάρκεια της ιστορίας, σχεδόν όλοι οι αγώνες για την κατάκτηση της εθνικής ανεξαρτησίας, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων του βορειο-αμερικανικού λαού, επιτεύχθηκαν με τη χρήση των όπλων, και κανείς δεν αμφισβήτησε ούτε θα μπορούσε να αμφισβητήσει αυτό το δικαίωμα. Αλλά η σκόπιμη χρήση όπλων για τη δολοφονία αθώων ανθρώπων ως μέθοδος πάλης είναι απολύτως καταδικαστέα και πρέπει να εκριζωθεί σαν κάτι ανάξιο και απάνθρωπο, τόσο απεχθές όσο και η ιστορική τρομοκρατία των χωρών - καταπιεστών.

Στην παρούσα κρίση, υπάρχουν ακόμη πραγματικές δυνατότητες για την εξάλειψη της τρομοκρατίας χωρίς να καταφύγει η ανθρωπότητα σε πόλεμο. Βασικό εμπόδιο όμως είναι ότι οι πιο σημαντικοί πολιτικοί και στρατιωτικοί ηγέτες στις Ηνωμένες Πολιτείες αρνούνται να ακούσουν οποιαδήποτε άποψη που απορρίπτει τη χρήση όπλων και υποστηρίζει μια πραγματικά αποτελεσματική λύση σ' αυτό το καίριο ζήτημα. Επιπλέον, δε λαμβάνουν υπόψη τους τι θα ήταν σωστό για τον αμερικανικό λαό να γίνει, χωρίς να χυθεί ούτε μια σταγόνα αίμα.

Αυτοί που παίρνουν τις αποφάσεις στοιχηματίζουν μόνο σε πολεμικές ενέργειες. Εχουν συνδέσει τις έννοιες τιμή και πόλεμος. Μερικοί μιλούν για τη χρήση πυρηνικών όπλων σαν να ήταν κάτι πολύ απλό, όπως να πιεις ένα ποτήρι νερό. Αλλοι βεβαιώνουν ότι θα χρησιμοποιήσουν την τακτική του ανταρτοπολέμου με ειδικές δυνάμεις. Κάποιος μάλιστα έφτασε να πλειοδοτεί σχετικά με τη χρησιμοποίηση της παραπληροφόρησης ως όπλου. Ενώ άλλοι εμφανίζονται πιο λογικοί και σύμφωνα με τον κοινό νου, προσηλωμένοι όμως στη γραμμή του πολέμου. Υπάρχει έλλειψη αντικειμενικότητας και ψυχραιμίας. Σε πολλούς πολίτες έχει περάσει η άποψη ότι μόνο οι πολεμικές μέθοδοι είναι βιώσιμες, αδιαφορώντας για την απώλεια ζωών Αμερικανών.

Είναι δύσκολο να ειπωθεί αν έχει ήδη αποφασιστεί η στρατηγική που θα ακολουθηθεί ενάντια σε μια χώρα της οποίας οι επικοινωνίες και η τεχνολογική υποδομή φαίνονται να έχουν μείνει στο επίπεδο της λίθινης εποχής. Θα χρησιμοποιηθούν άραγε μέθοδοι μη τακτικού πολέμου, μοίρες αεροπλανοφόρων, πολεμικών πλοίων, καταδρομικών και υποβρυχίων ενάντια σε μια χώρα που περικλείεται από ξηρά; Γιατί στέλνουν και βομβαρδιστικά «Β-1» και «Β-52», εκατοντάδες σύγχρονα πολεμικά αεροπλάνα, χιλιάδες πυραύλους και άλλα στρατηγικά όπλα; Ενάντια σε ποιον θα τα χρησιμοποιήσουν;

Στο μεταξύ, σύγχυση και πανικός επικρατούν στον υπόλοιπο κόσμο, ενώ δε λείπουν ο καιροσκοπισμός και τα στενά εθνικά συμφέροντα. Κάποιοι έχουν κάνει κομμάτια την τιμή τους. Ως επακόλουθο της αρχικής αβεβαιότητας, υπάρχει ένας αλλόκοτος και διαδεδομένος στρουθοκαμηλισμός, αν και δεν υπάρχουν καν τρύπες να κρύψουν τα κεφάλια τους.

Εκείνοι φαίνεται ότι δεν έχουν αντιληφθεί ακόμη ότι στις 20 Σεπτέμβρη θεσπίστηκε από τη Γερουσία των ΗΠΑ το τέλος της ανεξαρτησίας όλων των άλλων κρατών -χωρίς εξαιρέσεις- καθώς και το τέλος του ΟΗΕ.

Ομως κανείς δεν πρέπει να παραπλανηθεί, πιστεύοντας ότι οι λαοί του κόσμου και ένας αριθμός τίμιων ηγετών δε θα αντιδράσουν μόλις οι πολεμικές επιχειρήσεις γίνουν πραγματικότητα. Το γεγονός ότι αυτές οι φοβερές εικόνες του πολέμου θα πάρουν τη θέση των λυπηρών και σοκαριστικών εικόνων των γεγονότων στη Ν. Υόρκη, στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, μπορεί να ζημιώσει ανεπανόρθωτα το πνεύμα αλληλεγγύης προς τον αμερικανικό λαό. Κάτι που είναι σήμερα το κυρίαρχο στοιχείο στον αγώνα ενάντια στην τρομοκρατία, αποφεύγοντας έναν πόλεμο με αβέβαιες συνέπειες και το θάνατο ανυπολόγιστου αριθμού αθώων.

Τα πρώτα θύματα φαίνονται ήδη. Είναι τα εκατομμύρια που προσπαθούν να δραπετεύσουν και η φρικτή όψη των παιδιών που πεθαίνουν, των οποίων η εικόνα θα προκαλέσει τον οίκτο χωρίς κανείς να μπορεί να το εμποδίσει.

Είναι μεγάλο λάθος των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους στο ΝΑΤΟ να πιστεύουν ότι ο έντονος εθνικισμός και τα θρησκευτικά αισθήματα των μουσουλμάνων μπορούν να εξουδετερωθούν είτε με χρήματα είτε με υποσχέσεις βοήθειας. 'Η, ακόμη, με μόνιμη απειλή χρήσης βίας εναντίον των χωρών τους. Ηδη υπάρχουν δηλώσεις θρησκευτικών ηγετών μεγάλων εθνών, που δεν έχουν καμιά σχέση με τους Ταλιμπάν, οι οποίοι εκφράζουν την αποφασιστική τους αντίθεση σε μια στρατιωτική επίθεση. Στο μεταξύ, άρχισαν να εμφανίζονται διαφωνίες ανάμεσα στους συμμάχους των ΗΠΑ στην Κεντρική και Νότια-Ανατολική Ασία.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν εκδηλώσεις ξενοφοβίας, μίσους και περιφρόνησης ενάντια σε κάθε μουσουλμανική χώρα. Ενας σημαντικός Ευρωπαίος ηγέτης δήλωσε πρόσφατα στο Βερολίνο ότι ο δυτικός πολιτισμός είναι ανώτερος του ισλαμικού και ότι η Δύση θα συνεχίσει να κατακτά λαούς, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι θα βρεθεί αντιμέτωπη με τον ισλαμικό πολιτισμό, που έχει παραμείνει εκεί που ήταν 1.400 χρόνια πριν.

Σε μια οικονομική κατάσταση σαν αυτή που περνά σήμερα ο κόσμος, όταν κρίσιμα προβλήματα παραμένουν άλυτα, συμπεριλαμβανομένου και αυτού της επιβίωσης του ανθρώπινου είδους, που απειλείται από κινδύνους άσχετους με την καταστροφική δύναμη των σύγχρονων οπλοστασίων, αναρωτιέται κανείς: Γιατί οι Αμερικανοί ηγέτες επιδεικνύουν τόση αλαζονεία όταν η τεράστια δύναμη που έχουν τους δίνει το προνόμιο να δείχνουν μετριοπάθεια;

Θα αρκούσε να αποδοθούν στον ΟΗΕ τα προνόμια που του αποστερήθηκαν και να αφεθεί το Συμβούλιο Ασφαλείας, το παγκόσμιο και πιο αντιπροσωπευτικό Σώμα του, να ηγεθεί του αγώνα για την ειρήνη (παρά τους περιορισμούς που οφείλονται στην άσκηση του βέτο των μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, τα περισσότερα των οποίων είναι και μέλη του ΝΑΤΟ) και την εξάλειψη της τρομοκρατίας με την απόλυτη και ομόθυμη συνδρομή της κοινής γνώμης.

Αναμφίβολα, αυτές οι βάρβαρες επιθέσεις ενάντια στον αμερικανικό λαό δεν πρέπει να μείνουν ατιμώρητες, εφ' όσον μπορούν να αναγνωριστούν. Μία τίμια στάση για κάθε χώρα θα ήταν η προσαγωγή των ενόχων σε δικαστήριο που χωρίς προκαταλήψεις θα εξασφαλίζει την αξιοπιστία των αποδείξεων και την απόδοση δικαιοσύνης.

Η Κούβα ήταν η πρώτη χώρα που αναφέρθηκε στην ανάγκη διεθνούς αγώνα ενάντια στην τρομοκρατία, μόλις λίγες ώρες μετά την τραγωδία που έπληξε τον αμερικανικό λαό στις 11 Σεπτέμβρη. Είπαμε επίσης ότι «Κανένα από τα σημερινά προβλήματα του κόσμου δεν μπορεί να λυθεί με τη βία (...). Η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να οικοδομήσει μια παγκόσμια συνείδηση ενάντια στην τρομοκρατία (...). Μόνο η ορθή πολιτική που αναζητά τη δύναμη μέσα από τη συναίνεση και η διεθνής κοινή γνώμη μπορεί αποφασιστικά να απαλείψει αυτό το πρόβλημα (...). Αυτό το ασύλληπτο γεγονός θα πρέπει να συντείνει στο να αρχίσει ένας παγκόσμιος αγώνας ενάντια στην τρομοκρατία (...). Ο κόσμος δεν μπορεί να σωθεί αν δε βρεθεί ένα μονοπάτι που να οδηγεί στη διεθνή ειρήνη και συνεργασία».

Είναι απαραίτητο να δοθεί πίσω στον ΟΗΕ ο ρόλος που του ανήκει για την επίτευξη της ειρήνης.

Δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι οι χώρες του Τρίτου Κόσμου -θα τολμούσα να πω σχεδόν όλες, χωρίς εξαιρέσεις, παρά τις πολιτικές και θρησκευτικές τους διαφοροποιήσεις- θα ήθελαν να συμπορευτούν με τον υπόλοιπο κόσμο στον αγώνα ενάντια στην τρομοκρατία ως εναλλακτική λύση στον πόλεμο.

Πιστεύω ότι αυτές οι ιδέες δε ζημιώνουν με κανένα τρόπο την τιμή, την αξιοπρέπεια και τις επικρατούσες πολιτικές και θρησκευτικές αρχές οποιουδήποτε από τα προαναφερόμενα κράτη.

Δε μιλάω εδώ εκ μέρους καμιάς από τις φτωχές και υποανάπτυκτες χώρες του κόσμου. Απλά εκφράζω τη βαθιά μου πεποίθηση, μια και είμαι ενήμερος της τραγωδίας αυτών των λαών, που έχουν γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης και εξευτελισμού για αιώνες όπου, ακόμα και χωρίς πόλεμο, κληρονόμησαν φτώχεια και υπανάπτυξη, πείνα και ασθένειες, οι οποίες, ενώ θα μπορούσαν να θεραπευτούν, εξοντώνουν σιωπηρά δεκάδες εκατομμύρια κάθε χρόνο.

Γι' αυτούς τους ανθρώπους, το να στηρίξουν την ειρήνη με αξιοπρέπεια, ανεξαρτησία και χωρίς πόλεμο, είναι ο ακρογωνιαίος λίθος του αγώνα που πρέπει να διεξαχθεί από κοινού για έναν πραγματικά δίκαιο κόσμο ελεύθερων ανθρώπων.

Η Κούβα δεν ωθείται από κάποιο οικονομικό κίνητρο ούτε από καιροσκοπισμό. Πολύ λιγότερο από το φόβο απειλής, κινδύνου ή ρίσκου. Ομως, αυτός ο λαός που, όπως είναι πλατιά γνωστό, έχει υπομείνει με αξιοπρέπεια για περισσότερο από σαράντα χρόνια έναν οικονομικό πόλεμο, αποκλεισμό και τρομοκρατία, δικαιούται να εκφράσει, να επαναλάβει και να επιμείνει στις θέσεις του. Και δε θα σταματήσει να επιμένει μέχρι την τελευταία στιγμή.

Είμαστε και θα είμαστε πάντα αντίθετοι στην τρομοκρατία και τον πόλεμο. Οτιδήποτε και να γίνει, θα παραμείνουμε σταθερά προσηλωμένοι σ' αυτή τη θέση.

Τα σκοτεινά σύννεφα που συγκεντρώνονται στον ορίζοντα της ανθρωπότητας σήμερα δε θα εμποδίσουν τους Κουβανούς να συνεχίσουν να εργάζονται ακούραστα για την προώθηση των θαυμάσιων κοινωνικών και πολιτιστικών μας προγραμμάτων, αφού είμαστε πεπεισμένοι ότι πραγματοποιούμε ένα ανθρώπινο έργο, χωρίς προηγούμενο στην Ιστορία.

Ακόμη κι αν ο πόλεμος που μας υπόσχονται μετατρέψει αυτά τα προγράμματα απλά σε όνειρα, θα πέσουμε με τιμή υπεραμυνόμενοι τέτοιων ονείρων.

Ζήτω η Επανάσταση και ο Σοσιαλισμός!

Πατρίδα ή θάνατος!

Θα νικήσουμε!».